Değerli Meslektaşlarım eczanelerimizde hazırladığımız majistral formüllerin fiyatlandırmasında ülkemizdeki tarihi sürece bakacak olur isek; ilk Osmanlı Resmi İlaç Tarifesi’nin ömrü 30 yıl süren çalışma ve tartışmalar sonunda hazırlanmış, ancak ömrü ne yazık ki bir ay olmuştur.
Eczanede hazırlanan ilaçların fiyatını belirlemek için uyulacak yöntemi belirleyen ve bu şekilde ilaç fiyatları arasındaki farklılığı önlemek amacıyla hazırlanarak 1895 yılında yürürlüğe giren diğer bir mevzuat da İlaç Tarifesi (Le Tarif des Pharmaciens)’dir.
Osmanlı eczacılığı döneminde resmi bir fiyat tarifesi bulunmadığından eczacılar hazırladıkları ilaçların fiyatlarını geleneklere ve kişisel görüşlerine uyarak tespit ediyorlardı. Bu uygulama, aynı reçete için değişik eczanelerde farklı fiyatların istenmesine ve hatta pazarlık yönteminin uygulanmasına sebep oluyordu. Bir eczanenin 50 kuruş istediği bir reçeteye diğer bir eczanenin 20 kuruş, bir üçüncüsünün ise 31 kuruş istemesi halkın eczacılardan şüphe etmesine yol açıyordu.
Eczacılar; resmi bir fiyat listesinin uygulamaya konmasının çalışmalarını kolaylaştıracağı, mali durumlarını kuvvetlendireceği, haksız rekabeti önleyeceği ve halk arasındaki saygınlıklarının artacağı fikrini savunuyorlardı. Bu yönde oluşan kuvvetli istekler ve yapılan uzun çalışmalar sonucunda Meclis-i Tıbbiye-i Mülkiye (Conseil des Affaires Medicales Civiles) ve eczacı temsilcileri tarafından oluşturulan özel bir komisyonun hazırladığı "ilaç tarifesi" Mayıs 1895 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarife uyarınca ilaç fiyatının tespitinde ilaç hazırlanması için kullanılan maddeler üzerinden belirli bir kâr alma yerine, eczacının meslek (sanat-bilim) hakkından karşılanması ilkesi esas alınmıştır.
Tarifenin uygulanmaya başlamasından kısa bir süre sonra, halk, gazeteler ve bazı eczacılar yeni tarifeye göre hesaplanan ilaç fiyatlarının çok yüksek olduğu konusunda ağır şikayetlere başlamışlardır. Bunun üzerine Hükümet ilaç tarifesinin uygulanmasını durdurmuş ve tarifenin kurulacak özel bir komisyon tarafından gözden geçirilerek gerekli düzeltmelerin yapılmasına karar verilmiştir.
Bu şekilde 30 yıl süren çalışma ve tartışmalar sonunda hazırlanan ilk Osmanlı Resmi İlaç Tarifesi’nin ömrü ne yazık ki ancak bir ay olmuştur.
Günümüzde ise Avrupa’da değişik fiyatlandırma yöntemleri uygulanan Majistral formül hesaplamalarında Belçika’dan örnek verecek olur isek; Belçika’da Nisan 2014 itibariyle majistral preparatlara ilişkin yapılan reform yürürlüğe girmiş, bu yeni düzenlemede sadece majistral preparatlara ilişkin olarak yeni fiyatlar ve yeni eczane ücretleri getirilmiştir. Buna göre, eczacılar preparatın tipi, harcanan zaman, madde ve malzemeleri içeren "herşey dahil” bir formülere göre ücretlendirilmektedir. Yeni düzenleme kapsamında bütün majistral preparatlar, harcanan zamana göre her biri farklı bir ücretlendirmeye tekabül eden 3 farklı kategoriye ayrılmış durumdadır.
1-Basit preparatlar (kapsüller, solüsyonlar…) 20 dakika, 12.93€
2-Dermatolojik preparatlar (kremler, losyonlar…) 32,5 dakika, 21.03€
3-Zor hazırlanan preparatlar (suppozituarlar, ovuller…) 50 dakika, 32.35 €
Ülkemizde ise;
Meslek örgütümüzün çalışmaları neticesinde Maliye bakanlığının 23 Mart 2011 tarihli Bakanlık Onayı ile “Madde.14: tarife ve eki cetvellerde yazılı bedeller her yıl başında Maliye Bakanlığınca yayımlanan yeniden değerleme oranları eklenerek yeniden yayımlanır” hükmü ile, yeniden değerleme konusunda yaşanan sıkıntı aşılmış ve Majistral tarifenin her yıl güncellenmesi teminat altına alınmıştır.
Ancak;
En son 23 Mart 2011 tarihli Bakanlık Onayı ile, Birliğimizce hazırlanan, halen yürürlükte bulunan ve eczanelerde üretilen majistral ilaçların fiyatlandırılmasında kullanılan ‘’Majistral tarife için bu tarihten sonra yapılacak olan düzenlemelerin 213 Sayılı Vergi Usul Kanununa göre her yıl Maliye Bakanlığınca yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen yeniden değerleme oranları uygulanarak güncellenmesi ve bu doğrultuda yeni bir "Olur"a gerek kalmaksızın İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanması uygun bulunmuştur." denilmesine rağmen ne yazık ki bu tarihten günümüze gelene kadar majistral tarife bir türlü güncellenememiş; Majistral tarifenin gerek içerik bakımından gerekse eczacının emeğinin karşılığını verememesi, yine tarifede yer alan produi fiyatlarının tedarikci firmaların eczanelere fatura ettiği rakamların çok altında kalması nedenleriyle majistral tarifenin bir an önce yeniden düzenlenmesine acilen ihtiyaç duyulmaktadır.
Tedavi sanatının ustaları olan biz eczacılar; Majistral tarifenin en son 23 Mart 2011 tarihinde güncellendiğini hatırlatır; Majistral tarifenin içerik bakımından günümüzün modern majistral formülerini karşılayabilecek produi zenginliğine kavuşturulmasını ve eczacının meslek hakkının karşılığını alabileceği fiyatlandırmayı ivedilikle meslek örgütümüzden talep etmekteyiz.
İyi bir hafta dileğiyle…
Kaynak: Dr. Mahmut Tokaç “Kırmızı Çizgi”
Tel: (332) 3520657
Fax: (332) 3512816
a.pekcan@eczacininsesi.com
http://www.majistralformul.com/
