Eczacının Sesi Meclisi’nin 28.05.2009 tarihli olağan toplantısında irdelediği ve irdelemenin sonucunda oluşturduğu açıklamanın başta T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Eczacıları Birliği olmak üzere ilgili kamuoyu ile paylaşılmasına karar verilmişti.
Bu kararın neticesi olarak ilgili açıklama e-gazetemizde 01.06.2009 tarihinde yayınlanmış, birer yazı ile de T.C. Sağlık Bakanı Dr. Recep Akdağ ve Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti Başkanlığı adına iadeli taahhütlü olarak gönderilmişti.
T.C. Sağlık Bakanlığı’na gönderilen yazıya 24.06.2009 tarih, 044585 sayı ve İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğü Genel Müdür vekili Dr.Saim Kerman imzalı yanıt geldi.
Verilen yanıtta endişelerimizi giderecek net bir açıklama getirilmemesine karşın, çalışmaların Türk Eczacıları Birliği görevlilerinin de katılımı ile sürdürüldüğü, bu nedenle eczacı kamuoyundan herhangi bir bilgi saklandığı durumunun olmadığının özellikle altı çizilmektedir.
Aynı yazının Türk Eczacılar Birliği Merkez Heyetine de gönderilmesi, daha önceden de kendilerine elden teslim edilen “Serbest Eczane Sahibi Eczacıların Sorunları”, İTS’ye alternatif olarak sunduğumuz “e-reçete” ve “Eczacının Yok Oluş Dosyası” isimli dosyalara karşın bu güne kadar kendi meslek örgütümüzden olumlu ya da olumsuz bir yanıtın gelmemesi, “biz bu işin içindeyiz” veya “içinde değiliz” anlamında her hangi bir açıklamada bulunulmaması ise ayrıca düşünülmesi gereken bir durumdur.
Eczacının Sesi Meclisi’nin İTS ile ilgili açıklamasını ve T.C. Sağlık Bakanlığı’nın yanıtını aşağıda sunuyoruz.
Eczacının Sesi Meclisi Sekreteryası
Eczacının Sesi Meclisi Sekreteryasının açıklaması için TIKLAYIN
T.C Sağlık Bakanlığının yanıtı aşağıdadır.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
İlaç ve eczacılık Genel Müdürlüğü
Sayı: B.10.0.İEG.0.73.00.17/044585
Konu: İlaç Takip Sistemi
Sn. Ecz. Ertan ÇİFTÇİ
(Cevizlibağ Eczane-Optik Zeytinburnu-İSTANBUL)
İlgi: 03 Haziran 2009 tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçeniz incelenmiş olup aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İlaç takip sistemi, 2005 yılında eczacıların mağduriyetleri ve yakalanan sahte ilaçlar dolayısıyla gündeme gelmiş olup gerekli çalışmalar yapıldıktan sonra 2007 yılı Haziran ve Temmuz aylarında yapılan 3 (üç) toplantıda, eczacıları temsilen Türk Eczacıları Birliği (TEB) görevlilerinin de bulunduğu ve bütün tarafların katılımı ile verilen kararla bu değişim planlanmıştır.
İlaç Takip Sistemindeki süreçler, muhtelif tarihlerde yapılan yine ortak katılımlı toplantılarda oluşturulmuş ve karekod geçişi yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle, eczacı kamuoyundan saklanan herhangi bir bilgi ya da durum söz konusu değildir.
Tanımlayıcılar ve süreçlerle ilgili bilinmeyen yönlerin aydınlatılması için tabii ki uyarılarınız önem taşımaktadır. Ancak, dilekçenizde belirttiğiniz e-Reçete ve ilaç bilgilerinin derlenmesi konusu, daha önce incelenmiş, asıl sorunun kaynağının, ilaçların partilerinin büyük miktarlar halinde üretilmesi olduğu görülmüş ve parti numarası üzerinden ilaçların izlenemeyeceği anlaşılmış olup, be sebeple serializasyon gündeme gelmiştir.
