Kürk Mantolu Madonna Sabahattin Ali’nin son yıllarda en çok satanlar ve okunanlar listesinde yer alan kült romanıdır. Bir gazetede tefrika edilmesi için yazılan ve 1943 yılında basılan romanın konusunu aslında romanda geçen şu cümleler çok iyi açıklamaktadır.
" Dünyanın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!.. Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahlûku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz? "
Politik yazıları nedeniyle başı sık sık derde giren Sabahattin Ali’den politik olmayan bir roman yazması istendiği için yazmaya başladığı ‘Kürk Mantolu Madonna’, karakterlerinin psikolojik tahlilleri ve tasvirleri ile okuyucuyu içine çeken bir başyapıt olmuştur. Olaylar Rasim’in yeni başladığı işyerinde, sessizliği ve silikliği ile dikkatini çeken Raif Efendi’yi tanımasıyla başlar. Asıl hikayeyi ise Rasim’in Raif Efendi’nin geçmişiyle ilgili yazdıklarını içeren defteri okumasıyla öğreniriz.
Raif Efendi, babasının eğitim için gönderdiği Almanya’da, resme olan tutkusu nedeniyle gezdiği sergilerden birinde gördüğü ‘Kürk Mantolu Madonna’ tablosundan çok etkilenir. Sonrasında tablonun sahibi olan ressam Maria Puder’le tanışır. Kitabın kahramanları olan Raif Efendi ve Maria Puder, her ikisi de sanatçı ruhlu, toplumun genel kabul gören kurallarının dışında kalan, bu nedenle yaşadıkları çevreye yabancı ve yalnızdırlar. Aralarında özel ve adlandırmakta zorlandıkları bir ilişki başlar.
Yazar bu olay örgüleri içerisinde insanlarda görünenin altında başka dünyaların olabileceğini, toplumsal yabancılaşmayı, aşkı, yalnızlığı romandaki pek çok karakterin psikolojik tahlili ile vermektedir. Anlatıcı Rasim gözlemleri sonucu dikkatle bakmayan ya da bakmak istemeyen hiç kimsenin göremeyeceği bazı ayrıntıları fark etmiş; herkes tarafından yok sayılan, oldukça silik Raif Efendi’nin göstermediği taraflarının olduğunu görmüştür. Ve hatta zamanla düşündüğünden daha derin bir insan olduğunu anladığı Raif Efendi’nin ailesine ve çalışma arkadaşlarına karşı takındığı tavrın acizlikten değil kendini anlatma zahmetine girmeme isteğinden olduğunu anlamıştır.
"... İnsanlara ne kadar muhtaç olursam, onlardan kaçmak ihtiyacım da o kadar artıyordu..."
Sabahattin Ali’nin arkadaşlarının açıklamalarına göre ‘Kürk Mantolu Madonna’ karakterine Taksim’de kadınlardan kurulu bir Macar Orkestrasındaki sarı saçlı, gri kürk giyen, iyi keman çalan bir kadın müzisyen ilham olmuştur. Raif Efendi karakterini de bir akrabasından ilham alarak yazmış fakat deşifre olmaması için kendinden özellikler eklemiştir. Yazıldıktan 76 yıl sonra İngilizce’ye çevrilmiş ve bu zamana kadar da 21 dilde 24 ülkede yayınlanmıştır. Kürk Mantolu Madonna bi'dozsanat kitap kulubü olarak 2019 yılında okuduğumuz ve en çok beğendimiz kitaplardan biri oldu. Okuduğumuz diğer kitap ve etkinliklerimiz için @bidozsanat instagram ve facebook sayfamızı takip edebilirsiniz.
