Paran yoksa hastalanma
Yeni düzenlemelerle TBMM'ye sunulan Genel Sağlık Sigortası tasarısına göre, sigortalıların sahip olduğu haklar tehlikeye giriyor. |
AHMET KIVANÇ
ANKARA - 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yapılan değişikliklerle, sağlıkta en fazla şikâyet konusu olan, hastalardan ilave para talep edilmesi kurumsal hale getiriliyor. Sigortalı hastalardan kamuya ait hastanelerde farklı, özel hastanelerde farklı ilave ücret alınabilecek. Şimdiye kadar sadece ilaç ve tıbbi malzemeler için katılım payı ödeyen sigortalılara ilk defa, yatarak tedavide de katılım payı ödeme zorunluluğu getiriliyor. Özel oda, özel hoca talep etmeyen bir sigortalıdan bile yatarak tedavi sırasında yaklaşık 600 YTL'ye kadar katılım payı alınacak.İki katını geçemeyecek
Kamu ya da özel olmak üzere, SGK ile anlaşmalı hastaneler sigortalılardan sadece 'otelcilik hizmeti' ve 'öğretim üyesi' farkı alabilecek. Yani sigortalılar, özellikle bir öğretim üyesinden tedavi hizmeti alıp, özel bir odada kalmak isterse bunun farkını ödeyecek. Bu şekilde ödenecek ilave ücretlerin toplamı, SGK'nın o hizmet için belirlemiş olduğu fiyatın iki katını aşamayacak. Bunun dışında sigortalıdan ilave ücret talep eden hastanenin SGK ile sözleşmesi feshedilecek.
Tasarıda ise, sigortalılardan alınacak ilave ücret konusunda kamu ve özel hastaneler farklı düzenlemeye tabi kılınıyor. 5510 Sayılı Kanun'da öngörülen, hastalardan otelcilik hizmeti ile öğretim üyesi tarafından sağlanan tedaviler karşılığı fark alınması hükmü, sadece kamu hastanelerinde söz konusu olacak.
Özel hastaneler ise sigortalılardan, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu'nca belirlenen sağlık hizmetleri bedelinin yüzde 20'sine kadar ilave ücret talep edebilecekler.
Tasarıya göre ayrıca, "Kurumca belirlenmiş standartların üstündeki talepleri karşılayan otelcilik hizmetleri" ile "hayati öneme sahip olmama ve alternatif tedavilerin bulunması" gibi hususlar göz önüne alınarak, "istisnai sağlık hizmetleri" için, sigortalı hastalardan SGK'nın belirlediği fiyatların üç katına kadar ilave ücret alınabilecek.
Cihaz için katkı artıyor
Özel hastane yerine devlet hastanesini tercih eden, özel oda ve özel öğretim üyesi talebinde bulunmayan kişiler de ceplerine 600 YTL koymadan hastaneye gidemeyecek. Çünkü TBMM'ye sunulan tasarıyla Türkiye'de ilk defa, sosyal güvenlik kapsamındaki sigortalılara yatarak tedavi hizmetlerinde katılım payı ödeme zorunluluğu getiriliyor. Hastanede yatarak tedavi gören sigortalılar, tedavi bedelinin yüzde 1'i oranında katılım payı ödeyecek. Bu kişilerden ayrıca, yatarak tedavi sırasında kullanılan ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri için yüzde 20'ye varan oranlarda katılım payı alınacak.
Söz konusu araç ve gereçler için ödenecek katılım payı, brüt asgari ücretin yüzde 75'ine (yaklaşık 450 YTL) kadar ulaşabilecek. Her bir yatarak tedavide alınacak yüzde 1 oranındaki katılım payı tutarı ise 150 YTL'ye kadar olabilecek. Dolayısıyla, kamuya ait bir hastaneye tedaviye giden kişiden dahi, bu tedavi sırasında 600 YTL'ye kadar katılım payı alınacak.
Eğer sigortalı hasta, kamuya ait hastanede özel oda ve özel hoca talebinde bulunursa bunlar için ayrıca para ödeyecek. Sigortalı hasta, tedavisini özel hastanede yaptırırsa, 600 YTL'yi bulan katılım payının yanı sıra, SGK'nın özel hastaneye ödeyeceği toplam tutarın yüzde 20'si oranında ayrıca ilave ödemede bulunacak.
Diş için GSS'ye güvenme
Özel hastanelerden alınacak fark uygulamasına paralel olarak, diş tedavisinde de fark ödemesinin yolu açıldı. 5510 Sayılı Kanun'da, diş protezleri dışında ağız ve diş sağlığı ile ilgili genel tedavi hizmetlerinin tümünün GSS tarafından karşılanması öngörülüyor. Bunun içerisinde konservatif diş tedavisi, kanal tedavisi, travmaya ve onkolojik tedaviye bağlı protez uygulamaları ile 18 yaşını doldurmamış çocukların ortodontik diş tedavileri yer alıyor. Tasarıda ise tüm bu sayılan tedavilerde SGK sadece, konuyla ilgili komisyon tarafından belirlenen fiyat tarifesi üzerinden ortaya çıkan rakamı ödeyecek. Kalan tutar ne olursa olsun, sigortalı kendisi karşılayacak.
Sevk zincirine dikkat
Tasarıya göre, ayakta tedavi kapsamında hekim ve diş hekimi muayenelerinde sigortalılardan muayene başına 2 YTL katılım payı alınacak. Sağlık ocaklarında katkı payı alınmayacak. Ama sağlık ocağına gitmeden doğrudan ikinci veya üçüncü basamak hastaneye başvuranlar için bu para 10 YTL'ye çıkabilecek. Sigortalılardan ilaçta alınacak katılım payı ise ilaç bedelinin yüzde 10'u ile 20'si arasında olacak.
Yeşil kart mercek altında
Yeşil kartlıların GSS primini devlet üstlenecek. Ancak yeşil kartta yaygın hale gelen suiistimallerin önlenebilmesi için e-devlet çerçevesinde oluşturulan bilgisayar sistemlerinden yararlanılarak çapraz sorgulama yapılacak. Bu kişilerin öncelikle taşınır ve taşınmaz malları tespit edilecek. Malvarlıklarının belirlenmesinin ardından genel harcamalarına da bakılacak. Harcamaları, taşınır ve taşınmaz malları ile SGK tarafından inceleme altına alınarak, belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek her türlü gelirin aylık tutarı net asgari ücretin üçte birinden az olan kişilerin GSS primini devlet karşılayacak.