Amaç: Bu kılavuz, endikasyon dışı (off label use) kullanılan veya şahsi tedavi amacıyla yurt dışından getirilen ilaçların tıbbi, etik, hukuki, farmakoekonomik ve akılcı kullanımı temin etmek amacıyla hazırlanmıştır.
Tanım: Ülkemizde onaylanmış endikasyonların dışında ve/veya standart dozların üstünde ilaç kullanımı ile ülkemizde henüz ruhsatlandırılmamış ilaçların şahsi tedavi amacıyla yurt dışından getirtilerek kullanımı hususları “endikasyon dışı ilaç kullanımı” olarak adlandırılmaktadır.
Endikasyon Dışı ilaç kullanımı için belirlenmiş genel esaslar şunlardır:
1- Onaylı endikasyon ve standart doz dâhilinde ilaçla tedavisi mümkün olan hastalıklar için endikasyon dışı ilaç kullanımına izin verilmeyecektir. Ancak belirgin olarak farmakoekonomik avantaj tanıyan tedavi seçeneklerinde hasta ve hekimin talebi değerlendirilir.
2- Başvurular, hastayı takip eden hekimin imza ve kaşesini taşıyacaktır. Hasta, hasta yakını, eczacı veya başka şahıslarca başvuru formları düzenlenemez.
3- Öncelikle ilgili ilacın istenilen endikasyonda kullanımının bilimsel yönden uygun olup olmadığının Bakanlıkça değerlendirilecek, uygunluk onayından sonra reçete yazılabilecektir.
4- Bakanlıktan izin alınmadan endikasyon dışı ilaç kullanımına başlanılmış ise, geriye dönük bu gibi durumlar için yapılacak başvurular değerlendirilmeye alınmayacaktır.
5- Yukarıdaki şartlara uyan başvurular için gerekli belgeler:
a) “Endikasyon Dışı İlaç Kullanımı Talep Formu” (Ek-1)
b) Sağlık Kurulu Raporu veya İlaç Kullanım Raporu örneği
c) Hasta tarafından okunarak imzalanmış genel “Bilgilendirilmiş Hasta Olur Formu” (Ek-2)
ç) Literatür(ler): Endikasyon dışı ilaç kullanımı başvuruları Bakanlıkça çıkarılacak kılavuzlarda yer alan ilaçlar için tanımlanmış alanlarda yapılması gerekir. Tedavi süreleri de yine bu kılavuzlarla düzenlenecektir. Bu kılavuzlarda tanımlanan alanlar haricinde kullanılmak istenen ilacın ilgili endikasyonda kullanımına dair literatür eklenmelidir. Bu literatürler çok sayıda hastada olumlu sonuçların (sağ kalım avantajı, morbiditeye yol açan klinik bulguların gerilemesi, vb.) kesin olarak gösterildiği, spesifik ve bilimsel hakemli dergi veya kitaplardan alınmış olmalıdır. Kısıtlı sayıda hasta içeren veya vaka takdimi (case report) şeklinde olan literatür örnekleri kabul edilmeyecektir.
d) Epikriz (veya hastane çıkış özeti) örneği.
6- Başvuru “Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz KurumuSöğütözü Mahallesi 2176. Sokak No:5 P.K. 06520 Çankaya/ANKARA ” adresine veya internette www.iegm.gov.tr adresi aracılığıyla yapılacaktır.
7- Uygulanan tedavi sonrası etkililik ve yan etki bakımından olumlu cevap alınan hastalarda tedaviye devam etmek istenir ise iznin son bir ayı içinde başvuru yapılabilecektir. Başvuruda hekim tarafından yeniden “Endikasyon Dışı İlaç Kullanım Talep Formu” (Ek-1) doldurulmayacak; “Bilgilendirilmiş Hasta Olur Formu (Ek-2)” ve “Etkililik ve Yan Etki Geri Bildirim Formu (Ek-3)” doldurulması yeterli olacaktır.
8- Bakanlık, talep edilen ilacın özelliğine göre ek form veya belge isteyebilir; gerektiğinde hastalıkla ilgili olarak yapılmış özel laboratuar tetkiklerinin sonuçlarını da talep edebilir (kemik iliği biyopsisi, histopatoloji değerlendirme sonuçları gibi).
9- Hastalığın ilerlemesi, hastanın hayatını kaybetmesi ve ciddi advers etkiler gibi tedavinin sonlandırılmasını gerektiren hallerde en geç 5(beş) işgünü içinde Bakanlığa gerekçesiyle birlikte bildirimde bulunulacaktır.
10- Hastalığın ilerlemesi, hastanın hayatını kaybetmesi, ilaç alerjisi gibi olumsuz bir durum gelişmesine bağlı olarak tedavinin planlanan süreden daha erken kesilmesi halinde; bedeli Sosyal Güvenlik Kurumlarınca ödenmiş olan ilaçlar, tutanak karşılığı bir kamu hastanesi eczanesine hasta yakını tarafından teslim edilecek ve ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na sorumlu eczacı tarafından yazılı bilgi verilecektir.
