5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin

25/10/2007 1

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK

SİGORTASI KANUNU

Kanun Numar ası : 5510

Kabul Tar ihi : 31/5/2006

Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 16/6/2006 Sayı : 26200

Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 45 Sayfa:

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1

Bu Kanunun amacı, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından

kişileri güvence altına almak; bu sigortalardan yararlanacak kişileri ve sağlanacak hakları, bu

haklardan yararlanma şartları ile finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek; sosyal

sigortaların ve genel sağlık sigortasının işleyişi ile ilgili usûl ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2

Bu Kanun; sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortasından yararlanacak

kişileri, işverenleri, sağlık hizmeti sunucularını, bu Kanunun uygulanması bakımından gerçek

kişiler ile her türlü kamu ve özel hukuk tüzel kişilerini ve tüzel kişiliği olmayan diğer kurum ve

kuruluşları kapsar.

Tanımlar

MADDE 3Bu Kanunun uygulanmasında;

1) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

2) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,

3) Sosyal sigortalar: Kısa ve uzun vadeli sigorta kollarını,

4) Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası

kollarını,

5) Uzun vadeli sigorta kolları: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarını,

6) Sigortalı: Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi

gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişiyi,

7) Hak sahibi: Sigortalının veya sürekli iş göremezlik geliri ile malûllük, vazife

malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına

veya toptan ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve babasını,

8) Genel sağlık sigortası: Kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile

karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı,

9) Genel sağlık sigortalısı: Bu Kanunun 60 ıncı maddesinde sayılan kişileri,

10) Bakmakla yükümlü olduğu kişi: Genel sağlık sigortalısının, sigortalı veya isteğe bağlı

sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

a) Eşini,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim

Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi

halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan

çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan

çocuklarını,

c) Geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit

edilen ana ve babasını,

11) Hizmet akdi: 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet

akdini ve iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesini veya hizmet akdini,

12) Ücret: 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı

sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği

taşıyan brüt tutarı,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 2

13) Asgarî ücret: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük

işçiler için belirlenen bir aylık brüt ücreti,

14) Ay: Ücretleri; kamu idarelerinde her ayın 15'inde ödenen 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, ayın 15'inden ertesi ayın 15'ine kadar

geçen, diğer sigortalılar için ise ayın 1'i ilâ sonu arasında geçen ve otuz gün olarak

değerlendirilen süreyi,

15) Yıl: Ücretleri; kamu idareler inde her ayın 15'inde ödenen 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, 15 Ocak tarihinden ertesi yılın 15

Ocak tarihine kadar geçen, diğer sigortalılar için ise 1 Ocak ilâ 31 Aralık tarihleri arasında geçen

ve 360 gün olarak değerlendirilen süreyi,

16) Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü

halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi,

17) Aylık: Malûllük, vazife malullüğü, yaşlılık ve ölüm sigortalarından yapılan sürekli

ödemeyi,

18) Ödeme dönemi: Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıkların, ödeme tarihinden takip

eden ödeme tarihine kadar geçen süreyi,

19) Tarımsal faaliyet: Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının

mülkünde veya kamuya mahsus mahallerde; ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah

yoluyla yahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su

ürünleri elde edilmesini ve/veya bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından; muhafazasını, taşınmasını

veya pazarlanmasını,

20) Kurum Sağlık Kurulu: Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık

kurullarınca düzenlenecek raporlardaki teşhis ve bu teşhise dayanak teşkil eden belgeleri

incelemek suretiyle, çalışma gücü kaybı ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını belirlemeye

yetkili hekimlerden ve/veya diş hekimlerinden oluşan kurulları,

21) Kamu idaresi: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol

Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri, kamu

iktisadi teşebbüsler i ve bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeler i ile idare ve

kur umlar ile bunların ödenmiş sermayesinin % 50'sinden fazlasına sahip oldukları ortaklıkları

veya özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarını,

22) Sağlık hizmeti: Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere 63 üncü

madde gereği finansmanı sağlanacak tıbbî ürün ve hizmetleri,

23) Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmeti: Kişilerin hastalıktan korunması veya sağlıklı

olma halinin sürdürülmesi amacıyla, kişiye yönelik olarak finansmanı sağlanacak sağlık

hizmetlerini,

24) Aile hekimi: Sağlık Bakanlığı tarafından aile hekimi olarak yetkilendirilen ve Kurum

ile sözleşme yapmış hekimleri,

25) Sağlık hizmeti sunucusu: Sağlık hizmetini sunan ve/veya üreten; gerçek kişiler ile

kamu ve özel hukuk tüzel kişilerini ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubelerini,

26) Katılım payı: Sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, genel sağlık sigortalısı

veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından ödenecek tutarı,

27) Sığınmacı ve Vatansız: İçişleri Bakanlığı tarafından sığınmacı veya vatansız olarak

kabul edilen kişileri,

28) Peşin sermaye değeri: Kurumca, bu Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen giderlerin

yaş, kesilme ihtimali ve Kurumca belirlenecek iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanan tutarı,

29) Güncelleme katsayısı: 4 üncü madde kapsamında sigortalı sayılanların, her yılın

Kasım ayına ait kanunî süresi içinde ver ilen belgeler indeki pr im tahakkukları üzer inden

bulunacak or talama pr ime esas günlük kazancın, bir önceki yılın aynı ayına ait ortalama

pr ime esas günlük kazanca göre değişim or anı ile her yılın Ar alık ayına göre Tür kiye

İstatistik Kur umu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel

indeksindeki değişim or anının toplamının yarısına (1) tam sayısının ilave edilmesi

sonucunda bulunan değer i,

29) Güncelleme katsayısı: Her yılın Ar alık ayına göre Tür kiye İstatistik Kur umu

tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim or anının

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 3

% 100’ü ile sabit fiyatlarla gayr i safi yurtiçi hasıla gelişme hızının % 25’inin toplamına (1)

tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan değeri,

ifade eder.

Bu maddenin 29 uncu bendinde belirtilen güncelleme katsayısının hesabında, en son

temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı veya sabit fiyatlar la gayr i safi

yurtiçi hasıla gelişme hızının eksi olduğu yıllarda bu değer sıfır alınır.

İKİNCİ KISIM

Sosyal Sigorta Hükümler i

BİRİNCİ BÖLÜM

Sigortalılar a İlişkin Hükümler

Sigortalı sayılanlar

MADDE 4Bu

Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından;

a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

b) Köy ve mahalle muhtarları, hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına

bağımsız çalışanlardan ise;

1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir

vergisi mükellefi olanlar,

_______________________

(1) Bu bent Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile iptal

edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006 tarihli

ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile yürürlüğü durdurulmuştur,

daha sonra sözkonusu İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392 (5. Mükerrer) sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanmıştır.

2) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr sicili ile birlikte kanunla kurulan

meslek odalarına usûlüne uygun olarak kayıtlı olanlar,

3) Anonim şirketlerin kurucu ortakları ve/veya yönetim kurulu üyesi olan ortakları,

sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma

iştiraklerinin ise tüm ortakları,

4) Tarımsal faaliyette bulunanlar,

1) (a) bendine tâbi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp, ilgili

kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,

2) (a) ve (b) bentlerine tâbi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında

(a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet

Memurları Kanununun 86 ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar,

sigortalı sayılırlar.

Birinci fıkranın (a) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler;

a) İşçi sendikalarının yönetim kurullarına seçilenler,

b) Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve

saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel

sanat kollarında çalışanlardan, ile düşünürlerden ve yazarlar,dan hizmet akdi ile çalışanlar,

c) Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış

ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar,

d) 2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre

çalıştırılanlar,

e) 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda belirtilen umumî

kadınlar,

f) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak

çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet

Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar,

hakkında da uygulanır.

Birinci fıkranın (c) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler;

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 4

a) Kuruluş ve personel kanunları veya diğer kanunlar gereğince seçimle veya atama

yoluyla kamu idarelerinde göreve gelenlerden; bu görevleri sebebiyle kendilerine ilgili

kanunlarında Devlet memurları gibi emeklilik hakkı tanınmış olanlardan hizmet akdi ile

çalışmayanlar,

b) Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye

başkanları, il daimi komisyonu üyeleri,

c) Birinci fıkranın (c) bendi kapsamında iken, bu kapsamdaki kişilerin kurduğu

sendikaların veya sendika konfederasyonlarının yönetim kurullarına seçilenler,

––––––––––––––––––

(1) Bu bent; Ana.Mah.nin 15/12/2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile iptal

edilen düzenlemeler nedeniyle uygulama olanağı kalmadığından iptal edilmiş olup, sözkonusu

İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanmıştır.

d) Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyan

veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve

astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar ile fakültelerde veya

meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra veya askerlik hizmetini müteakip

subaylığa veya astsubaylığa geçirilenlerin, okullarda geçen normal eğitim süreleri,

e) Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına

okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam

eden öğrenciler ile fakültelerde veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra

komiser yardımcılığına veya polisliğe geçirilenlerin, okullarda geçen normal eğitim süreleri,

hakkında da uygulanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Bazı sigorta kollarının uygulanacağı sigor talılar

MADDE 5Kısa

ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından aşağıda sayılan kişiler

hakkında uygulanacak sigorta kolları şunlardır:

a) Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde

oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında, iş

kazası ve meslek hastalığı ile analık sigortası uygulanır ve bunlar, 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.

b) Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim

Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında

iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek

öğrenimleri sırasında zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek

hastalığı sigortası uygulanır ve bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi

kapsamında sigortalı sayılırlar.

c) Harp malûlleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu,

3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre

aylıkları hesaplanarak ödenen veya asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili kanunlara göre

vazife malûllüğü aylığı bağlanmış olanlardan, bu Kanuna tâbi sigortalı olar ak çalışanlardan

hakkında aylıkları kesilmeksizin bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (a) ve

(b) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışanların aylıkları kesilmeksizin haklarında kısa

vadeli sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar hakkında, uzun vadeli sigorta kollarına tâbi olmayı

istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, uzun

vadeli sigorta kolları uygulanır.

d) Sosyal güvenlik destek primine tâbi olanlar hakkında, sadece iş kazası ve meslek

hastalığı sigortası hükümleri uygulanır.

e) Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme

eğitimine katılan kursiyerler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı

sayılırlar ve bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır.

f) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince işsizlik

ödeneğinden ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden yar ar landırılan kişilere

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 5

ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamında çalışır ken işsiz kalanlardan

işsizlik ödeneğine hak kazananlar, işsizlik ve kısa çalışma ödeneğinin hak edildiği süre

içerisinde, 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılarak

işsizlik ödeneğinin hak edildiği süre içinde, 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (a) bendi

kapsamında sigortalı sayılar ak uzun vadeli sigorta kolları uygulanır.

g) Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkeler de iş üstlenen işverenler ce

yurt dışındaki işyer lerinde çalıştırılmak üzer e götür ülen Tür k işçiler i 4 üncü maddenin

birinci fıkr asının (a) bendi kapsamında sigor talı sayılır ve bunlar hakkında kısa vadeli

sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümler i uygulanır. Bu sigortalıların uzun vadeli

sigorta kollarına tabi olmak istemeler i halinde, bu Kanunun 50 nci maddesinin ikinci

fıkr asının Tür kiye’de yasal olarak ikamet etme şar tı ile (a) bendinde belir tilen şar tlar

ar anmaksızın haklarında isteğe bağlı sigor ta hükümleri uygulanır. İsteğe bağlı sigor ta

hükümlerinden yar ar lananlar dan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmaz.

Sigortalı sayılmayanlar

MADDE 6Bu

Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları hükümlerinin

uygulanmasında;

a) İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi,

b) Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar

arasında ve aralarına dışardan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde

çalışanlar,

c) Ev hizmetlerinde süreksiz olarak çalışanlar ile ev hizmetlerinde hizmet akdi ile sürekli

çalışmasına rağmen, haftalık çalışma sürelerinin 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen sürelerden az

olması nedeniyle, aylık kazançları prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olanlar,

d) Askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu öğrencileri,

e) Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve

hesabına Türkiye'ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu

belgeleyen kişiler ile Türkiye'de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında

ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar,

f) Resmî meslek ve sanat okulları ile yetkili resmî makamların izniyle kurulan meslek

veya sanat okullarında ve yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde yapılan,tatbikî

mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler,

g) Sağlık hizmet sunucuları tarafından işe alıştırılmakta olan veya rehabilite edilen, hasta

veya malûller,

h) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri gereği sigortalı sayılması gereken

işlerde çalışmakla birlikte, 18 yaşını doldurmamış olanlar,

ı) Kamu idareleri hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle

süreksiz işlerde çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal

faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar

düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük

kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler,

j) Niteliği itibarıyla bir kişinin bir gün içinde yapabileceği işler de, yevmiyeli olar ak

çalışanlar,

k) Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve

sanatkâr siciliyle birlikte kanunla kurulu meslek odalarına usûlüne uygun olarak kayıtlı

olanlardan, aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan

tutarı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler,

l) Kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen ve temsilciliğin bulunduğu

ülkede sürekli ikamet izni veya bu devletin vatandaşlığını da haiz bulunan Türk uyruklu

sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumunda sigortalı olduğunu

belgeleyenler ile kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen sözleşmeli personelin

uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu ülkenin kamu

düzeninin zorunlu kıldığı hallerde, işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal sigorta

kapsamında sigortalı yapılanlar,

4 üncü ve 5 inci maddelere göre sigortalı sayılmaz.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 6

(h) bendinin uygulanmasıyla ilgili olarak, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden,

22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin

kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar hakkında 18 yaşın bitirilmiş olması

şartı aranmaz.

Birinci fıkranın (ı) bendinin uygulanmasında, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görüşü

alınır.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Sigortalılığın başlangıcı

MADDE 7Sigorta

hak ve yükümlülükleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;

a) (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için çalışmaya, meslekî eğitime veya zorunlu

staja başladıkları tarihten,

b) (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, gelir vergisi mükellefi olanların gelir

vergisi mükellefiyetinin başladığı tarihten; şirket ortaklarının şirket ortaklıklarının tescil edildiği

tarihten; gelir vergisinden muaf olanların ise esnaf ve sanatkâr sicili ile birlikte kanunla kurulu

meslek kuruluşlarına usûlüne uygun kayıtlı oldukları tarihten; tarımda kendi adına ve hesabına

bağımsız çalışanlar için tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu ilgili meslek kuruluşlarınca bir yıl

içinde bildir ilmesi halinde tescil edildiği tarihten, bu süre içinde bildir ilmemesi halinde ise

bildirim tar ihinden; köy ve mahalle muhtarları için seçildikleri tarihten,

c) (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, göreve başladıkları veya bu Kanunun 4

üncü maddesinde belirtilen okullarında eğitime başladıkları tarihten,

itibaren başlar.

Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında, gelir vergisinden muaf olanlar ile tarımda

kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların kayıt ve tescil işlemleri ile ilgili olarak kanunla

kurulmuş ilgili meslek kuruluşlarının görüşleri alınır.

Sigortalı bildir imi ve tescili

MADDE 8İşverenler,

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı

sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık

başlangıcından önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak

işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;

a) İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün

Kuruma verilmesi halinde,

b)Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar

ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde;ilk defa sigortalı çalıştırmaya

başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya

başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, Kuruma

verilmesi halinde,

c) Kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, işten ayrılmış

olsalar dahi, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren üç ay içinde, Kuruma verilmesi halinde,

sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.

Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak

çalışmaya başladıklarını Kuruma bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı

aleyhine delil teşkil etmez.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler için; 7

nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıcından itibaren kendi

mevzuatlarına göre kayıt veya tescili yapan ilgili kurum, kuruluş ve birlikler veya vergi daireleri

sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek, en geç onbeş gün içinde Kuruma vermekle yükümlüdür.

Kurum bu bildirimden itibaren bir ay içinde tescili yapılan kişilere, sigortalılık hak ve

yükümlülüklerinin başladığını bildirir.

4 üncü maddenin bir inci fıkrasının (b) bendinin (4) numar alı alt bendi gereği

sigortalı sayılanlar ise, sigortalı işe gir iş bildirgesini, 7 nci maddenin bir inci fıkr asının (b)

bendinde belirtilen sigortalılık başlangıcından itibaren, doksan gün içinde Kur uma

ver mekle yükümlüdür ler.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 7

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri

çalıştıracak işverenler, ilk defa veya tekr ar çalıştırmaya başlattıkları kişileri, 7 nci maddenin

birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıcından itibaren, onbeş gün içinde

sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.

Aynı kamu idaresinin far klı bir imler i arasındaki naklen tayin ve

görevlendir meler de bildir im yapılmaz.

5 inci maddenin (f) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler için Türkiye İş Kurumu

tarafından, işsizlik ödeneğinin fiilen ödenmeye başlandığı tarihten itibaren bir ay içinde

sigortalının işsizlik ödeneğine hak kazandığı tar ih Kur uma bildir ilir. sigortalı işe gir iş

bildirgesini Kur uma bildir mekle yükümlüdür.

Kamu idareleri ile bankalar, Kurumca sağlanacak elektronik altyapıdan yararlanmak

suretiyle, Kurumca belirlenecek işlemlerde, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık bakımından tescilli

olup olmadığını kontrol etmek ve sigortasız olduğunu tespit ettiği kişileri, Kuruma bildirmekle

yükümlüdürler.

Bu maddenin ikinci ve, beşinci, ve altıncı fıkraları hariç olmak üzere, diğer fıkralarında

belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ilgililer hakkında, 102 nci madde hükümlerine göre

idarî para cezası uygulanır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin şekli ve içeriği, bildirgenin verilme yöntemleri ve bu

maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle

düzenlenir.

Sigortalılığın sona er mesi

MADDE 9Kısa

ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık;

a) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların, hizmet

akdinin sona erdiği tarihten,

b) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların;

1) Gelir vergisi mükellefi olanlar için, mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son

verdikleri tarihten,

2) Gelir vergisinden muaf olanlar için, esnaf ve sanatkâr sicili ile birlikte kanunla kurulu

meslek odalarındaki üye kayıtlarının silinmesi gereken veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (k)

bendi kapsamına girdiği tarihten,

3) Şirket ve donatma iştiraki ortağı olanlar için, tâbi oldukları mevzuata göre şirketle ve

donatma iştiraki ile ilgilerinin kesildiği tarihten,

4) Şirket ortağı olanlar için, şirketin iflâsına veya tasfiyesine karar verildiği veya münfesih

sayıldığı tarihten, ortaklar kur ulu kar arı ile şir ketin tasfiyesinin başlamasına kar ar

verilenler, münfesih dur uma düşenler veya resen tasfiye haline giren şir ketler için, tasfiye

kur ulu kar arının ticaret sicil memur luğunca tescil edildiği tar ihten itibaren,

5) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona

erdiği veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamına girdiği tarihten,

6) Köy ve mahalle muhtarlarının, muhtarlık görevlerinin sona erdiği tarihten,

7) Herhangi bir yabancı ülkede ikamet eden ve o ülke mevzuatı kapsamında sigortalı

olarak çalışmaya başladığı veya ikamet esasına bağlı olarak, o ülke sosyal güvenlik sistemine

dahil olduğu tarihten,

8) İflâsına karar verilmiş olan veya tasfiye halindeki özel işletmeler ile şirketlerin

ortaklarından hizmet akdi ile çalışanların, çalışmaya başladığı tarihten,

9) Köy ve mahalle muhtarlarından; kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmasından

dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar hariç, aynı zamanda hizmet akdi ile çalışanların

çalışmaya başladığı tarihten,

10) Gelir vergisinden muaf olan, ancak esnaf ve sanatkârlar sicili ile birlikte kanunla

kurulu meslek kuruluşlarındaki kayıtlara istinaden bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci

fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, bu sigortalılıklarının devamı sırasında,

hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten,

c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların;

1)Ölüm halinde veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği

tarihi, 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadler i ile sıhhi izin

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 8

süreler inin nin doldur ulması halinde, bu tarihi süre ve hadlerin doldur ulduğu tar ihler i takip

eden ayın ilk gününden aybaşından,

2) Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tar ihten tarihler i takip eden aybaşından,

d) 5 inci madde gereği bazı sigorta kollarına tâbi tutulanların, sigortalı sayılmalarını

gerektiren halin sona erdiği tarihten,

e) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (l) bendi kapsamında olanlardan, çalışmakta iken

bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumu ile irtibatlandırılanlar ile uluslararası sosyal güvenlik

sözleşmeleri çerçevesinde, seçimini bu yönde kullananlar için sigortalandıkları tarihten,

itibaren sona erer.

