Değerli Meslektaşlarım bu hafta saçlı deride en sık karşılaştığımız sorunlardan olan kepek ve tedavisini birlikte inceleyeceğiz.
İnsan vücudunu kaplayan tüm deri kendisini sürekli olarak yenilemektedir. 7 kattan oluşan cilt yapısının en üstteki katmanı stratum korneum yeterince eskiyince dökülerek yerini en alttan gelen yeni hücrelere bırakır. Ölü cilt tabakası açık veya elbiseyle kapalı alanlarda fark edilmeden vücuttan uzaklaşırken saçlı deride küçük pulcuklar halinde görünür. İşte saçlı deride oluşan bu döküntülere kepek adını vermekteyiz. Kepeklenme daha çok kıllı alanlarda olur ve fark edilir. Çünkü kıllı alandan uzaklaşması daha zordur. Cildin yenilenme hızının arttığı dönemlerde kepeklenmede artış gözlemlenir. Kadın ve erkeklerde çok yaygın, çocuk ve yaşlılarda ise nadir görülür. Fizyolojik, travmatik ve mikrobiyolojik nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Kuru ve yağlı kepek olmak üzere iki tipi vardır. Kuru kepekte aşırı keratinizasyon ve keratin tabakasının anormal dökülmesi söz konusudur. Yağlı kepekte ise deri lipidlerinin yapımında artma görülür. Sadece saçlarda değil vücudumuzun her yerinde kepek oluşumu mevcuttur.
Normalde hafif düzeyde kepek herkeste olur. Kepek bir hastalık değildir. Dikkat edilmesi gereken kepek yoğunluğudur. Bazen kişinin sosyal yaşamını bozacak kadar yoğun kepeklenme olabilir. Sorun genellikle basit kepek önleyici şampuanlarla çözülebilir.
Aşırı kepek durumunda ciltte değişim süreci çok hızlanmıştır. Ölü hücre atılımı hızlandığından, bu hücreler kümeler oluşturarak dökülmeler gözle görülebilir. Aşırı kepeklenmede sıkça deri altında yerleşen ve Tinea versicolor'a neden olan bir mantar türü olan Malassezia furfur adlı mantar tespit edilir. Bu tarz mantarlarda mantarın tedavi edilmesi gerekir. Saçta mantar tedavi edilmezse şampuanlarla kepek kısmen azalsa da kısa sürede yeniden rahatsız edici düzeylere gelebilir.
Saçta Kepeklenmenin yanı sıra yağlanma, kızarıklık, kaşıntı, ıslaklık hissi varsa bu durumda seboreik dermatit problemi yani aşırı kepek sorunu ortaya çıkmaktadır.
Yoğun mantar sadece şampuanlarla değil uygun solusyonlarla tedavi edilmelidir.
Tedavi kepek oluşturan mikroorganizmaların proliferasyonunun önlenmesi ve keratolitik ajanlar kullanılarak saç derisi üzerinde bulunan ölü hücrelerin uzaklaştırılması amacına yöneliktir. Bu amaçla salisilik asit, rezorsin, katran türevleri, kükürt, selenyum sülfit, çinko piritiyon ve polivinilpirolidon-iyot kompleksi içeren şampuan ve losyonlar kullanılır.
Bu losyonlar saç toniği olarak saçlı derinin yağlı veya kuru olma özelliğine göre değişik formülasyonda hazırlanabilir. Sağlıklı bir saç derisi saç dökülmelerinin önlenmesi açısından önem arzetmektedir.
Aşağıda yer alan formüllerde kuru saçlı deride Olive oilol (zeytin yağı) kullanılırken aşırı yağlı saçlı deride ise ethanol yer almaktadır.
Harici olarak uygulandığında kükürt preparatları, rezorsin ve salisilik asit mantar yok edici bir aksiyona sahiptir.
Kuru saçlı deri için; Antidandruff losyon
% w/w
Salicylic Acid 0,05
Resorcinol 0,20
Oleyl alcohol 20,00
Alcohol 79,25
Perfume 0,50
Yağlı saçlı deri için; Antidandruff losyon
Aşağıdaki preparatda sülfür ve salisilik asit bir arada kullanılırken bir koruyucu olan metil p-hidroksibenzoat,% 0,2 düşük seviyede ilave edilebilir. Ayrıca losyonda 0,15 oranında parfüm kullanılabilir.
% w/w
Salicylic acid 0,05
Precipitated Sulfur 3,00
Glycerol 0,30
Ethanol 10,00
Water 86,65
İyi bir hafta dileğiyle…
Kaynak;
Cosmetıc and toıletry formulatıons second edition volume 2 by Ernest w. Flick
Tel: (332) 3520657
Fax: (332) 3512816
a.pekcan@eczacininsesi.com
http://www.majistralformul.com/
