COVİD-19 PANDEMİSİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARI İÇİN POVİDON İYOT
Değerli meslektaşlarımız, değerli sağlık çalışanları, hepimizi etkileyen zor bir dönemden geçiyoruz. Hem kendimizin hem de yakınlarımızın hastalanması endişesini yaşarken, aynı zamanda mesleğimizi uygulayıp, hastalığın yayılmasını engellemeye ve hastalarımızı iyileştirmeye çalışıyoruz.
Bilindiği gibi 2019'un sonlarında yeni bir koronavirüs, Coronavirus hastalığına neden olan SARS-CoV-2 2019 (COVID-19) Wuhan Çin'de ortaya çıktı ve 11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü pandemi uyarısı yaptı. Povidon-iyot (PVP-I), diğer antiseptiklerden daha iyi bir anti-viral aktiviteye sahiptir ve şiddetli akut solunum sendromuna ve Orta Doğu solunum sendromu korona virüslerine (SARS-CoV ve MERS-CoV) karşı invitro etkili bir virüsit olduğu kanıtlanmıştır. Yapılan çalışmalarda Povidon iyotun, nazal olarak solunduğunda veya gargara yapıldığında güvenli bir tedavi olduğu gösterilmiştir. Mevcut COVID-19 salgında, SARS-CoV-2'nin hastalardan sağlık çalışanlarına yayılmasını sınırlamak ve böylece insidansı azaltmak için, protokollerde PVP-I'in nazal inhalasyonu ve orofaringeal yıkamasının kullanılması önerilmektedir. COVID-19. Üst solunum yolu SARS-CoV-2 kontaminasyonunu sınırlamak için COVID-19 hastalarında düzenli kullanımı önerilmektedir aynı zamanda COVID 19 hastalarını tedavi ederken veya günlük yaşantılarında korunma amaçlı ağız / burun çevresinde sağlık çalışanları tarafından da kullanılmalıdır.
COVID-19 Salgını Sırasında Povidon İyot Burun Spreyi ve Gargara Kullanımı Sağlık Çalışanlarını Koruyabilir ve Çapraz Enfeksiyonu Azaltabilir.
Formül:
Rp.
Povidon-ıod 10,0 g
Sodyum fosfat dibazik, anhidr 1,65 g
Sitrik asit, anhidr 0,84 g
Distile su ad 100 g
Formülde yer alan maddeler:
Povidon-iyot- Povidone-iodine [JAN; JP XIII; USP 24]- Polyvidon-iod-salbe [DAC 1988]:
Povidon-iyot iyot ve povidon'un yapmış olduğu bir komplekstir. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre Povidon-İyot (Povidone-Iodine, USP 23) susuz baz madde üzerinden hesaplandığında %9-12 iyot içerir. Hafif karakteristik kokulu, sarımsı-kahverengi bir tozdur. Kurutulduğunda ağırlığının %8'inden fazlasını yitirmez. Alkolde çözünür; aseton, karbon teraklorür, kloroform, eter ve petrol eterinde pratik olarak çözünmez. USP'ye göre çözeltilerinin pH'sı 1.5-6.5'tur. İngiliz Farmakopesi (BP)'ye göre %0.85-1.20 povidon-iyot içeren çözeltisinin pH'sı 3.0 ile 5.5 arasında değişir. Povidon-iyot esas olarak kontamine yara, sıyrık ve küçük yanıkların tedavisi, deri ve mukoza membranlarının operasyon öncesi antisepsisi ve cerrahi aletlerin dezenfeksiyonu için kullanılan bir iyodofordur. İyodoforlar iyot ve taşıyıcı polimerlerden oluşan gevşek komplekslerdir. Povidon-iyot çözeltisi yavaş bir şekilde salıverdiği iyoda bağlı olarak bakteri, virüs, protozoa, kist ve sporlara karşıetki gösterir. Etkinliği serbest iyot içeren preparatlara göre daha zayıf olmasına karşın, toksisitesi daha azdır. Yaraya uygulandığında onlara göre daha az tahriş ve yanma yapar ve deriyi daha hafif boyar. Çok çeşitli topikal formülasyonları vardır. Bunların çoğunluğundaki povidon-iyot konsantrasyonu %4-10'dur. %1'lik gargaraları oral enfeksiyonların tedavisinde kullanılır; %0.5-5'lik serpme tozları yara enfeksiyonlarının tedavi ve profilaksisinde kullanılmıştır. 200 mg povidon-iyot içeren vajinal supozituvarları da vardır. Povidon-iyot'un antiseptik dezenfektan etkisi içerdiği iyot'a bağlıdır. %10'luk çözeltisi, %1'lik serbest iyot çözeltisine eşit etkinlik gösterir. İyot, proteinlerin ve enzimlerin tiyol (-SH) gruplarını oksitleyerek disülfür (-S-S-) şekline dönüştürür. Böylece bu maddelerin yapı ve fonksiyonlarını bozarak etkili olur. Virüsler dahil bütün mikroorganizma türlerini ve sporları öldürür.
