“Denetlensekte mi örneklensek, denetlenmesekte mi örneklensek.” Sonucunu kabullenmeden;
“İlk önce konu ile ilgili kavramların, karışıklığa neden olmadan anlamlarını, tanımlarını açıklayarak işe başlayalım. Denetlemek ve denetlenmek üzerine etkisi olan kavramları, yasaları, yönetmelikleri bir bir açalım”
Yasa: Devletin yasama organları tarafından konulan ve uyulması gereken kurallar bütünü, kanun:
Yönetmelik: Yasa ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak amacıyla hazırlanan, düzenleyici kuralların yazılı olduğu resmî belge:
Genelge: Yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasında yol göstermek, herhangi bir konuda aydınlatmak, dikkat çekmek üzere ilgililere gönderilen yazı, tamim, sirküler:
Sözleşme: Hukuki sonuç doğurmak amacıyla iki veya daha çok kişinin, kuruluşun karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarıyla gerçekleşen işlem, bağıt, akit, mukavele, kontrat:
*Protokol: Diplomatlıkta, devletler arasındaki ilişkilerde geçen yazışmalarda, resmî törenlerde, devlet başkanları ile onların temsilcileri arasındaki görüşmelerde uygulanan kurallar. (*Hatalı kullanım nedeni ile buraya alınmıştır, eğer SGK ve eczaneler kendilerini farklı devletler olarak kabul etmiyorlarsa.)
“Denetleme söz konusu olunca ilk önce yasaları, yönetmelikleri, sözleşmeleri, genelgeleri, konuyla ilgilerini en ince ayrıntılarına kadar irdelemek gerekir. Yasal kuralları alt üst eden bir durumla karşı karşıya kalmış durumdayız. En son yayınlanan bir genelge ile GSS Genel Müdürlüğü İzleme, Değerlendirme kurum daire başkanlığı tüm yasaları, yönetmelikleri göz önünde bulundurmadan, yasa ve yönetmeliklerin üstünde bir karar vermiş. Ve bu kararla tüm eczaneleri baskılamış, üzerinde korku yaratmış durumda. Bu nedenle kalınlaştırılmış, altı çizili, farklı renklerde, tırnak içine alınmış veya yatık yazılmış tüm yazılar üzerinde defalarca düşünülmesini öneririz.”
***
Not: “Bakın Türk Eczacıları Birliği Yasası denetleme ile ilgili nasıl bir tanım getiriyor ve ne ön görüyor;”
TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ KANUNU
Kanun Numarası: 6643
Kabul Tarihi: 25/01/1956
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 02/02/1956
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 9223
Madde 20 - İdare heyetinin diğer vazifeleri şunlardır;
m) (Ek bent: 23/02/1995 - 4078/2 md.) Eczacılık ile ilgili kanunlar ve yönetmelikler ile Deontoloji Tüzüğü hükümlerinin ve oda ve Birlikçe alınmış mesleki kararların gerektiği şekilde uygulanıp uygulanmadığını belirlemek için, eczacıların çalışmalarını ve iş yerlerini denetlemek,
***
Not: “6643 Sayılı yasanın uygulanmasını sağlayan yönetmeliğe göre denetleme nasıl gerçekleştirilmeli? Yasanın nasıl uygulanması gerektiğini açıklayan yönetmelik.”
TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ
Türk Eczacıları Birliğinden
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 02/10/1995
Yayımlandığı Resmi Gazete No: 22422
Denetim
Madde 32 - Eczacı Odası yönetim kurulları, bölgeleri içerisindeki eczacıların mesleki sorumluluğu altındaki işyerleri ile eczacıların çalışmalarını eczacılıkla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, büyük kongre, oda genel kurulu, T.E.B. merkez Heyeti ve oda yönetim kurulları kararlarının uygulanması ile ilgili olarak denetlerler.
***
Not: “Eczacılar ve eczaneler ile ilgili 6197 sayılı yasa denetim ile ilgili denetimin nasıl ve kimler tarafından yapılabileceği açık bir şekilde dile getiriliyor.”
ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası: 6197
Kanun Kabul Tarihi: 18/12/1953
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 24/12/1953
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 8591
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: TEFTİŞ
Madde 30 - Eczanelerle ecza depoları ecza ticarethaneleri ve ecza imalathaneleri ve laboratuvarları *Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin murakabesi altında olup her zaman teftişe tabidirler. (*Bu günün koşullarında denetlemeye yetkili bakanlığın adı T.C. Sağlık Bakanlığıdır)
Bunların senede en az iki defa teftişi mecburi olduğu gibi lüzum görüldüğü sair zamanlarda dahi teftiş olunur.
