Ecz. Neşe Köysüren
LİSTELERİ SEVENLER İÇİN: “21. YÜZYILIN EN İYİ 100 KİTABI”
New York Times Gazetesi’nin edebiyat çevresinden 503 kişinin oylarıyla belirlediği 21. Yüzyılın En İyi 100 Kitabı listesinin 2 bölümü ile devam ediyoruz.
NEW YORK TIMES’IN “21. YÜZYILIN EN İYİ 100 KİTABI”
65 Amerika’ya Tuzak, Philip Roth, Çeviren: Merve Sevtap Ilgın, Monokl İlk Yayınlanma Tarihi: 2004
Amerkialı yazarın listedeki ikinci kitabı. Franklin D. Roosevelt'in 1940 başkanlık seçimlerinde Charles Lindbergh tarafından yenildiği alternatif bir tarihtir. 2020 yılında aynı isimle HBO tarafından mini dizisi yapılmıştır.
Ya II. Dünya Savaşını Hitler ve Naziler kazansaydı? Philip Roth tarihi yeniden yazıyor: Amerika ile Nazilerin müttefik olduğu Olağanüstü bir roman: “Amerika’ya Tuzak”
64 İçten İnananlar, Rebecca Makkai, Salon Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2018
Çok yakında Amy Poelher tarafından uyarlanan büyük bir televizyon olayı olacak!
Roman, dönüşümlü bölümlerde iki hikâye örgüsünü takip ediyor. İlki 1980'ler ve 90'lar Chicago'sunda bir sanat galerisinin geliştirme müdürü olan Yale ve 2015'te Paris'te Fiona.
İç içe geçmiş iki hikâye hem Yale hem de Fiona felaketin ortasında iyiliği bulmaya çalışırlarken, bizi seksenlerin kalp kırıklıklarına ve modern dünyanın kaosuna götürüyor. (Tanıtım Bülteninden)
63 Veronica, Mary Gaitskill
62 22:04, Ben Lerner, Çeviren: Hakan Toker, Yapı Kredi Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2014
Çağdaş sanattan Walt Whitman’a, Amerikan tarihinden ekolojik felakete, kapitalizmden modern tıbba ve günümüz yayıncılığına geniş bir dünyayı içine alan, şiirlere, fotoğraf ve illüstrasyonlara, deneme parçalarına yer veren yenilikçi bir roman 22:04. (Tanıtım Bülteninden)
Roman, otokurgu ve metakurgu türlerine aittir. Birinci şahıs anlatıcı, New York'ta yaşayan 33 yaşında bir yazardır. Başarılı bir romancı olan yazara yakın zamanda ölümcül olabilecek bir kalp rahatsızlığı teşhisi konmuştur. Kitap aşk, sanat, şehir, hastalık, çocuk sahibi olma ve yazma konularını ele almaktadır.
61 Demon Copperhead, Barbara Kingsolver
60 Heavy, Kiese Laymon
59 Middlesex, Jeffrey Eugenides, Çeviren: Solmaz Kamuran, Domingo Yayınevi İlk Yayınlanma Tarihi: 2002
Eugenides dokuz yılda yazdığı Middlesex'te üç kuşak ve iki kıtaya yayılmış bir aile hikâyesini tabulara ve dogmalara alaycı bir dille karşı çıkarak, inanılmaz bir akıcılıkla anlatıyor. Bugüne kadar 35 dilde yayımlanan ve üç milyonun üstünde okura ulaşan Middlesex, bir modern zamanlar destanı. Ve tüm destanlar gibi, kahramanlarının hikayesinden çok daha fazlasını söylüyor bize. (Tanıtım Bülteninden)
58 Stay True, Hua Hsu
57 Nickel and Dimed, Barbara Ehrenreich
56 Alev Püskürtenler, Rachel Kushner, Çeviren: Suat Ertüzün, Can Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2013
Rachel Kushner'ın romanı bize hız tutkunu insanlar ile sözcüklerin hızını örtüştüren bir dünya sunuyor. Bir film senaryosu gibi birbirinden çok farklı sahnelerde akan romanda sürat ve cinsellik, gerçek ve gerçek dışı, sanat ve entelektüellik, politika ve korku her an patlayabilecek bir motorun gerilimi içinde aktarılıyor.
