Sevgili meslektaşlar, bu yazının başlığı, nasıl her duadan önce besmele çekiliyorsa, eczacılık konusunda konuşup, yazarken de aynen öyle tekrar edilmelidir. Belki böylece mesleğimizin, farkındalığını arttırıp, görünür hale gelebiliriz.
Eskiden SWOT analizi diye bir yöntem vardı anımsıyorsunuzdur. Hemen hemen her konuda bu analizi uygulamak mümkündür. SWOT analizi, bir projede mevcut durumun güçlü, zayıf yönlerini belirlemede iç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamak için kullanılan stratejik bir tekniktir. Altmışlı yıllarda Harvard üniversitesince geliştirilmiştir. Bu analiz sonucunda güçlü yönler, fırsatlardan yararlanacak şekilde kullanılabilir. Zayıf yönlerin farkına vararak onları güçlü yönlere dönüştürme çabasına girilebilir. Çevredeki tehditleri güçlü yanlarımız ile bütünleştirebilecek fırsatlar yaratılabilir. Ama en önemlisi o konunun farkındalığını sağlamasıdır. Bu gün sizlere o analizi, eczacılık mesleğimiz için nacizane kendi tespitlerimi yazarak başlatmak istiyorum. Sizlerden ricam bu “fırsatlar” ve “tehditler” bölümüne kendi görüşlerinizi de ilave ederek arttırmanız. Daha sonra bu tespitlerden hareketle birlikte bir çıkış noktası aranabilir kanısındayım..
FIRSATLAR:
*Devlet garantili ilaç alımı (% 87,2),
*Eczane (şimdilik) kolay açılabiliyor (eczacı istihdamının %93,7’si serbest eczane),
*İlaç “aksak rekabet” koşullarında (ilacı uzmanı öneriyor kişi serbestçe seçemiyor),
*Yeni uygulamaların getirdiği şartlar nedeniyle eczacı eskiye oranla çoğunlukla eczanede devamlı bulunuyor,
*Rekabet nedeni ile yeni yol arayışları gereği meslektaşları düşünmeye sevk ediyor,
*Yerinde bakım, (evde bakım) şartlarının önünün açılması,
*Kişiye özel ilaç ve uygulamalar,
* Halkla kolay temasta yegane yüksek öğrenim görmüş eleman olma (eczane yayılımı nedeni ile),
*Eczacılık hizmetinin tam bir “halk sağlığı” uzmanlığı olması,
*Mesleğin yaratıcılığa ve farklılaştırmaya açık olması
*Batıda yeni ilaç bulunamaması (son 30 yıldır) sonucu, ampirik ilaçlar, fitoterapi, majistral ilaç üretiminin önünün daha da açılması,
*Kozmetik piyasasının büyümeye açık olması (%70 dolayında),
* Eczacı ilaç dağıtım kooperatiflerinin mevcudiyeti,
*Üretim kooperatifi kurulması çalışmalarının başlaması,
*Fonksiyonel gıda piyasası açığı (%85 oranında),
*Batıdaki birçok sağlık hizmetinin (eczanelerde yapılabilen)Türkiye’de henüz olmaması (onkolojik ilaç, parenteral steril çözelti uygulamaları vs.),
*Tıbbi cihaz piyasasının açlığı (%80 oranında),
*Homoopatik ilaçlar, naturopati (yaşam biçimi önerisi), normal beslenme, hasta beslenmesi önerisi, aromaterapi gibi tedaviye yardımcı yolların neredeyse tamamen henüz kullanılmıyor olması,
*OTC piyasasının doygun olmaması,
*Veteriner hekimliği ilaçlarının sadece eczanelerde satışı ve tedavi önerileri,
*Zirai ilaçların sadece eczacı tarafından satılabilme düzenlemesi,
*Eczanede yapılabilecek testler konusu,
*Kronik hastalarda evde bakım hasta destek programı hizmeti (yönetmelik yeni çıkıyor),
*Noral terapi ( tamamlayıcı tıp uygulaması), refleksoloji, hacamat, sülük vs.
