Ecz. Neşe Köysüren
LİSTELERİ SEVENLER İÇİN: “21. YÜZYILIN EN İYİ 100 KİTABI”
Kitap okumayı seviyor ve bir de üstüne listelerden, liste yapmaktan hoşlanıyorsanız New York Times Gazetesi (NYT) tam size göre bir liste hazırladı: 21. Yüzyılın En İyi 100 Kitabı.
NYT bu listeyi hazırlarken 503 romancı, kurgu dışı yazar, şair, eleştirmen ve diğer kitapseverlerden 2000 yılından sonra yayımlanmış en sevdikleri 10 kitabı içeren bir liste istedi. Bu verileri analiz ederek ilk 100 kitabı belirledi.
En iyi kitap listesi tabi ki herkese göre değişebilecek bir listedir. Okuma platformu Goodreads 2009 yılından bu yana okuyucuların oyları ile belirlediği çeşitli kategorilerde kitap ödülleri listesi hazırlıyor. Goodreads listeleri ile bu listenin pek ortak noktada buluşmaması biraz dikkat çekti ve eleştirildi. Fakat Goodreads listelerini genel okuyucu kitlesinin, bu listeyi ise belli bir edebiyat çevresinin belirlediğini göz önüne almalıyız.
NYT’nin En İyi 100 Kitap listesinde yer alan 73 kitap Türkçeye çevrilmiş. Fakat bazı çevirilerin baskısı tükenmiş. Liste severler için NYT en iyi 100 kitap listesini ufak bilgilerle 3 bölüm halinde yayınlıyoruz.
NEW YORK TIMES’IN “21. YÜZYILIN EN İYİ 100 KİTABI”
100 Tree of Smoke, Denis Johnson
Yazar iki kitapla listede, bu kitabının çevirisi yok ama diğer kitabının Türkçe çevirisi mevcut.
99 İkisi Birden, Ali Smith, Çeviren: Işılar Kür, Everest Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2014
İki aşk ve adaletsizlik hikâyesi zamanın zamansız, biçimin oyunbaz, bilmenin gizemli ve kurgunun gerçek olduğu bir metinde birbirine dolanıyor. Romanın bir yarısı 68 kuşağından annesinin ölümüyle sarsılan George'un, diğer yarısı ise Rönesans ressamı Del Cossa'nın sesinden anlatılıyor. (Tanıtım yazısından)
Ali Smith 1962 doğum İskoç kadın (İsmi nedeniyle belirtmekte fayda var:) yazardır. Yazarın mevsimler dörtlemesi olarak bilinen Sonbahar, Kış, İlkbahar, Yaz kitapları da ülkemizde yazarın sevilen kitapları arasındadır.
98 Bel Canto, Ann Patchett, Çeviren: Dilek Şendil, Can Yayınları
İlk Yayınlanma Tarihi: 2001 Bel Canto, Amerikalı yazar Ann Patchett'in ödüller aldığı, pek çok en iyi kitaplar listesinde yer alan romanıdır. Yazıyı hazırladığım esnada kitabın basımı mevcut değildi.
97 Men We Reaped, Jesmyn Ward
Jesmyn Ward 3 kitabı ile listede. Bir kitabının Türkçe çevirisi mevcut.
96 Wayward Lives, Beautiful Experiments, Saidiya Hartman
95 Ölüleri Getirin, Hilary Mantel, Çeviren: Elif Nihan Akbaş, Alfa Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2016
Anne Boleyn’le evlenmek için yıllarca uğraşan VIII. Henry, tahtın varisi olacak bir erkek çocukları olmayınca iktidar ilişkileri değişmeye başlar. (Tanıtım Bülteninden)
Ölüleri Getirin İngiliz yazar Hilary Mantel’in tarihi roman serisi Thomas Cromwell Üçlemesi’nin ikinci kitabıdır. Serinin ilk kitabı Kurtlar Hanedanı da bu listeye girdi. Yazar bu iki kitabı le Man Booker Ödülü’nü aldı. Mantel, Man Booker'ı iki kere alan ilk ve tek kadın yazar olarak tarihe geçti.
94 Güzelliğe Dair, Zadie Smith, Çeviren: Berna Kılınçer, Everest Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2005
Güzelliğin gücünü kim inkâr edebilir? Âşık eden, özleten, yeri geldiğinde yöneten, verdiği mutluluk kadar hırpalayıcı da olabilen o inanılmaz gücünü... Zadie Smith'in merakla beklenen romanı Güzelliğe Dair, muhafazakâr Kipps ailesiyle liberal Belsey ailesi arasındaki tuhaf ilişkiyi konu ediniyor. (Tanıtım Bülteninden)
İngiliz yazar Zadie Smith’in üçüncü romanı Güzelliğe dair dışında dilimize çevrilmiş başka kitapları da mevcut.