Kushner, tarihsel gerçeklerle kurgusal gerçekleri inandırıcı bir potada eritirken, yirminci yüzyıl başlarındaki sanat akımlarını ve çevrelerini, 1970'lerin sanat anlayışı ve sanatçıların yaşam biçimiyle paralellik kurarak, bir solukta okunacak Alev Püskürenler'i hayata geçiriyor. (Tanıtım Bülteninden)
55 The Looming Tower, Lawrence Wright
54 Aralığın Onu, George Saunders, Çeviren: Niran Elçi, DeliDolu İlk Yayınlanma Tarihi: 2013
Yaşayan en büyük yazarlardan biri olarak gösterilen 2014 Folio Ödülü sahibi George Saunders'ın şimdiye kadarki en alaycı, komik ve en rahatsız edici öykü derlemesi olan Aralığın Onu, Amerikan toplumunu ve aile yapısını anlatırken aslında evrensel bir biçimde insana dair olan karanlık tarafı bulup yakalıyor. Ama bir yandan da insana özgü naifliği ve incinmişliğimizi yüceltiyor. Saunders, her birimizin hayatında en az bir kere yaşadığı "kahramanca fiyasko"larımızı, çocukluk travmalarımızı, ustaca kurguladığı öyküleriyle anlatıyor.
Bu kitaptaki ‘Örümcek Kafasında Kaçış’ isimli öykünün Spiderhead adı ile 2022 yapımı bir film uyarlaması mevcuttur.
53 Firar, Alice Munro, Roza Hakmen, Can Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2004
Dünyanın en iyi öykü yazarları arasında sayılan, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Kanadalı Alice Munro'nun bu kitabındaki sekiz öykünün her biri içeriğinin derinliği ve çok boyutluluğuyla roman olabilecek kadar kapsamlı; buna karşın kısa öykü yapısının kurallarına ve seçiciliğine sıkı sıkıya bağlı; dahası bir solukta okunacak kadar sürükleyici.
Öykülerin hemen hepsinde birkaç aydan 40 yıla uzanan geri dönüşler var. Bu geri dönüşlerin hiçbirinde bir yaşamın açıklaması yapılmıyor, yaşananlara mazeret aranmıyor, sadece yaşamın geçmişteki o kesiti gösteriliyor. Üstelik sağlıksız bir duygusallığa kapılmadan, serinkanlı bir yaklaşımla anlatılıyor olaylar.
(Tanıtım Bülteninden)
52 Tren Düşleri, Denis Johnson, Çeviren: Çiğdem Erkal, Holden Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2011
Yayımlandığı yıl The New York Times, The Economist, NPR gibi dergilerde yılın en iyi kitapları arasında gösterilen Tren Düşleri, pek çok otorite tarafından “minyatür bir destan”, “olağanüstü bir roman” olarak anılıyor.
Denis Johnson, Tren Düşleri’nde 20. yüzyılın başlarında Amerika’da giderek artan köprü ve yol inşaatlarında bulduğu gündelik işlerde çalışan Robert Grainier’ın hikâyesini anlatıyor. Amerika’yı baştan başa saran demiryollarına, gelişen teknolojiye, şehirleşmeye başlayan kasabalara, değişen yaşam tarzına, ölümlere, en çok da ölümlere tanıklık bu. (Tanıtım Bülteninden)
51 Hayat, Sil Baştan, Kate Atkinson, Çeviren: Duygu Akın, Yapı Kredi Yayınları
Hayat, Sil Baştan çılgın, gülünç ve şaşırtıcı derecede dokunaklı...
Bir gün ya da bir gece bir iblis, en koyu yalnızlığınıza kadar gizlice sokulsa ve size, "Şimdi yaşamakta olduğun ve bugüne dek yaşadığın hayatı bir kez daha ve pek çok defa daha yaşayacaksın" dese, ne olurdu?
Peki ya bu hayatlardan birinde elinize Hitler'i öldürme fırsatı geçse, ne yapardınız?
İngiliz yazar Kate Atkinson'ın bu ilginç romanını bitirdiğinizde başa dönüp yeniden okuma isteği duyacaksınız, çünkü Hayat, Sil Baştan, ikinci ve belki de üçüncü okumaları hem hak ediyor hem de gerektiriyor. (Tanıtım Bülteninden)
50 Trust, Hernan Diaz
49 Vejetaryen, Han Kang, Çeviren: Göksel Türközü, April Yayıncılık İlk Yayınlanma Tarihi: 2007
Rüyalar başlamadan önce Yonğhe ve kocasının hayatları gayet sıradandı. Evliliğin tekdüzeliğinde normal bir yaşam sürerlerken, Yonğhe rüyalar görmeye başladı ve vejetaryen olmaya karar verdi. Evdeki tüm etleri bir torbaya doldurdu. Kalamarları. Yumurtaları. O hafta kocası, iş yerine ilk kez ütüsüz bir gömlekle gitti. Bu, korkunç değişimin başlangıcıydı.
