Bu yazımda sizleri hem çok tanıdık hem de bireysel olarak herkesin düşebileceği bir tuzak tanım ile tanıştıracağım; Sosyal Kaytarma. Çalıştığınız kişi sayısı arttıkça toplam başarınız artmıyorsa bu güncel kavramın hayatınızda olduğunu net olarak söyleyebilirim. Özellikle bireysel performansın net olarak ölçülemediği takımlarda kişiler tek başına olduklarında gösterdikleri eforu gerçekleştirmiyor. Ya da çalışmasından çok memnun olduğunuz bir ekip arkadaşınızın işlerini kolaylaştırmak için yanına aldığınız çalışanlarla uyumlu olamadığını, performansını geriye çektiğini gözlemliyorsunuz. Tebrikler sosyal kaytarma başladı.
Sosyal Kaytarma çalışmaları, 1883’te Fransız ziraat mühendisliği profesörü olan Max Ringelmann’ın atların performanslarının araştırması sırasında at arabasını çeken iki atın tek bir atın performansına göre daha fazla olduğunu tespit etmesiyle başlamıştır. Bu tespitinden sonra insanların da performanslarını araştırmak istemiştir. Ringelmann, deney olarak insanları bireysel ve örgütsel olarak performanslarını izleyebileceği bir halat çekme testine tabi tutmuştur. Bu testte bir ipin ucuna harcanan gücü görebilmek için dinamometre takılmıştır. Deneklerden önce tek başlarına halatı çekmeleri istenmiştir. Daha sonra sırasıyla 2 kişi, 3 kişi ve 8 kişi hep birlikte çekmeleri istenmiştir.
Testin sonunda;
1 insanın gücünün tek başınayken %100’ünü kullandığı düşünülürse;
2 kişi olunca gücün %93’ünü,
3 kişi olunca gücün %85’ini,
8 kişi olunca gücün %49’unu uygulandığı tespit edilmiştir.
Gruptaki kişi sayıları ile harcanan efor arasındaki fark Ringelmann’in belirlediği bu ters yönlü ilişki “Ringelmann Etkisi” olarak adlandırılmıştır.
Bu etkiye göre birey “nasıl olsa diğerleri çaba sarf ediyor veya diğeri de daha az çaba sarf ediyor” şeklinde düşünerek grubun ortak amacına olan katkısını azaltmaktadır. Bu durum insanın hata yaptığında kişisel olarak vicdanını rahatlatması için psikolojide bahane bulması ve yansıtma yapması ile ilişkilendirilebilir. Bu sayede birey, yaptığı olumsuz davranışı haklı olarak görmekte ve grup için çaba harcaması gerekirken daha az performans göstermektedir. Bu duruma Ringelmann Etkisi denilmektedir.
Başka bir ifadeyle bireyler aynı iş için insan sayısı arttıkça daha az kuvvet kurma eğilimine girmektedir.
Çalışanlar grup içerisinde görünmez olduğunda düşük performans sergilemektedir. Çalışanlar performanslarının izlendiğini, takip edildiğini gördüklerinde ise performansları artmaktadır.
Şimdi ekibinize bir bakın ve düşünün. Sosyal kaytarma tuzağına düşmüş kaç kişiyle daha başarılı olmayı umut edip, planlar yapıyorsunuz?
Bir ülkede dört kişi yaşıyormuş.
Bunların adları da HERKES, BİRİSİ, HERHANGİ BİRİ ve HİÇ KİMSE imiş.
Bir gün yapılması gereken çok önemli bir iş ortaya çıkmış ve HERKES, BİRİSİ’nin bu işi yapacağından eminmiş.
Gerçi işi HERHANGİ BİRİ de yapabilirmiş ama HİÇ KİMSE yapmamış.
BİRİSİ bu duruma çok kızmış, çünkü iş HERKESİN işiymiş.
HERKES, HERHANGİ BİRİ’nin bu işi yapabileceğini düşünüyormuş.
Ama HİÇ KİMSE, HERKES’in yapamayacağının farkında değilmiş.
Sonunda HERHANGİ BİRİ’nin yapabileceği bir işi HİÇ KİMSE yapmadığı için HERKES, BİRİSİ’ni suçlamış.
Referanslar
Çetinli, A. (2019). Çeyrek Mühendis: https://www.ceyrekmuhendis.com/sosyal-tembellik-ringelmann-etkisi/
Piezon, S. L., & Ferre, W. D. (2009). Perceptions of social loafing in online learning groups: a study of public university and u.s. naval war college student. International Review Of Research in Open and Distance Learning.
Commer, D. R. (1995, Haziran 6). A model of social loafing in real work groups, Human Relations. s. 647-667. http://hum.sagepub.com/content/48/6/647.full.pdf+html
ÜLKER, D. C. (2018, 01). Başlıca Savunma Mekanizmaları. 04 2021 tarihinde http://www.bilgiustam.com: https://www.bilgiustam.com/psikolojide-savunma-mekanizmalari-nelerdir/
Yüzonüçliraaltmışikikuruş! 