Madde 31 - Teftiş, sağlık müfettişleri veya sağlık müdürleri ve yahut Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaleti veya müdürlüğünce tensip edilecek (uygun göreceği) resmi tabipler tarafından yapılır. (Denetlemeyle yetkilendirilen bakanlık Sağlık Bakanlığı veya bakanlığın yetkilendirileceği elemanlarıdır.)
Madde 32 - Teftişe memur olarak müesseseye gelen ve hüviyetlerini ispat eden salahiyet sahibi memura ecza müessesesinin her tarafını ve defterlerini ve alet ve edevatı ile ilaçlarını göstermeye ve teftişe mütaallik olarak (ilgilendiren) istenilen bütün malümatı vermeye müessese sahibi veya mesul müdürü mecburdur.
Madde 33 - Müfettiş veya salahiyet sahibi memur tarafından teftiş esnasında görülen bozuk, mağşuş veya gayrisaf ecza ve kimyevi maddeler imha ve bir zabıt varakası yapılarak teftiş varakasına raptolunur. Ancak bu nevi eczanın imhasına eczacı tarafından itiraz edilirse bu gibi maddelerden alınacak üç nümune eczacı ve teftişi yapan memur tarafından beraberce mühürlenerek bir nümune eczane veya laboratuvarda bırakılır, diğer ikisi resmi bir tahlil müessesesine gönderilir. Eczacının bu muameleden kaçınması halinde de keyfiyet bir zabıtla tesbit olunur. Aynı maddenin geri kalan kısmı mühürlenerek imhası tehir ve kullanılması tahlil neticesine kadar menedilir ve teftiş varakasına kaydolunup keyfiyet Vekalete bildirilir. Resmi tahlil müessesesinden alınacak cevaba göre karar vermek Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine aittir. Teftişi yapan memur bazı maddelerin bozuk, mağşuş ve gayrisaf olduğundan şüphe ederse aynı suretle muamele yapar.
Madde 34 - Teftişten dolayı vakı olacak (olası) şikayetlerin mercii Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletidir. (Bu günkü adıyla Sağlık Bakanlığı)
***
Not: “6197 Sayılı Eczaneler ve Eczane Hizmetleri Hakkında Yasanın uygulanması ile ilgili olan yönetmelikte ise eczanelerin denetlenmesi için denetlemeye yetkili olanlar ve denetim biçimini şu şekilde yorumluyor.”
ECZANELER VE ECZANE HİZMETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Eczaneler ve Eczane Hizmetleri Hakkında Yönetmelik
Sağlık Bakanlığından
Resmi Gazete Tarihi: 13/10/1992
Resmi Gazete Sayısı: 21374
BEŞİNCİ BÖLÜM : Eczanelerin Teftişi
Teftişe Yetkili Olanlar
Madde 32 - Eczaneler, senede en az iki defa teftiş edilirler. Teftiş, Sağlık Bakanlığı müfettişleri veya bulunamadığı yerlerde Sağlık Müdürlüğü veya Sağlık Müdürlüğü tarafından görevlendirilecek Sağlık Müdürlüğünde görevli eczacı ve hekim tarafından yapılır. Sağlık Müdürlüğünce görevli eczacı yoksa, görev verilecek bir hekim ile Bölge Eczacı Odası yetkilisi veya temsilcisi tarafından teftiş yapılır.
Teftişin Şekli
Madde 33 - Teftiş yapanlar, eczanelerde Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını denetlerler ve neticelerini basılı raporlardaki özel hanelere yazarlar.
Gereken önerileri, eczanelerde bulundurulması zorunlu olan teftiş defterinde belirterek altını imzalarlar.
Teftiş raporları, müfettiş ile beraber eczacı tarafından imzalanır.
***
Not: “TEB ve Sosyal Güvenlik Kurumu yetkililerinin 2007-2008-2009 yılları için aralarında yaptıkları sözleşmelerde eczaneler adına bağlayıcı olan sözleşmelerde, halen yürürlükte olan yasa ve yönetmeliklere ters düşülerek, denetim kavramının özüne aykırı kararlar içermektedir. Bu sözleşmeleri yıllara göre incelediğimizde;”
2007 SGK *PROTOKOLÜ
6.17. Gerek görüldüğü hallerde Kurum, bu protokolün uygulanmasıyla ilgili hususları, eczane nezdinde yapılacak olan da dahil olmak üzere, Kurum Başkanlık Müfettişleri veya Kurum yetkilileri marifeti ile her zaman incelettirebilir. Kurum yetkilileri tarafından yapılacak denetimlerde çalışanların sigortalı olup olmadıklarının tespiti yapılarak, sigortasız çalışanlar Kurumun ilgili birimine bildirilir.