Güney Koreli yazar Han Kang bizleri cinselliği, şiddeti, ilişkilerimizi ve saplantılarımızı sorgulayacağımız rahatsız edici bir yolculuğa çıkarıyor. (Tanıtım Bülteninden)
48 Persepolis, Marjane Satrapi, Çeviren: Elif Çelik, Panama Yayıncılık İlk Yayınlanma Tarihi: 2000
İran’daki devrimin ülkeye ve insanlarına yaşattıkları, küçük bir kızın yetişkinliğe giden yolda deneyimledikleriyle iç içe geçiyor. Persepolis, İran asıllı yazar Marjane Satrapi’nin kaleminden hem bir dönemi anlatan hem de zamanın çok ötesine giden bir çizgi roman.
Persepolis’te siyasi baskının, radikal dinciliğin ve savaşın nelere mal olabileceği, sevincin ve gözyaşının birbirine karıştığı hikâyelerle anlatılıyor. Dünya çapında yankı uyandıran, animasyon filme uyarlanan ve pek çok ödüle layık görülen Persepolis, karanlığa karşı birlik olmanın önemini anlamamızı sağlıyor. Ve hayatın her şeye rağmen devam ettiğini… (Tanıtım Bülteninden)
47 Merhamet, Toni Morrison, Çeviren: Zeynep Heyzen Ateş, Sel Yayıncılık İlk Yayınlanma Tarihi: 2008
Afro-Amerikan edebiyatının gelişmesine ve görünür kılınmasına büyük katkı sunan Nobel ve Pulitzer ödüllü yazar Toni Morrison, bu kez Amerika'da köle ticaretinin palazlandığı, insan hayatının hiçe sayıldığı, özgürlüğün bir kavram olarak dahi düşünülemediği 1600'lü yılların sonuna, sefalet içindeki yolculuklara ve pazarlıklara konu edilen insan bedeninin hayatla, doğayla ve kendisiyle ilişkisine odaklanıyor.
(Tanıtım Bülteninden)
46 Saka Kuşu, Donna Tartt, Çeviren: Merve Sevtap Ilgın, Pegasus Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2013
Saka Kuşu ruhani bir yolculuk gibi. Oradan oraya sürüklenen bir hayatın, kaybın, ölümün, takıntının, bağımlılığın, aşkın, kaderin ve kadersizliğin romanı. Tablonun içinden bakan o küçük kuş, size evreni, iyiyi, kötüyü, güzeli, benliğin ve zaman kavramının derinliklerinde yatan sırrı sorgulatacak kadar güçlü ve tüneğine zincirlenmiş olmasına rağmen alabildiğine özgür. (Tanıtım Bülteninden)
Kitabın 2019 yapımı bir film uyarlaması da mevcut.
45 Argonautlar, Maggie Nelson, Çeviren: Selin Siral, Kolektif Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2015
Kuşağının en sivri, en cüretkâr yazarlarından biri kabul edilen Maggie Nelson’ın eleştirmenler tarafından övgüyle karşılanan son kitabı Argonautlar anneliğe, dönüşüme, müşterekliğe, ebeveynliğe, aileye, dilin ve aşkın imkânlarına felsefi bir bakış yöneltiyor, bu ifadelere ilişkin sınırlayıcı ve tutucu yaklaşımları, daha kapsayıcı tanımlara varma adına süregiden mücadeleyi ustalıkla analiz ediyor. Bunu yaparken temelde sürekli şu soruları deşiyor: Bir kabuğa, bir kimliğe ihtiyacımız var mı gerçekten? Öyle bile olsa, bir kimlikle özdeşleşmek mümkün mü? Nelson tüm bu kalıpların öznel, kendini yenileyen, yanıp sönen doğasına ışık tutmayı sürdürüyor. (Tanıtım Bülteninden)
44 Beşinci Mevsim, N.K. Jemisin, Çeviren: Bige Turan, DEX İlk Yayınlanma Tarihi: 2015
Beşinci Mevsim, N. K. Jemisin’in bilim fantezisi türündeki romanıdır. 2015 senesinde en iyi roman için Hugo Ödülü'nü kazandı. Broken Earth serisinin ilk kitabıdır. Ardından The Obelisk Gate ve The Stone Sky gelmektedir.
