ECZACININ SUT İLE İMTİHANI
Mesleğimin 33 yılında, sürekli takip ettiğim Eczacının Sesi e-Gazete yöneticilerinden ‘Bizim için yazar mısın?’ teklifi geldiğinde, bir yandan onur duydum, bir yandan da farklı bir platformda tekrar sizlerle birlikte olacağım için çok sevindim.
Bu köşede sizlerle, ilaç sanayiinde üretim, ruhsatlandırma, pazarlama departmanlarında çalıştığım sürece edindiğim tecrübeleri, serbest eczacılık alanındaki deneyimlerimi, meslek örgütümde çalıştığım 10 yıl boyunca biriktirdiğim bilgileri; güncel sorunlara dair fikirlerimi paylaşmaya çalışacağım.
Ele almak istediğim ilk konu, Sosyal Güvenlik Kurum Geri Ödeme Komisyonu kararları olsun istedim. Neden bu konu önemli? Çünkü bedeli ödenmeyen, SUT’a aykırı olduğu gerekçesi ile kesilen reçete bedellerimiz eczane giderlerimizden biri olmaya başladı. MEDULA ekranında mesaj görünce kalbimiz küt küt atmaya başlıyor. Elimiz mesaja bir gidiyor bir dönüyor. ‘Acaba kesintim var mı?’ telaşına kapılıyoruz.
Reçetemiz SUT’a uygun olmadığı gerekçesi ile ödenmediğinde canımız yanıyor. Dikkatsizliğimize, bilgisizliğimize, elemana, SGK’ya kızıyoruz. İçten içe hekime ve hastaya kızıyoruz. Verdiğimiz hizmetin karşılığını almadan elimiz böğrümüzde kalakalıyoruz.
Sağlık Uygulama Tebliği (SUT), SGK tarafından sıklıkla güncellenen, değişken ve çoğunlukla eczacılar olarak çok da detaylarına hâkim olmadığımız; tam kavradığımızı sandığımız anda değişiveren ve sıkıca takip etmediğimizde veya yanlış yorumladığımızda bizleri maddi kayba uğratan 184 sayfalık bir genelge. En son 01.02.2019 da yenilenerek Resmî Gazetede (RG) yayınlandı.
Bugünkü yazımda örneğin KLOPİDOGREL’i ele alarak SUT’a göre neydi, ne oldu, son haliyle nelere dikkat etmemiz gerektiğine dair kısa bir özet geçeyim istedim. RG arşivini taradığımda, klopidogrelle ilgili ilk bilgiye 11.02.2004 Tarihinde yayınlanan Bütçe Uygulama Talimatı (BUT)’nda rastlıyoruz:
Özetle, stend uygulanan, miyokard enfarktüslü veya anstabl anjinalı hastalarda raporsuz 3 ay; ASA Gis intoleransı tespit edilen serebral ve periferik arter hastalarında, iskemik inme geçirenlerde, Sağlık Kurulu raporu ile 3 ay reçete edilebileceği şeklindeydi.
Eczacıların klopidogrel ile imtihanı, 02.04.2004, 04.05.2013, 30.08.2014, 07.10.2016 tarihlerinde RG’de yayınlanan Sağlık Uygulama Tebliğleri ile defalarca sınandı. Kâh ASA, GİS intoleransı şartı kaldırıldı, kâh rapor süreleri değişti, hatta kurul raporundan vazgeçilip tek hekim uzman raporuna dönüşerek 07.04.2016 tarihli RG’de yayınlandığı şekliyle son haline dönüştü.
Hepimize karışıkmış gibi görünen maddenin özetini sizler için çıkarmaya çalıştım:
KLOPİDOGREL RAPORSUZ:
1- Koroner artere Stend uygulanan hastaya, kardiyoloji veya kalp damar cerrahisi uzman hekimi tarafından yazılan reçetede taburcu tarihi yazılması koşuluyla 1 kutu ödenir.
2- Periferik serebral damara stend uygulanan hastaya, kardiyoloji, iç hastalıkları, nöroloji, kalp damar cerrahisi, beyin cerrahi uzman hekimleri veya girişimsel radyoloji işlemini yapan radyoloji uzman hekimi tarafından yazılan reçetede taburcu tarihi yazılması koşuluyla 1 kutu ödenir.
3- Anstabl anjina, ST yükselmeli ve ST yükselmesiz miyokard enfarkyüsü geçiren hastalaa; Kardiyoloji, Kalp damar, İç hastalıkları ve Acil tıp uzmanı 1 kutu reçete yazabilir.
4- Farklı tarihlerdeki stend uygulamalarında hastanın tekrar 1 kutu raporsuz ilaç alma hakkı vardır. Bu durumda, reçete girilirken 215 uyarı kodu seçilir.
KLOPİDOGREL RAPORLU:
5- Rapor Kodu 04.04.1: İskemik İnme veya Tıkayıcı Periferik hastalık tanısıyla kardiyoloji, iç hastalıkları, nöroloji, kalp-damar uzmanı, beyin, radyoloji uzmanlarının herhangi birinin çıkardığı 12 aylık tek hekim raporuyla ödenir.
6- Rapor Kodu 04.02.1: ICD10 Kodları I20, I21, I25, Kardiyoloji, kalp damar, iç hastalıkları, acil tıp uzmanlarının düzenledikleri 12 aylık raporda, anjiyografi ya da by-pass yapıldığı yer almalı.
7- Rapor Kodu 04.07.1: Kalp kapak bioprezi bulunan hasta kardiyoloji, iç hastalıkları, nöroloji, kalp damar cerrahisi, acil tıp uzmanı 1 yıllık rapor çıkarabilir.
8- Rapor Kodu 20.00: Miyokard Enfarktüsü geçiren hastaya anjiyo yapılmamışsa katılım paylı rapor çıkarılır. ICD10 Kodları I20, I21, I25, Kardiyoloji, kalp damar, iç hastalıkları, acil tıp uzmanlarının düzenledikleri 12 aylık raporla ödenir.
Uzman hekim raporuna dayanılarak tüm hekimlerce reçete edilebilir.
Klopidrogelle ilgili ilk kesinti haberleri, raporsuz 1 kutudan fazla reçetelendirilmesi olarak karşımıza çıktı. Ardından, ASA GİS intoleransı raporlarda bulunmadığı gerekçesiyle ikinci kesinti dalgası geldi. Daha sonra her ne kadar ASA GİS intoleransı şartı kaldırılmış olsa da eski alışkanlıkla rapora ilave edildiğinde ve her iki ilaç aynı anda reçetelenmişse, bu da yeni bir kesinti dalgası yarattı.
MEDULA çok akıllı bir program. Son zamanlarda programda yapılan güncellemeler ile bazı ilaç guruplarında teşhis istemeye ve dikkatimizi idame raporlara çekmeye başladı. Gönül ister ki, SUT kuralları MEDULA’ya harfi harfine entegre edilsin. Hekimin rapor düzenlerken veya reçete yazarken hata yapması önlensin. Eczacının da reçeteyi karşılarken gözünden kaçırabileceği rapor tarihi, rapor kodu, ilgili uzman, endikasyon uyumu, ek teşhis gibi hatalara izin vermesin. Sistem ödüyorsa ÖDENSİN! Diken üzerinde ödeme beklemeyelim. Gerçekleşebilir mi? Gönül istiyor...
Bir sonraki yazımda antihiperlipidemikler konusunda buluşmak üzere, sağlıcakla kalın.
Ecz. Zeynep Aynur Akyol
Karden5270@hotmail.com