Ancak, hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık;

a) İlgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya

işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini,

b) Diğer hallerde ise birinci fıkrada belirtilen tarihleri,

takip eden onuncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır.

Birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerine göre sigortalılığı sona erenlerin durumları

işverenleri tarafından, (b) bendinde belirtilen şekillerde sona erenlerin durumları ise kendileri ve

sözü edilen bentte belirtilen faaliyetin sona erme halinin bildirildiği kuruluşlar veya vergi

daireleri tarafından, en geç on gün içinde Kuruma bildirilir. Bu kişilerin meslek kuruluşlarına ya

da vergi dairelerine olan yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmaları, sigortalılığın sona

ermesine ilişkin belge ya da bilginin verilmesine engel teşkil etmez.

Birinci fıkranın (e) bendine göre sigortalılığı sona erenler ile 8 inci maddenin birinci

fıkrasının (c) bendine göre bildirimi yapılan sigortalıların, sigortalılığının sona ermesine ilişkin

bildirimleri, üç ay içinde Kuruma yapılır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Sigortalıların işleri nedeniyle geçici olar ak yurt dışında bulunmaları

MADDE 104

üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan sigortalıların

işverenleri tarafından geçici görevle yurt dışına gönderilmeleri, (c) bendinde sayılan sigortalıların

mevzuatlarında belirtilen usûle uygun olarak yurt dışına gönderilmeleri veya (b) bendinde

sayılanların sigortalılığa esas çalışması nedeniyle yurt dışında bulunmaları halinde, bu görevleri

yaptıkları sürece, sigortalıların ve işverenlerin sosyal sigortaya ilişkin hak ve yükümlülükleri

devam eder.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen işver enler ce

çalıştırılmak üzer e bu ülkelere götür ülen Tür k işçiler i de bu Kanunun uygulanmasında

geçici görevle yurt dışına gönder ilmiş sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM

İşyerleri ve İşverenlere İlişkin Hükümler

İşyeri, işyerinin bildir ilmesi, devr i, intikali ve nakli

MADDE 11İşyeri,

sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte

işlerini yaptıkları yerlerdir.

İşyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı

yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku,

yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler

ile araçlar da işyerinden sayılır.

İşveren, örneği Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya

başladığı tarihte, Kuruma vermekle yükümlüdür. Şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı

sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini, ticaret sicili memurluklarına bildiren

işverenlerin, bu bildirimleri Kuruma yapılmış sayılır. Ticaret sicili memurlukları, kendilerine

yapılan bu bildirimi en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır.

29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi şirketlerin

nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret

siciline tesciline ilişkin ilân tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda ise en

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 9

geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden on gün içinde, işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirilmek

zorundadır.

İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı

çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde,

işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde,

işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay

içinde, işyeri bildirgesini Kuruma vermekle yükümlüdür. İşyerinin aynı il sınırları içinde

Kurumun diğer bir ünitesinin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, adres

değişikliğinin yazı ile bildirilmesi yeterlidir. Bu işlerde çalışan sigortalıların, sigorta hak ve

yükümlülükleri devam eder.

Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişileri,

yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile

varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgileri, verildiği tarihten itibaren bir ay

içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.

Bu maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında, 102 nci maddenin

birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca idarî para cezası uygulanır. İdarî para cezası uygulanması, bu

yükümlülüklerin yerine getirilmesine engel teşkil etmez.

Alt işveren, asıl işverenin işyerinde çalıştırdığı sigortalıları, işverenle aralarında yaptıkları

sözleşmenin ibrazı kaydıyla, Kurumdan alacağı özel bir numara ile asıl işverenin kayıtlı olduğu

dosyadan bildirir.

İşyeri bildirgesinin verilmemesi veya geç verilmesi, bu Kanunda belirtilen hak ve

yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. İşyeri bildirgesinin şekli ve içeriği ile bu maddenin

uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

İşveren, işveren vekili, geçici iş ilişkisi kur ulan işveren ve alt işveren

MADDE 124

üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı

sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar

işverendir.

İşveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan

kimse, işveren vekilidir. Bu Kanunda geçen işveren deyimi, işveren vekilini de kapsar. İşveren

vekili ve 4857 sayılı İş Kanununda tanımlanan geçici iş ilişkisi kurulan işveren, bu Kanunda

belirtilen yükümlülüklerinden dolayı işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.

4 üncü maddenin ikinci fıkrasının (a) bendine tâbi olanlar hakkında, işverenlerin bu

Kanunda belirtilen yükümlülükleri, bunları çalıştıran işçi sendikaları veya işveren tarafından; 4

üncü maddenin üçüncü fıkrasına tâbi olanlar hakkında, işverenlerin bu Kanunda belirtilen

yükümlülükleri, bunları çalıştıran kamu idareleri veya eğitim gördükleri okullar tarafından yerine

getirilir.

2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre

çalıştırılanlar hakkında, işverenlerin bu Kanunda belirtilen yükümlülükleri, bunları çalıştırmaya

yetkili makam tarafından yerine getirilir.

Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri

ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutukluların işvereni, Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş

Yurtları Kurumu, işveren vekilleri ise Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları

Kurumunun sorumlu müdür ve amirleridir.

Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir

işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü

kişiye alt işveren denir. Sigortalılar, üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla

sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden

dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hizmet Akdiyle Veya Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışan Sigortalıların Tabi

Olduğu Kısa Vadeli Sigorta Hükümleri

İş kazasının tanımı, bildir ilmesi ve soruştur ulması

MADDE 13İş

kazası;

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 10

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı

kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu

nedeniyle, işyer i dışında,

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir

yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emziren kadın sigortalının, İş Kanunu gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan

zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan

olaydır.

İş kazasının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;

a) (a) bendi ile 5 inci madde kapsamında bulunan sigortalılar bakımından bunları

çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç

kazadan sonraki üç işgünü içinde,

b) (b) bendi kapsamında bulunan sigortalı bakımından kendisi tarafından, bir ayı

geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü

içinde,

c) (c) bendi kapsamında bulunan sigor talılar bakımından, bunları çalıştır an işveren

tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetler ine veya kendi mevzuatlarına gör e yetkili merciler e

der hal ve Kur uma da en geç kazadan sonr aki üç işgünü içinde,

iş kazası ve meslek hastalığın bildirgesinin doğrudan ya da taahhütlü posta ile Kuruma

bildirilmesi zorunludur. Bu fıkranın (a) ve (c) bentler inde bendinde belirtilen süre, iş kazasının

işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten

itibaren başlar.

Kuruma bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi

için gerektiğinde, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya

Bakanlık iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir. Bu soruşturma sonunda yazılı olarak

bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı anlaşılırsa, Kurumca bu olay

için yersiz olarak yapılmış bulunan ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren gerçeğe aykırı

bildirimde bulunanlardan, 96 ncı madde hükmüne göre tahsil edilir.

İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesinin şekli ve içeriği, verilme usûlü ile bu maddenin

uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Meslek hastalığının tanımı, bildir ilmesi ve sor uştur ulması

MADDE 14Meslek

hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı

tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık,

bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;

a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun olarak

düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi,

b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî

sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi,

sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.

Meslek hastalığı, işten ayrıldıktan sonra meydana çıkmış ve sigortalı olarak çalıştığı işten

kaynaklanmış ise sigortalının bu Kanunla sağlanan haklardan yararlanabilmesi için, eski işinden

fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için Kurum tarafından

çıkarılacak yönetmelikte belirtilen süreden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması şarttır. Bu

durumdaki kişiler, gerekli belgelerle Kuruma müracaat edebilirler. Herhangi bir meslek

hastalığının klinik ve laboratuvar bulgularıyla belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin

işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük

süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık Kurumun veya ilgilinin başvurusu üzerine Sosyal

Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilir.

Meslek hastalığının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 11

a) (a) ve (c) bentler i bendi ile 5 inci madde kapsamında bulunan sigortalılar

bakımından, sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenen veya bu durum kendisine

bildirilen işveren tarafından,

b) (b) bendi kapsamındaki sigortalı bakımından ise kendisi tarafından,

bu durumun öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı

bildirgesi ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya yazılı

olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış bildiren işverene veya 4 üncü maddenin

birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıya, Kurumca bu durum için yapılmış bulunan

masraflar ile ödenmişse geçici iş göremezlik ödenekleri rücû edilir.

Meslek hastalığı ile ilgili bildirimler üzerine gerekli soruşturmalar, Kurumun denetim ve

kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık iş müfettişleri vasıtasıyla

yaptırılabilir.

Hangi hallerin meslek hastalığı sayılacağı, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesinin şekli

ve içeriği, verilme usûlü ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum

tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir. Yönetmelikte belirlenmiş hastalıklar dışında

herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda çıkabilecek

uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.

Hastalık ve analık hali

MADDE 15Bu

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkr asının (a) ve (b) bentler i

kapsamındaki sigortalının, iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden

olan rahatsızlıklar, hastalık halidir.

Sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından

dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan er keğin sigortalı olmayan

eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik

halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve

özürlülük halleri analık hali kabul edilir.

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık haller inde sağlanan haklar

MADDE 16İş

kazası veya meslek hastalığı halleri nedeniyle sağlanan haklar şunlardır:

a) Sigortalıya geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği

verilmesi,

b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması,

c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir

bağlanması,

d) Gelir bağlanmış olan eş ve çocuklara evlenme ödeneği verilmesi,

e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi,

Sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik

süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı

erkeğe, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan

er keğin sigortalı olmayan eşine, çocuğun yaşaması çocuğun yaşaması şartı ile doğumdan

sonraki altı ay süresince her ay, doğum tarihinde geçerli olan asgarî ücretin üçte onda biri

tutarında emzirme ödeneği verilir.

Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigor talı

er keğe emzir me ödeneği ver ilebilmesi için, Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının;

a) (a) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün

kısa vadeli sigorta pr imi bildir ilmiş olması,

b) (b) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün

kısa vadeli sigorta pr imi yatırılmış ve genel sağlık sigor tası pr imi dahil her türlü pr im

borçlarının ödenmiş olması,

şarttır.

Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan 9 uncu maddeye göre sigortalılığı sona

erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üçyüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 12

karısı analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkek, doğum tarihinden önceki onbeş ay

Ödenek ve gelir ler e esas tutulacak günlük kazanç

MADDE 17İş

kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek

ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının veya

doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı

tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas

kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle

hesaplanır. Bu surette bulunan günlük kazanç; iş göremezliğin başladığı veya gelir in

bağlanacağı tar ihten ger iye doğr u oniki ay ve daha öncesine ait ise güncelleme katsayısı ile

güncellenerek hesaplanır.

Oniki aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı ay

içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa verilecek ödeneklerin

veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas günlük kazanç; çalışmaya başladığı tarih ile iş

göremezliğinin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük kazanç toplamının,

çalıştığı gün sayısına bölünmesi suretiyle; çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması halinde

ise aynı veya emsal işte çalışan benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulur.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentler i bendi gereği sigortalı

sayılanların ödenek veya gelire esas günlük kazançlarının hesabında;

a) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alınmış ise ödenek ve gelire

esas alınacak günlük kazanç, ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle

hesaplanacak günlük kazanca, % 50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.

b) idare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam,

tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödenek ve gelirin hesabına esas alınan üç aylık

dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.

________________________

(1) Bu fıkranın 2007 yılında uygulanması ile ilgili olarak, 29/12/2006 tarihli ve 26391 Mükerrer

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 30 uncu

maddesine bakınız.

Meslek hastalığı, sigortalının sigortalı olarak çalıştığı son işinden ayrıldığı tarihten bir yıl

geçtikten sonra meydana çıkmış ise, günlük kazancı bu son işinden ayrıldığı tarih esas alınarak

yukarıdaki fıkralara göre hesaplanır.

İş kazası ile meslek hastalığı sigortasından bağlanacak gelirlere esas tutulacak aylık

kazanç, yukarıdaki hükümlere göre hesaplanacak günlük kazancın otuz katıdır.

Geçici iş göremezlik ödeneği

MADDE 18Kurumca

yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu

alınmış olması şartıyla;

a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün

için,

kapsamındaki sigortalıların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin

başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş

olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için,

c) Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa

vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık

sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave

edilerek çalışmadığı her gün için,

d) Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar

çalışılması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için,

geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlardana aynı bendin

3 üncü alt bendi kapsamında olanlar har iç hastalıkları halinde geçici iş göremezlik ödeneği, iş

göremezliğin başladığı tar ihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 13

pr imi yatırılması ve genel sağlık sigortası dahil prim ve pr ime ilişkin her türlü borçlarının

ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş

göremezlik ödeneği, 17 nci maddeye göre hesaplanacak günlük kazancının beşte üçüdür üçte

ikisidir. Ancak geçici iş göremezlik ödeneğinin güncellenmemiş tutarı, sigortalının ödenek

hesabına esas alınan döneme ilişkin kazanç üzerinden vergi, sosyal sigorta, genel sağlık

sigortası ve işsizlik sigortası primler i kesintileri sonr ası hesaplanan günlük net kazancını

geçemez.

Sigorta prim ve ödeneklerinin hesabına esas tutulacak günlük kazançların alt sınırında

meydana gelecek değişikliklerde, yeniden tespit edilen alt sınırın altında bir günlük kazanç

üzerinden ödenek almakta bulunanların veya almaya hak kazanmış veya kazanacak olanların bu

ödenekleri, günlük kazançlarının alt sınırındaki değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten

başlayarak değiştirilmiş günlük kazançların alt sınırına göre ödenir.

Bir sigortalıda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden birkaçı birleşirse,

geçici iş göremezlik ödeneklerinden en yükseği verilir.

Geçici iş göremezlik ödenekleri, toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile kamu

idarelerinin işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usûl ve esaslara göre Kurum adına

sigortalılara ödenerek, daha sonra Kurum ile mahsuplaşmak suretiyle tahsil edilebilir.

Geçici iş göremezlik ödeneklerinin ödeme zamanı ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin

diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Sür ekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, hesaplanması, başlangıcı ve birden çok

iş kazası ve meslek hastalığı hali

MADDE 19İş

kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen

rapor lardan, meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu belirtilen ve

rapor lar a istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında

azalmış bulunduğu tespit edilen bu dur umu onaylanan sigortalı, sürekli iş göremezlik

gelirine hak kazanır.

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış olan sigortalının yeniden tedavi ettirilmesi halinde

meslekte kazanma gücünü ne oranda yitirdiği, birinci fıkrada belirtilen sağlık kurullarından

alınacak raporlara göre yeniden tespit olunur.

Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre

hesaplanır. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, 17 nci maddeye göre hesaplanan aylık

kazancının % 70'i oranında gelir bağlanır. Sürekli kısmî iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak

gelir, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı

kendisine ödenir. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100

olarak uygulanır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlara, sürekli iş

göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil

prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan

sigortalılar dan, kur umlarınca sürekli iş göremezlik nedeniyle görevlerine son

a) Malûllük veya yaşlılık aylığına hak kazanamayan sigortalılar a sürekli tam iş

göremezlik gelir i bağlanar ak sür ekli iş göremezlik der ecesine göre hesaplanacak sür ekli iş

göremezlik gelir tutarı ile sürekli tam iş göremezlik gelir i ar asındaki far k, sigor talının

görevine son ver en kur um tar afından, Kur uma ödenir. Bunların bu Kanun kapsamında

tekr ar çalışması halinde, sürekli işgör emezlik gelir i, sür ekli iş göremezlik der ecesine gör e

ödenmeye devam edilir.

b) Malûllük veya yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalılar a ise sür ekli iş göremezlik

der ecesine göre gelir bağlanır.

Başka bir inin sürekli bakımına muhtaç olanlar har iç, sürekli iş göremezlik gelir inin

güncellenmemiş aylık tutarı; sigortalının sürekli iş göremezlik gelir i hesabına esas alınan

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 14

döneme ilişkin kazancı üzer inden vergi, sosyal sigorta, genel sağlık sigortası ve işsizlik

sigortası primler i kesintileri sonr ası hesaplanan aylık net kazancını geçemez.

Yukarıdaki fıkralara göre hesaplanan gelir, günlük kazanç hesabına giren son ay ile gelir

başlangıç tarihi arasında 55 inci maddenin ikinci fıkrası hükmüne göre artırılarak belirlenir.

Sigortalının sürekli iş göremezlik geliri;

a) Geçici iş göremezlik ödeneğinin sona erdiği tarihi,

b) Geçici iş göremezlik tespit edilemeden sürekli iş göremezlik durumuna girilmişse,

buna ait sağlık kurulu raporu tarihini,

takip eden ay başından başlar.

_______________________

(1) Bu fıkra Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli ve E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile iptal

edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006 tarihli

ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile Yürürlüğü

Durdurulmuştur,daha sonra sözkonusu İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392(5.Mükerrer)

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılardan, aynı özürlülük veya meslek

hastalığı nedeniyle istirahat raporu alanlara, yazılı istek tarihinden itibaren 18 inci maddeye göre

hesaplanacak bir günlük geçici iş göremezlik ödeneği ile aylık sürekli iş göremezlik gelirinin

otuzda biri arasındaki fark, her gün için geçici iş göremezlik ödeneği olarak verilir.

Sigortalının yeniden bir iş kazasına uğraması veya yeni bir meslek hastalığına tutulması

halinde, meydana gelen özürlerin bütünü göz önüne alınarak kendisine, sürekli iş göremezliğini

doğuran son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki kazancı üzerinden gelir hesaplanır.

Ancak, sigortalının son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki günlük kazancına göre

bulunacak geliri, hesaplanan ilk gelirinden az ise sigortalının sürekli iş göremezlik geliri ilk

kazanç üzerinden ödenir.

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik hallerinde meslekte kazanma

gücündeki kayıp oranının belirlenmesine ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve

esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Hak sahipler ine gelir bağlanması, evlenme ve cenaze ödenekler i

MADDE 20İş

kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının

hak sahiplerine, 17 nci madde gereğince tespit edilecek aylık kazancının % 70'i, 55 inci maddenin

ikinci fıkrasına göre güncellenerek 34 üncü madde hükümlerine göre gelir olarak bağlanır.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla

oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş

kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın birinci fıkraya göre

belirlenen tutar, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında

kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya

meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik

geliri, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine

gelir bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve

pr ime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Gelirin başlangıcı, kesilmesi ve yeniden bağlanmasında 34 üncü ve 35 inci maddeler

uygulanır.

37 nci madde hükümlerine göre hak sahiplerine cenaze ve evlenme ödeneği verilir.

İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık bakımından işverenin ve üçüncü kişiler in

sor umluluğu

MADDE 21İş

kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını

koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca

sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 15

ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya

hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene

ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.