Bir hikâyenin bitişi bir diğerinin başlangıcıdır. İnsanlar ölür. Kadim usüller gelip geçer. Yeni cemiyetler doğar. “Dünyanın sonu geldi,” genelde bir yalandır çünkü gezegen olduğu yerde durur. Ama bu kez, dünyanın sonu böyle gelecek. Nihai olarak... (Tanıtım Bülteninden)
43 Savaş Sonrası-1945 Sonrası Avrupa Tarihi, Tony Judt, Çeviren: Dilek Şendil, Yapı Kredi Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2005
İngiliz tarihçinin yazdığı bu kitap İkinci Dünya Savaşından bu yana Avrupa’nın öyküsünü anlatır, bu nedenle 1945 yılından başlar: Stunde nul der Almanlar, sıfır saati. Ama yirminci yüzyıldaki her şey gibi bu öykü de Avrupa kıtasının yıkıma doğru sürüklendiği 1914 yılında başlayan otuz yıllık savaş döneminin gölgesinde kalmaktadır. (...)
42 Yedi Cinayetin Kısa Tarihçesi, Marlon James, Çeviren: Hasan Can Utku, Pegasus Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2014
Bob Marley’nin Gülümse Jamaika konserinde sahne almasından iki gün önce, 3 Aralık 1976’da yedi silahlı adam şarkıcının evine bir saldırı düzenledi ve bu saldırıda Marley, karısı ve menajeri yaralandı. Resmî olarak tetikçilerle ve suikastla ilgili pek az açıklama yapılsa da Batı Kingston sokaklarında uzun süre olayla ilgili pek çok fısıltı ve dedikodu dolaştı. Yedi Cinayetin Kısa Tarihçesi’nde Jamaikalı yazar Marlon James, iç yüzü hiçbir zaman tam olarak anlaşılamayan bu yıkıcı vakayı tekrar canlandırırken otuz yıllık bir zaman çizelgesinde tetikçilerden, uyuşturucu satıcılarından, tek gecelik ilişkilerden, CIA ajanlarından ve hatta hayaletlerden oluşan, akıldan çıkmayacak karakterlerin öykülerini ustalıkla işliyor ve sonuç olarak ortaya gizemli, güçlü ve karşı konulamaz bir roman çıkıyor. (Tanıtım Bülteninden)
41 Böyle Küçük Şeyler, Claire Keegan, Çeviren: Umay Öze, Jaguar Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2021
Ülkesinin toplumsal ve siyasi geçmişine, sıradan insanların hikâyelerine yine “küçük şeyler” üzerinden dupduru bir dille ayna tutan İrlandalı yazar Claire Keegan’ın son romanı Böyle Küçük Şeyler, Umay Öze’nin çevirisiyle… Romandan uyarlanan başrolünde Cillian Murphy’nin oynadığı filmin yakında gösterime girmesi bekleniyor.
(Tanıtım Bülteninden)
40 Atmacanın A’sı, Helen Macdonald, Çeviren: Kıvanç Güney, Monokl İlk Yayınlanma Tarihi: 2014
İngiliz yazar Helen Macdonald'ın 2014 tarihli anı kitabıdır. Helen Macdonald bu kitabıyla dünya çapında sayısız ödüle layık görüldü. Samuel Johnson Ödülü, Costa Yılın Kitabı Ödülü, The Oprah Magazine Top 10, Amazon Top 20. Atmacanın A’sı, Macdonald'ın babalarının ölümünün ardından bir yıl boyunca bir Avrasya atmacasını eğitme hikayesini anlatıyor. (Tanıtım Bülteninden)
39 A Visit From the Goon Squad, Jennifer Egan
38 Vahşi Hafiyeler, Roberto Bolano, Çeviren: Peral Bayaz, Can Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 1998
Canın sıkkın olduğunda okunacak kitaplar var. Hem de pek çok. Sakin olduğun zamanlar için de bir edebiyat var. Bence bu tür en güzeli. Bir de hüzünlü olduğun zamanlar için bir edebiyat. Ve neşeli olduğun zamanlar için bir başka edebiyat. Bilgiye susadığın zamanlar için de bir edebiyat var. Ve umutsuz olduğun zamanlar için de ayrı bir edebiyat var. Ulises Lima ile Belano’nun üretmek istedikleri edebiyat işte bu sonuncu türden bir edebiyattı.
