AB ülkelerinde eczacıların eczanelerdeki ilaç üretimine yabancılaşmalarını önleme adına, 1986 yılında başlatılan çalışmalar bugün önemli bir yere gelmiştir. Bu durumu size daha önce yine bu dergide yayımlanan “LABORATUVARLARINIZLA BARIŞMAYA VAR MISINIZ?” Başlıklı yazımla anlatmaya çalışmıştım. Anımsıyorsanız Almanya’da bu gün eczanelere ortalama günlük 6 majistral ilaç başvurusu oluyor, bunu Alman SGK’sı ve Sağlık Bakanlığı, Alman Eczacılar Birliği destekliyor diye yazmıştım. Alman Eczacılar Birliğinin verilerine göre 2011 yılında Alman eczanelerinde 15 milyon majistral ilaç SGK ya verilmiş. Aslında 80’li yıllarda ülkemizde Sayın Prof.Dr.Mekin Tanker’in başkanlığında efsanevi Türk Eczacıları Birliğinin yönetimi de böylesi bir çalışma başlatmıştı, ancak daha sonra gelen yönetimler buna sahip çıkmadığı için unutuldu gitti.

Peki majistral ilaç üretimi bu gün gerekli mi? Cevabım şu nedenlerle evet gerekli olacaktır;

a) Cirosal katkı

b) Yetim ilaçların üretimi (az satılan ilaçlar)

c) Yeni ilaç ve stabilite sorunu olan ilaçların üretimi

d) Ucuz fiat nedeni ile sanayi tarafından üretilmeyen ilaçlar

e) Kişiye özel ilaçların üretimi, (ara doz vs.)

f) Kişisel ve evde bakıma yardımcı ilaçlar

g) Bitkisel ilaçlar, ESCOP’ta monografisi olan ilaçlar. ( 108 civarında monograf 50’si eczacı Muzaffer Haksel ve Prof Dr.Ulvi zeybek tarafından tercüme edilerek kitaplaştırıldı ve eczacı odamız tarafından sizlere hediye edildi. Daha çok yeni olarak ta Rx MediaPharma programına eklendi)

h) Homoopatik ilaçlar

i) Moral faktör olarak meslektaşın motivasyonuna katkısı

j) İthalinde sorun yaşanan ilaçlar

k) Fonksiyonel kozmetik ürün ve gıda tamamlayıcıları

l) Bir takım officinal ilaç karışımları

m) Savaş, ekonomik kriz gibi olumsuzluklarda stratejik önemi vardır.

Hiç kuşkusuz bu nedenlere sizler de ilaveler yapabilirsiniz.

Peki doğru majistral ilaç üretimi için neler yapmalıyız? Tabii ki öncelikle doğru hammadde bulmalıyız.. Bu gün maalesef bu biraz zor... Zira gerekli şartları yerine getirebilen hammadde (produi) satıcısı yok. Ayrıca güncel bilgiye sahip olmalıyız. Zira benim, bildiğim hala eczanelerde sol.rivanol normal suyla yapılıyor. Bunun enjeksiyonluk su veya etil alkol katkılı olması gerekiyor. Eau goulard denince hemen aklımıza “çeşme suyuyla yapılan tek preperat” sözcükleri geliyor, halbuki bu preperatın kurşun taşıdığı için çevresel probleme sebep olduğu ve AB ülkelerinde artık kullanılmadığı akla gelmeli.. Bu tür güncel bilgilere Sayın Prof Dr.Levent Üstünes’in Rx MediaPharma programında “majistral” butonundan ulaşabiliriz. Hocamız bu butonu programına alalı bir yıla yakın zaman oldu, acaba kaçımız bunu kullanıyor?. Hocamız da herhalde talep yetersizliği sonucu olsa gerek tercümelerine ve bu bölüme majistral formül ilavelerini biraz yavaşlatmış. Ancak bu butondan, salisilik asit çözeltisi, gentian violet solusyonu, diltiazem HCl ve gliseril nitrat rektal krem gibi majistrallerin doğru tariflerle üretilmesine ulaşmak mümkün. Tüm meslektaşlar majistral üretime destek verirse bu program çabucak gelişir ve sonuçları tüm ülkemiz adına önem kazanır.

