Devlet tarafından belirlenen ’aile hekiminizi’ beğenmediğiniz takdirde değiştirme hakkına
sahipsiniz.
Sadece ilk üç ay beklemek
şartıyla...
Ankara ve ardından İzmir’de uygulanmaya başlanan, 1 Kasım’dan itibaren
İstanbul’da da faaliyete geçecek olan Aile Hekimliği Uygulaması yılbaşına kadar yurdun büyük kesiminde hizmet veriyor olacak. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Başkanı Dr. Hamza Gemici ’Aile Hekimliği Uygulaması’ ile ilgili
sorularımızı yanıtlamayı
sürdürüyor:
Aile için belirlenen hekim, istenirse değiştirilebilecek mi?
Hekim
seçme hakkını vatandaşlar, hiçbir neden göstermeksizin il içinde ve 3 aydan erken olmamak koşuluyla sınırsız kullanabilecekler. Bunun için hekimin değiştirilmek istendiğine dair bir dilekçenin İl
Sağlık Müdürlüğü ya da İlçe
Sağlık Grup Başkanlığına verilmesi yeterli olacak. Farklı bir
şehre gidildiğinde ya da misafir gelindiğinde vatandaşlar, herhangi bir aile hekimine başvurabilecek.
Birinci basamak sağlık hizmeti ne anlama geliyor?
Aile Hekimi; kişiye yönelik koruyucu
sağlık hizmetleri ile basamak, teşhis, tedavi ve rehabilite edici
sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın veren hekimdir. Bakın burada altının önemle
çizilmesi gereken bir durum var; Aile Hekimi ailenizden biridir. Hastalığın gelişmesine neden olan ortamdan haberdar olan kişidir. Nelerin yapılıp nelerin yapalamayacağını ilgili ailenin
sosyo
ekonomik yapısı
çerçevesinde bilen kişidir. Gerekirse önlemlerini alır, devlete ait ilgili birimler ile irtibata geçer ve bilgilendirir. Yani hastalığın tedavi edilebilmesi veya hiç ortaya
çıkmaması için gereken önlemi almak görev tanımı içindedir.
Çok ilginç örneklerden birini anlatayım. Yaklaşık 6-7 aylık bir
süre içinde tüm aile fertlerine bakılan bir aile için evin erkek
çocuğunun madde bağımlısı olduğunu
sadece ve
sadece itiraf ettiği kişi aile hekimidir.
Çocuğun evdeki davranış bozuklukları babanın aynı biçimde nedenini bilmeden verdiği karşılıklar, birbirini tetikleyen
sarmal ve
sürekli aynı
senaryo ile maddeye yönelen genç. Bu örnekte
çocuk kurtuldu. Aile bilinçlendirildi. Bu da takip ile oluyor.
Çünkü bütün aile sizin senelerdir hastanız. Korumanız, kollamanız, takip etmeniz ve en önemlisi hastalığın ortaya
çıkma
sebebini ortadan kaldırmak için gösterdiğiniz
çaba. Birinci basamak derken işte bunu kastediyoruz. Öncelikle teşhis, tedavi, rehabilite ve belki en önemlisi takip.
Tüm illerde
sisteme geçildiğinde kaç hekim görev yapıyor olacak?
Ankara’da 1158,
İstanbul’da 3500 aile hekimi var. 2010
sonu itibarıyla tüm Türkiye genelinde Aile hekimliğine geçildiğinde 23 bin
civarında aile hekimi hizmet verecek.
