Klinik İlaç Çalışmalarından Hekimler Kaç Para Kazanıyor? | ||
Herhangi bir ilacın veya yöntemin klinik araştırmasının Türkiye’de yapılması istendiğinde, bazı çevreler “insanlar kobay olarak kullanıyor” çığırtkanlığı yaparken, olayı bilmeyen bazı çevrelerde bu tür çalışmaların hekimlere “büyük maddi getiriler” sağladığı görüşünü öne sürüyor. Ülkemiz kökenli ilk randomize kontrollü ilaç çalışmasını 1980 yılında , kurucusu olduğu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Behçet Hastalığı Polikliniği’nde gerçekleştiren ve halende çalışmalarını sürdüren ünlü romotolog Prof. Dr. Hasan Yazıcı, hekimlerin bu tür çalışmalardan ne kazandığını SAĞLIĞINSESİ 'ne şöyle anlattı. “Övünerek söylüyorum bugüne dek Behçet tedavisiyle ilgili 20 kadar kontrollü ilaç çalışmasının tam yarısı bu poliklinikten çıkmıştır. İşte tüm bu nedenlerden (randomize kontrollü ilaç çalışmasını) RKÇ’şar gerek metodoloji gerekse de uygulama bakımından çok yakından ve uzun zamandır ilgilendiğim bir konudur. RKÇ geçen yüzyılın ortasında ortaya atılmış çok güzel ve önemli bir bilim yöntemidir. Üniversiteler de bu yönteme sahip çıkmalıdır. Bu tür çalışmaların hekimlere maddi açıdan büyük getirileri yok. Ben size Cerrahpaşa’da olan durumu kabaca anlatayım. Sanırım diğer üniversitelerde de durum oldukça benzerdir. A. Bir ilaç firması ilaç çalışması yapmak için başvurduğunda dosya Etik Kurul’da incelenir. Dosyanın incelenmesi için firma Cerrahpaşa Vakfına, çalışmanın fazına göre değişen 1000 -2500 YTL tutarında bir para yatırır. Bu para eğer çalışma protokolü ilaç firması tarafından değil de üniversite hocaları tarafından hazırlanmışsa pek alınmaz. B. Çalışmaya katılacak ilaç firmaları bunun dışında çalışmaya katılacak her hasta için ve çalışmanın fazına göre değişen bir skala üzerinden Cerrahpaşa Döner Sermayesine 400-1000 Euro arasında bir para öderler. C. A ve B maddelerinde bahsedilen ödemelerden çalışmayı yürüten hekimlere hiç para döndüsü yoktur. Ancak bunlar dışında ilaç şirketleri hastane döner sermayesine yine çalışılacak hasta başına 1000-2000 civarında bir para yatırırlar. Bu paranın kabaca 1/3 kadarı çalışmayı yapan hekime, o hekim tam zaman çalışmak koşuluyla - geri döner. Yarı zaman çalışan hekimler ise böyle araştırıcı ödemesi almazlar. Bu son grup hekimin böyle çalışmalara katılmakta maddi yararı çoğu kez kongrelere katılmak yoluyla olur. Çoğu kez de araştırmanın yapıldığı birime sekreter ve araştırma (başka amaçlarla yapılan çalışmalar için de) olur. Ayrıca şunu da belirteyim ki; bu tür çalışmalara katılan gönüllülere doğal olarak çalışma ve alacakları ilacın olası yan etkileri ayrıntılı olarak anlatılır ve bir aydınlatılmış onay formu imzalatılır.Bunun yanında hastalara çalışma için para verilmesinin olumsuz yönleri de düşünülmelidir." |