İş kazasının, 13 üncü maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sürede işveren

tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya

ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, Kurumca işverenden tahsil edilir.

Çalışma mevzuatında sağlık raporu alınması gerektiği belirtilen işlerde, böyle bir rapora

dayanılmaksızın veya eldeki rapora aykırı olarak bünyece elverişli olmadığı işte çalıştırılan

sigortalının, bu işe girmeden önce var olduğu tespit edilen veya bünyece elverişli olmadığı işte

çalıştırılması sonucu meydana gelen hastalığı nedeniyle, Kurumca sigortalıya ödenen geçici iş

göremezlik ödeneği işverene ödettirilir.

İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana

gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile

bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü

kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir.

İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık; kamu görevlileri, er ve erbaşlar ile kamu idareleri

tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin gereği olarak yaptıkları fiiller sonucu

meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunanlar

hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya bağlanan gelirler için

kurumuna veya ilgililere rücû edilmez. Ayrıca, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölümlerde,

bu Kanun uyarınca hak sahiplerine bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler için, iş kazası veya

meslek hastalığının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine veya iş kazası sonucu

ölen kusurlu sigortalının hak sahiplerine, Kurumca rücû edilmez.

Sigortalının kendisinden kaynaklanan sebepler le tedavi süresinin uzaması, iş

göremezliğinin artması

MADDE 22Sigortalının

aşağıdaki sayılan nedenlerden dolayı iş kazasına veya meslek

hastalığına uğraması, hastalanması, tedavi süresinin uzaması veya iş göremezliğinin artması

hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri;

a) Ceza sorumluluğu olmayanlar ile kabul edilebilir bir mazereti olanlar hariç,

sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık nedeniyle hekimin bildirdiği tedbir ve

tavsiyelere uymaması sonucu tedavi süresinin uzamasına veya iş göremezlik oranının artmasına,

malûl kalmasına neden olması halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iş göremezlik oranı esas

alınarak dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilir.

b) Ceza sorumluluğu olmayanlar hariç, ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek

hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalının kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarı

Kurumca eksiltilir.

c) Kasdî bir hareketi yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan,

hastalanan veya Kurumun yazılı bildirimine rağmen teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen

sigortalıya, yarısı tutarında ödenir.

d) Tedavi gördüğü hekimden, tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge

almaksızın çalışan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar da yersiz

yapılan ödeme tarihinden itibaren 96 ncı madde hükümlerine göre geri alınır.

13 üncü maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler tarafından iş kazasının

anılan bentte belirtilen süre içinde Kuruma bildirilmemesi durumunda, sigortalıya yapılacak iş

göremezlik ödenekleri bildirim tarihinden itibaren ödenir.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Sür esinde bildir ilmeyen sigor talılıktan doğan sor umluluk

MADDE 23Sigortalı

çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş

bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı

çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı,

hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 16

Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli

bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin

sermaye değeri tutarı, 21 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın,

işverene ayrıca ödettirilir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olduğu halde, 8 inci

maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen süre içerisinde bildirimde bulunmayanlara, bildirimde

bulunulmayan sürede meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu

ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenmez.

Kısa vadeli sigorta kollarında dikkate alınmayan süreler

MADDE 24Kısa

vadeli sigorta kolları bakımından;

a) Herhangi bir sebeple silâh altına alınan sigortalının askerlikte geçen hizmet süresi,

b) Hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre,

c) İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarından geçici iş göremezlik

ödeneği alan sigortalının iş göremediği süre,

d) Sigortalının greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde geçen süre,

18 inci maddede belirtilen çalışma sürelerine girmediği gibi, iş göremezliğin başladığı

veya hastalığın anlaşıldığı yahut doğumun olduğu tarihten önceki bir yılın hesabında da dikkate

alınmaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Uzun Vadeli Sigorta Hükümler i

Malûl sayılma

MADDE 25Sigortalının

veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık

hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî

belgelerin incelenmesi sonucu, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkr asının; (a) ve (b)

bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı

sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını, kaybettiği, (c) bendi kapsamındaki

sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifeler ini yapamayacak şekilde

meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı malullük

sigortası bakımından malûl sayılır.

Ancak, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma

gücünün % 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü

kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya özrü sebebiyle

malûllük aylığından yararlanamaz.

Talim, manevr a, seferber lik veya harp dolayısıyla görevler i ile ilgileri kesilmeksizin

silah altına alındıkları dönemde malûl olup, bu malûllükler i asıl görevler ini veya işler ini

yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık veya özür ler i sebebiyle malûllük

sigortasına ilişkin hükümler uygulanmaz.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (c) bendi kapsamındaki

sigortalıların yazılı talepler i halinde haklarında bu madde hükümler i uygulanmaksızın

malullükler inin mani olmadığı başka vazife veya sınıflar a nakil suretiyle tayinleri yapılmak

üzere istifa etmiş sayılır lar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonr a dahi, bu Kanun

hükümlerinin uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Ancak, kur umlarında başka vazife

ve sınıflar a nakli mümkün olanlar dan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi

olanlar, bu yükümlülükler ini tamamlamadıkça veya maluliyetler inin yeni vazifeler ine de

mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden r apor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (c) bendi kapsamındaki

sigortalılar dan, vazifeler ini yapamayacak derecede hastalığa uğr ayanlar, hastalıkları

kanunlarında tayin edilen sür eler den fazla devam etmesi halinde, hastalıklarının

mahiyetler ine ve doğuş sebepler ine göre malul veya bu Kanunun 47 inci maddesi

hükümlerine göre vazife malulü sayılırlar.

Personel Kanunlarına tabi olmayan sigortalılar hakkında kendi özel Kanunlar ı

yür ürlüğe gir inceye kadar 657 sayılı Kanunun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 17

Kanunlarındaki yazılı sür elerden önce geçen hastalığı en çok bir yıl içinde nüksetmesi

halinde eski ve yeni hastalık süreler i bir leştir ilmek suretiyle işlem yapılır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Malûllük sigortasından sağlanan haklar ve yar arlanma şartları

MADDE 26Malûllük

sigortasından sigortalılara sağlanan hak, malûllük aylığı

bağlanmasıdır.

Sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;

a) 25 inci maddeye göre malûl sayılması,

b) En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya tedavisi

mümkün olmayan bir maluliyete uğr ayan ve her hangi bir şekilde kazanç sağlayamayacak

ve başkasının yar dımı olmaksızın hayatını sürdür me imkanı kalmayan başka bir inin

sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise en az beş yıldan beri sigortalı

bulunup toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,

c) Malûliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini

kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,

halinde malûllük aylığı bağlanır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine

göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve

pr ime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Malûllük aylığının hesaplanması, başlangıcı, kesilmesi ve yeniden bağlanması

MADDE 27Malûllük

aylığı; prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün

üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29

uncu madde hükümlerine göre hesaplanır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise

tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için

ayrı ayrı olmak üzere, malûllük sigortasından dosya bazında her yıl bağlanan aylıkların aylık

başlangıç tarihinin olduğu yılın Ocak ayı itibarıyla yıl içine ait artışlar uygulanmaksızın

hesaplanacak tutarları, yaşlılık sigortasından bir önceki yılın son ödeme ayında söz konusu

sigortalılar için ayrı ayrı dosya bazında ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olamaz.

Malûllük aylığı sigortalının;

a) Malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek

tarihini,

b) Malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor

tarihini,

c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunanların görevlerinden

ayrıldıkları tarihi,

takip eden ay başından itibaren başlar.

Sigortalı, aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise malûllük

aylığı geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından

başlar. Ancak, bağlanacak malûllük aylığı, sigortalının almakta olduğu geçici iş göremezlik

ödeneğinin aylık tutarından fazla ise aradaki fark, bu maddenin üçüncü fıkrasına göre tespit

edilecek tarihten başlanarak verilir.

–––––––––––––––––––––

giren sigortalılar yönünden ve “…29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır…” bölümü

Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinin 15/12/2006 tarihli ve

E.:2006/111, K.:2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, İptal Kararı 30/12/2006 tarihli

ve 26392(5.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Malûllük aylığı almakta iken sigortalı olar ak yeniden çalışmaya başlayanların veya

yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya veya ikamete dayalı sosyal yar dım almaya

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 18

başlayanların malûllük aylıkları, çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı sosyal yardım

almaya başladıkları tar ihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir.

Bu Kanuna gör e sigortalı olmayı gerektiren bir işte çalışması nedeniyle malûllük

aylıkları kesilenlerden çalışması sona er ip, malûllük aylığı bağlanması için yazılı istekte

bulunanlar a, kontrol muayenesine tâbi tutulmak ve malûllüğünün devam ettiği anlaşılmak

şartıyla eski malûllük aylığı, yazılı istekte bulunduğu tarihten sonr aki ay başından itibar en

ödenmeye başlanır. Ancak, bu dur umdaki sigortalılar için yazılı istek tar ihler ine gör e

yeniden malûllük aylığı hesaplanır ve bu aylık önceden bağlanan malûllük aylığından fazla

ise hesaplanan yeni aylık üzer inden ödeme yapılır.

Malullük aylığı bağlandıktan sonr a bu Kanuna gör e veya yabancı bir ülke mevzuatı

kapsamında çalışmaya başlayanlar hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü ve

dördüncü fıkr a hükümler i uygulanır.

Yaşlılık sigor tasından sağlanan haklar ve yar ar lanma şartları

MADDE 28Yaşlılık

sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:

a) Yaşlılık aylığı bağlanması.

b) Toptan ödeme yapılması.

a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malûllük,

yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.

b) (a) bendinde belirtilen yaş şartı;

1) 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,

2) 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,

3) 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,

4) 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,

5) 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,

6) 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,

7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,

olarak uygulanır.

Sigortalılar, ikinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan yaş hadlerine 65 yaşını

geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci

fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle

malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve

en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık

aylığı bağlanır.

–––––––––––––––––

sigortalılar yönünden Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesinin

15/12/2006 tarihli ve E.:2006/111, K.:2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, söz

konusu İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392(5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanmıştır.

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun

düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca

çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı

olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı

olmaları ve 4680 gün,

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a)

bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde

hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 19

Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli

olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için ikinci fıkrada belirtilen yaş şartı 55 olarak

uygulanır.

50 yaşını doldur an ve er ken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş

dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yar ar lanır lar.

Yukarıdaki fıkralarda belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, 4 üncü

maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalının çalıştığı işten ayrıldıktan, (b)

bendinde belirtilen sigortalının sigortalılığa esas faaliyete son verip vermeyeceğini beyan ettikten

(c) bendinde belirtilen sigortalıların ise Kurumun aylık bağlanma hakkı dair yazısı üzerine yetkili

makamdan emekliye sevk onayı ilişiği kesilmesi şarttır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sigortalılara yaşlılık aylığı

bağlanabilmesi için ayrıca, yazılı talepte bulunduğu tarih itibarıyla genel sağlık sigortası primi

dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve pr ime ilişkin her türlü borcunun olmaması zorunludur.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

MADDE 29Yaşlılık

aylığına hak kazanan sigortalıların aylığı, aşağıdaki

hükümlere göre belir lenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama or anının çarpımı

sonucunda bulunan tutardır.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının; (a) ve (b) bendi kapsamındaki

sigortalılar ile (c) bendine göre ilk defa sigor talı olar ak çalışmaya başlayanların yaşlılık

aylığı, aşağıdaki hükümler e göre belir lenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama

oranının çar pımı sonucunda bulunan tutar dır.

Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu

yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme

katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet

süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama

günlük kazancın otuz katıdır.

Aylık bağlama oranı, sigortalının malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen

toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için 2015 yılı sonuna kadar % 2,5; 2016 yılı

başından itibaren ise % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı

olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90'ı geçemez.

28 inci maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarına göre aylığa hak kazanan sigortalılar için

hesaplanacak aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olanlar için çalışma

gücü kayıp oranının 9000 gün prim ödeme gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan rakamın % 60'a

bölünmesi suretiyle hesaplanan gün sayısına göre, üçüncü fıkra uyarınca tespit edilen orandır.

Prim ödeme gün sayısı 9000 günden fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısına göre

aylık bağlama oranı belirlenir.

–––––––––––––––––––––

(1) Bu maddenin ikinci fıkrası ve ayrıca birinci, üçüncü, beşinci fıkraları; 5510 sayılı Kanunun 4

üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalılar yönünden

Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesinin 15/12/2006 tarihli ve

E.:2006/111, K.:2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, sözkonusu İptal Kararı

30/12/2006 tarihli ve 26392(5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yukarıdaki şekilde hesaplanan aylığın başlangıç tarihinin yılın ilk altı aylık dönemine

rastlaması halinde 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre Ocak ödeme dönemi için gelir ve

aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak, yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde

ise öncelikle Ocak ödeme dönemi, daha sonra Temmuz ödeme dönemi için gelir ve aylıklara

uygulanan artış oranları kadar artırılarak, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanır.

Yaşlılık aylığının başlangıcı, kesilmesi veya sosyal güvenlik destek primi ödenmesi

MADDE 304

üncü maddenin birinci fıkrasının;

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 20

a) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen sigortalılardan yaşlılık aylığına hak kazananlara, yazılı

istek tarihinden sonraki,

b) (c) bendinde belirtilen sigortalılardan yetkili makamdan emekliye sevk onayı aldıktan

ve görevleriyle ilişiği kesildikten sonra Kuruma başvuranlara, ilişiğinin kesildiği tarihi takip eden,

c) (c) bendinde belirtilen sigortalılardan her ne şekilde olursa olsun görevinden ayrılmış

olanlara ise istek tarihini takip eden,

ay başından itibaren aylık bağlanır.

Aylığın ödenmesine başlanacağı tarihte hastalık sigortasından geçici iş göremezlik

ödeneği almakta olan sigortalının yaşlılık aylığı, geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin

sona erdiği tarihi takip eden ay başından başlar. Ancak, bağlanacak yaşlılık aylığı geçici iş

göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise, aradaki fark birinci fıkraya göre tespit edilecek

tarihten başlanarak verilir.

Yaşlılık aylığı almakta iken sigor talı olar ak yeniden çalışmaya başlayanların veya

yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya veya ikamete dayalı sosyal yar dım almaya

başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı sosyal yar dım

almaya başladıkları tar ihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir. Yaşlılık aylıkları

kesilenler den, bu Kanuna tâbi olar ak yeniden çalışmaya başlayanlar dan çalıştıkları sür e

zar fında 80 inci maddeye göre belir lenen pr ime esas kazançları üzerinden 81 inci madde

gereğince kısa ve uzun vadeli sigor ta kollarına ait pr im alınır. Çalışmaya başlaması

nedeniyle yaşlılık aylıkları kesilenlerden, işten ayr ılar ak veya işyer ini kapatar ak yeniden

yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan sigor talıya, yazılı istek tar ihini takip

eden ay başından itibaren yeniden yaşlılık aylığı hesaplanar ak bağlanır. Bu dur umda

olanların yeniden hesaplanan yaşlılık aylığı, 55 inci maddenin ikinci fıkr asına gör e yeni

talep tarihine kadar yükseltilen eski aylıklarının altında olamaz.

Bu Kanunun yür ürlüğe gir diği tar ihten sonr a ilk defa sigortalı olan kişilerden

yaşlılık aylığı bağlandıktan sonr a;

a)Bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya

başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tar ihi takip eden ödeme dönemi

başında kesilir. Yaşlılık aylığı kesilenler den, bu Kanuna tâbi olar ak yeniden çalışmaya

başlayanlar dan çalıştıkları süre zar fında 80 inci maddeye gör e belir lenen pr ime esas

kazançları üzer inden 81 inci madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel

sağlık sigortasına ait pr im alınır. Çalışmaya başlaması nedeniyle yaşlılık aylıkları

kesilenler den, işten ayrılar ak veya işyerini kapatar ak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için

yazılı istekte bulunan sigortalıya, yazılı istek tarihini takip eden ödeme döneminden

itibar en yeniden yaşlılık aylığı hesaplanar ak bağlanır. Yeni aylık, eski aylığın kesildiği

tarihten sonr a aylıklar a yapılacak ar tışlar uygulanarak bu fıkr ada belir tilen aylık başlangıç

tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonr ası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından

oluşur. Emeklilik sonr ası çalışmaya ait kısmı aylık, talep tar ihindeki emeklilik öncesi ve

sonrası pr im ödeme gün sayısı üzerinden 29 uncu maddeye göre hesaplanan aylığın

emeklilik sonr ası prim ödeme gün sayısına or antılı bölümü kadardır.

b)Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkr asının (b) bendine tabi çalışmaya

başlayanların veya 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (b) bendine tâbi faaliyete devam

edeceğini beyan edenler den aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık

aylıklarının ödenmesine devam edilir. Bunlardan, bu Kanunun 82 inci maddesine gör e

belirlenecek aylık pr ime esas kazanç alt sınırının;

1) 55 yaş ve altında olan sigortalılar için % 16’sı ,

2) 56 yaş ve üzer inde olan sigortalılar için % 14’ü ,

oranlarında sosyal güvenlik destek pr imi kesilir. Bu or anlar a, yapılan işin tehlike sınıf ve

der ecesine göre belir lenecek olan kısa vadeli sigorta kolları pr imi or anı ilave edilir. Sosyal

güvenlik destek pr imine tâbi olanların pr imler i, aylıklarından kesilmek sur etiyle tahsil

edilir. Sosyal güvenlik destek pr imi ödenmiş veya bildir ilmiş süreler bu Kanuna gör e

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmez, 31 inci ve 36

ncı madde hükümler ine göre toptan ödeme yapılmaz.

Yaşlılık aylığı almakta iken bu Kanuna tâbi sigortalı olar ak yeniden çalışmaya

başlayanlar dan veya 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (b) bendine tâbi faaliyete devam

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 21

edeceğini beyan edenler den aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık

aylıklarının ödenmesine devam edilir. Bunlar dan 80 inci maddeye göre tespit edilen prime

esas kazançlar üzer inden 81 inci maddenin (e) bendi gereğince sosyal güvenlik destek pr imi

alınır. Sosyal güvenlik destek pr imi ödenmiş veya bildirilmiş süreler bu Kanuna göre

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmez, 31 inci ve 36

ncı madde hükümler ine göre toptan ödeme yapılmaz.

Üçüncü fıkr aya göre yaşlılık aylığı kesilenler, bu Kanuna tâbi olar ak yeniden

çalıştıkları süre içinde dördüncü fıkr a hükümlerinin uygulanmasını; dördüncü fıkr aya göre

yaşlılık aylığı kesilmeden çalışanlar ise çalıştıklar ı süre içinde haklarında üçüncü fıkr a

hükümlerinin uygulanmasını isteyebilir ler.

Bu Kanunun 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (b) bendine tâbi faaliyete başladığı

için yukarıdaki üçüncü fıkr anın (a) bendine göre yaşlılık aylığı kesilenler, 4 üncü maddenin

birinci fıkr asının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları devam ettiği süre içinde bu

maddenin üçüncü fıkr asının (b) bendi hükümler inin uygulanmasını; (b) bendi

hükümlerine gör e sosyal güvenlik destek pr imine tabi olanlar ise haklarında üçüncü

fıkr anın (a) bendi hükümler inin uygulanmasını isteyebilir ler.