İlaç Takip Sisteminin asıl maksadı, sahteciliğin kaynağını bulmak ve engellemektir. Takibin olmadığı durumlarda sahte ürün, gerçeğinden önce geldiği takdirde; ödenmekte ve gerçek ürünün sahibi, hakkını arayacak bir merci bulunmamaktadır. Söz konusu sistem, bu iki durumun ayırt edilmesinde büyük fayda sağlayacak ve gerçek ile gerçek olmayan ilaçları net olarak ayırt edecektir.
Serializasyon uygulaması olmadan, sağlık kartları ya da benzeri herhangi bir tanımlayıcı ile denetiminin yapılması da mümkün değildir.
Diğer taraftan, bilindiği gibi DPT Yüksek Planlama Kurulu’nun 2006/38 sayılı kararı ve 28.7.2006 tarih ve 26242 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eki Eylem Planının 46 no’lu eylemi çerçevesinde elektronik vatandaşlık kartının kimlik doğrulama için kullanımının sağlanması ve tüm kimlik doğrulama fonksiyonlarının tek bir elektronik kartta toplanmasını kapsamaktadır.
Bu kapsamda, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün koordinasyonunda; DPT, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ve TÜBİTAK-UEKAE pilot proje üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir.
Bakanlığımızda e-kimlik kartı, kişisel sağlık verilerine erişim denetimi amacıyla kullanılacaktır. Pilot uygulama, Bolu ilinde başlatılmıştır. E-reçete diğer bir uygulama alanıdır. Kimlik dığrulama işleminden sonra e-provizyon işlemi aynı anda gerçekleştirilebilmektedir. Bu kapsamda gerekli erişim kontrolleri hem SGK hem de hastane tarafında e-kimlik kartı ile yapılabilmektedir. Pilot proje sonucunda uygulama değerlendirilecek ve başarılı bulunursa yaygınlaştırma çalışmalarına başlanacaktır. Pilot uygulamada ayrıca mevzuat yönünden ilave düzenlemeler ile ilgili çalışmalara devam edilmektedir.
Bu itibarla, bütün vatandaşları kapsayacak olan söz konusu projede duplikasyonların ortaya çıkmaması, gereksiz maliyetlerin oluşmaması için yukarıda bahsedilen ve sadece kimlik doğrulaması için kullanılmasına pilot uygulama ile başlatılan elektronik vatandaşlık kartı (e-kimlik kartı) dışında bu amaçla Kamu Kurumlarında başka hiçbir kartın kullanılamayacağı açıktır.
Yukarıda kısaca bahsedilen hususlar dikkate alındığına: Sağlık Kartları, sadece birer tanımlayıcı rolü oynayacak olup sahte ilacı bulmakta herhangi bir fonksiyon ortaya çıkaramayacaktır. Ancak, işlemlerin doğru yapılmasında bu yöntemlerin birlikte kullanılmasında fayda görülmektedir.
İlaç Takip Sisteminin uygulanmaya başlamasıyla 2009 yılı sonu itibariyle eczane stoklarındaki ürünler, asla atılmayacak, mesleki sırlar asla başkalarına verilmeyecek ve ülkemizin kıt kaynakları, hiçbir şekilde boşa harcanmayacaktır. Sistem, sadece ilaçları izleyecek bir sistem olarak uygulanacaktır.
İlaç Takip Sistemi dünyada kendi tipinde ilk uygulama olacaktır ama ilaç takibi için ilk uygulama niteliğinde değildir. Başka hiçbir ülkede bu sistemin kabul edilmediği veya reddedildiği, uygulanıp başarılı olamadığı bir durum bu açıdan söz konusu değildir. Konu ile ilgili diğer ülkelerdeki gelişmeler de yakından takip edilmektedir. Ancak spekülasyon yaratacak yanlış bilgilerle hareket edilmesinin uygun olmadığı düşünülmektedir.
Sonuç olarak;
Bakanlığımız, bu güne kadar Ülke menfaatlerini en önde tutmuş, tekelcilik oluşturmayan, yüksek ek maliyetlere ihtiyaç duymayan ve esnek bir yapı tasarlamıştır. Sistem hakkında piyasada ki söylentilere itibar etmemenizi, en doğru ve güncel bilgilerin www.iegm.gov.tr sitemizden alınabileceği hususlarında;
Bilgilerinizi rica ederim.
Dr. Saim KERMAN
Genel Müdür V.