6.18. Kurum yetkilileri tarafından eczane içinde yapılacak inceleme ve denetimler Bölge Eczacı Odaları veya Temsilciliklerce görevlendirilecek elemanlar ile birlikte yapılır. Bölge Eczacı Odaları veya Temsilcilikleri, Kurumun eleman görevlendirme taleplerini derhal karşılarlar.
6.19. Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlüklerinin yetkili elemanları tarafından eczanelerde yapılan denetimlerde bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya cezai şartını gerektiren hususların tespit edilerek Kuruma bildirilmesi halinde bu durum Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şartlara ilişkin işlem yapılır.
6.20. Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti ve Bölge Eczacı Odaları tarafından yapılan denetimlerde, bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya cezai şartını gerektiren hususların tespiti halinde bu hususlar Kuruma bildirilir. Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şartlara ilişkin işlem yapılır. Eczacı odası tespiti ve TEB Merkez Heyeti onayına istinaden yapılan işlemlerin yargı kararı ile haksız yapıldığına karar verilmesi durumunda, eczacının uğradığı her türlü maddi ve manevi zarar, tespiti yapan eczacı odası ile Türk Eczacıları Birliğince müteselsilen karşılanır.
2008 SGK *PROTOKOLÜ
6.16. Gerek görüldüğü hallerde Kurum, bu protokolün uygulanmasıyla ilgili hususları, eczane nezdinde yapılacak olan da dahil olmak üzere, Kurum Başkanlık Müfettişleri veya Kurum yetkilileri marifeti ile her zaman incelettirebilir. Kurum yetkilileri tarafından yapılacak denetimlerde çalışanların sigortalı olup olmadıklarının tespiti yapılarak, sigortasız çalışanlar Kurumun ilgili birimine bildirilir. Kurum yetkilileri tarafından eczane içinde yapılacak inceleme ve denetimler Bölge Eczacı Odalarınca görevlendirilecek denetçi eczacı ile birlikte yapılır. Bölge Eczacı Odaları, Kurumun denetçi eczacı görevlendirilmesine dair yazılı taleplerini karşılarlar. Bu talebin karşılanmaması halinde denetim Kurum elemanlarınca gerçekleştirilir.
6.17. Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlükleri tarafından eczanelerde yapılan denetimlerde bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya cezai şart gerektiren hususların tespit edilerek Kuruma bildirilmesi halinde bu durum Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şartlara ilişkin işlem yapılır.
6.18. Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti ve Bölge Eczacı Odaları tarafından yapılan denetimlerde, bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya para cezasını gerektiren hususların tespiti halinde bu hususlar Kuruma bildirilir. Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şarta ilişkin işlem yapılır. Eczacı odası tespiti ve TEB Merkez Heyeti onayına istinaden yapılan işlemlerin yargı kararı ile haksız yapıldığına karar verilmesi durumunda, eczacının uğradığı her türlü maddi ve manevi zarar, tespiti yapan eczacı odası ile Türk Eczacıları Birliğince müteselsilen karşılanır.
2009 SGK *PROTOKOLÜ
6.16. Gerek görüldüğü hallerde Kurum, bu protokolün uygulanmasıyla ilgili hususları, eczane nezdinde yapılacak olan da dahil olmak üzere, Kurum Başkanlık Müfettişleri veya Kurum yetkilileri marifeti ile her zaman incelettirebilir. Kurum yetkilileri tarafından yapılacak denetimlerde çalışanların sigortalı olup olmadıklarının tespiti yapılarak, sigortasız çalışanlar Kurumun ilgili birimine bildirilir. Kurum yetkilileri tarafından eczane içinde yapılacak inceleme ve denetimler Bölge Eczacı Odalarınca görevlendirilecek denetçi eczacı ile birlikte yapılır. Bölge Eczacı Odaları, Kurumun denetçi eczacı görevlendirilmesine dair yazılı taleplerini karşılarlar. Bu talebin karşılanmaması halinde denetim Kurum elemanlarınca gerçekleştirilir.
6.17. Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlükleri tarafından eczanelerde yapılan denetimlerde bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya cezai şart gerektiren hususların tespit edilerek Kuruma bildirilmesi halinde bu durum Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şartlara ilişkin işlem yapılır.
