Ecz.Tuncay Sayılkan
İzmir Eczacı Odası Başkanı
Ülkemizde 2009 yılı için beklenen bütçe açığı 63 Milyar TL olunca, her alanda olduğu gibi sağlık harcamalarında da tasarruf amaçlı bazı düzenlemeler yapılıyor.18.Eylül.2009 tarihinde açıklanan son tasarruf paketi ilaç firmaları ve dağıtım kuruluşlarının yanı sıra özellikle eczanelerde ciddi ekonomik kayıplar yaşatacak uygulamaları içeriyor.
Uzunca bir süredir ilaç firmaları temsilcileri ile SGK arasında ilgili bakanların da katıldığı bir dizi görüşmeler sonuç vermeyince, ilaç pazarında 3.3 Milyar TL tasarruf sağlayacak ilaç fiyat kararnamesi değişikliği yayınlandı. Aslında bu hamle ilaç firmalarına açık bir mesaj anlamına geliyor. Ancak firmalarla uzlaşma sağlanamadığında ,mesaj amaçlı da olsa yapılan değişiklikler eczaneleri doğrudan etkiliyor.
Taraflar arasında devam eden görüşmeler sonrasında, jenerik ilaçların fiyatlandırılmasında daha önce % 60 olarak açıklanan oran % 70-72 rakamlarına kadar gelindiği , orjinal ilaçlarda %11+13 olarak açıklanan kamu kurum ıskontolarında %11+6 veya 7 oranlarında görüşmeler sürdüğü firma temsilcilerince dile getiriliyor. Düzenlemeler bu şekilde gerçekleşir ise ilaç pazarındaki tasarruf rakamı 2.4 Milyar TL olacaktır. ARB ilaçları ile ilgili kısıtlamaları içeren ve pratikte uygulanması mümkün olmayan düzenlemenin bir günlük ısrar ve sonrasındaki 2 aylık erteleme ile yeni fiyat kararnamesine göre belirlenmiş ilaç fiyat listelerinin yayınlanması bu görüşmelerin henüz sonuçlanmadığının açık işaretleri.
Aslında vahim olan durum bizlerin tüm bunlar olup biterken ne yaptığımız ,nasıl tavır sergilediğimizdir.Yıllardır olduğu gibi önce sorunun çıkmasını bekleyip, sonra da anlık çözümler peşinde koşma yaklaşımı bizlere bu güne kadar hiçbir şey kazandırmamıştır. Meslektaşlarımızın sıkıntılarını çözecek kalıcı ve geleceğe yönelik girişimlerin daha fazla geç kalmadan kararlılıkla sergilenmesi zorunludur.Bu kritik dönemde ilaç firmaları ile hükümet görüşmeler sonrasında makul bir yerde buluşsun ,bizim kayıplarımızda azalsın yaklaşımı ile suskun kalmak ve sadece olup biteni izlemek çözüm olmayacaktır.
Bu süreçte ,meslektaşlarımızın yaşadığı sıkıntıları azaltmak için daha fazla zaman yitirmeden ;
1. Eczanelerde oluşan kayıpların telafisi için ortaya atılan ,meslek hakkı adı altında reçete başına 30 kuruş ile başlayan ve 50 kuruşa kadar gelinen rakamların konuşulduğu görüşmeler yapılıyor. Bu gün konuşulan bedel ne yazık ki sadece muayene ücreti tahsilat komisyonudur.Ülkemizde günde yaklaşık bir milyon reçetenin yazıldığından yola çıkarak meslek hakkı talebimizi netleştirmemiz daha doğru olacaktır. Eğer meslek hakkından söz edeceksek yasa ile tanımlanmış,her yıl yasal bir artışın güvence altına alındığı ve düşük cirolu eczanelere daha çok verilmek üzere kademeli bir meslek hakkını talep etmeliyiz.
2. Sağlık harcamalarında birkaç yıl önce % 40 ‘lık orana sahip ilaç harcamalarının planlı olarak sürekli ilaç rakamlarının hedef gösterilmesi sonrasında (ilaç pazarındaki büyümeye rağmen)sağlık harcamaları içinde % 33 ‘lük rakama geldiği , tasarruf yapılacaksa diğer sağlık hizmetlerinin göz önünde tutulması gerekir.
3. İlaç fiyat kararnamesi yapılacak değişiklik ile eczacı karlılığının günün koşullarına uygun hale getirilmesi kaçınılmazdır.Burada ticari ıskontolar (gerekirse mf’ler ) ortadan kaldırılarak PSF 100 TL altındaki ilaçlar için% 35 , ortalamada ise % 30’un altına düşmeyen bir karlılık hedeflenmelidir.
4. İlaç fiyatlarındaki sıkça yaşanan düşüşler sonrasında eczanelerimizde yaşadığımız bedelsiz kamulaştırmanın son bulması için ‘’geçiş süresinin’’doğru uygulanması ve kararnamede gereken değişikliklerin yapılması kaçınılmazdır. Verilen sözlerin tutulmadığı, kayıplarımızın devam ettiği yıllardır bilinmektedir. Kararname ile çözüm bulunamaz ise SGK ile yapılan sözleşmede yeni fiyatların eczanelere iki ay sonra uygulanması sağlanmalıdır.
5. Yıllardır eczanelere önemli kayıplar yaşatan kamu kurum ıskontosu taşıma zararımıza son verilmeli ve KKİ ‘ları eczane dışında, firmalar ile Sosyal Güvenlik Kurumları arasında çözümlenmelidir. Sadece bu değişiklik bile eczanelere önemli katkı sağlayacaktır.
6. Mesleğimiz için onur kırıcı hale gelen ve hastalarımızla bizi karşı karşıya getiren muayene ücretlerinin tahsilatçılığı için kesinlikle eczane dışında çözüm bulunmalıdır.Görünen o ki sağlık harcamalarında açık oluştuğunda muayene ücretleri de artacaktır.Bu nedenle hasta nerede muayene oluyor ise muayene katkı payı orada tahsil edilmelidir.
Haklı taleplerimiz eczanelerimizin ayakta kalması ve mesleğimizin sürdürülebilmesi için yaşamsal önem taşımaktadır. Meslek örgütü olarak ilgili makamlara acilen iletilmeli, karşılık bulmaması halinde ise kesinlikle iyi planlanmış eylem takvimi uygulamaya konulmalıdır.
Seçim kazanarak görev almak önemlidir. Ama asıl önemli olan temsil ettiğimiz meslektaşlarımızın sorunlarını çözmek , beklentilerini yerine getirmek ve mesleğimizin geleceğini aydınlatmaktır.
Saygılarımla…
