Vitamine market, eczacıya mahkeme yolu göründü
Referans / Tutku Ayvaz
Tarım Bakanlığı'nın hazırladığı taslakla vitaminleri ve bitkisel ürünleri takviye edici gıda kapsamına alması bu ürünlerin marketlerde de satışına izin veriyor. Eczacılar taslağın aynen yasalaşması halinde yargıya başvuracaklarını söyledi.
Tarım Bakanlığı'nın hazırlıklarını sürdürdüğü "Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliğ Taslağı"nda vitaminlerin de aralarında bulunduğu bitkisel ürünlerin "takviye edici gıda" kapsamına alınması eczacıları ayağa kaldırdı.
Taslak aynen yürürlüğe girerse bitkisel ürünler eczaneler dışında marketlerde de satılabilecek. Eczacılar bu durumda yargı yoluna başvuracaklarını söyledi. Bazı Avrupa Birliği ülkeleri içinde de bu ürünlerin markette satışına izin veriliyor. Ancak takviye gıdalarla bitkisel ilaç direktifleri Avrupa'da da birbirinden ayrı tutuluyor ve ruhsat süreci bitkisel ürünler için hayli zorlu geçiyor.
İstanbul Eczacı Odası (İEO) yaptığı yazılı açıklamada, taslağın bu şekliyle uygulamaya girmesi halinde yasal yollara başvuracaklarını açıkladı. Açıklamada, tebliğ taslağının 4'üncü maddesinde takviye edici gıda tanımında bugüne kadar ilaç olarak tanımlanan vitamin ve bitkisel ekstrelerin ilaç tanımından çıkarıldığı belirtilirken, bu ürünlerin ruhsatlandırma işleminin Tarım Bakanlığı'nca yapılması suretiyle eczane dışındaki yerlerde satılmasının önünün açıldığı savunuldu.
Açıklamada, "Tarım Bakanlığı'nca tanımı değiştirilerek ruhsatlandırılması öngörülen ürünler, gerek yasanın (1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Yasası) gerekse Dünya Sağlık Örgütü tanımlarına göre ilaç kapsamındadır" denildi. Açıklamada, bu nedenle taslağın hukuka aykırı olduğu belirtildi.
İlaç fiyatları artacak
Açıklamaya göre düzenlemenin amacı ilaçların hemen her yerde tezgahüstü (OTC) satış kapsamında sunulması. Bu ilaçlar marketlerde kozmetikler gibi serbestçe satılacak ve eczacının danışmanlığı olmadan kullanılacak. Eczacılar Odası, ilaçların Tarım Bakanlığı'nca ruhsatlandırılması durumunda firmalarca yapılacak promosyon ve reklam faaliyetlerinin ilaç fiyatlarını 3-4 kat artıracağını da savundu.
Referans'ın sorularını yanıtlayan Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Başkanı Nurten Saydan ise, takviye edici gıdalarda fizyolojik etkisi bulunan bitki, bitkisel kaynaklı madde ve bitki ekstrelerinin bulunmaması gerektiğini ve bunları içeren ürünlerin tüm dünyada bitkisel ilaç olarak değerlendirildiğini kaydetti.
Saydan konuya ilişkin olarak bir süre önce Tarım Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'na yazı gönderdiklerini ancak henüz bir sonuç alamadıklarını dile getirdi. TEİS'in Tarım Bakanlığı'na gönderdiği yazıda, düzenlemenin geri çekilmesi ve Tarım Bakanlığı'na başvurusu yapılmış bu tür ürünlerin Sağlık Bakanlığı'nca "ara ürün" veya "reçetesiz ilaç" olarak ruhsatlandırılması için gerekli düzenlemelerin yapılması istendi.
Satışı eczacılar yapmalı
Saydan ayrıca, taslakta yasal dayanak olarak belirtilen Avrupa Birliği (AB) direktifinin yanıltıcı olduğunu ifade etti. AB'nin 2002/46/EC sayılı bu direktifinin gıdalarla ilgili olduğunu ve gıdalara hangi vitamin ile minerallerin konulabileceğini gösterdiğini belirten Saydan, "Oysa AB'nin 2004/24/EC direktifi doğrultusunda hazırlanan ve bitkisel ilaçlarla ilgili olan yasal mevzuatın yürürlüğe girmesi yıllardır ertelenerek rafa kaldırılmıştır" dedi. Saydan, söz konusu direktifin bitkisel tüm ilaçların Sağlık Bakanlığı izni ve kontrolüyle satışını düzenlediğini bildirdi.
Eczacılar, yapılan düzenlemelerle eczane dışı satışına izin verilen ürünlerin eczacı danışmanlığı olmaksınız hastaya ulaştırılmasına tepki gösteriyor. Eczacılar tarafından işletilmeyen "market eczacılığın" hasta ile eczacı arasındaki zinciri koparacağını savunan eczacılar, bu işletmelerin Türkiye'de de yaygınlaştırılması endişesini sıkça dile getiriyor. Eczacılar, bitkisel ürünler, vitamin, mineral, şampuan, selülit önleyici, yapay tatlandırıcı, ağız ve diş preparatları gibi ürünlerin satışının da Sağlık Bakanlığı denetiminde eczanelerde yapılması gerektiğini savunuyor.
BAKANLIĞIN TAKVİYE EDİCİ GIDA TANIMI
"Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asitler gibi besin ögelerinin ve/veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri olan bitki, bitkisel kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstrelerinin tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzer sıvı veya toz formlarda hazırlanarak doz halinde sunulan ürün".
AVRUPA'DA SİSTEM NASIL İŞLİYOR
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde bitkisel ürünlerin satış yeri konusunda ülkeden ülkeye uygulama farklı olabiliyor. Ama genel olarak bu ürünlerin market satışına izin veriliyor. Ancak bitkisel ürünlerin ruhsat alma süreci zorlu. Avrupa'da gıda ürünlerinin bile çok azının Tarım Bakanlığı'ndan izin alabildiği ve geri kalanın Sağlık Bakanlığı'nca ruhsatlandırıldığı belirtilirken, bu ürünlerin ruhsat alması için 15-30 yıl kullanılıyor olması şartı aranıyor.
www.eczacininsesi.com
Mesleğimizi Bizden Başkası Kurtaramaz! 