Yaşlılık toptan ödemesi ve ihya

MADDE 31Sigor

talı olar ak çalıştığıişten ayrılan veya işyer ini kapatan ve yaşlılık

aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldur duğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı

bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci

fıkr asının (a) ve (c) bendi kapsamında ise kendi adına bildirilen, (b) bendi kapsamında ise

ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigor taları primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait

olduğu yıldan itibar en yazılı istek tar ihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen

güncelleme katsayısı ile güncellener ek toptan ödeme şeklinde ver ilir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının; (a) ve (b) bendi kapsamındaki

sigortalılar ile bu Kanuna gör e ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan, çalıştığı

işten ayrılan veya işyer ini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını

doldur duğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigor talıya,

bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkr asının (a) ve (c) bendi kapsamında ise kendi

adına bildirilen, (b) bendi kapsamında ise ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları

pr imler inin her yıla ait tutarı, pr imin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tar ihine kadar

geçen yıllar için, her yılın ger çekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme

şeklinde ver ilir.

Bu Kanun veya bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre

toptan ödeme veya kesenek iadesi yapılarak ya da zamanaşımına uğr aması nedeniyle

hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden bu Kanuna tâbi olarak yahut bu Kanunla

yürürlükten kaldırılmış kanunlara göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş

olanlar, yazılı olarak müracaat etmeleri halinde, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı

istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek

bulunan tutarını talep tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya

edilerek bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınır.

Ölüm sigortasından sağlanan haklar ve yar ar lanma şartları

MADDE 32 Ölüm

sigortasından sağlanan haklar şunlardır:

a) Ölüm aylığı bağlanması.

b) Ölüm toptan ödemesi yapılması.

c) Aylık almakta olan eş ve kız çocuklara evlenme ödeneği verilmesi.

d) Cenaze ödeneği verilmesi.

Bu Kanunun yür ür lük tar ihinden sonr a ölen sigortalıların hak sahipler i için ölüm

aylığı;

a)En az beş yıldan ber i sigortalı bulunup, toplam olar ak 900 gün malûllük, yaşlılık

ve ölüm sigortaları pr imi bildir ilmiş,

a) En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları pr imi bildirilmiş,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 22

b) Malûllük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malûllük, vazife

malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış,

_______________________

(1) Bu fıkranın “ … 81 inci maddenin (e) bendi gereğince sosyal güvenlik destek primi alınır.”

bölümü, Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile 5510

sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar

yönünden iptal edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar,

15/12/2006 tarihli ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile

Yürürlüğü Durdurulmuştur, daha sonra söz konusu İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve

26392(5.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(2) Bu fıkra; Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile iptal

edilmiş olup, İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392(5.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanmıştır.

c) Bağlanmış bulunan malûllük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak

çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş,

durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde

bağlanır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların hak

sahiplerine aylık bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil kendi

sigortalılığından dolayı prim ve pr ime ilişkin her türlü borcunun olmaması şarttır.

Ölüm sigortasından bağlanacak aylığın hesaplanması

MADDE 33Sigortalının

ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan aylığın

hesaplanmasında;

a) Sigortalının almakta olduğu veya bağlanmasına hak kazandığı malûllük, vazife

malullüğü veya yaşlılık aylığı,

b) Malûllük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sigortalı olarak

çalışmaya başlaması sebebiyle aylığı kesilen sigortalının ölüm tarihi esas alınarak 27 nci veya 29

uncu maddelere göre tespit edilecek aylığı,

c) 32 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları primi ödemiş olan sigortalının prim ödeme gün sayısı, 9000 günden az ise 9000 gün

üzerinden, 9000 gün ve daha fazla ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde

hükümlerine göre hesaplanan aylığı,

esas alınır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri ile 5 inci madde kapsamındaki

sigortalılar için ayrı ayrı olmak üzere; sigortalıların ölümleri halinde ölüm sigortasından dosya

bazında her yıl bağlanan aylıkların aylık başlangıç tarihinin ait olduğu yılın Ocak ayı itibarıyla yıl

içine ait artışlar uygulanmaksızın hesaplanacak tutarları, yaşlılık sigortasından bir önceki yılın

son ödeme ayında söz konusu sigortalılar için ayrı ayrı ödenen en düşük yaşlılık aylığından az

olamaz.

Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malûl sayılarak aylık

bağlanmasına hak kazanmış ise, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinin uygulanmasında bu durum

dikkate alınmaz.

Ölüm aylığının hak sahipler ine paylaştırılması

MADDE 34Ölen

sigortalının 33 üncü madde hükümlerine göre hesaplanacak aylığının;

a) Dul eşine % 50'si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise bu Kanun

kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi çalışmaları

sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75'i,

b) Bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya

kendi çalışmaları sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;

1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması

halinde 25 yaşını doldurmayanların veya,

2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl

olduğu anlaşılanların veya,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 23

3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul

kalan kızlarının,

her birine % 25'i,

c) (b) bendinde belirtilen çocuklardan sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya

sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya

sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan

evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50'si,

d) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde, asgar i ücretin net

tutarından daha az gelir i olması, çalışmaması ve gelir ve aylık bağlanmamış olması şartıyla

ana ve babaya çalışmaması ve veya gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde toplam %

olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın % 25'i,

oranında aylık bağlanır.

Sigortalı tarafından evlât edinilmiş, tanınmış veya soy bağı düzeltilmiş veya babalığı

hükme bağlanmış çocukları ile sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak

aylıktan yukarıda belirtilen esaslara göre yararlanır.

Hak sahiplerine bağlanacak aylıkların toplamı sigortalıya ait aylığın tutarını geçemez. Bu

sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin aylıklarından orantılı olarak indirimler yapılır.

Hak sahipler inin aylıklarının başlangıcı, kesilmesi ve yeniden bağlanması

MADDE 35Ölüm

sigortasından sigortalının hak sahiplerine bağlanacak aylıklar;

a) Sigortalının ölüm tarihini,

b)Hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması halinde, bu niteliğin

kazanıldığı tarihi,

takip eden ay başından itibaren başlatılır. Hak sahiplerine bağlanan aylıklar 34 üncü

maddede belirtilen şartların ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren

kesilir.

Ancak bu Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde

belirtilenlerden öğrenci olanların sigortalı sayılmaları, bağlanan aylıkların kesilmesini

gerektirmez.

Aylığın kesilmesine yol açan sebebin ortadan kalkması halinde, 34 üncü maddede

belirtilen şartlar saklı kalmak kaydıyla, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren yeniden

aylık bağlanır. Ancak evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda, önceki aylığın yeniden

bağlanması, sonraki eşten dolayı aylık hakkının doğmaması şartına bağlıdır.

Bu madde gereğince aylığı kesilen çocuklardan, sonradan Kurum Sağlık Kurulu kararı ile

çalışma gücünü en az % 60 oranında kaybederek malûl olduğu anlaşılanlara, 34 üncü maddede

belirtilen şartları taşımaları halinde, malûllük durumlarının tespitine esas teşkil eden rapor tarihini

takip eden ay başından itibaren, 94 üncü madde hükmü saklı kalmak kaydıyla aylık bağlanır.

Yeniden bağlanan aylık, aylığın kesildiği tarihten tekrar bağlandığı tarihe kadar geçen

süre için 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre artırılmak suretiyle belirlenir.

Ölüme bağlı toptan ödeme ve ihya

MADDE 36Bu

Kanunun 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının; (a) ve (b) bendi

kapsamındaki sigortalılar ile bu Kanuna gör e ilk defa (c) bendi kapsamında sigor talı

olanlar dan ölenlerin hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas

alınmak kaydıyla 31 inci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan tutar, 34 üncü madde

hükümleri dikkate alınarak hak sahiplerine toptan ödeme şeklinde verilir.

Hak sahiplerine yapılacak toptan ödemenin toplamı, sigortalıya yapılacak toptan ödeme

tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin hisselerinden orantılı

olarak indirim yapılır.

Toptan ödeme yapıldıktan sonra artan tutar olursa sigortalının ölümünden sonra doğan

veya soy bağı düzeltilen veya babalığı hükme bağlanan çocuklarına da bu madde hükümlerine

göre toptan ödeme yapılır.

Bu Kanun veya bu Kanundan önce yür ür lükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına

göre toptan ödeme yapılar ak tasfiye edilmiş süreler , borçlanılarak veya yurt dışı hizmetler i

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 24

birleştir ilerek ya da sonr adan hizmet tespiti nedeniyle hak kazanılan sürelerin eklenmesi

suretiyle ölüm sigortasından yar ar lanmak için gerekli pr im ödeme gün sayısının

tamamlanması halinde, hak sahipler inin yazılı isteği üzerine 31 inci maddenin ikinci

fıkr asına göre ihya edilebilir. Yukarıdaki süreler, ihya edilen süreye ilişkin tutar dahil her

tür lü borçların ödendiği tar ihi takip eden ay başı itibarıyla bu Kanuna göre aylık

bağlanmasında dikkate alınır.

Evlenme ve cenaze ödeneği

MADDE 37Evlenmeleri

nedeniyle 34 üncü maddeye göre bağlanan gelir veya aylıkları

kesilmesi gereken eş veya kız çocukların, evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta

oldukları aylık veya gelirlerinin bir yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği

olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren bir

yıl içerisinde boşanması halinde, bir yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmaz.

Evlenme ödeneği verilmesi halinde, diğer hak sahiplerinin aylık veya gelirleri evlenme

ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren 34 üncü maddeye göre

yeniden belirlenir.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife

malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve

ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine, asgarî ücretin üç iki katı

tutarında cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına,

o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir.

Cenaze ödeneğinin yukarıdaki fıkraya göre ödenememesi ve sigortalının cenazesinin

gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, üçüncü fıkrada belirtilen tutarı

geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir.

Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süresi

MADDE 38Malûllük,

yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak

sigortalılık süresinin başlangıcı; sigortalının, mülga 2/6/1949 tarihli ve 5417 sayılı İhtiyarlık

Sigortası Kanununa, mülga 4/2/1957 tarihli ve 6900 sayılı Malûliyet, İhtiyarlık ve Ölüm

Sigortaları Hakkında Kanuna, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa,

2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal

Sigortalar Kurumu Kanununa, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar

Kanununa, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve

Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye

Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci

maddesi kapsamındaki sandıklara veya bu Kanuna tâbi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih

olarak kabul edilir. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklıdır.

Bu Kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına

tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Bu tarihten

önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün

sayılarının hesabına dahil edilir.

Aylık ve gelir bağlama işlemlerinde dikkate alınan sigortalılık süreleri, sigortalılığın

başlangıç tarihi ile sigortalının aylık veya gelir bağlanması için yazılı istekte bulunduğu, aylık

veya gelir bağlanması için istekte bulunmayan sigortalılar için ise ölüm tarihi arasında geçen

süredir. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar bakımından

sigortalılık süresi; sigortalılığın başlangıç tarihi ile 48 inci maddeye göre yetkili makamdan

emekliye sevk onayının alındığı ve ilişiğinin kesildiği ayın son günüdür. Özel kanun hükümleri

hariç olmak üzere yetkili makamın emekliye sevk onayı, talep tebliğ tarihinden itibaren bir ayı

geçemez.

Uzun vadeli sigorta kolları bakımından üçüncü kişinin sor umluluğu

MADDE 39Üçüncü

bir kişinin kastı nedeniyle malûl kalan sigortalıya veya ölümü

halinde hak sahiplerine, bu Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin

sermaye değerinin yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücû edilir.

Malûllük, vazife malullüğü veya ölüm hali, kamu görevlilerinin veya er ve erbaşlar ile

kamu idareleri tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin gereği olarak yaptıkları

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 25

fiiller sonucu meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı

bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya bağlanan

aylıklar için Kurumca, kurumuna veya ilgililere rücû edilmez.

MADDE 40Aşağıda

belirtilen işyerlerinde ve/veya işlerde bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkr asının (a) ve (c) bentler i kapsamında çalışan sigortalıların, hizmet

sürelerine, bu işyerlerinde ve/veya işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için

karşılarında gösterilen prim gün sayıları, fiilî hizmet süresi zammı olarak eklenir. 360 günden

eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı

olarak belirlenir. Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için

sigortalının kapsamdaki işyerleri ve/veya işlerde fiilen ve sür ekli olar ak çalışması ve söz

konusu işler in r isklerine mar uz kalması şarttır.

Aşağıdaki bentlerden birden fazlasına dahil olanlar için, en yüksek olan bentten fiilî

hizmet süresi zammı uygulanır.

Kapsamdaki

Sigortalılar Kapsamdaki İşyer leri ve/veya İşler

Eklenecek

Gün

Sayısı

1) Fabr ika, atölye,

havuz ve depolarda,

tr afo binalarında

çalışanlar.

1) Çelik, demir, pir inç ve tunç döküm

işler inde.

2) Zehir li, boğucu, yakıcı, öldür ücü ve

patlayıcı gaz, asit, boya işler i ile gaz

maskesiyle çalışmayı gerektiren başka

işlerde.

3) Patlayıcı maddeler yapılması

işler inde.

4) Lokomotif ve gemi kazanlarının

onarılması ve temizlenmesi işler inde.

5) Gemiler in sintine, Dabilbotom gibi

kapalı sar nıçlar içindeki r aspa ve boya

işler inde.

6) Oksijen veya elektr ik kaynağı, keski,

tabanca ve perçin, takım

sertleştir ilmesi ve kum püskür tme

suretiyle r aspa işler inde.

90 gün

2) Basım ve gazetecilik

işyer lerinde 4857 sayılı

İş Kanununa göre

çalışanlar.

1) Solunum ve cilt yoluyla vücuda

geçen gaz veya diğer zehirleyici

maddeler le çalışılan işyer ler i.

2) Fazla gür ültülü ve ihtizaz yapıcı

makine ve aletler le çalışar ak iş yapılan

işyer leri.

3) Tabii ışığın hiç olmadığı veya

münhasır an suni ışık altında çalışılan

işyer leri.

4) Günlük mesainin yarıdan fazlası

saat 20.00’den sonr a çalışılar ak yapılan

işyer leri.

5) Doğrudan doğr uya yüksek har arete

mar uz bulunar ak çalışılan işyerler i.

6) Fazla ve devamlı fiziki gayr et sar f

edilerek iş yapılan işyer ler i.

90 gün

3) Gemi adamları, gemi Denizde 90 gün

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 26

ateşçiler i, gemi

kömür cüleri, dalgıçlar.

4) Yeraltı işler inde

sürekli veya münavebeli

çalışanlar.

Maden işyer leri 180 gün

5) Mesleği icabı;

röntgen, r adyum ve

benzer i iyonizan

radyasyonlarında fiilen

çalışan hekim, diş

hekimi, teknisyen,

sağlık memur u,

radyasyon fizikçisi ve

teknisyeni ve iyonizan

radyasyonla fiilen

çalışan bilumum

personel ve

yar dımcıları.

Röntgen, r adyum ve benzer i iyonizan

radyasyon laboratuvar ları işlerinde.

90 gün

6) Havayollarının uçucu personeli,

lokomotif makinistler i

Fiilen uçakta ve lokomotifte 90 gün

7) Subay, yedek subay, astsubay,

uzman jandar ma ve uzman er başlar. Tür k Silâhlı Kuvvetlerinde 90 gün

8) Asaleti onaylanmış olmak şar tıyla

adaylıkta geçir ilen süreler dahil

polis, komiser yar dımcısı, komiser,

baş komiser, emniyet amir i, emniyet

müdür ler i ile bu ve daha yukarı

maaş ve der ecelerdeki emniyet

mensupları, Milli İstihbar at

Teşkilatı mensupları.

Emniyet ve polis mesleğinde,

Milli İstihbarat Teşkilatında 90 gün

9) 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı

Kanuna tâbi olar ak çalışan

sigortalılar ile Basın Kartı

Yönetmeliğine göre basın kartı

sahibi olmak suretiyle gazetecilik

yapar ken kamu kur umlarına gir en

ve bu kur umlar da meslekler iyle ilgili

görevde istihdam edilenler.

5953 sayılı Kanun

kapsamındaki işyer lerinde. 90 gün

10) İnfaz kor uma memur ları, baş

memur ları ve diğer personel

Ceza ve tutukevler inde fiilen

hükümlü ve tutuklularla

irtibat içinde olan gör evliler.

90 gün

11) PTT dağıtıcıları Posta dağıtımı işyer ler inde

yaya olar ak yapılan işler de. 90 gün

12) Tür kiye RadyoTelevizyon

Kur umunda haber hizmetini yapan

ve haber hizmetler inde fiilen çalışan;

Daire Başkanı, Başkan Yardımcısı,

Müdür, Müdür Yardımcısı, Şef,

Muhabir, Stajyer Muhabir,

Başspiker, Redaktör Spiker, Spiker,

Stajyer Spiker, Masa Şefi,

Başkameraman, Şef Kamer aman,

Tür kiye Radyo ve

Televizyon Kur umu haber

hizmetlerinde.

90 gün

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 27

Kamer aman, Kamer a Asistanı,

Başmontajcı, Şef Montajcı,

Montajcı, Stajyer Montajcı,

Redaktör, Müter cim, Fotoğr afçı,

Işıkçı, Sesçi, Başteknisyen, Şef

Teknisyen, Teknisyen, Başteleksçi,

Şef Teleksçi, Teleks Oper atör ü.

13) Tarım Bakanlığı Zir aî Mücadele

ve Kar antina Teşkilatı ile Veter iner

Teşkilatında vazife gören memur ve

hizmetliler.

Zir aî mücadele ve zir aî

kar antina teknik ve idarî

işler i ile salgın, bulaşıcı,

par aziter hayvan hastalıkları

ile mücadele işlerinde.

60 gün

14) Devlet Tiyatrosu sanatkâr ları,

Cumhur başkanlığı Senfoni

Orkestr asının şef ve üyeleri.