11- Olumsuz sonuçlanan talepler için yapılacak itirazlar üç ay geçmeden değerlendirmeye alınmayacaktır. Ancak yeni literatür eklenmesi ve/veya hastanın klinik verileriyle ilgili ek bilgi sunulması durumunda itiraz değerlendirilebilir.
12- Yeni ruhsat veya endikasyon ilavesi almış olduğu halde henüz geri ödemeye alınmamış müstahzarlar geri ödeme listesine alınıncaya kadar şahsi tedavi bazında Bakanlığımızca verilen kullanım izni yazısıyla ödenir.
13- Endikasyon dışı ilaç kullanım izni şahsi (hasta bazında) olup, hastanın içinde bulunduğu özel klinik durum için verilir. Herhangi bir hasta için verilen izin; benzer teşhis konulmuş fakat farklı klinik seyre sahip diğer hastalara emsal teşkil etmeyeceği gibi, Bakanlığın ilaçla ilgili genel bir sağlık stratejisini de yansıtmaz.
14- Bakanlık, hastanın ilerleyen veya değişen klinik durumundan dolayı söz konusu izni iptal edebilir, doz ve uygulama süresinde değişiklikler yapabilir.
15- Bu kılavuz kapsamına girmeyen müteaddit başvurular ve izinsiz endikasyon dışı ilaç kullanımının tespiti halinde Bakanlıkça 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 90. maddesi gereğince işlem yapılacaktır.
Yasaklar: Bakanlıkça verilmiş izinler doğrultusunda yapılan tedaviler ve bunlardan elde edilecek sonuçlar bilimsel yayın amacıyla
(vaka takdimi hariç) ve ilaç ruhsatlandırma çalışmalarına esas veri olarak kullanılamaz.
Sağlık Bakanlığı Ek Onayı Alınmadan Kullanılabilecek Endikasyon Dışı İlaçlar;
SAĞLIK BAKANLIĞI EK ONAYI ALINMADAN KULLANILABİLECEK ENDİKASYON DIŞI PSİKİATRİ İLAÇLARI |
||
SIRA NO |
İLAÇLAR |
ENDİKASYONLARI |
1 |
AMİSÜLPİRİD |
1. ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK |
2 |
AMİTRİPTİLİN |
1. AĞRI BOZUKLUĞU |
3 |
ARİPİPRAZOL |
1. ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK |
4 |
KARBAMAZEPİN |
1. DÜRTÜ KONTROL BOZUKLUĞU |
5 |
KETİAPİN |
1. ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK |
6 |
KLOZAPİN |
1. TEDAVİYE DİRENÇLİ BAZI PSİKOZLAR (ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK, SANRILI BOZUKLUK) |
7 |
LAMOTRİJİN |
DİRENÇLİ ÜNİPOLAR REKÜRREN DEPRESYON |
8 |
LİTYUM |
DİRENÇLİ DEPRESYON |
9 |
OKSKARBAZEPİN |
BİPOLAR BOZUKLUK |
10 |
OLANZAPİN |
1. ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK |
11 |
PİMOZİD |
1. TİK BOZUKLUĞU |
12 |
RİSPERİDON (ORAL) |
1. DİRENÇLİ VEYA PSİKOTİK ÖZELLİKLİ DEPRESYON |
13 |
RİSPERİDON (PARENTERAL DEPO) |
DİRENÇLİ VEYA PSİKOTİK ÖZELLİKL,İ DEPRESYON |
14 |
SSRI GRUBU İLAÇLAR |
1. TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU |
15 |
SÜLPİRİD |
DİRENÇLİ VEYA PSİKOTİK ÖZELLİKLİ DEPRESYON |
16 |
VALPROİK ASİT |
1. BİPOLAR BOZUKLUK |
17 |
ZİPRASİDON |
1. ŞİZOAFFEKTİF BOZUKLUK |
Bölüm I: Onkoloji – Hematoloji İlaçları
Bölüm III: Psikiyatri Alanında Kullanılan İlaçlar
Ekler;
Ek - 1 Endikasyon Dışı İlaç Kullanımı Talep Formu
Ek - 2 Bilgilendirilmiş Olur Formu
Ek -2(c) Albumine Bağlı Paklitaksel Kullanımı İçin Bilgilendirilmiş Hasta Olur Formu
Ek - 2(d) Bevacizumab Kullanımı için Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu
Ek - 2(e) Tedavi Başlangıcı için Natalizumab Hasta Bilgilendirme Formu
Ek - 2(f) 24 Aydan 36 Aya Kadar Natalizumab Kullanan Hastalar için Bilgilendirme Formu
Ek - 2(g) Lenalidomid Hasta Onam Formu
Ek - 2(h) Ritüksimab Erişkin/Çocuk Hastalar İçin Tedavi Bilgilendirme Onam Formu
Ek - 3 Etkililik ve Yan Etki Geri Bildirim
Ek - 5 Atipik Hemolitik Üremik Sendrom (aHÜS) Hastalarında Eculizumab Kullanımı İçin Aşı Sertifikası