Ecz. Süleyman ARSLANTÜRK
“Eczacı birinci basamak sağlık hizmeti sunucusudur”.
Birinci basamak sağlık hizmeti; koruyucu teşvik edici hizmetler ile tanı, tedavi, bakım, eğitim hizmetlerini düşük maliyetle etkin, yaygın şekilde sunmak, toplumun, bireylerin akıl, beden, ruh sağlığı bütünlüğünü korumak, sağlamaktır.
Bu kadar yaygın bir alana sahip eczacı son zamanlarda neden aşırı bunaldı?
İstanbul Ecza Koop’un 28 Ekim2022 günü yapılan “Eczacının Gündemi” adlı toplantısında görüldüğü gibi üretici, tedarikçi, eczane üçgenindeki herkes dertli. “Üç sacayağı birlikte olmalı” diye dilekte bulunulurken her kesim barut gibi idi; neredeyse birbirlerine giriverecekler Allah korusun.
Eczacı denince eczane içindeki kimse anlaşılıyor. 50 yıl önce “ilaç yapan” olarak algılanan eczacı, günümüzde ‘ilaç satan’a indirgenmiş, konumu, tavrı düzey kaybetmiştir.
Eczacı eczanedeki dar alandan, kapanmışlıktan, kıstırılmışlıktan nasıl kurtulacak?
Eczacı neden ilacın koktuğu, tüttüğü her yerde ağırlığını koyamıyor?
İstanbul Ecza Koop’un toplantısında İEİS başkanı Ecz. Nezih BARUT “Biz ne yapıyoruz, ne yapmak istiyoruz gelip görmüyorsunuz, sorgulamıyorsunuz, üretimde niye yoksunuz?” diye eczacılara sitem etti.
Hakikaten eczacı üretimde yani konunun başrolünde, temelinde olmaz ise neresinde olacak?
Toplum eczacıyı “Yarım Doktor” diye teselli etmeye çalışırken bir eşdeğer ilaç olayında bile “İlaç satmak istiyor” bakışı ile “Ben bir doktora sorayım” dedi. Doktor da “İlacı eczacıya sor,” demedi. Eczacı da “Doktora sor” kolaycılığına alışarak ilacı da doktorun kucağına attı ve eczacı için kötü bir kültür oluştu.
Çıkmaz Yollara Nasıl Girdik?
1. Her diplomaya bir eczane açıldı. Eczane açmak bu kadar kolay olmamalı, gerekli yerlere yeterli donanım, başarılı bir sınav ve bazı göstergelerin bileşkesinde eczane açılabilmeliydi.
2. Muvazaaya gizli izin veren sistem eczacı-eczacı birlikteliğine izin vermedi. Eczacıya ilaç satışından başka alan açılmadı, rol biçilmedi.
3. Eczacıya eczacıdan başkasının yapamayacağı görev ve sorumluluk verilerek “Eczacı Hakkı” tanımlanmadı.
4. Eczanedeki gözlük, kozmetik, bebek ve medikal ürün, veteriner ilaç benimsenip sahiplenip elde tutulamadı, zirai ilaç, danışmanlık, ilk yardım, toplumsal eczacılık hizmetleri ele, gündeme alınamadı.
5. Eczacı ve eczane küçük dokunuşlar, küçük düzenlemeler, küçük yüzdeler, küçük satış etkinliği ile iyileştirilemez hale geldi.
Türk Eczacıları Ne Yapmalı?
1. Eczacılara hastalıklı hal yakışmıyor. Eczacı, önce ağır bir özeleştiri yaparak eczacılık ile hiç korkmadan hesaplaşmalı, yüzleşmeli.
2. “Eczacı Çokluğu” yanlış söylem oldu. Eczacı değil eczane çok. Eczacıyı gerçek mecrasına yerleştirebilsek eczacı açığı olacak. Eczacılara fakültelerde kalite düşüklüğünden yakınmak daha çok yakışır. Fakülteleri, öğrenciyi doktora yapmış seviyeye kadar eğitebilecek düzeyde ve bilim üretme alanı olacak şekilde planlamak gerekir.
3. Eczacı, taklitten, ucuzluktan kaçınmalı, cennet coğrafya, derin tarih, engin kültür, zengin bitki ve hayvan çeşitliliği, denizleri, nehirleri, havası suyuyla, uygarlıklar görmüş geçirmiş Anadolu’da “Türk Eczacıları Kültürü” oluşturmalı.
4. Eczacı; ahlak, bilim, ekonomi, kültür yararlarını, eczacı tavrını öne çıkararak eczanesinden ve bulunduğu konumundan topluma yansıtmalı.
5. Eczaneye eczacı yerleştirirken eczacı eğitimi ve kalitesi öncelikli olmalı.
Olumlu olumsuz sonuçları yasalar oluşturur. Peki, neden yasa konuşmuyoruz, tartışmıyoruz, yapmıyoruz, yazmıyoruz? Yasaları kimler tasarlıyor, kabul ediyor, onaylıyor?
Adaletli, hukuklu, cesaretli, çalışkan, özgür, toplumcu politikacıları yetiştirip öne çıkaramaz isek
çıkar, yarar kümeleri, servetlerini çoğaltmak, kollamak, korumak için siyasetçi ahbapları ile tasarı hazırlarlar ve yasama organına onaylatırlar.
XXX
Hastalıktan arınmak, her daim daha iyi yaşamak isteyen seksen beş milyon insan, çeşitçe çok zengin bitki ve hayvanın olduğu ülkemizde ilaç adı, konusu, kokusu geçen her yerde eczacı başrolde rol almalı.
Danimarka’da yapay zekanın liderlik yaptığı “Sentetik” adlı bir parti kurulmuş.
Türk Eczacıları da akıl, bilim, ekonomi, ciddiyet, sabır, samimiyetle, ama kendi zekaları ama yapay zekalarıyla, önce eczacılık ile yüzleşmeli, güncel yasal çözümler arayıp bularak konum, tavır, yön, yol belirlemeli, netleştirmeli.
Ecz. Süleyman ARSLANTÜRK
15.11.2022 KUŞADASI