Devlet Tiyatroları ile

Cumhur başkanlığı Senfoni

Orkestr asında

90 gün

Kapsamdaki

İşler/İşyer ler i

Kapsamdaki Sigortalılar Eklenecek

Gün Sayısı

1) Kurşun ve arsenik

işler i

1) Kurşun üretilen galenit, ser üzit, anglezit

gibi cevherler in çıkarılmasına ilişkin maden ocağı

işler inde çalışanlar,

2) Kurşunlu madenlerden yahut içinde

kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın

kur umu, üstübeç artığı ve benzer i maddelerden

kurşun üretimi için yapılan izabe işler inde

çalışanlar,

3) Antimuan, kalay, bronz ve benzer i

maddeler le yapılan kurşun alaşımı işler inde

çalışanlar,

_______________________________________

1) Kurşun izabe fırınlarının teksif

odalarında biriken kuru tozları kaldırma

işlerinde çalışanlar,

60

____

80

2) Cam fabr ika ve

atölyeler i 1) Cam yapımında kullanılan ilkel maddeler i

toz haline getir me, eleme, karıştır ma ve kur utma

işler inde (bu işler i yapmak üzere tam kapalı odalar

içinde otomatik makineli tesisat veya çalışma

ortamındaki tozları sağlık için tehlike

oluştur mayacak düzeye indiren havalandır ma

tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar,

2) Eritme işler inde (otomatik besleme

fırınlarıyla çalışılmadığı takdirde) çalışanlar,

3) Ateşçilik işlerinde çalışanlar,

4) Üfleme işlerinde (tamamen otomatik

makinelerle yapılmadığı takdir de) çalışanlar,

5) Basınçla yapılan cam işler inde (cam

tazyiki işler i) çalışanlar,

6) Ayna camı sanatında potalı cam dökümü

işler inde (potalar kalıp masasına mekanik ar açlarla

taşınmadığı takdirde) çalışanlar,

7) Camı fırın başından alma işlerinde

çalışanlar,

60

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 28

8) Yayma fırınlarında düzeltme işlerinde

çalışanlar,

9) Traş işlerinde çalışanlar,

10) Asitle hak ve cilalama işlerinde

çalışanlar,

11) Basınçlı havayla kum püskür ten

cihazlar la yapılan işler de (çalışma ortamındaki

tozları sağlık için tehlike oluştur mayacak düzeye

indiren havalandır ma tesisatı bulunmadığı takdir de)

çalışanlar,

12) Pota ve taş odalarında gör ülen işlerde

çalışanlar,

4) Cıva üretimi işler i

sanayii 1) Cıva izabe fırınlarında gör ülen işlerde

çalışanlar,

2) Elementer cıva bulunan ocaklar da gör ülen

işlerde çalışanlar

80

5)Çimento

fabr ikaları

1) İlkel maddeler i kır ma, ufalama, ezme,

eleme ve karıştır ma işler inde çalışanlar,

2) Otomatik fırınlar da pişir me işlerinde

çalışanlar,

3) Klinker i öğütme, eleme, tor ba ve fıçılar a

koyma işlerinde (otomatik olar ak tozun etr afa

yayılmasını önleyici bir düzenleme yapılmadığı

takdir de) çalışanlar,

60

6) Kok fabr ikalarıyla

ter mik santr aller

1) Ateşçilik, ocak temizliği, jener atör,

doldur ma, boşaltma ve temizleme işler inde

çalışanlar,

2) Kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar,

3) Gazın geçtiği cihaz ve bor uların onarılması

ve temizlenmesi işlerinde çalışanlar,

4) Kok fabrikalarında kömür ve ocak

işler inde çalışanlar,

5) Elektr ik enerji üretim santr aller inin kazan

dair esindeki ateşçilik, kül ve kömür ler in taşınması

işler inde çalışanlar,

6) Ter mik santr aller le her çeşit buhar

kazanlarının kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve

kömür ler in taşınması işler inde çalışanlar,

60

7)Alüminyum

fabr ikaları

1) Alüminyum oksit üretimi işlerinde

çalışanlar,

2) Alüminyum bronzu hazır lama işlerinde

çalışanlar,

3) Alüminyum madeni üretimi işlerinde

çalışanlar,

60

8)Demir ve çelik

fabr ikaları

1) Demir izabe fabrikalarında cevher in

demire çevr ilmesi işleriyle bor u fabr ikalarının fırın

ve döküm dair eler inde yapılan işler inde çalışanlar,

2) Çelikhaneler in çelik yapılan fırınlarıyla

bunların teferr uat ve eklentiler inden olan ikinci

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 29

der ecedeki fırınlarda ve konvertör ler de yapılan

işler inde çalışanlar,

3) Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve

teçhizatla veya mekanik olar ak taşınmasına ilişkin

işlerde çalışanlar,

4) Sıcak veya sıvı haldeki cür ufun taşınması

ve işlenmesi işler inde çalışanlar,

5) Haddehanelerde (soğuk demir le çalışılan

haddehaneler har iç), fırınlarda, hadde seriler inde,

haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demir le

besleyen tesisat ve ar açlar la gör ülen işler le kızgın

halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve

hazır lanması işler inde çalışanlar,

80

9) Döküm

fabr ikaları

1) Kalıp kumunun hazırlanması işlerinde

çalışanlar,

2) Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve

döküme hazır dur uma getir ilmesi işler inde

çalışanlar,

3) Döküm şarjının hazır lanması ve her çeşit

maden er itme (izabe) fırınlarının döküme hazır

dur uma getir ilmesi işler inde çalışanlar,

4) Maden er itme ve dökme işlerinde

çalışanlar,

80

10) Asit ür etimi

yapan fabr ika ve

atölyeler

1) Asit için hammaddeler in hazır lanması

işler inde çalışanlar,

2) Asidin yapılma safhalarındaki işlerinde

çalışanlar,

3) Baca gazlarından asit elde edilmesi

işler inde çalışanlar,

80

11) Yeraltı işler i Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu

saptanan cıva maden ocakları har iç), kanalizasyon

ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işler de

çalışanlar,

180

12)Radyoaktif ve

radyoiyonizan

maddeler le yapılan

işler

Doğal ve yapay r adyoaktif, r adyoiyonizan

maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon

kaynakları ile yapılan işler de çalışanlar, 80

13) Su altında veya

Su altında basınçlı

hava içinde çalışmayı

gerektiren işler

Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı

gerektiren işlerden 2035

metreye kadar der inlik

veya 23,5

Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı

gerektiren işler den 3540

(40 hariç) m. der inlik veya

3,54

çalışanlar,

Dalgıçlık işinde çalışanlar

60

_______

80

______

90

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 30

14) Tür k Silâhlı

Kuvvetler inde

Subay, yedek subay, astsubay, uzman

jandar ma ve uzman er başlar.

90

15)Emniyet ve polis

mesleğinde, Milli

İstihbar at

Teşkilatında

Asaleti onaylanmış olmak şar tıyla adaylıkta

geçirilen sür eler dahil polis, komiser yardımcısı,

komiser, baş komiser, emniyet amir i, emniyet

müdür ler i ile bu ve daha yukarı maaş ve

der ecelerdeki emniyet mensupları, Milli İstihbar at

Teşkilatı mensupları.

90

16) İtfaiye işler i Yangın söndür me işlerinde çalışanlar 60

Yukarıdaki hükümlere göre hesaplanan fiilî hizmet süresi zammı, yukarıdaki yer ver ilen

tablonun 14 ve 15 numar alı sırasında yer alan sigor talılar için sekiz, tabloda yer alan diğer

sigortalılar için beş yılı geçmemek üzere uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında prim ödeme

gün sayısına eklenir ve emeklilik yaş hadlerinden üç yılı geçmemek üzere yarısı indirilir.

Yukarıda yer verilen tablonun (4) (11) numaralı sırasında yer alan ve 180 gün fiilî hizmet zammı

süresi verilen sigortalılar için beş sekiz yıllık süre sınırı uygulanmaz.

Yukarıdaki fıkr a hükmünden yar ar lanmak için sigortalıların tabloda belirtilen

işlerde en az 3600 gün fiilen çalışmış olmaları şarttır .

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurumun önerisi üzerine Bakanlıkça

çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

Sigortalıların bor çlanabileceği süreler

MADDE 41Bu

Kanuna göre sigortalı sayılanların;

a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,

b) Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,

c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel

mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt

dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan

dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

g) Grev ve lokavtta geçen süreleri ve Kurumca kabul edilecek sektörel veya genel

ekonomik kriz dönemlerinde işvereni tarafından ücretsiz izinli sayılanların, her yıl için 3 ayı

geçmemek üzere bu süreleri,

h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,

ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile

seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 82 nci

maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere,

kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun

tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri

sigortalılıklarına sayılır.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi

ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Borçlanma sürelerinin ne şekilde

belgeleneceğini belirlemeye Kurum yetkilidir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 31

Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için

borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye

götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere

borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.

Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından;

a) Birinci fıkranın (a), (b), (d), (e), (f), (g) ve (h) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı

tarihteki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre,

b) Birinci fıkranın (c) ve (ı) bentleri gereği borçlananlar, 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (c) bendine göre,

sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmalarda; borçlanılan prime

esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilir. Seçilen prime esas kazanç, borcun ödendiği

tarihteki prime esas asgarî kazanca oranlanarak, söz konusu oran ilgili ayın prime esas asgarî

kazancı ile çarpılır. Bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilir. Ancak hesaplanan

prime esas kazanç hiçbir suretle o ayın prime esas azamî kazancını geçemez.

Bildirim ve itir az

MADDE 42Kurum,

sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanacak gelir, aylık veya toptan

ödemeleri, gerekli belgelerin ve incelemelerin tamamlandığı tarihten itibaren en geç üç ay içinde

hesap ve tespit ederek sonuçlarını yazı ile bildirir. İlgililer, yazıyı aldıkları günden başlamak

üzere iki ay içinde Kuruma veya Kurumca verilen karar üzerine, yetkili mahkemeye başvurarak

Kurum kararına itirazda bulunabilir. Mahkemeye itiraz, kararın uygulanmasını geciktirmez.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kamu Görevlilerine İlişkin Hükümler

Cumhurbaşkanlığı, Tür kiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ve Başbakanlık

görevinde bulunanların aylıkları

MADDE 43Cumhurbaşkanı

iken bu görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlara,

istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren, istek tarihinde

Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin % 40'ı oranında yaşlılık aylığı bağlanır.

Ancak, herhangi bir nedenle görevden ayrılan Cumhurbaşkanı, 28 inci maddeye göre

yaşlılık aylığına hak kazanıyorsa, 29 uncu maddeye göre yaşlılık aylığı ayrıca hesaplanır ve

aylıklardan yüksek olanı yaşlılık aylığı olarak bağlanır. 28 inci maddeye göre aylığa hak

kazanamaması halinde birinci fıkraya göre bağlanan aylığın tümü, 28 inci maddeye göre aylığa

hak kazanması halinde ve 29 uncu maddeye göre hesaplanan aylık, birinci fıkraya göre bağlanan

aylıktan düşükse aradaki fark, Hazineden tahsil edilir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı veya Başbakan iken bu görevinden herhangi bir

nedenle ayrılanlara, istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren, istek

tarihindeki Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin % 40'ı esas alınarak

Cumhurbaşkanına bağlanacak yaşlılık aylığının % 75'i oranında yaşlılık aylığı bağlanır.

Ancak herhangi bir nedenle görevden ayrılan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı veya

Başbakan, 28 inci maddeye göre yaşlılık aylığına hak kazanıyorsa, 29 uncu maddeye göre yaşlılık

aylığı ayrıca hesaplanır ve aylıklardan yüksek olanı yaşlılık aylığı olarak bağlanır. 28 inci

maddeye göre aylığa hak kazanılamıyorsa üçüncü fıkraya göre bağlanan aylığın tümü, 28 inci

maddeye göre aylığa hak kazanılıyor ve 29 uncu maddeye göre hesaplanan aylık, üçüncü fıkraya

göre bağlanan aylıktan düşükse aradaki fark Hazineden tahsil edilir.

Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı veya Başbakan iken veya bu

görevlerden ayrıldıktan sonra ölenlerin hak sahiplerine, bu maddeye göre hesap edilen aylık 34

üncü madde hükümlerine göre ölüm aylığı olarak bağlanır.

Tür kiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona er enler den gerekli şar tları taşımamaları

nedeniyle yaşlılık aylığı bağlanamayanların kendilerine, bu Kanuna tabi sigor talı olar ak

çalışmadıkları ve aylık bağlanmadığı sürece 30000 gösterge r akamının memur maaş

katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar her ay temsil tazminatı olar ak ödenir.

Bunlardan ölenler in bu Kanuna gör e aylık bağlanmayan hak sahipler ine, bu tazminat 34

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 32

üncü madde hükümler ine gör e ödenir. Bu fıkr aya göre ödenen tutar lar bir ay içer isinde

Hazineden tahsil edilir.

Bu madde kapsamında bağlanan gelir ve aylıklar, 55 inci maddenin ikinci fıkrası

hükümlerine göre artırılır.

Bazı kamu görevliler ine yaşlılık aylığı bağlanacak haller

MADDE 44Bu

Kanun hükümlerinin uygulanmasında bu Kanunun 4 üncü maddesinin

birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan bazı kamu görevlilerine yaşlılık aylığı

bağlanmasına ilişkin aşağıdaki hükümler uygulanır:

a) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesi

gereğince yaş haddinden emekliye ayrılanlara 5400 gün prim ödeme gün sayısı olması halinde,

b) Özel kanunları gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere yaş şartı

aranmaksızın, prim ödeme gün sayısı 9000 gün olması halinde,

yaşlılık aylığı bağlanır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlardan subay, astsubay,

askerî memurlarla uzman jandarma ve uzman erbaşlar ahlâk noktasından hükümle veya

yetersizlik ya da disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri üzerine veyahut askerî mahkemelerce

verilecek kararlar üzerine kurumlarınca re'sen, bunlar dışında kalanlar ise ahlâk ve yetersizlik

sebeplerinden dolayıyönetmeliğine göre sicilleri üzerine kurumlarınca re'sen emekliye sevk

edilenlere ise, 28 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkrasında belirtilen yaş ve prim ödeme gün

sayısını tamamlamaları halinde yaşlılık aylığı bağlanır.

Birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri gereğince bağlanan yaşlılık aylıkları, 28 inci maddenin

ikinci ve üçüncü fıkrasında aranan yaş ve prim ödeme gün sayısı tamamlanıncaya kadar bunları

çalıştıran kamu idarelerinden tahsil edilir.

Kanunları gereğince gör evden uzaklaştırılanlar, tutuklananlar veya görevine son

verilenler in sigortalılıkları ve pr imler i

MADDE 45Bu

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında

olan sigortalılardan görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir

suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, kanunları gereğince eksik aylığa müstahak

bulunanların prime esas kazançlarının yarısı; kanunlarına göre bu müddetler için sonradan

görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise prime esas kazançlarının tamamı

üzerinden prim alınır.

Görevine son verilenlerden yargı kararı ile görevlerine iade edilenlerin primleri, göreve

son verildiği tarihten görevine başladığı tarihe kadar kendi kadrosunun veya emsali kadronun

prime esas kazancına göre hesaplanır. Bu durumdakilerin primlerine ait sigortalı ve işveren

hisselerinin gecikme cezası ve gecikme zamları kurumlarınca ödenir ve bu süreler sigortalılık

süresinden sayılır.

Birinci ve ikinci fıkraya göre sigortalılık durumu değişenler için ek bildirge düzenlenerek

Kuruma verilir ve bu durumda 102 nci madde hükümleri uygulanmaz.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı

sayılanlardan, ilgili kanunları gereğince kullandıkları aylıksız izin sürelerinin bitiminden sonra

göreve başlayanlar ile göreve başlaması için tanınan sürelerde bu Kanunun 67 nci maddesinde

aranan 30 günlük prim ödeme şartı aranmaz.

MADDE 46Harp

okulları ile fakülte ve yüksek okullarda silâhlı kuvvetler hesabına

okuyanların ve astsubay meslek yüksek okulu öğrencilerinin öğrenci harçlıkları ile ilgisine göre

en az aylık alan teğmen veya astsubay çavuşun prime esas kazançları arasındaki farkın primi;

polis akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya

kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden

öğrencilerin öğrenci harçlıkları ile komiser yardımcısı veya polis memuru prime esas kazançları

arasındaki farkın primi, öğrenciler adına kurumlarınca ödenir.

Fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra subay naspedilen veya

yedek subaylık hizmetini takiben subaylığa geçirilenler ile fakülte ve yüksekokullarda kendi

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 33

hesabına okuduktan sonra, komiser yardımcısı veya polis memuru olarak atananların yüksek

öğrenim süresinin fiilî hizmetten sayılması nedeni ile doğacak borçlanma bedeli, ilgisine göre

talep tarihindeki en az aylık alan teğmenin veya komiser yardımcısının prime esas kazancı

üzerinden, sigortalı prim hissesi kendilerince, işveren prim hissesi de kurumlarınca verilmek

suretiyle borcun tebliğ tarihinden itibaren iki yıl içinde eşit taksitler halinde ödenir.

Talim ve manevra için rütbe ile silâh altına alınan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c)

bendi kapsamında olan sigortalılardan rütbelerinin prime esas kazançları, vazifelerinin prime esas

kazancından fazla olanların prime esas kazanç farklarına ait primleri vazife gördükleri

kurumlarınca ve seferberlik ve harp için silâh altına alınanlardan vazifelerinin prime esas

kazançları, rütbelerinin prime esas kazancından fazla olanların prime esas kazançları arasındaki

farkın primleri de, rütbelerinin prime esas kazancını ödeyen kamu idaresince kesilerek Kuruma

ödenir.

Kamu görevliler inin kısa ve uzun vadeli sigorta kollarının uygulaması bakımından

pr ime esas kazançlarının tespitinde 82 nci maddede belirtilen üst sınır ar anmaz. Ancak yur t

dışında geçici ya da sür ekli gör eve gönderilen kamu görevliler inin pr ime esas kazancı

olar ak, Tür kiye' deki emsali kadrodaki sigortalının prime esas kazancı ile yurt dışında

görevlendir me öncesindeki gör evler inin prime esas kazancından yüksek olanı esas alınır.

Yurt dışına geçici ya da sürekli gör evle gönder ilen kamu görevlilerinin pr ime esas

kazancının hesabında; geçici gör evle gönder ilenler in bulundukları kadroya ilişkin prime

esas kazancı, yurt dışı kadrolarına atananların ise atandıkları kadro ile atanmadan önceki

yurtiçi kadrosuna ilişkin pr ime esas kazançtan yüksek olanı esas alınır. Sürekli görevle

atananların yurtdışı kadrolarına ilişkin pr ime esas kazancın hesabında, ilgili mevzuatı

uyarınca söz konusu kadroya bağlı olar ak belir leme yapılmamış ödeme unsur ve

tutar larını, kadrosunun bulunduğu kur um personelinin yar arlanmakta olduğu ödeme

unsurlarıyla sınır lı olmak, aynı veya benzer nitelikteki kadroya ilişkin prime esas kazanca

tabi ödemeler i göz önünde bulundur mak sur etiyle belir lemeye ilgili kamu idaresinin gör üşü

alınar ak Kur um yetkilidir.

––––––––––––––––––––

(1) Bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları; Ana.Mah.nin 15/12/2006 tarihli, E. 2006/111, K.

2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve

26392(5.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

4 üncü maddenin birinci fıkr asının (c) bendi kapsamında bulunanlar a geçici iş

göremezlik ödeneği ver ildiği sürece, bunların uzun vadeli sigorta kolları pr imler i ile genel

sağlık sigortası pr imler i işver enlerince ödenmeye devam edilir.

Vazife har p malûllüğü ile harp malûllerine verilecek malûllük zammı ve vazife

malûller ine ver ilecek sürekli iş göremezlik geliri kar şılığı

MADDE 47Bu

Kanunun yür ürlüğe girdiği tar ihten sonr a ilk defa 4 üncü maddenin

birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki kamu gör evliler i sigor talı olanlar için aşağıdaki

hallerde vazife veya har p malullüğü hükümleri uygulanır.

13 üncü maddede yazılı iş kazası; 25 inci maddede belirtilen malullük; sigor talıların

vazifelerini yaptıkları sırada vazifeler inden veya vazifeleri dışında kur umların idareler ince

verilen talimat gereği verdiği herhangi bir kamu idar esine kur uma ait başka işleri yaparken

bu işlerden veya kurumların menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idareler ince

sağlanan bir taşıtla görevler iyle ilgili olar ak işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde

meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife

malûlü denir.

Bunların sürekli işgöremezlik gelirler i, 19 uncu madde hükümler ine gör e

hesaplanır.

Vazife malullükler i;

1) Keyif ver ici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan,

2) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 34

3) Yasak fiilleri yapmaktan,

4) İntihar a teşebbüsten,

5) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya

zar ar ver me amacından,

doğmuş olursa bunlar a uğr ayanlar hakkında vazife malullüğü hükümler i

uygulanmaz.

Kamu idareler i vazife malullüğüne sebep olan olayı, o yer yetkili kolluk

kuvvetler ine veya kendi mevzuatlarına gör e yetkili merciler e der hal, Kur uma da en geç on

beş iş günü içinde bildir mekle yükümlüdür. Kur uma bildirim, aynı sür e içer isinde

sigortalılar veya hak sahiplerince de yapılabilir. Vazife malullüğüne sebep olan olaydan

kamu idareler inin yetkili mer ciler inin haber dar edilmemiş olması hali dışında; ilgililer in

bildirimi, kamu idareler inin bildir im sor umluluğunu ortadan kaldır maz.