93 İstasyon On Bir, Emily St. John Mandel, Çeviren: Ferhan Ertürk, Pegasus Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2014
Şehirlerin altında hızla geçip giden trenler artık yok... Artık şehirler yok... Telefon yok... İnternet yok... İstasyon On Bir, altı kişinin hayatlarının kesişmesini anlatır. (Tanıtım Bülteninden)
Kanadalı yazarın bu kitabı 2014 yılında yayınlandı ve ertesi yıl Arthur C. Clarke Ödülü'nü kazandı. Aynı isimli on bölümlük televizyon uyarlaması Aralık 2021'de HBO Max'te yayınlandı.
92 Sen Gittin Gideli, Elena Ferrante, Çeviren: Meryem Mine Çilingiroğlu, Everest Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2017
İtalyan yazar Elena Ferrante listede 3 kitabı ile yer alıyor.
Sen Gittin Gideli, kocası tarafından terk edilen ve iki çocuğuyla birlikte ayakta kalmaya çalışan Olga’nın hikâyesini anlatıyor. Olga kocasının ani kararının ardından, hayatın bütün sorumluluklarını tek başına sırtlanmak zorunda kalır. Bu çalkantılı dönemde kocasıyla, çocuklarıyla ama en çok da kendisiyle yüzleşir.
(Tanıtım Bülteninden)
91 İnsan Lekesi, Philip Roth, Çeviren: Suzan Aral Akçora, Yapı Kredi Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2000
İnsan Lekesi, Philip Roth’un birbirinden bağımsız romanlardan oluşan Amerika Üçlemesinin, Pastoral Amerika ve Bir Komünistle Evlendim’in ardından son kitabıdır. İnsan Lekesi, 2003 yılında Robert Benton'ın yönettiği aynı adlı filme uyarlandı. Amerikalı yazar Philip Roth listede 2 kitabı yer alıyor. Kitaplarında çoğunlukla Yahudi karakterler ve anti-Semitizm konularını işleyen tartışmalı bir yazardır.
90 Sempatizan, Viet Thanh Nguyen, Çeviren: Duygu Akın, Kafka Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2015
Sempatizan, hem kimlik ve göçmenlik üzerine çok yoğun bir keşif yolculuğu, hem insanı esir alan bir casusluk romanı, hem de güçlü bir aşk ve dostluk hikâyesi. (Tanıtım Bülteninden)
Vietnam asıllı Amerikalı yazar Nguyen’in kitabı 2016 Pulitzer Kurgu Ödülü'nü almıştır. 2024 yılında Robert Downey Jr yapımcılığında mini dizi olarak çekildi. Downey Jr., dizide kendine özgü karakterlerle çeşitli roller üstleniyor.
89 Dönüş, Hisham Matar, Çeviren: Yasemin Çongar, Siren Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2016
Kayıp bir babanın, kaybedilen bir ülkenin ve bir diktatörün altında kayıp yaşamların öyküsü: Dönüş. Hisham Matar, Pulitzer ödüllü bu metninde Kaddafi rejiminin ondan aldığı babasının izini sürüyor, bir yapbozun parçalarını birleştirircesine ilerleyerek geriye bakıyor. (Tanıtım Bülteninden)
Libyalı yazar Hisham Matar, bu kitabı ile 2017’de Pulitzer’in yanı sıra pek çok ödül daha aldı.
88 The Collected Stories of Lydia Davis
87 Detransition, Baby, Torrey Peters
86 Frederick Douglass, David W. Blight
85 Pastoralya, George Saunders, Çeviren: Niran Elçi, DeliDolu İlk Yayınlanma Tarihi: 2000
Yedi hikâyeden oluşan Pastoralya'nın ilk hikâyesi, kitaba adını veriyor. Pastoralya, tema parklardan kişisel gelişim seminerlerine, striptiz kulüplerinden depresif berberlere, birbirinden yalnız ve özgün karakterleri kullanarak tüketim toplumunu ve kapitalizmi eleştiriyor. Amerikalı yazar George Saunders 3 kitabı ile listede yer alıyor.