Povidon-iyot aşırı duyarlık reaksiyonlarına neden olabilir. Şiddetli reaksiyonlar nadir görülmesine ve bu bakımdan iyottan daha az iritan kabul edilmesine rağmen deri ve mukozalarda tahriş meydana getirebilir. Şiddetli yanıklara veya açık (sıyrılmış) deride geniş alanlara uygulanması iyotla ilgili sistemik advers etkilere yol açabilir. Bunların başlıcaları metabolik asidoz, hipernatremi ve böbrek fonksiyonlarında zayıflamadır; nöbetler de rapor edilmiştir. Povidon-iyot solüsyonunun vajinal kullanımına bağlı anafilaktik şok bildirilmiştir. Povidon-iyot deriye topikal olarak uygulanır. Ağız içi enfeksiyonlarına karşı kullanılmak üzere gargara şeklindeki preparatları vardır. Vajinite karşı intavajinal supozituvar şeklin uygulanır. İyot içeren preparatlar cilde uygulandığında yavaş bir şekilde absorbe olur. Sistemik dolaşıma geçen iyot ve iyodürler tiroid bezi tarafından alınırlar. Tiroid tarafından alınmayan iyot esas olarak idrarla, daha düşük miktarlarda da feçes, salya ve terle atılır. İyot plasentayı aşar ve anne sütüne geçer. Povidon-iyot emziren annede kullanılmamalıdır; vajinal preparatlardan absorbe olan iyot sütte konsantre olur; bebek hipotiroidizm gibi yan etkiler bakımından yakından izlenmelidir.
Anhidr dibazik sodyum fosfat- Natriummonohydrogenphosphat, wasserfreies [PH8; Ph.Eur.]:
İngiliz Farmakopesi (BP)'ye göre disodyum hidrojen fosfat dihidrat beyaz veya beyaza yakın renkte veya renksiz bir tozdur. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre susuz şekli hemen rutubet çeken bir tozdur. Susuz dibazik sodyum fosfat'ın 1 g'ı yaklaşık 14.1 mmol sodyum ve 7.0 mmol fosfat içerir. Dibazik sodyum fosfat (dihidrat)'ın 1 g'ı yaklaşık olarak 11.2 mmol sodyum ve 5.6 mmol fosfat içerir.
Suda çözünür; pratik olarak alkolde çözünmez. Dodekahidrat'ın çözünürlükleri: Suda çok çözünür; pratik olarak alkolde çözünmez. USP'ye göre susuz formunun çözünürlükleri: Suda 1:8 oranında çözünür; alkolde çözünmez. Heptahidrat formu: Suda serbestçe çözünür; alkolde çok hafif çözünür.
Sitrik asit, anhidr- Citronensäure [ABDATA-SK; ASK; Ph.Eur.]- Acide citrique anhydre [FP]:
Sitrik asit ve sodyum sitrat oral yoldan kullanılan alkalileştirici ilaçlardır. Sitrik asit içeren preparatlar böbrek taşlarının çözündürülmesi, idrarın alkalileştirilmesi ve üriner kataterlerin tıkanmasının önlenmesinde kullanılır. Diğer yandan 1:500 oranında sitrik asit içeren çözeltiler ağız ve ayak dezenfektanı olarak kulanılır.
Formülün hazırlanması:
200 ml darası alınmış kahverengi cam şişe içerisinde aktif maddeleri ayrı ayrı tartarak birleştirin. (80 g taze kaynatılmış ve soğutulmuş arıtılmış suda 0.84 g susuz sitrik asit ve 1.65 g sodyum monohidrojen fosfat dihidrat çözündürülür. Üzerine yavaş yavaş 10.0 g povidon iyot eklenir ve her ilave işleminden sonra karıştırılır). Manyetik bir karıştırıcı kullanarak çözelti 12 saat karıştırılır. Cam şişe içerisinde maddeler tamamen çözüldüğünde, dara dikkate alınarak taze kaynatılmış ve soğutulmuş saf su ile 100 g'a kadar tamamlanır.
Hazırlanan sulu çözelti cilt ve mukoza zarlarının dezenfeksiyonu, yanık, yatak yaraları, ülser, mikotik dermatit, akne ve bakteri, mantar ve virüslerin neden olduğu diğer cilt durumlarının tedavisi ile tıbbi malzeme dezenfeksiyonunda kullanılır.
15 C0 ve 25 C0 arasındaki bir sıcaklıkta saklanır. Raf ömrü 6 ay olup sınırlı kullanım süresi 2 ay’dır.
PBI (Proteine bağlı iyot) da artış potansiyeli nedeniyle, geniş ve hasarlı cilt yüzeylerine bir haftadan uzun tedavi uygulamalarından kaçınılmalıdır. Gözlerle temas ettirilmemelidir.
İyot povidon lekelerini çıkarmak için 20 g isopropil alkol ve 70 g arıtılmış su içinde 10 g sodyum tiyosülfat pentahidrat çözeltisi kullanılır.
Sulu iyodo povidon çözeltisinin pH değeri yaklaşık 4,5'tir. Civa tuzları ile birleşmesinden kaçınılmalıdır (kompleks oluşum ile artan emilim) oksijen suyu gibi oksidanlar ile karışımı önerilmez (karşılıklı inaktivasyon). Oksijen suyuyla temizlenmiş bir yaraya iyodo povidon çözeltisini uygulamadan önce birkaç dakika beklemek daha iyidir.
İyot povidonunun rengi yaralanmaları maskeleyebilir.
Pozoloji: Bir gazlı bez ile tedavi edilecek lezyonlara günde bir ila birkaç kez solüsyon ile pansuman uygulanır.
Kaynak:
1- Therapeutısch magıstraal formularıum. Uitgave 2010
2- RxMediaPharma®2020 İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı
Uzm. Ecz. Ahmet Nezihi PEKCAN
Pekcan Eczanesi- Konya
pekcanecz@gmail.com