Kur uma bildir im süresi;

a) Vazife malullüğüne sebep olan olayın meydana geldiği tarihten,

b) Hastalıklarının sebep ve mahiyetler i dolayısıyla haklarında vazife malullüğü

hükümleri uygulanacaklar için, hastalıklarının tedavisinin imkânsız olduğuna dair

düzenlenen kati r apor un onay tar ihinden,

c) Esirlik ve gaiplik hallerinde ise, bu haller in sona erdiği tarihten,

başlar.

Sür esi içer isinde bildir imde bulunulan vazife malullüğü aylıkları, sigor talının ölüm

ya da maluliyeti sebebiyle göreviyle ilişiğinin kesildiği tar ihi takip eden aybaşından itibar en

bağlanır.

Vazife malullüğü sür esi içer isinde bildirilmeyen sigortalılar a; vazife malullükler inin

belgelenmesi ve müstahak olmaları şartıyla, bu Kanunun zamanaşımı hükümler i dikkate

alınmak suretiyle vazife malullüğü aylığı bağlanır veya bağlanmış olan aylıklar düzeltilir.

Bu dur umda sigortalı veya hak sahipler ine bağlanacak aylık ya da aylık far klarının,

bildirim tar ihine kadar olan toplam tutarı Kur umca ilgili kamu idar esine ödettir ilir.

Vazife malullüğü aylığı, vazife malullerinden itibari hizmet sür eler i eklenmek

suretiyle bulunacak pr im ödeme gün sayısı toplamı;

a) 30 yıla kadar olanlar a 30 yıl üzer inden,

b) 30 yıldan fazla olanlar a, toplam pr im ödeme gün sayıları üzerinden,

en son pr ime esas kazancı esas alınmak suretiyle hesaplanır.

Subay (yedek subay dahil), astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ile Türk Silâhlı

Kuvvetlerince görevlendirilen ve bu Kanun kapsamında bulunan sigortalılardan;

a) Harpte fiilen ateş altında,

b) Harpte, harp bölgelerindeki harp harekât ve hizmetleri sırasında, bu harekât ve

hizmetlerin sebep ve etkileriyle,

c) Harpte veya harbe hazırlık devresinde her çeşit düşman silâhlarının etkisiyle,

d) Askerî harekâtı gerektiren iç tedip ve sınır hareketleri sırasında, bu hareketlerin sebep

ve etkisiyle,

e) Barışta veya olağanüstü hallerde, emir veya görev ile uçuş yapan uçucular la

hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olar ak uçakta bulunanlardan uçuşun

havadaki ve yerdeki sebepler iyle ve yine emir ve görev ile dalış yapan dalgıçlarla, hangi

meslek ve sınıftan olursa olsun emir le görevli olar ak denizaltı gemisinde veya dalgıç

kıtasında bulunanlar dan denizaltıcılığın veya dalgıçlığın çeşitli sebep ve tesirler iyle,

f) e) Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler

uyarınca yabancı ülkelere Türk Silâhlı Kuvvetleri gönderilmesini gerektiren durumlarda,

birliklerin bulundukları yerlerden hareketlerinden itibaren yurt içinde, yurt dışında, yabancı

ülkelerde veya yurda dönüş sırasında,

bu Kanunun 19 uncu maddesinde belirtildiği şekilde sürekli iş göremezlik gelir ine

esas olacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybeden veya bu Kanunun 25 inci maddesine

göre vazife malûl olanlara, harp malûlü denir.

Bunlardan uzman erbaşlara bulundukları kademenin üç ilerisindeki kademenin, uzman

jandarmalara bulundukları rütbenin bir üst rütbesinin aynı kademesinin; astsubaylarla yarbay

rütbesine kadar (yarbay hariç) bir üst rütbenin aynı kademesinin, yarbaylara albay, albaylara

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 35

kıdemli albay, kıdemli albay ile general ve amirallere bir üst rütbenin, bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan sigortalılara ise bir üst derecesine

veya kademesine karşılık gelen prime esas kazancı üzerinden sürekli iş göremezlik gelir i aylık

bağlanır.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında bulunan

14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memur ları Kanununun 36 ncı maddesinde tespit

edilen gir iş der ece ve kademesinin bir üst derecesindeki aynı kademesine karşılık gelen

pr ime esas kazanç üzerinden; bunlardan öğr enim gör memiş olanlar a aynı iş göremezlik

der ecesinden sürekli iş göremezlik gelir i alan ve Devlet Memur ları Kanununa ekli gösterge

tablosundaki ilkokulu bitir en sigortalıya bağlanması icap eden derece ve kademesinin bir

üst der ecesindeki aynı kademesine karşılık gelen pr ime esas kazanç üzer inden sürekli iş

göremezlik gelir i bağlanır. Bulundukları der ecenin bir üst der ecesi olmayanlar için o

der ecenin üç ilerisindeki kademe göstergesi, üç ilerisindeki kademe göstergesi olmayanlar

için de o derecenin son kademe göstergesi esas alınır. Tür k Silahlı Kuvvetler ince

görevlendirilenler e, öğrenim dur umlarına gör e 657 sayılı Devlet Memur ları Kanununun 36

ncı maddesinde tespit edilen giriş derece ve kademesinin bir üst derecesindeki aynı

kademesinden; bunlardan öğr enim gör memiş olanlar a aynı maluliyet derecesinden vazife

malulü olan ve 657 sayılı Devlet Memur ları Kanununa ekli gösterge tablosundaki ilkokulu

bitiren kamu sigortalısına bağlanması icap eden derece ve kademesinin bir üst

der ecesindeki aynı kademesinden, yine bunlardan 657 sayılı Devlet Memur ları Kanununa

göre devlet memur iyeti yapanların ise memur iyette kazanılmış hak olar ak kendilerine

uygulanan derece ve kademenin bir üst der ecesindeki aynı kademesinden vazife malullüğü

aylığı bağlanır.

Sigortalılar dan har p malûlü olanlar a bağlanacak sür ekli iş göremezlik geliri, har p

malûlü erlere bağlanacak sürekli iş göremezlik gelir inden az olamaz.

Harp malûllerinin, malûllük derecesine göre aşağıdaki yazılı göstergelerin, memur aylık

katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar "Harp malûllüğü zammı" olarak sürekli

işgöremezlik gelir ler ine ayrıca eklenir.

İş Göremezlik Malullük Derecesi Göstergeler

% 81 ve üzeri 1 1100

% 67 ilâ 80 2 1000 950

% 51 ilâ 66 3 900 800

% 41 ilâ 50 4 800 600

% 31 ilâ 40 5 700 500

% 21 ilâ 30 6 600 400

% 10 ilâ 20 450

Harp malûlü sayılanlardan bir harekâtın başarıyla sonuçlanmasını şahsen sağladığı ve

örnek tutulacak cesaret ve fedakârlık gösterdiği sıralarda bu malûllüğe uğradıkları usûlüne göre

sıralı üstlerince saptanan Türk Silâhlı Kuvvetleri mensupları ile Türk Silâhlı Kuvvetlerince

görevlendirilen sivil görevlilere, Genelkurmay Başkanlığının uygun görmesi ve Millî Savunma

Bakanının onayı ile harp malûllüğü zamları % 25 fazlasıyla bağlanır.

5434 sayılı Kanunun harp malûllüğü hükümlerine ilişkin diğer kanunlarda yapılan atıflar

bu maddeye yapılmış sayılır.

Bu madde gereğince sürekli iş gör emezlik gelir i vazife malullüğü aylığı almakta iken

veya vazife malullüğü aylığı bağlanması gerekirken ölenlerin hak sahiplerine harp malûllüğü

zammı da dahil olmak üzere prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanır.

Harp malûlü olanlara verilecek her türlü malûllük zammı tutarının Kurumca belirlenecek

peşin sermaye değeri toplamı en geç bir ay içinde Millî Savunma Bakanlığı veya İçişleri

Bakanlığı tarafından Kurumun göstereceği hesaplara yatırılır. Süresinde yatırılmayan tutarlar için

89 uncu madde hükümleri uygulanır.

Bu madde gereğince kendilerine sürekli iş göremezlik geliri bağlananların, sigortalı

olarak çalışmaya başlamaları halinde bu gelirleri kesilmez.

Harp malûllerinin hak sahiplerine bağlanacak ölüm gelirinin aylığının tutarı, harp

malûllüğü zammı da ayrıca dikkate alınarak hesap edilir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 36

Harp malûller i, vazife malûller i ve malûl olanlar istekler i halinde, bu Kanun

hükümleri uygulanmaksızın malûllükler inin engel olmadığı başka vazife veya sınıflar a

nakil suretiyle tayinler i yapılmak üzere, istifa etmiş sayılır lar. Bunların, istifa etmiş

sayılmalarından sonr a dahi, bu Kanun hükümler inin uygulanmasını isteme hakları

saklıdır. Ancak, kur umlarında başka vazife veya sınıflar a nakli mümkün olanlar dan, özel

kanunlarına göre yükümlülük süresine tâbi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça

veya malûliyetler inin yeni vazifeler ine de mani olduğuna dair bu Kanun hükümlerine gör e

yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı

sayılan Tür k Silâhlı Kuvvetler i personelinin har p malûllüğü iş kazası, meslek hastalığı ve

malûllük sonucu çalışma gücü kaybı ve iş göremezlik dereceler inin tespiti, Tür k Silâhlı

Kuvvetler i Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, hükümler i esas alınarak Kur um tar afından

belirlenir.

Vazife malullüğü aylığı almakta iken bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci

fıkr asının (c) bendi kapsamında sigortalı olar ak çalışmaya başlayanların harp malullüğü

zammı hariç aylıkları kesilir. Bunların tekr ar ayrılışlarında önceki ve sonr aki pr im ödeme

gün sayısı toplamı üzer inden yeniden vazife malullüğü aylığı bağlanır.

Vazife malullüğüne bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahipler ine, bu

madde gereğince tespit edilecek aylık, 34 üncü ve 35 inci madde hükümlerine gör e bağlanır.

Ayrıca 37 nci madde hükümler ine göre hak sahipler ine cenaze ve evlenme ödeneği de

verilir.

Kamu görevliler inin emekliye sevk onayları

MADDE 484

üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların yaşlılık,

veya malûllük veya vazife malullüğü işlemler i aylığı almak üzere görevler iyle ilişikler inin

kesilmesi;

a) Re'sen emekliye sevk hallerinde, sigortalının çalıştığı göreve atamasındaki usûle göre

atamaya yetkili makamın,

b) İstek üzerine veya yaş haddi veya malûllük hallerinde atamaya yetkili makamın,

c) Tür kiye Büyük Millet Meclisi üyeler i, belediye başkanları, belediye meclisi ve il

genel meclisi üyeler inin yaşlılık aylığı talepler inde, malûliyet ve yaş haddi hallerinde

adlarına pr im kesilmiş en son kur umun en yüksek amir inin, bunlar dan bu gör evler inden

önce her hangi bir kamu kur umuna tâbi olar ak çalışmayanların son defa görev yaptıkları

yer başkanının,

Tür kiye Büyük Millet Meclisi üyeler i için Meclis Başkanlığının, belediye başkanları

için belediye encümeninin, iller in daimi komisyon üyeler i için il valiliğinin, çalıştıkları

kamu idar eler i ile ilişikler i kesilmiş olup da bir kanunla kamu sigor talılık hakkı devam

edenler için daha önce görev yaptıkları son kamu idar esinin en yüksek amirinin,

d) Kurumların yönetim kurulu üyelerinin istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde,

atanmalarında atamayı yapan kurumun en yüksek amirinin,

e) Danıştay Başkanının istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde Başbakanlık, Sayıştay

Başkanının aynı halleri için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı,

onayı ile tekemmül eder.

Özel kanun hükümleri hariç olmak üzere yetkili makamın emekliye sevk onayı, talep

tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile

atananların görevleriyle ilişiklerinin kesilmesi ilgili bakanın onayı ile tekemmül eder.

Özelleştirilmeleri sonucu sermayesindeki kamu payı % 50'nin altına düşen kuruluşlar ile

satış veya devri yapılmış olan kuruluşlarda çalışmakta iken emekliye ayrılanlar için emekliye

sevk onayı aranmaz. Birinci fıkranın (b) bendine göre emekliye ayrılmak isteyenler için her

durumda, istek tarihinden itibaren bir aylık süre sonunda ilişikleri kesilmiş sayılır.

İtibarî hizmet süreler i ve itibarî hizmet süresi pr imi

MADDE 49İtibarî

hizmet süresi, bu Kanuna göre bağlanacak aylıklar ve yapılacak

toptan ödemelerin hesabında fiilen çalışılmak suretiyle geçen hizmet süreler ine eklenen

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 37

süredir. Sigortalıların aşağıda yazılı görevlerde geçen zamlar hariç, fiilî hizmet sürelerinin her yılı

için;

a) Subay (yedek subay dahil), astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlardan;

1) Harbi doğuran genel ve kısmî seferberliğe katılanların, harbin ilânından seferberliğin

bitim tarihine,

2) Seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerde görevli olanların,

çarpışmaların başlangıcından seferberliğin sona erdiği tarihe,

3) Harp veya seferberlik ilân edilmeden, Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye'nin

taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca, yabancı ülkelere gönderilen Türk Silâhlı

Kuvvetlerinde görev yapanların yabancı ülkeye gönderildiği tar ihten çarpışma meydana

gelmesi halinde, çarpışma süresince veya çar pışma bitmeden dönenler için Türkiye'ye dönüş

tarihine,

kadar geçen tutsaklık süreleri dahil fiilî hizmet sürelerinin,

b) 4 üncü madde gereği sigortalı sayılanlardan birinci fıkranın (a) bendinin (1), (2) ve (3)

numaralı alt bentlerinde yazılı hareketlere sivil görevli, er veya erbaş olarak katılanların, bu

durumlarda geçen fiilî hizmet sürelerinin, bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık sürelerinin,

c) Harp halinde düşmana tutsak düşen veya düşman tarafından enterne edilen

sigortalılardan kanunları gereğince, aylıkları ödenmek suretiyle, sözleşmeli personel hariç olmak

üzere kurumları ile ilgileri kesilmeyenlerin, bu durumlarda geçen fiilî hizmet sürelerinin,

her yılı için altı ay bir katı, itibarî hizmet süresi olarak eklenir. Bu nedenlerle eklenecek

itibarî hizmet sürelerinin toplamı, beş üç yıldan fazla olamaz.

Türk Silâhlı Kuvvetleri, Milli İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı, Emniyet Genel

Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünde pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç,

kurbağa adam ve paraşütçülerin bu görevlerinde geçirdikleri fiilî hizmet sürelerinin her yılı için

altı üç ay itibarî hizmet süresi eklenir. Bunlardan bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1)

ve (2) numaralı alt bentlerinde gösterilenler için itibarî hizmet süresi zamları ayrıca eklenir. Bu

fıkradaki nedenlere bağlı olarak eklenecek itibarî hizmet sürelerinin toplamı hesabında, beş yıllık

sınır uygulanmaz. yıldan fazla olamaz.

Her yıl sonunda, sigortalının fiilî hizmet süresine bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b)

ve (c) bentleri ile ikinci fıkrası hükümleri uyarınca eklenen itibarî hizmet süresinin her otuz günü

için, yılın son ayında sigortalı adına ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ait sigortalı

ve işveren prim toplamı kadar ayrıca itibarî hizmet süresi primi işverenden tahsil edilir. Süresinde

yatırılmayan tutarlar için 89 uncu madde hükümleri uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM

İsteğe Bağlı Sigorta Hükümler i

İsteğe bağlı sigorta ve şar tları

MADDE 50İsteğe

bağlı sigorta; kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödemek suretiyle

uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tâbi olmalarını sağlayan sigortadır.

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye'de yasal olarak ikamet edenlerde;

a) Bu Kanuna tâbi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya

sigortalı olarak çalışmakla birlikte, ay içerisinde 30 günden az çalışmak veya son bir yıl içinde

360 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,

b) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,

c) 18 yaşını doldurmuş bulunmak,

d) İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunmak,

şartları aranır.

İsteğe bağlı sigorta başlangıcı ve sona er mesi

MADDE 51İsteğe

bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi

takip eden aybaşından günden itibaren başlar.

İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen tarihlerde, 4 üncü maddeye göre sigortalı olmayı

gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin, zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı

prim ödenen süreleri iptal edilerek, bu süreye ilişkin ödedikleri primler ilgililere iade edilir. Bu

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 38

Kanunun 80 inci maddesi uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma

saatinin 4857 sayılı İş Kanununa göre belir lenen günlük nor mal çalışma saatine bölünmesi

suretiyle hesaplanan sigor talıların aynı ay içer isinde isteğe bağlı sigor taya pr im ödemeler i

halinde, ödenen pr imler zor unlu sigor talılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü

geçmemek üzere eklenir.

İsteğe bağlı sigortalılık;

a) İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son

günü takip eden günden,

b) Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,

c) Ölen sigortalının ölüm tarihinden,

itibaren sona erer.

İsteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel

sağlık sigortası hükümlerinin uygulamasında dikkate alınır ve bu süreler 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

İsteğe bağlı sigorta pr imleri ve ödenmesi

MADDE 52İsteğe

bağlı sigorta primi, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas

kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen aylık günlük kazanç ve

pr im ödeme gün sayısı üzerinden bulunacak kazancın % 32'sidir. Bunun % 20'si malûllük,

yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12'si genel sağlık sigortası primidir.

İsteğe bağlı sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa dahi, 60 ıncı maddenin

birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır ve genel sağlık sigortası

primini de ödemekle yükümlüdürler. 60 ıncı maddenin bir inci fıkr asının (d) bendinde

belirtilen kişilerden, Tür kiye’de yer leşik olma hali bir yılı doldur madıkça genel sağlık

sigortası primi alınmaz ve bu kişiler genel sağlık sigortalısı sayılmaz.

Ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde 89 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre

hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte ödenmeyen süreler, sigortalılık

süresinden sayılmaz. Bu 12 aylık süreden sonra ödenen primler 89 uncu maddenin üçüncü fıkrası

hükümlerine göre iade edilir.

İsteğe bağlı sigortalıların zorunlu sigortalılık nedeniyle prim borcunun bulunması

halinde, isteğe bağlı sigortaya tâbi ödenen primler öncelikle zorunlu sigortalılık nedeniyle

Kuruma olan borçlarına mahsup edilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Kısa ve Uzun Vadeli Sigor ta Kollarına

İlişkin Or tak Hükümler

Sigortalılık haller inin bir leşmesi

MADDE 53Sigortalının,

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde

yer alan sigortalılık nedenlerinden birden fazlasına aynı anda tâbi olmasını gerektirecek şekilde

çalışması halinde; öncelikle (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce

başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.

Bu sigortalılık hali kesintiye uğr ayıncaya kadar devam ettir ilir. Kesintiye uğr aması

halinde, sonr a başlayan sigortalılık hali devreye gir er. Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci

fıkr asının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendiler ine ait veya ortak oldukları

işyer lerinden, Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı

bildirilemezler.

İsteğe bağlı sigortalı olanların 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)

bentler i kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde bu Kanunun 51 inci

maddenin ikinci fıkr ası saklı kalmak kaydıyla isteğe bağlı sigortalılık hali sona erer.

Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan

sigortalılık halleri ile 5 inci maddenin (a) ve (e) bentlerine tâbi sigortalılık hallerinin çakışması

halinde, 4 üncü madde kapsamında sigortalı sayılır ve birinci fıkra hükmü uygulanır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 39

Sigortalının, bu madde hükmüne göre sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden

başka bir sigortalılık hali için prim ödemiş olması durumunda, ödenen primler birinci fıkraya göre

esas alınan sigortalılık hali için ödenmiş ve esas alınan sigortalılık halinde geçmiş kabul edilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4 üncü

maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tâbi olarak çalışmış

olanların yaşlılık aylıkğı bağlanma taleplerinde, en son sigortalı sayıldığı tarihten geriye doğru

en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sür eler inin eşit olması ile malullük ve

ölüm haller i ile yaş haddinden r esen emekli olma, süresi kanunla belir lenen vazifeler e

atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigor talılık dur umunun kanunla değiştir ilmesi

hallerinde ise son sigortalılık dur umu esas alınır.