6.18. Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti ve Bölge Eczacı Odaları tarafından yapılan denetimlerde, bu protokolde sözleşmenin feshini ve/veya para cezasını gerektiren hususların tespiti halinde bu hususlar Kuruma bildirilir. Kurum tarafından değerlendirilerek yukarıda belirtilen fesih hükümleri ve süreleri ile cezai şarta ilişkin işlem yapılır. Eczacı odası tespiti ve TEB Merkez Heyeti onayına istinaden yapılan işlemlerin yargı kararı ile haksız yapıldığına karar verilmesi durumunda, eczacının uğradığı her türlü maddi ve manevi zarar, tespiti yapan eczacı odası ile Türk Eczacıları Birliğince müteselsilen karşılanır.
***
Not: “En son gelinen konumda yasama organlarınca çıkarılmış yasaları, yürütme organlarınca uygulama kurallarını belirleyici yönetmelikleri yok sayan bir yorumla Kurum Daire Başkanlığı tarafından yayınlanan bir genelge (yol göstermek amaçlı yazı) ile denetlemeler başlatılmıştır. Yasama ve yürütmenin üzerine çıkan bir anlayışla yayınlanan genelge bakın ne kadar bağlayıcı kararlar alıyor;”
T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü İzleme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı
SAYI : B.13.1.SGK.0.11.03.00/ 601 06/07/2009
KONU: Sağlık hizmeti sunucularının denetim usul ve esasları
GENELGE
2009/89 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 73. maddesine göre, Kurumumuzca, sağlık hizmeti sunucularından satın alınan sağlık hizmetlerinin genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere sunulması ile bu hizmetlere ilişkin ödeme belgesi ve eklerinin düzenlenmesinde, sağlık hizmeti sunucularının mevzuat ve sözleşme/protokol hükümlerine uygun hareket edip etmediklerinin aynı kanunun 78. maddesine göre Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezlerinin kurulu bulunduğu illerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri bünyesinde görevli personel tarafından fiilen denetiminin yapılması; denetimi yapacak olan personelin yetki ve sorumlulukları, denetim sonucunda düzenlenecek tutanak ve raporlarda belirtilen hususlar hakkında yapılacak iş ve işlemler aşağıda belirtilen usul ve esaslar dâhilinde yürütülecektir.
7.Sağlık Hizmeti Sunucularının Denetime Alınma Usulleri
7.1. Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Denetime Alınma Usulü
7.2.Eczanenin Denetime Alınma Usulü
1.Reçete karşılığı ilaç alan sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile üçüncü şahıslara ait ihbar ve şikâyetlerin olması,
2.Reçete inceleme birimi tarafından yapılan incelemelerde usulsüz işlemler yapıldığının tespit edilmesi,
3.Sahte kupür/reçete/rapor tespit edilmesi,
4.Reçete tarihi ile kupür tarihi arasında uyumsuzluk tespit edilmesi,
5.Çok sayıda iade reçete olduğunun tespit edilmesi,
6.Reçetesi karşılanan doktor, eczane ve firma ilişkisinin tespit edilmesi,
7.Aylık fatura tutarlarında veya tutarı çok yüksek reçete karşılama sıklığında dikkat çekici artış tespit edilmesi,
8.Kayıt yapılan reçeteler üzerinde silme düzeltme yapıldığının tespit edilmesi, ve benzeri durumlarda denetim birimi tarafından Eczane hakkında görev emri hazırlanarak denetime alınması sağlanır.
“Sonuç olarak; yasalar (yasama organlarının kararları) ve yönetmelikler (yürütme organlarının uygulama koşulları) irdelenmeden, yorumlanmadan yapılan sözleşmeler, çıkarılan genelgelerin tüm sıkıntılarını biz eczacılar birlikte eczanelerimizde yaşamaktayız. Genelgelerin, sözleşmelerin yasa ve yönetmeliklerin üstüne çıkıp eczaneler için bağlayıcı kararlar alması kabul edilemez, kabullenilemez. Ne gerekçe ile olursa olsun, “hakkımızda” var olan yasalar çiğnenerek üzerimizde baskı oluşturulması yasal değildir, haklı bir geçerliliği yoktur. TEB’in kendisini yok sayması, bu birliktelik altında örgütlenen Meslek Odalarının kendilerini yok sayması, kendilerini var olan yasalar karşısında koruyamaması sonucunda eczanelerin baskı altına alınması kabul edilemez, kabul ettirilemez.”
