Değerli Meslektaşlarım, Amerikan İlaç Birliğinin yayınladığı bu formül jel formunda olup zehirli sarmaşık, sivrisinek sokması, tahtakurusu sokması ya da güneş yanığının neden olduğu tahriş ve kaşıntılı durumlarda kişiyi rahatlatmak için kullanılabilir.
Formül
Yazlık Jel
(zehirli sarmaşık, sivrisinek ısırığı, cilde gömülen pire ısırığı ve güneş yanığı için)
Difenhidramin Hidroklorür 2 g
Pramoksin hidroklorür 1 g
Mentol 500 mg
Kafur 500 mg
Benzil Alkol 2 mL
Karbomer 940 500 mg
Trolamin qs
Alkol 20 mL
Saf Su qs 100 mL
Opsiyonel: Hidrokortizon Asetat 500 mg
Hazırlanışı
Hazırlanacak toplam miktar için gerekli hesaplamalar yapılır. Bütün bileşenler doğru olarak tartılır ya da ölçülür. Mentol, kafur ve benzil alkol, alkolde çözülür. Difenhidramin hidroklorür ve pramoksin hidroklorür saf suyun 77 mL’sinde çözülerek alkollü çözeltiye eklenir. Hızlıca karıştırılırken karbomer 940 (Carbopol 940®) serpiştirilerek tekdüze biçimde disperse olması sağlanır. Arzu edilen viskozite elde edilene kadar yavaşça trolamin (trietanolamin) eklenir. Ambalajlanıp etiketlenir.
Kullanımı: Böcek ısırıkları, güneş yanığı ve zehirli sarmaşıktan kaynaklanan hafif kaşıntı ve irritasyonların tedavisinde kullanılır.
Ambalajlama: Ağzı sıkıca kapalı ışık geçirmeyen kapta saklanır.
Etiketleme: Yalnızca haricen kullanılır. Çocukların ulaşamayacağı serin yerde saklayınız.
Stabilite: Bu preparatın raf ömrü 6 aydır.
Tartışma
Yaz mevsimi ile güneşe, böceklere ve zehirli sarmaşığa maruziyetten dolayı cilt irritasyonları artar. Bu jel hastanın tercihlerine göre hazırlanabilir ve viskozitesi ayarlanabilir. Hastanın arzu ettiği kuruma hızına göre alkol konsantrasyonu ayarlanabilir. Jele dahil edilmeden önce alkolde çözdürülmek suretiyle az bir miktar yağ da preparata eklenebilir.
Difenhidramin hidroklorür ışığa maruz kaldığında kararan beyaz, kokusuz, kristal tozdur. 1 gramı 1 mL alkolde ve 2 mL suda çözünür. Böcek sokmalarına gelişen hafif lokal alerjik reaksiyonların tedavisinde topikal olarak kullanılır.
Pramoksin hidroklorür uyuşturan bir tada sahip beyaz – beyazımtırak kristal bir tozdur. Su ve alkolde kolayca çözünür. Düşük sensitizasyon ve toksisiteye sahip bir yüzey anesteziği olup ester ya da amit yapısındaki ajanlara kimyasal olarak benzememektedir.
Mentol renksiz, altıgen şeklinde, iğne benzeri kristaller ya da kristal toz halindedir. Hoş bir nane kokusuna sahiptir ve alkolde oldukça iyi çözünür, ancak suda çözünürlüğü azdır. Topikal olarak %0,1-2 arası konsantrasyonlarda kullanılır.
Kafur renksiz ya da beyaz kristal, granül ya da kristal kütleleri şeklindedir. Delici ve karakteristik bir kokusu, yakıcı ve aromatik bir tadı vardır 1 gramı yaklaşık 800 mL suda ve 1 mL alkolde çözünür. Böcek sokmalarından kaynaklanan kaşıntıyı önlemek için %1-3 oranında topikal olarak kullanılır.
Benzil alkol keskin, yakıcı bir tadı ve hafif, aromatik bir kokusu olan renksiz bir sıvıdır. Spesifik gravitesi 1,042 ile 1,047 arasındadır. 1 gramı 30 mL su ve 1,5 mL dilüe alkolde çözünür, alkolle her oranda karışır. Kütanöz kaşıntıyı rahatlatmak için topikal olarak kullanılır.
Karbomer 940 hafif karakteristik kokulu beyaz, kabarık, asidik ve higroskopik yüksek molekül ağırlıklı sentetik bir polimerdir. Karbomerler %0,5-2 arası konsantrasyonlarda jel yapıcı ajan olarak kullanılır. %0,5-1’lik dispersiyonun pH’sı 2,5-3,5 arasındadır. Suda ve nötralizasyonun ardından etanol ve gliserinde çözünür. Karbomerler suda disperse olduğunda düşük viskoziteli kolloidal solüsyon oluşur. Trolamin (trietanolamin) gibi bir alkali madde eklendiğinde viskozite artar. Başlangıçta dispersiyonu hızlandırmak için, karbomer hızlıca karıştırılmakta olan suya serpiştirilebilir; bu sırada topak oluşumuna dikkat edilmelidir. Jelin içinde hava kabarcıkları oluşmasını minimize etmek için çaba sarfedilmelidir. Azami viskozite genellikle pH 6-11 arasında elde edilir. Karbomer jelleri ışıktan korunmalı ve antimikrobiyal koruyucu içermelidir.
Trolamin (trietanolamin) alkalileştirici ve emülsifiye edici bir ajandır. Alkanolaminlerin değişken bir karışımıdır. Hafif amonyak kokusuna sahip berrak, renksiz ile soluk sarı arası viskoz bir sıvıdır. 0,1 N’lik sulu çözeltisinin spesifik gravitesi 1,120-1,128 g/mL ve pH’sı 10,5’tur. Oldukça higroskopik olup su ve %95 etanol ile her oranda karışır. Hava ve ışığa maruz kaldığında rengi kahverengiye döner. 15°C’nin altındaki sıcaklıklarda tabakalara ayrılır; bu durum ısıtma ve karıştırma ile düzeltilebilir. Trolamin hava geçirmeyen kaplarda ışıktan korunarak serin yerde saklanmalıdır. Cilt, gözler ve mukoz membranlarda irritan etki gösterebileceğinden dolayı çalışırken gerekli önlemler alınmalıdır.
Hidrokortizon asetat beyaz/beyazımtırak, kokusuz kristal bir tozdur. Suda çözünmez ancak 1 gramı 230 mL alkolde çözünebilir; jelde süspande edilebilir. Enflamatuar durumların tedavisinde topikal olarak genellikle %0,5-1 arası konsantrasyonlarda kullanılır.
İyi bir hafta dileğiyle…
Kaynak: Majistral Makaleler Kitabı/ Ecz. Ahmet Nezihi Pekcan
Tel: (332) 3520657
Fax: (332) 3512816
a.pekcan@eczacininsesi.com
http://www.majistralformul.com/