Aylık ve gelir lerin bir leşmesi

MADDE 54Bu

Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda;

a) Uzun vadeli sigorta kollarından;

1) Hem malûllük, hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan

yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,

2) Malûllük, vazife malullüğü, yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı da aylığa

hak kazanan sigortalıya her iki aylığı,

3) Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın

tamamı, az olan aylığın yarısı,

4) Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye imkân

veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,

5) Kız çocuklarının hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak

kazanmasıanlar a halinde, tercihine gör e eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak

tercih ettiği aylığı,

6) Bu Kanunun beşinci maddesinin (c) bendi kapsamındaki sigortalılar dan hem

vazife malullüğüne hem malullük aylığına hak kazananlar a bu aylıklardan yüksek olanı,

aylıkları eşitse yalnızca vazife malullük aylığı, bu Kanunun beşinci maddesinin (c) bendine

göre hem vazife malullüğüne hem yaşlılık aylığına hak kazananlar a bu aylıklardan yüksek

olanın tamamı, düşük olanın yarısı,

bağlanır.

b) Kısa vadeli sigorta kollarından;

1) Sürekli iş göremezlik geliriyle birlikte ölen eşinden dolayı da gelire hak kazanan eşe

her iki geliri,

2) Ana ve babadan ayrı ayrı gelire hak kazananlara, yüksek olan gelirin tamamı, az olanın

yarısı,

3) Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân

veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,

4) Kız çocuklarının hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm gelirine hak

kazanmasıanlar a halinde, tercihine gör e eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak

tercih ettiği geliri,

bağlanır.

c) Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malullüğü ile iş kazası ve meslek

hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler ile birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine

bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve

meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığının

yarısı bağlanır.

Birinci fıkradaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden

fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki

dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları

durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.

Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, ödenmesi ve yoklama işlemler i

MADDE 55Bu

Kanuna göre gelir veya aylık bağlanan sigortalı ile hak sahibi kişilerin

durumlarının, kendilerine veya başka hak sahiplerine bağlanmış bulunan gelir veya aylık tutarının

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 40

düzeltilmesini gerektirir bir şekilde değişmesi halinde gelir veya aylık tutarları, değişikliğin

meydana geldiği tarihten sonraki ödeme dönemi başından başlanarak yeni duruma göre düzeltilir.

Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme

tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu

tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı kadar

artırılarak belirlenir.

Sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanan gelir veya aylıklar, her ay peşin olarak ödenir. Gelir ve

aylıkların ödeme dönemleri, ödeme tarihleri, ödeme şekli ve ödeme merkezleri Kurumca

belirlenir.

Gelir ve aylık alma şartlarının devam edip etmediğine yönelik yoklama işlemlerine ilişkin

usûl ve esaslar ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından

çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

Gelir ve aylık bağlanmayacak haller

MADDE 56Ölen

sigortalının hak sahiplerinden;

a) Kesinleşmiş yargı kararı üzerine, kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya

da aylık bağlanmış olan sigortalıyı, kasten öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenlere veya bu

Kanun gereğince sürekli iş göremez hale veya malûl duruma getirenlere,

––––––––––––––––––––––

(1) Bu fıkra; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren

sigortalılar yönünden ayrıca ayını fıkranın 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci

fıkrasının (c) bendi kapsamına girenler dışındaki sigortalılar yönünden “ Bu Kanuna göre

bağlanan gelir ve aylıklar…” bölümü Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K.

2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, İptal Kararı 30/12/2006 tarihli ve

26392(5.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

b) Kesinleşmiş yargı kararı üzerine, kendisinden aylık bağlanacak sigortalıya veya gelir

ya da aylık bağlanmamış olan sigortalıya veya hak sahibine karşı ağır bir suç işlemesi veya

bunlara karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi

nedeniyle ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçılıktan çıkarılanlara,

c) Sonraki eşinden dolayı bu Kanuna göre gelir veya aylığa hak kazanan dul eşe, önceki

eşinden,

gelir veya aylık ödenmez. Ödenmiş bulunan gelir ve aylıklar, 96 ncı madde hükümlerine

göre geri alınır.

Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve

çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96 ncı

madde hükümlerine göre geri alınır.

Yaş

MADDE 57İş

kazasıyla meslek hastalığı halinde, hak sahiplerine bağlanacak gelirlerin

hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim veya sağlık kurulu raporu ile ilk

defa tespit edildiği tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri esas alınır.

Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında,

sigortalıların ve hak sahibi çocuklarının, mülga 2/6/1949 tarihli ve 5417 sayılı Kanun ve mülga

4/2/1957 tarihli ve 6900 sayılı Kanun ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479

sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı ve

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlara, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci

maddesine tâbi sandıklara veya bu Kanuna göre ilk defa malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına

tâbi olduğu tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının bu Kanuna göre

ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra doğan çocuklarının ise nüfus kütüğüne ilk olarak

yazılan doğum tarihleri esas alınır.

İş kazası, meslek hastalığı, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından gelir ve aylık

tahsisleri ile sermaye değerinin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim

raporuyla ilk defa tespit edildiği veya sigortalıların bu Kanuna ve bu Kanunla yürürlükten

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 41

kaldırılmış kanunlara tâbi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonraki yaş düzeltmeleri

dikkate alınmaz.

Nüfus kayıtlarında doğum ay ve günleri yazılı olmayanlar 1 Temmuz’da, doğum ayı

yazılı olup da günü yazılı olmayanlar o ayın birinde doğmuş sayılır.

Türk Silâhlı Kuvvetleri mensuplarının 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı

Kanununun 40 ıncı maddesinde belirlenen yaş hadleri sebebiyle emeklilik işlemleri, doğum

tarihlerinde ay ve gün yazılı olmayanlar ile doğum günleri 1 Eylülden önce olanlar için 1 Eylül,

doğum günleri 1 Eylül ve daha sonra olanlar için müteakip yılın 1 Eylül tarihinde yapılır.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kur ulu

MADDE 58Bu

Kanunda yazılı olan görevleri yerine getirmek üzere branşları Kurum

tarafından belirlenecek uzman hekimlerden oluşan Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kurulur.

Kurul; Millî Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,

Yüksek Öğretim Kurulu, en fazla üyeye sahip işveren, işçi ve kamu çalışanlarını temsil eden

konfederasyonlar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları

Konfederasyonu, Türk Tabipleri Birliği ile Kurum tarafından görevlendirilecek birer uzman

hekimden oluşur. Aynı usûlle birden fazla Kurul oluşturmaya Bakanlık yetkilidir.

Kurula, kendi aralarından seçecekleri üye başkanlık eder. Başkan, yokluğunda yerine

bakacak üyeyi belirler. Kurul, haftada en az bir kez ve en az yedi üye ile toplanır, kararlar salt

çoğunlukla alınır. Kurulda görevlendirilecek olan hekimlerin hizmet süreleri üç yıl olup, üç yıl

sonunda yeniden görevlendirilebilirler. Bir takvim yılı içerisinde mazeretsiz olarak birbirini

izleyen beş veya toplam on toplantıya katılmayan üyelerin üyelikleri kendiliğinden sona erer. Bu

şekilde üyeliği sona eren üyenin yerine bir başka kişi, aynı usûlle görevlendirilir.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna iştirak edenlerden; katıldıkları her toplantı günü

için uhdesinde kamu gör evi bulunanlar a (2000), uhdesinde kamu görevi bulunmayanlar a

ise (3000) (4000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak

miktarda ve ayda dört sekiz toplantıyı geçmemek üzere huzur hakkı ödenir. Kurulun çalışmaları

ile ilgili her türlü giderler Kurumca ödenir. Kurul gerek gördüğü hallerde dışarıdan uzman

kişilerin görüşüne başvurabilir. Bu kişilere de aynı miktar ve şar tlar da huzur hakkı ödenir.

Kurul, sigortalılar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik

derecesi tespiti ile çalışma gücünün malûliyeti gerektirecek derecede kaybına ilişkin Kurumca

verilen kararlardan itiraza konu olanları inceleyerek karara bağlar. Kurul, sigortalı veya hak

sahiplerinin talebi üzerine görevlendirdiği uzman bir hekimi dinlemek zorundadır.

Kurul, bu Kanunda yazılı görevlerle sınırlı olmak kaydıyla, mahkemelerden intikal eden

ve bilirkişi sıfatıyla rapor düzenlenmesi talep edilen dava dosyaları hakkında, gerekli incelemeleri

yaparak görüş bildirir. Mahkemeler, bahse konu dosyalar için belirlediği bilirkişi ücretini kurul

üyelerine iletilmek üzere Kuruma gönderir.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun hizmetlerini ifa etmesi için gerekli sekretarya

işlemleri Kurumca yerine getirilir. Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun görev, yetki, çalışma

usûl ve esasları ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından

çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kur umun denetleme ve kontrol yetkisi

MADDE 59Bu

Kanunun uygulanmasına ilişkin işlemlerin denetimi, Kurumun denetim

ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları eliyle yürütülür. Askerî işyerlerine ait sigorta

işlemlerinin denetim ve kontrolü, askerî iş müfettişleri tarafından da yapılabilir.

Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarının görevleri sırasında tespit

ettikleri Kurum alacağını doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemler, yemin hariç her türlü delile

dayandırılabilir. Bunlar tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.

İşverenler ve sigortalılar ile işyeri sahipleri, tasfiye ve iflâs idaresinin memurları, işle ilgili gerçek

ve tüzel kişiler, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarına bilgi verilmek

üzere çağrıldıkları zaman gelmek, gerekli olan defter, belge ve delilleri getirip göstermek ve

vermek, görevlerini yapmak için her türlü kolaylığı sağlamak ve bu yoldaki isteklerini

geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler. Kurumun denetim ve kontrol ile

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 42

görevlendirilmiş memurları görevlerini yaparken, tüm kamu görevlileri gerekli kolaylığı gösterir

ve yardımcı olurlar.

Bu Kanunun uygulanması bakımından, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş

memurları, 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen denetim, teftiş ve kontrol yetkisini de haizdir.

İhaleli işler ile özel bina inşaatı işyerleri işverenlerine, Kuruma prim borçlarının

bulunmadığını gösteren ilişiksizlik belgesinin verilmesinde, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik

Kanununa göre yetki verilmiş serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler

tarafından işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda Kuruma bildirildiği tespit edilen işçilik

tutarlarının uygunluğu, Kurumun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla, esas alınabilir.

Usûl ve esasları Kurumca belirlenmiş hesaplama yöntemine uygun olarak serbest

muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen rapor ile Kuruma yeterli

işçilik bildirilmediği anlaşılan işyeri ve işverenlerinin, tespit edilen fark işçilik tutarı üzerinden

hesaplanacak prim, gecikme cezası ve gecikme zammı tutarını 102 nci maddenin birinci

fıkrasının (d) bendi ile (e) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca verilecek idarî para cezaları

ile birlikte ödemeleri kaydıyla ilişiksizlik belgesi verilebilir.

Kurumca belirlenen usûl ve esaslara aykırı hareket ederek Kurum zararına sebebiyet

verdiği anlaşılan serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler tarafından

düzenlenen raporlar dikkate alınmaz ve bunların daha sonra düzenleyecekleri raporlar Kurumca

işleme konulmaz. Gerçeğe aykırı rapor düzenleyen serbest muhasebeci malî müşavirler ile

yeminli malî müşavirler, Kurumun bu nedenle uğradığı zarardan işverenle birlikte müştereken ve

müteselsilen sorumlu olup, bunlar hakkında, genel hükümlere göre Kurumun takip hakkı saklıdır.

Meslek mensupları, işverenlerin devamlı işyerlerinin sigortalıları ile yaptıkları işler ile Kurumda

tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış olan

yukarıdaki işler hakkında inceleme yapamazlar.

Kamu idarelerinin denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları, kendi mevzuatı

gereğince işyerlerinde yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler sırasında, çalıştırılanların

sigortalı olup olmadığını da tespit ederek, sigortasız çalıştırılanları Kuruma bildirmek zorundadır.

Bu kurumlar ayrıca kendi mevzuatları gereğince yaptıkları inceleme ve tespitler sırasında bu

Kanuna göre sigortalı sayılanların prime esas kazançlarının veya sigortalı gün sayılarının eksik

bildirilmesi sonucunu doğuran tespitlerini de en geç bir ay içinde Kuruma bildirirler. Kurum bu

bildirimleri esas almak üzere gerekli yasal işlemi yapar. İlgililerin itiraz hakları saklıdır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Genel Sağlık Sigortası Hükümler i

BİRİNCİ BÖLÜM

Kapsamdaki Kişiler ve Tescili

MADDE 60Yerleşim

yeri Türkiye'de olan kişilerden;

a) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;

1) (a) ve (c) bentleri gereğince sigortalı sayılan kişiler,

2) (b) bendi gereğince sigortalı sayılan kişiler,

b) İsteğe bağlı sigortalı olan kişiler,

c) Yukarıdaki (a) ve (b) bentlerine göre sigortalı sayılmayanlardan;

1) 18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi

Giderler inin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tar afından Karşılanması Hakkında Kanun

kapsamında yeşil kar t ver ilen kişiler, Taşınır ve taşınmaz malları ile bunlar dan doğan

hakları da dikkate alınar ak, Kur umca belirlenecek test yöntemler i ve ver iler kullanılarak

tespit edilecek her tür lü gelir in aylık tutarı net asgari ücretin üçte bir inden az olan kişiler,

2) Vatansızlar ve sığınmacılar,

3) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz

Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 43

4) 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani

Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan

kişiler,

5) 28/5/1986 tarihli ve 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması

Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

6) 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında

Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

7) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu

hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişiler,

8) Harp malûllüğü aylığı alanlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlar,

9) 18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasına

göre görevlendirilen kişiler ile aynı Kanunun ek 16 ıncı maddesine göre aylık alan kişiler,

10) 11/10/1983 tarihli ve 2913 sayılı Dünya Olimpiyat ve Avr upa Şampiyonluğu

Kazanmış Sporculara ve Bunların Aileler ine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun

hükümlerine göre aylık alan kişiler,

d) Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke

vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler,

e) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince işsizlik ödeneği

ve 4857 sayılı İş Kanununun 65 inci maddesi gereğince kısa çalışma ödeneğinden

yararlandırılan kişiler ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamında çalışır ken

işsiz kalanlar dan işsizlik ödeneğine hak kazanan kişiler,

f) Bu Kanun veya bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına

göre gelir veya aylık bağlanmış olan kişiler,

––––––––––––––––––––

(1) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinin”… ve (c)…” bölümü;

Ana.Mah.nin 15/12/2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile iptal edilen

düzenlemeler nedeniyle uygulama olanağı kalmadığından iptal edilmiş olup, sözkonusu İptal

Kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

g) Yukarıdaki bentlerin dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma

hakkı bulunmayan kişiler vatandaşlar,

genel sağlık sigortalısı sayılır.

6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (f), (g), (h), (ı), (j) ve (k) bentlerinde

sayılanların öncelikle, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olup olmadığına

bakılır. Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi ise tescili yapılmaz. Aksi

takdirde birinci fıkra hükümlerinden durumuna uyan bende göre genel sağlık sigortalısı sayılır.

Birinci fıkranın (f) bendi kapsamında gelir alması nedeniyle genel sağlık sigortalısı sayılanlar,

aynı zamanda diğer bentler gereği de genel sağlık sigortalısı sayılması halinde (f) bendi dışındaki

bentler kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır.

6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d), (e) ve (l) bentleri kapsamında olanlar, ceza infaz

kurumları ile tutukevleri bünyesinde bulunan hükümlü ve tutuklular, kamu idareler inin dış

temsilciliklerinde istihdam edilen ve temsilciliğin bulunduğu ülkede sür ekli ikamet izni veya

bu devletin vatandaşlığını da haiz bulunan Tür k uyr uklu sözleşmeli personelden,

bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kur umunda sigortalı olduğunu belgeleyenler ile kamu

idar eler inin dış temsilcilikler inde istihdam edilen sözleşmeli personelin uluslar ar ası sosyal

güvenlik sözleşmeler i çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu ülkenin kamu düzeninin

zor unlu kıldığı haller de, bulunulan ülkede sosyal sigorta kapsamında sigortalı olanlar,

birinci fıkranın (d) bendi kapsamına girenlerden Türkiye'de bir yıldan kısa süreyle yerleşik

olanlar ması halinde, (f) bendi kapsamında olup mülga 30/5/1978 tar ih ve 2147 sayılı ve

8/5/1985 tarih ve 3201 sayılı Kanunlar a göre bor çlanar ak aylık bağlanan kişilerden ise

Tür kiye’de ikamet etmeyenler genel sağlık sigortalısı ve genel sağlık sigortalısının bakmakla

yükümlü olduğu kişi sayılmazlar.

Birinci fıkranın (d) ve (g) bentlerinin uygulanmasında evli olanlar için, eşlerden

hangisinin bu maddeye göre genel sağlık sigortalısı, hangisinin bakmakla yükümlü olunan kişi

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 44

olacağının tespiti kendi tercihlerine bırakılır. Diğer bentler gereği eşlerin her ikisinin de genel

sağlık sigortalılık şartlarının oluşması halinde her ikisi de ayrı ayrı genel sağlık sigortalısı sayılır.

Genel sağlık sigortalılığının başlangıcı, bildirimi ve tescili

MADDE 61Genel

sağlık sigortalılığı başlangıcının tespiti ve tescil işlemleri aşağıdaki

hükümlere göre yürütülür. 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının;

a) (a) ve (b) bentlerinde sayılanlar; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı olarak tescil

edildikleri tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve ayrıca bir bildirime gerek olmaksızın

tescil edilmiş sayılır.

b) (c) bendinde sayılanlar; ilgili mevzuatları gereği yeşil kart aldıkları, aylığa hak

kazandıkları, vatansız ve sığınmacı sayıldıkları, korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden

ücretsiz yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve ilgili

kurumlarınca kapsama alınandığı tarihten itibaren bir ay içinde verecekleri genel sağlık

sigortası gir iş bildirgesi ile tescil edilir ler. Kur uma bildir ilir.

c) (d) bendinde sayılanlar; Türkiye'deki yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten

itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve bu tarihten itibaren bir ay içinde verecekleri genel sağlık

sigortası giriş bildirgesi ile tescil edilirler.

d) (e) bendinde sayılanlar, işsizlik veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya

başladıkları tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve Türkiye İş Kurumu tarafından

işsizlik ödeneğinin bağlandığı tarihten itibaren bir ay içinde vereceği genel sağlık sigor tası gir iş

bildirgesi Kur uma bildir ilir. ile tescil edilir ler.

e) (f) bendinde sayılanlar; gelir veya aylıktan yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren

genel sağlık sigortalısı sayılır ve ayrıca bir bildirime gerek olmaksızın tescil edilmiş sayılır.

f) (g) bendinde sayılanlar; diğer bentlere göre genel sağlık sigortalısı olmadıkları tarihten

itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve bu tarihten itibaren bir ay içinde verecekleri genel sağlık

sigortası giriş bildirgesi ile tescil edilirler.

60 ıncı madde gereği genel sağlık sigortalısı sayılanların çocukları, ana ya da babanın

tescil edilmiş olmasına bakılmaksızın ve ayrıca bir işleme gerek olmaksızın 18 yaşına kadar genel

sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden ve diğer

haklardan yararlandırılır. 18 yaşından küçük çocuğun ana ve babası da yok ise 18 yaşına kadar 60

ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (7) numaralı alt bendi kapsamında primi Devlet

tarafından ödenmek üzere genel sağlık sigortalısı sayılır.