84 Tüm Hastalıkların Şahı, Siddhartha Mukherjee, Çeviren: Zeynep Arık Tozar, Domingo Yayınevi İlk Yayınlanma Tarihi: 2012
2011 Pulitzer Ödülü sahibi Tüm Hastalıkların Şahı derin bir tutkuyla kaleme alınmış, muhteşem bir kanser “biyografisi”: Kitap kanserin başkahraman konumunda olduğu bir macera romanı gibi akıyor. Tüm Hastalıkların Şahı, kanserin gizemini çözme peşindeki insanlara umut ve berraklık sağlayan, büyüleyici, sürükleyici ve fazlasıyla önemli bir kitap.
Hintli Amerikalı SIDDHARTHA MUKHERJEE, kanser konusunda uzmanlaşmış bir tıp doktoru ve araştırmacıdır. (Tanıtım Bülteninden)
83 Arsız Yeşillik, Benjamín Labatut, Çeviren: Saliha Nilüfer, Can Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2023
Ne zaman dünyayı anlamayı bıraktık? Şilili yazar Benjamín Labatut Arsız Yeşillik’i meydana getiren metinlerde dünyanın gidişatını değiştirirken insanlığı uçurumun kıyısına getiren bilimcilerin beklenmedik esin kaynaklarına, uçsuz bucaksız saplantılarına, deha ve deliliklerine büyüteç tutuyor. (Tanıtım Bülteninden)
Şili ve Güney Amerika edebiyatının önde gelen yazarlarından olan Benjamin Labatutu'nun üçüncü kitabı.
82 Hurricane Season, Fernanda Melchor
81 Pulphead, John Jeremiah Sullivan
80 Kayıp Kızın Hikâyesi, Elena Ferrante, Çeviren: Eren Yücesan Cendey, Everest Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2016
Kayıp Kızın Hikâyesi iki sıra dışı kadını, yazar Lenu ile tutkulu Lila'yı anlatan epik "Napoli Romanları"nın dördüncü ve son kitabı. Bu romanda kocaları, sevgilileri ve çocuklarıyla iki kadın olgunluk döneminde... İkisi de Napoli'ye geri dönüyor, birbirine kavuşuyor, birbirlerine destek oluyor. Ve pes etmeyip ayakta kalmaya, bildikleri gibi yaşamaya devam ediyor, yasaklarla ve konformizmle mücadeleyi sürdürüyorlar.
79 Temizlikçi Kadınlar İçin El Kitabı, Lucia Berlin, Çeviren: Aylin Ülçer, Siren Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2021
Otobüs duraklarından acil servislere, çamaşırhanelere ve sınıfın arka sıralarına uzanan öyküler; bekar anneler, yalnız kadınlar, kırık hayaller… Var olmanın dayanılmaz sefaleti ve vazgeçilmezliği, ancak bu kadar doğrudan bir biçimde anlatılabilirdi. (Tanıtım Bülteninden)
Amerikalı yazar ölümünden sonra, bu kitabının yayımlanmasıyla dünyaca tanınmıştır.
78 Septology, Jon Fosse
77 Bir Amerikan Evliliği, Tayari Jones, Çeviren: Hülya Key, Eksik Parça İlk Yayınlanma Tarihi: 2021
“Ten rengi” denilen rengi herkes bilir değil mi? Eğer dünyaya siyahî olarak gelmiş olsaydınız bu rengin adının doğru konduğunu düşünür müydünüz?
2019 Women’s Prize for Fiction ve 2019 Aspen Words Literary Prize ödüllerini kazanan Bir Amerikan Evliliği, Oprah Kitap Kulübü’nün 2018’de öne çıkanlarında ve Bill Gates’in 2019’da önerdiği en iyi 5 kitap arasında yer aldı. (Tanıtım Bülteninden)
76 Yarın ve Yarın ve Yarın, Gabrielle Zevin, Çeviren: Esra Even, April Yayıncılık İlk Yayınlanma Tarihi: 2021
Yıllar sonra video oyunu tasarımı dünyasında ortaklık kuran Sadie ile Sam, şöhreti, başarıyı, trajediyi ve ikiyüzlülüğü tadacak ve sonunda ölümsüzlüğe kavuşacak.
Uluslararası çok satan Amerikalı yazar Gabrielle Zevin, aşkın ve yaratıcılığın dönüştürücü gücünü unutulmaz bir hikayeyle taçlandırıyor. Tanıtım Bülteninden)
75 Batı Çıkışı, Mohsin Hamid, Çeviren: Özgür Atılım Turan, Pegasus Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2017
Nadia. Harika bir mizah duygusuna sahip, gecenin geç saatlerinde balkonunda sigara içmeyi seven, bulunduğu kültürün sınırlarına meydan okuyan, bağımsız bir genç kadın. Ve Saeed. Nazik, çekingen ve teleskobuyla geceleri balkonundan yıldızları izlemeyi seven ince ruhlu bir genç adam. Batı Çıkışı işte bu iki gencin ve aynı zamanda bugünümüzü ve geleceğimizi nasıl yaşadığımızın hikâyesi… (Tanıtım Bülteninden)
Pakistan kökenli İngiliz romancı Mohsin Hamid, bu kitabı ile pek çok yarışma ve listeye girmiştir.