*Yasalaşması beklenen eczacılıkta uzmanlık dallarında çalışabilme,
*Hala ilaç endüstrisinde çalışan eczacı adedi azlığı,
*Hastanede çalışan eczacı adedi azlığı (%5,4) hasta yatağı adedine göre kriter belirleme ile istihdam şansı,
*Çin tıbbi ürünleri satışı, Çin tıbbi yöntem önerileri vs.,
TEHDİTLER:
*Eczacı ve eczane adedi,
*Eczacılık fakülte adedi, öğrenci alan 27 fakültedeki öğrenci sayısı bu yıl 8000’i geçti (en son bilgiye göre fakülte adedi 42 oldu),
*Niteliksiz mesleki eğitim ve bilgi yetersizliği,
*YÖK sistemindeki akademik yükseltilme mekanizmalarının yanlışı sonucu fakültelerdeki hocaların öğrenci eğitimi konusunda heyecanını yitirmesi,
*Devlet ilaç alım politikası (ucuz ilaç),
*Eczane işletmeciliği eğitim yetersizliği,
*Meslek kuruluşlarının çalışmalarının yetersizliği,
*Devletin extra hizmet talepleri (muayene, yüzde alma ücretleri vs. tahsilatı gibi), *Bilinen eczacılık hizmetinin yenileştirilememesi,
*Eczane fiziki şartları yetersizliği,
*Eczane kolay açılıyor (şimdilik),
*Zincir eczane riski (eli kulağında),
*Kısıtlayıcı yasalar (enjeksiyon yapımı, test yapımı vs.),
*Devlet ödemeleri riski (yersiz kesintiler),
*İlaç fiyatlarının ucuzlaması KKI sorunları,
*Eczacı karlılık oranı yeterli olmaması, yeni yasanın yetersizliği,
*Gıda tamamlayıcı, kozmetik, zirai ilaç vs. (satabilir – satar) ifadelerinin belirsizliği (yeni yasada) (Madde 42/1 ve 42/2),
*Eczaneden sorumlu alanının dağınık olması (Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gıda ve Tarım Hayvancılık Bakanlığı vs.gibi) birçok bağımlılıklar,
*İlaç yokluğu ve TEB’in ithal ilacı direkt hastaya ulaştırması,
*Miadı sorunlu ilaçların iade problemi,
*Tanıtım sınırlamaları, vitrinlere bile müdahale, haksız rekabet,
*Eczane nakil sınırlamaları ve uygun olmayan nüfus sınırlamaları,
*Yeterli meslek hakkı ödemesi olmaması,
*SGK ödemelerinin geç olması (yaklaşık 90 gün),
*Ciroya göre kar oranı (özellikle kozmetik, OTC cirosu yüksek eczaneler için riskler) ve ikinci eczacı çalıştırma zorunluluğu,
*Eczanelerin toptan satış yapamaması, ihalelere girememesi. (Başka hiçbir meslek grubunda böyle bir ticari kısıt yok),
*Diğer meslek gruplarınca eczacılık alanına müdahaleler (kimyagerler vs.)
Bu analizi yapmak nereden aklıma geldi biliyor musunuz? Bülent Kıran hoca fakültemizdeki 3.sınıflara, mesleğimizle ilgili birkaç söz eder misin dedi. Gittim ve gençlerle birlikte oldum. Pırıl pırıl gençleri genel bir karamsarlık içinde olduğunu gördüm. Önceki yıllarda da gençlere hitap etmişliğim var. O yıllarda heyecan vardı, istek vardı, soruları ateş gibiydi. Ancak bu kez onları bitkin ve sıkıntılı buldum. Gelecek beklentileri olumsuzdu. O nedenle SWOT analizi yapma fikri aklıma düştü. . Zira müstakbel meslektaşları nasıl bir gelecek bekliyorum başlangıcı bu analiz sonuçları değerlendirilerek bulunabilir diye düşündüm.
Sonuç mesleğimizin diğer mesleklere oranla fırsatlarının daha çok olduğu, hele hele meslek örgütlerimizin tehditleri daha da azaltması sonucu hiç te öyle “çocuğum eczacı olsun istemem” gibi düşüncelere kapılmaya gerek olmadığı şeklindeydi. Bilmem sizler ne dersiniz?