Çağdaş Latin Amerika romanının en önemli örneklerinden Vahşi Hafiyeler, sınırların ve türlerin birbirine karıştığı bir dünyada genç ve şair olmak hakkında: Latin Amerikalı ve sürgün olmak, yaşama ve ölüme olduğu kadar edebiyata da inanmak… (Tanıtım Bülteninden)
37 Seneler, Annie Ernaux, Çeviren: Siren İdemen, Can Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2008
Seneler Fransız edebiyatçı Annie Ernaux'un magnum opus niteliğindeki 2008 tarihli otobiyografik romanıdır. (Magnum opus: Latince bu deyiş bir sanatçının en önemli ya da en bilinen eserini, yani başyapıtını belirtmek için kullanılır.)
Seneler çeşitli imgeler, fotoğraflar, dönemin gazete haberleri, popüler şarkıları, filmleri, reklamları, sloganları, siyasi gelişmelerinden hareketle 1940'lardan 2000'li yıllara uzanan deneysel bir metin, bir tür toplumsal kronik. Sınıf çatışması, kadın çalışmaları gibi konulara da yer vererek toplumsal bir bellek yazını oluşturuyor. (Tanıtım Bülteninden)
36 Dünyayla Benim Aramda, Ta-Nehisi Coates, Çeviren: Pınar Umman, Monokl İlk Yayınlanma Tarihi: 2015
Bir Babadan Oğula Bilgelik Dolu, Sevgi Dolu, Gözyaşı Dolu Bir Mektup.
"Bilmeni istediğim şey şu: Amerika'da siyahi bedeni imha etmek gelenekseldir -mirastır. İnsanın ülkesinin özündeki 'aşağı' olduğunu anlaması gerçekten korkunç bir şey. Sen ve ben, oğlum, o 'aşağı'yız. Bu 1776'da doğruydu. Bugün de doğru. Sen olmazsan onlar olamaz ve seni kırma hakkı olmazsa dağdan düşmek, tanrısallıklarını kaybetmek ve Amerikan Rüyası'ndan çıkmak zorundadırlar. Ve bu durumda şehir dışındaki yerleşim yerlerini insan kemikleri dışında bir şeyin üzerine nasıl inşa edeceklerini, hapishanelerini insan ağılları yerine başka bir şeye nasıl çevireceklerini, yamyamlıktan bağımsız bir demokrasiyi nasıl kuracaklarını bulmak zorundadırlar...
35 Cenaze Evi Şenlik Evi, Alison Bechdel, Çeviren: Barış Gümüşbaş, Bilgesu Yayıncılık
Kült haline gelmiş bir çizgi roman sanatçısından, bir ailenin işlettiği cenaze evi, cinsel kaygılar ve önemli kitaplar üzerine, gotik şaşırtmacalarla bezeli, cüretkâr ve dahice bir yaşam öyküsü. Alison Bechdel'in büyük bir başarı yakaladığı bu kitap, bir ailenin karanlık ama komik öyküsünü Bechdel'in sevimli gotik çizimleri eşliğinde anlatıyor.
(Tanıtım Bülteninden)
34 Citizen, Claudia Rankine
33 Salvage the Bones, Jesmyn Ward
32 The Line of Beauty, Alan Hollinghurst
31 İnci Gibi Dişler, Zadie Smith, Çeviren: Mefkure Bayatlı, Everest Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 27 Ocak 2000
'İnci Gibi Dişler'in 80 sayfalık müsveddesini götürüp yayınevinden 250.000 pound avans alan Zadie Smith, kitap piyasaya çıktığı andan itibaren hem İngiltere'de hem dünyada çok büyük sükse yaptı ve hemen hemen bütün ödüllerde adını bir fırtına gibi estirdi. Peki, ne anlatıyordu ki bu gencecik, yarı-Jamaikalı kız: Her türlü aşırılığın revaçta olduğu Londra'nın kenar semtlerinden birinde, farklı renklerin, farklı dinlerin ve farklı kuşakların, Jones'lar, İkbal'ler ve Chalfen'ler gibi üç renkli ailenin, çoluk çocuk birbirinden matrak hikayeleri etrafında, göçmenlerin, geleneklerin, İngiliz orta sınıf ailesinin ve alt-kültürlerin ağzına kadar dolu bir cümbüş sürahisine daldırıp daldırıp çıkarılan bir parodisini...