İstanbul ne zaman tanışacak
İstanbul büyük bir metropolitan kent bunu hepimiz gayet net biliyoruz. Aile Hekimliğine geçen illerimizden edindiğimiz deneyim var. Bugün İzmir ve
Ankara ile bu deneyimleri yaşadık, yaşıyoruz. En önemlisi Ağustos
sonu itibarıyla geçiş yapmış 58 ilde
şu ana kadar yaşanan
sorunlarla ilgili
ciddi bir birikim var. Temmuz ayında
Ankara’nın Aile Hekimliği’ne geçişi ile başlayan
süreçte Federasyonumuz bu bilgi, görgü ve deneyimini
Ankara’da bir panel yaparak oradaki hekimler ile paylaştı. Bunun dışında, eğitim ve workshop’lar ile bu bilgi alışverişi hep
sürüyor. 21 Ağustos 2010, Haliç Kongre Merkezi’nde
Sağlık Bakanlığı,
İstanbul İl
Sağlık Müdürlüğü ve
İstanbul Aile Hekimleri Derneği’nin katılımı ile gerçekleşen 2. ’Aile Hekimliği Güncel Uygulama Paneli’nde uygulamadaki Aile Hekimliği
Sistemi tartışılarak, Aile Hekimliği
Sistemi’ne geçen illerin tecrübeleri ve karşılaştıkları
sorunları,
İstanbul için paylaşıldı. Aile Hekimliğine Afrika’daki birkaç ülke dışında tüm dünya ülkeleri hemen hemen geçti ve tüm metropollerde geçiş
süreci sancıları yaşandı. Türkiye geneline bakar ve bir karşılaştırma yapar isek bizde de öngörülen
sıkıntıların ötesine geçilmiyor esasen. Bu yüzden
İstanbul hazır mı
sorusuna
cevabımız öngördüğümüz aksamalar dışına
çıkılmayacağı yönünde.
Kahveden eve giderken uğrayan var!
Aslında
çok enterasan anılar ve olaylar yaşanıyor.
Sadece işin
sosyal yönü ile ilgili
çok ciddi anı, hatıra kitapları yazılır. Bir kere ilk
çekince atlatıldıktan
sonra emin olun kahveye uğramak yerine doktora uğrayıp eve geçiyorlar. Binlerce anı var ama Türkiye genelinde her geçiş yapan ilde bir kere mutlaka rastladık anlamında verebileceğimiz örnek:
- Evlenmeden önce kayınvalide, kaynana, kayınbaba gibi hısım olacak ailelerin karşılıklı birbirlerini
sordurmaları. ’Ya doktor bey
sen bilirsin filancanın oğlunda veya kızında bir hastalık neyim var mı?’.
Çok inanılmaz örnekler yaşadık zaman zaman fıkra gibi bu anıları paylaşıyoruz aramızda. Ama emin olun hepsi en mahrem
sırlarını aile hekimi ile paylaşıyor.
Çözüm bulunduğunu gördükçe de bu katlanıyor. Bugün aile fertlerinin birbirine
söyleyemedikleri pek
çok konu aile hekimlerinin bilgisi dahilindedir. Aile Hekimi’nin hizmet verdiği bölgede eğer bir eğlence, yemek, düğün, dernek var ise baş konuk aile hekimidir.
Çünkü tanış olunmuştur.
- Bir de
çok
sık rastladığımız başka bir olay daha var. Hasta Aile
Sağlığı Merkezi’ne geliyor. Aile Hekimi’ne muayene oluyor.
Çıkarken varsa testini yaptırıyor ve en
sonunda borcum ne kadar, yok olmaz ödemeden
şurdan şuraya gitmem diyor. İlk başlarda bunun ücretsiz bir hizmet olduğunu anlatmamız gerçekten zaman aldı. Hastalarınız ile aranızda maddi bir ilişki yok. Düşünsenize bu
sadece aile içinde yaşanabilecek bir deneyim.
Sağlık ocağından farkı ne?
Sağlık ocağı
sisteminde
coğrafi tabana dayalı hizmet tüm hekimlerce tüm bağlı bölgeye verilmekte idi.
Şimdi ise her hekim belli nüfusa hizmet verecek yani kişi
sağlık birimine her gelişinde aynı hekime başvuracak hekim hastasını hasta hekimini bilip tanıyacak bağlı nüfusuna koruyucu ve tedavi edici birinci basamak
sağlık hizmeti tek hekim tarafından verilecek..
Uygulamaya geçen illerdeki vatandaşlara nasıl bir mesaj gönderirsiniz?
Halkımız öncelikle aile hekimlerini öğrensinler, aile hekimlerinin onların ailelerinin bir bireyi konumunda olduğunu unutmasınlar her türlü
sağlık sorunlarında başvurup yardım almaktan
çekinmesinler. Bu artık onların en doğal hakkı. Vatandaş aile hekimine ne kadar
sahip
çıkar ve
güvenirse bu iletişim
sayesinde pek
çok hastalık oluşmadan önlenebilecek, zamanında tedavi edilebilecek, hem vatandaş, hem ülkemiz karlı
çıkacaktır.