- Rx MediaPharma, ülkemiz aile hekimlerinin % 60’ı tarafından kullanılmaktadır. Aile hekimleri federasyonu ile yapılacak bir çalışma bu oranı yukarılara taşıyabilir. Büyük bir eczacı grubu da (% 80-85) oranında bu programdan yararlanmaktadır. Günümüzde projenin gerçekleşebilmesinin en önemli ayağı hatta gerekçesi bu alt yapı olacaktır. Zira hekim doğru ve güvenilir majistral ilaç formüllerine ulaşırsa reçete etme sıklığı artacaktır.

- Rx MediaPharma majistral butonu altında izlenebilecek formüller, güncel ve bilimsel olarak kabül görmüş formülleri hammadde, ambalaj madde ve üretim tekniklerini içermesi amaçlanmaktadır.

- Ülkemizde tek örnek olup, sürekli geliştirilmeye açık, meslektaşların ilaç üretimi konusunda faydalanabileceği en önemli kaynak olmaya aday çalışmadır.

Ayrıca majistral ilaç üretim projesi,

- Meslektaşların mesleki birikiminin üzerine inşa edilen, ancak güncel bilgileri de ihtiva eden, sağlıklı hammadde, ambalaj malzemesi, üretim aletleri temini ile desteklendiğinde, doğru majistral ilaç üretimini sağlayacak önemli bir projedir.

- Eczacılık fakültemiz öğretim elemanlarının desteği ile yapılabilecek meslek içi eğitimle meslektaşlarımızın konu ile ilgili bilgi ve becerileri geliştirilebilecektir.

- EDAK’ta oluşturulabilecek örnek bir laboratuvar aracılığı ile güncel pratik eğitim üye meslektaşlara verilebilir.

- Meslektaş, majistral ilaçların SGK tarafından, fiyatlandırılmasından memnundur. (daha yeni zam geldi)

- Proje, ilerleyen zamanda ülke cari açığına pozitif etkisi olacağından resmi otorite tarafından destek görecektir.

Sevgili meslektaşlar sizlere sürekli majistral ilaçtan söz ediyorum ancak bunlar Almanya örneğinde olduğu gibi tüm tarafların isteği, desteği ve organizasyonu ile olabilir. Sizler talep edeceksiniz, TEB, odalarımız, kooperatiflerimiz alt yapıyı oluşturacak, resmi otorite destekleyecek. Mutlu sona ancak böyle ulaşabiliriz…

ETİL ALKOL

Kısaca da olsa şu alkol konusundan da söz etmek isterim. Alkol (etil alkol) dereceleri bazen yanlış anlamalara sebep oluyor. Bu da çok normaldir. Zira alkol dereceleri izafidir. Dilue, absolu, tekel alkolü (eskiden tekel sattığı için bu isim kullanılabiliyor)veya sadece alkol ne anlama geliyor; şöylece özetlersek; dilüe 70, absolu 99.6, tekel alkolü (ticari alkol) 96, alkol 90 derecedir. Reçetelerde aslında alkol derecesi hekim tarafından belirtilmelidir. Eczanelerimize gelen ticari alkolün derecesi alkolmetre (oerometre, dansimetre) ile belirlendikten sonra, alkol derecesi çevrim tablosu kullanılarak, hazırlanacak alkolün derecesine göre konacak alkol ve saf su hesabı yapılmalıdır. Bu hesap ml cinsinden veya g. cinsinden olabilir, önemli olan tüm aşamalarda aynı birimi ve formülü kullanmaktır. Alkol-su karışımı bir azeotropik karışım dır” Bu nedenle özellik arzeder. Aslında çevrim tablolarının da ötesinde basınç ve sıcaklık ta hassas alkol derecelendirmelerinde rol oynar. TAPDK ( Tütün, tütün mamülleri ve alkollü içkiler piyasası düzenleme kurumu) bu konuda tuğla gibi bir kitap (490 sayfa ) yayımlamıştır. Bu kitabın neredeyse tamamı tablolardan meydana gelmiştir.

Alkol derecesi değerleri 20 derecede verilmesi mevzuat gereğidir. Kitaptaki tablolar, alkolmetreler ve alkol hidrometrelerine dair yönetmelik gereği düzenlenmiştir.

Not: Alkol konusu SGK eczacılarımız ile eczane eczacılarımızın arasını açtığı için, ve “eczacının sesi” sitesinde tam 8 çeşit alkol borique tarifi gördükten sonra yazılmıştır.