74 Olive Kitteridge, Elizabeth Strout, Çeviren: Merve Sevtap Ilgın, İthaki Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: :2010
İlk romanı kırk iki yaşındayken yayımlanan Elizabeth Strout asıl büyük başarısını 2008 yılında yayımlanan Olive Kitteridge’le elde etti. Roman Pulitzer Ödülü’ne layık görüldü. Daha sonra televizyon dizisine de uyarlanan bu kitabın satış rakamı milyonları aştı. (Tanıtım Bülteninden)
2014 yılında romandan uyarlanan dört bölümlük bir dizi HBO’da yayınlandı. Frances McDormand’ı Olive rolünde izlediğimiz dizi Emmy Ödülleri'nde 2015 yılında En İyi Mini Dizi ödülünü aldı. Olive Kitteridge’in devamı olan Olive, Yeniden 2019’da yayımlandı.
73 The Passage of Power, Robert Caro
72 İkinci El Zaman, Svetlana Aleksiyeviç, Çeviren: Sabri Gürses, Kafka Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2013
İsveç Akademisi, Belaruslu yazar Svetlana Aleksiyeviç’e Nobel Ödülü verdiğinde yazarın “yeni bir edebi tür” yarattığını belirtmişti. Aleksiyeviç uzun bireysel monologları farklı seslerin duyulduğu bir kolaja dönüştüren özgün dokümanter tarzıyla, kendilerine nadiren konuşma fırsatı verilen, yaşantıları da çoğu zaman ülkenin resmi tarihine karışarak yitip giden sokaktaki insanların hikâyelerini kayıt altına alıyor. (Tanıtım Bülteninden)
71 Kopenhag Üçlemesi (Çocukluk, Gençlik, Bağımlılık), Tove Ditlevsen, Çeviren: Leyla Tamer, Monokl
İlk Yayınlanma Tarihi: :1971
Danimarka doğumlu Tove Ditlevsen'in çocukluk, gençlik ve bağımlılık adlarını taşıyan otobiyografik üçlemesidir.
70 All Aunt Hagar’s Children, Edward P. Jones
69 The New Jim Crow, Michelle Alexander
68 Dost, Sigrid Nunez, Çeviren: Ayça Sabuncuoğlu, Kafka Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2018
Romanın isimsiz kadın anlatıcısı, aynı zamanda hocası da olan en samimi erkek arkadaşının beklenmedik bir şekilde intihar etmesiyle acılı bir yas sürecine girer ve arkadaşının kısa süre önce sahiplendiği Danua cinsi yaşlı köpeğini de evine almak zorunda kalır. Birlikte yas tutarken birbirini tanımaya da çalışan bu iki canlının öyküsüdür Dost. (Tanıtım Bülteninden)
67 Armut Dibine Düşmeyince, Andrew Solomon, Çeviren: Nurettin Elhüseyni, Yapı Kredi Yayınları İlk Yayınlanma Tarihi: 2016
Kendisi de farklı bir çocuk olarak dünyaya gelen Andrew Solomon, on yıl boyunca üç yüzden fazla aileyle yaptığı görüşmelere dayanarak insanların birey ve ebeveyn olmak konusunda nasıl cesur tercihlerde bulunduklarını sergiliyor. Türkçe baskısı bulunmayan bir kitap.
66 Biz Hayvanlar, Justin Torres, Çeviren: Lâle Akalın, Doğan Kitap İlk Yayınlanma Tarihi: 2016
Bu kitap Çirkin Ördek Yavrusu'nu anlatıyor, ailesini ve kendini tanıma ve belki de onu o yapan gerçek aileyi bulma sürecini. Yoksulluk ve şiddeti, melezliğin, farklılığın deneyimiyle birlikte yaşayan üç çocuk… Erkekliğin ve "hayvanlığın" kesiştiği o acı dolu ve keskin varoluşun ortasında yetişkinliğe adım atarken, üç hayvandan biri farklı olduğunu hissedecek, onu o yapan deneyime kucak açacaktır. Ve o saatten sonra da ailenin sıcak kolları yerine bir hayvan gibi kıstırıldığı kafesin içinde bulacaktır kendini. (Tanıtım Bülteninden)