60 ıncı madde gereği genel sağlık sigortalısı iken durumunda değişiklik olan kişilerden,

aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendine veya (g) bendi kapsamına

giren kişiler durumlarında değişiklik olduğu tarihten itibaren en geç bir ay içinde Kur uma

18/6/1992 tar ihli ve 3816 sayılı Kanun gereği yeşil kar t veren kur uma başvurmak zorundadır.

Bu kişiler ine 60 ıncı maddenin bir inci fıkr asının (c) bendinin (1) numar alı alt bendi

kapsamına gir mediğinin tespit edilmesi halinde, dur umlarında yeşil kart verilmemesi

halinde değişiklik olduğu tarihten başlamak üzere (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı

sayılırlar.

Genel sağlık sigortalılığı, yerleşim yerinin Türkiye olmadığı veya 60 ıncı maddenin

üçüncü fıkrası gereği genel sağlık sigortası kapsamı dışına çıkılan tarihten itibaren sona erer.

Bu maddede belirtilen genel sağlık sigortası giriş bildirgesini süresi içinde vermeyenler

hakkında 102 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre idarî para cezası uygulanır.

Genel sağlık sigortası giriş bildirgesinin içerik ve şekli ile bu maddenin uygulanmasına

ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Sağlık hizmetler i ve diğer haklar ile bunlardan yar arlanma

MADDE 62Bu

Kanun gereğince genel sağlık sigortasından sağlanacak sağlık

hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanmak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü

olduğu kişiler için bir hak, Kurum için ise bu hizmet ve hakların finansmanını sağlamak bir

yükümlülüktür.

Sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan genel sağlık sigortalısı ile bakmakla yükümlü

olduğu kişiler yararlandırılır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 45

Bu Kanun kapsamındaki kişilere sağlanacak sağlık hizmetleri ve diğer haklar ile

kişilerden alınan primlerin tutarı arasında ilişki kurulamaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Sağlanan Sağlık Hizmetler i ve Diğer Haklar

Finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ve sür esi

MADDE 63Genel

sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlıklı

kalmalarını; hastalanmaları halinde sağlıklarını kazanmalarını; iş kazası ile meslek hastalığı,

hastalık ve analık sonucu tıbben gerekli görülen sağlık hizmetlerinin karşılanmasını, iş

göremezlik hallerinin ortadan kaldırılmasını veya azaltılmasını temin etmek amacıyla Kurumca

finansmanı sağlanacak sağlık hizmetleri şunlardır:

a) Kişilerin hastalanmalarına bakılmaksızın kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile

insan sağlığına zararlı madde bağımlılığını önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri.

b) Kişilerin hastalanmaları halinde ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak

muayene, hekimin göreceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik muayeneler, laboratuvar

tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî

müdahale ve tedaviler, hasta takibi ve rehabilitasyon hizmetleri, organ, doku ve kök hücre nakline

ve hücre tedavilerine yönelik sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, ilgili kanunları gereğince

sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbî bakım ve

tedaviler.

c) Analık sebebiyle ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak muayene, hekimin

göreceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik muayeneler, doğum, laboratuvar tetkik ve

tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî müdahale ve

tedaviler, hasta takibi, rahim tahliyesi, tıbbî sterilizasyon ve acil sağlık hizmetleri, ilgili kanunları

gereğince sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbî bakım

ve tedaviler.

d) Kişilerin hastalanmaları halinde ayakta veya yatarak; ağız ve diş muayenesi, diş

hekiminin göreceği lüzum üzerine ağız ve diş hastalıklarının teşhisi için gereken klinik

muayeneler, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak

yapılacak tıbbî müdahale ve tedaviler, diş çekimi, konservatif diş tedavisi ve kanal tedavisi, hasta

takibi, travmaya ve onkolojik tedaviye bağlı protez uygulamaları, ağız ve diş hastalıkları ile ilgili

acil sağlık hizmetleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodontik diş tedavilerinin 72 inci ve 73

üncü maddeye gör e belir lenen tutarı ile 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış

kişilerin diş protezlerinin 72 nci ve 73 üncü maddeye göre belirlenen tutarının % 50'si.

e) Evli olmakla birlikte çocuk sahibi olmayan genel sağlık sigortalısı kadın ise kendisinin,

erkek ise karısının;

1) Yapılan tıbbî tedavileri sonrasında normal tıbbî yöntemlerle çocuk sahibi olamadığının

ve ancak yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğinin Kurumca yetkilendirilen sağlık

hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben mümkün görülmesi,

2) 23 yaşından büyük, 39 yaşından küçük olması,

3) Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun Kurumca

yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesi,

4) Uygulamanın yapıldığı tıbbî merkezin Kurum ile sözleşme yapmış olması,

___________________

(1) Bu bendin “... 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin …” bölümü

ile “…nın % 50’si.” bölümünün, Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K.

2006/112 sayılı Kararı ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi

kapsamındaki sigortalılar yönünden iptal edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de

yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006 tarihli ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü

Durdurma) sayılı Karar ile Yürürlüğü Durdurulmuştur, daha sonra yine bu bendin

“…18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72 nci

maddeye göre belirlenen tutarının % 50'si.” bölümü, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 46

maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden iptal edilmiş

olup sözkonusu iptal kararı 30/12/2006 tarihli ve 26392 (5. Mükererer) sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanmıştır.

5) En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900

gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde en fazla iki deneme ile sınırlı olmak üzere

yardımcı üreme yöntemi tedavileri ile bir hastalığın tedavisinin başka tıbbî bir yöntemle mümkün

olmaması ve Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben

zorunlu görülmesi halinde yardımcı üreme yöntemi tedavileri.

f) Yukarıdaki bentler gereğince sağlanacak sağlık hizmetleriyle ilgili teşhis ve tedavileri

için gerekli olabilecek kan ve kan ürünleri, kemik iliği, aşı, ilaç, ortez, protez, tıbbî araç ve gereç,

kişi kullanımına mahsus tıbbî cihaz, tıbbî sarf, iyileştirici nitelikteki tıbbî sarf malzemelerinin

sağlanması, takılması, garanti süresi sonrası bakımı, onarılması ve yenilenmesi hizmetleri.

Kurum, finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemleri ile (f)

bendinde belirtilen sağlık hizmetlerinin türlerini, miktarlarını ve kullanım sürelerini, ödeme usul

ve esaslarını Sağlık Bakanlığının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir. Kurum, bu amaçla

bilimsel komisyonlar kur abilir kur ar, ulusal ve uluslararası tüzel kişilerle işbirliği yapabilir.

Komisyonların çalışma usul ve esasları Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının gör üşü

alınar ak Kur umca yayımlanır.

60 ıncı maddede sayılan genel sağlık sigortalısı sayılma şartlarının yitirilmesi halinde,

devam etmekte olan tedavi nedeniyle sağlanacak sağlık hizmetleri kişinin iyileşmesine kadar

sürer.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık Bakanlığının görüşü üzerine

Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kur umca finansmanı sağlanmayacak sağlık hizmetleri

MADDE 64Kurumca

finansmanı sağlanmayacak sağlık hizmetleri şunlardır:

a) Vücut bütünlüğünü sağlamak amacıyla yapılan ve iş kazası ile meslek hastalığına,

kazaya, hastalıklara veya konjenital nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan durumlarda yapılacak

sağlık hizmetleri dışında estetik amaçlı yapılan her türlü sağlık hizmeti ile estetik amaçlı

ortodontik diş tedavileri.

b) Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen sağlık hizmetleri ile Sağlık

Bakanlığınca tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetleri.

c) Yabancı ülke vatandaşlarının; genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık

sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldığı tar ihten önce mevcut olan kronik

hastalıkları,

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Sağlık Bakanlığının uygun görüşü

alınarak, Kurumca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Yol gider i, gündelik ve refakatçi gider leri

MADDE 65Hekimin

veya diş hekiminin muayene veya tedavi sonrası tıbben göreceği

lüzum üzerine genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetinden

yararlanmaları için muayene ve tedavi edildikleri yerleşim yeri dışına yapılan sevkinde, ayakta

tedavilerde kendisinin ve bir kişi ile sınırlı olmak üzere refakatçisinin gidiş ve dönüş yol gideri ve

gündelikleri; yatarak tedavilerde ise gidiş ve dönüş tarihleri için gündelikleri ile yol gideri

Kurumca karşılanır.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yatarak tedavileri

sırasında, hekimin veya diş hekiminin tıbben göreceği lüzum üzerine yanında kalan refakatçinin

yatak ve yemek giderleri bir kişi ile sınırlı olmak üzere Kurumca karşılanır.

Yurt içinde veya yurt dışına yapılan sevkler nedeniyle ödenecek gündelik, yol, yatak ve

yemek giderlerinin tutarı 72 nci maddede belirtilen Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu

tarafından belirlenir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 47

Sürekli iş göremezlik veya malûllük durumlarının tespiti, kontrolü veya periyodik sağlık

muayenesi amacıyla yapılan sağlık hizmeti giderleri ile yol ve gündelik giderleri de bu madde

hükümlerine göre ödenir.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Yur t dışında tedavi

MADDE 6663

üncü maddede sayılan sağlık hizmetlerinin yurt içindeki sağlık hizmet

sunucularından sağlanması esastır. Ancak;

a) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde sayılan genel

sağlık sigortalılarından; işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usûle uygun olarak veya kamu

idareleri için özel mevzuatlarında belirtilen usûle uygun olarak geçici görevle yurt dışına

gönderilenlere, acil hallerde,

b) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde sayılan genel

sağlık sigortalılarından; işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usûle uygun olarak veya kamu

idareleri için özel mevzuatlarında belirtilen usûle uygun olarak sürekli görevle yurt dışına

gönderilenler ile bunların yurt dışında birlikte yaşadıkları bakmakla yükümlü olduğu kişilere,

c) Sağlık Bakanlığının uygun görüşü üzerine yurt içinde tedavisinin yapılamadığı

mümkün olmadığı tespit edilen kişilerin,

sağlık hizmetleri ve yurt içinde yapılması mümkün olmayan tetkikler in yapılması

yurt dışında sağlanır.

Ancak, yukarıdaki fıkranın (a) ve (b) bentleri gereği yurt dışında sağlanan sağlık

hizmetlerinin Kurumca karşılanacak bedelleri, yurt içinde sözleşmeli sağlık hizmet sunucularına

ödenen tutarı geçemez. Bu tutarı aşan kısım işverenler tarafından ödenir. Uluslararası sosyal

güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklıdır.

Bakanlar Kurulu kararı ile birlik halinde ya da kamu idarelerinin yetkili makamlarınca

yurt dışına askerî veya güvenlik amaçlı görevlendirilenlerin, bu Kanun kapsamına giren sağlık

hizmetlerinin sağlanması ile bu hizmetlere ilişkin giderlerin yurt içindeki sözleşmeli sağlık

hizmeti sunucularına ödenen tutarı aşan kısmı, kurumlarınca karşılanır.

Kurum, birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamındaki kişilerin sağlık hizmetlerini, bu

kişilerin geçici veya sürekli görev süresince genel sağlık sigortası için Kuruma ödenen prim

tutarını geçmemek kaydıyla, ilgili ülkede sağlık sigortası yaptırmak suretiyle de sağlayabilir.

Birinci fıkranın (c) bendi gereğince yurt dışına sevk edilen kişilerin sağlık hizmeti

bedelinin tümü ödenir. Ancak bu tutar varsa Kurumun yurt dışında sevke konu tedaviye ilişkin

sözleşmeli olduğu sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez. Bu kişilerin 65 inci madde

hükümlerine göre yapılacak giderleri ayrıca karşılanır.

Yukarıdaki haller dışında, yurt dışında sağlık hizmetlerine ilişkin giderler Kurumca

ödenmez.

sigortalı olması nedeniyle genel sağlık sigortalısı sayılanların daimi olarak altı aydan fazla süreyle

yurt dışında görevlendirilmeleri durumu, sürekli görevle yurt dışına gönderilme sayılır.

Kamu idarelerinde çalışan sigortalılar dışında 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a)

bendi kapsamındaki sigortalıların geçici veya sürekli görevlendirilmesine ilişkin usûller ve süreler

ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, ilgili Bakanlıkların görüşü alınarak

Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sağlık Hizmetlerinden Yar ar lanma Şartları ve Katılım Payı

Sağlık hizmetler inden yar ar lanma şartları

MADDE 6718

yaşını doldurmamış olan kişiler, bakmakla yükümlü oldukları

kişiler in tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler, acil haller, iş kazası ile meslek hastalığı

halleri, bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar, 63 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c)

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 48

bentleri gereğince sağlanan sağlık hizmetleri, 75 inci maddede sayılan afet ve savaş ile grev ve

lokavt hali hariç olmak üzere sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilmek için;

a) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (f) bendi hariç diğer bentleri gereği genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten

önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması,

b) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendine ile (b), (d) ve

(g) bentler ine tâbi olan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yukarıdaki

bentte sayılan şartla birlikte, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 30 günden fazla kısa

ve uzun vadeli sigorta pr imleri genel sağlık sigortası prim ve prime ilişkin her türlü

borcunun bulunmaması,

c) 60 ıncı maddenin birinci fıkr asının (b), (d) ve (g) bentler ine tâbi olan genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler in yukarıdaki bentte sayılan şar tla bir likte,

sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tar ihte pr im ve pr ime ilişkin her tür lü borcunun

bulunmaması,

şarttır. Ancak, asker lik vazifesi nedeniyle genel sağlık sigortası kapsamından çıkan

kişiler in bakmakla yükümlü olduğu kişiler genel sağlık sigortalısı olduğu taktir de bu

maddenin bir inci fıkr asının (a) bendindeki pr im ödeme gün sayısı ar anmaz.

Ayrıca genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık

hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilmeleri için sağlık hizmet sunucularına

başvurduklarında acil haller hariç olmak üzere (acil hallerde ise acil halin sona ermesinden

sonra); nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, evlenme cüzdanı, pasaport veya Kurum tarafından verilen

resimli sağlıkkartı belgelerinden birinin gösterilmesi zorunludur.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Katılım payı alınması

MADDE 6863

üncü maddede sayılan sağlık hizmetlerinden katılım payı alınacak

olanlar şunlardır:

a) Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi.

b) Ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri.

c) Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar.

d) Yatan hastaların tedavi bedeller i.

Katılım payı, birinci fıkr anın (a) bendindeki sağlık hizmetleri için 2 Yeni Tür k

Lir ası olar ak uygulanır. Katılım payı, (b) ve (c) bendindeki sağlık hizmetler i için gereksiz

kullanımı azaltma, sağlık hizmetler inin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup

olmaması, kişilerin pr ime esas kazançlarının, gelir ve aylıklarının tutarı ve benzeri ölçütler

dikkate alınar ak % 10 ilâ % 20 oranları ar asında olmak üzer e Kur umca belir lenir. Birinci

fıkr anın (a) bendindeki sağlık hizmetler i için belir lenen katılım payı tutarı, 4/1/1961 tarihli

ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belir lenen yeniden değerleme or anı kadar her yıl

ar tırılır. Birinci fıkr anın (a) bendi gereği belir lenen katılım payını, bir inci basamak sağlık

hizmet sunucularında yapılan muayeneler de almamaya ya da daha düşük tutar larda

belirlemeye Kur um yetkilidir.

Katılım payı, bir inci fıkr anın (a) bendindeki sağlık hizmetler i için 2 Yeni Tür k

Lir ası olar ak uygulanır. Katılım payı, (b) ve (c) bendindeki sağlık hizmetler i için gereksiz

kullanımı azaltma, sağlık hizmetler inin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup

olmaması, kişilerin pr ime esas kazançlarının, gelir ve aylıklarının tutarı ve benzeri ölçütler

dikkate alınar ak % 10 ilâ % 20 oranları ar asında olmak üzer e Kur umca belir lenir. Birinci

fıkr anın (a) bendindeki sağlık hizmetler i için belir lenen katılım payı tutarı, 4/1/1961 tarihli

ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belir lenen yeniden değerleme or anı kadar her yıl

ar tırılır. Birinci fıkr anın (a) bendi gereği katılım payını; birinci basamak hizmet

sunucularında yapılan muayeneler inde almamaya ya da daha düşük tutar larda belirlemeye

veya tekr ar bir inci fıkr anın (a) bendi için belirlenen tutar a getir meye, ikinci ve üçüncü

basamak sağlık hizmet sunucularında yapılan muayenelerde ise önceki basamaklar dan

sevkli olarak başvur ulup başvur ulmadığı dikkate alınmak suretiyle yarısına kadar

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 49

indir meye veya beş katına kadar artır maya, ger ektiğinde bu tutar ları kanuni tutar larına

getir meye veya indir meye Kur um yetkilidir.

Birinci fıkr anın (d) bendinde belirtilen sağlık hizmetler i için tedavi bedelinin yüzde

biri or anında katılım payı alınır. Bu kişilerden (b) bendinde sayılan sağlık hizmetler i için

katılım payı ayrıca tahsil edilir.

İkinci fıkr ada belir tilen katılım payı tutarı ve oranları, genel sağlık sigortalısı ve

bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sevk zincirine uymadan, diğer basamaktaki sağlık

hizmet sunucularına doğr udan mür acaatları halinde % 50 oranında ar tırılar ak uygulanır.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin birinci fıkranın (b) bendi

gereği ödeyecekleri katılım payının tutarı, sağlık hizmetinin alındığı tarihteki asgarî ücretin %

75'ini, (d) bendi gereği ödeyecekler i katılım payının tutarı her bir yatar ak tedavi için asgar i

ücr etin, bir takvim yılında ise asgari ücretin iki katını geçemez.

63 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince sağlanan ve bir hastalığın

tedavisinin başka tıbbî bir yöntemle mümkün olmaması nedeniyle yapılacak yardımcı üreme

yöntemi tedavisi dışındaki, yardımcı üreme yöntemi tedavisinde katılım payı ilk denemede % 30,

ikinci denemede % 25 oranında uygulanır. Ancak katılım payında dördüncü fıkra gereği

uygulanan üst limit dikkate alınmaz.

60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentleri gereği

genel sağlık sigortalısı sayılanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ödemiş

oldukları katılım payları, talepleri halinde, 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma

ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümlerine göre kendilerine geri ödenir.

Katılım paylarını, gelir veya aylık alan kişilerin gelir veya aylıklarından, çalışanların

ücret veya maaşlarından mahsup edilmek suretiyle tahsile ve katılım paylarının ödenme usûlünü

belirlemeye Kurum yetkilidir. Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularına, tahsil ettikleri katılım payı

düşüldükten sonra kalan tutar ödenir.

Katılım paylarının hesaplanmasında 72 nci ve 73 üncü maddeye göre tespit edilen sağlık

hizmeti tutarları esas alınır. Kurumca belirlenen katılım paylarını tahsil etmeyen sağlık hizmet

sunucularına 102 nci maddenin (j) bendi gereğince idarî para cezası uygulanır.

Katılım paylarının ödenme usûlleri ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve

esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

_______________________

(1) Bu fıkra Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile Kanunun

4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden iptal

edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006 tarihli

ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile Yürürlüğü

Durdurulmuştur.

(2) Bu fıkranın 2007 yılında uygulanması ile ilgili olarak, 29/12/2006 tarihli ve 26391 Mükerrer

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 30 uncu

maddesine bakınız.

Katılım payı alınmayacak haller, sağlık hizmetler i ve kişiler

MADDE 6968

inci maddede sayılan sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmayacak

haller, sağlık hizmetleri ve kişiler şunlardır:

a) İş kazası ile meslek hastalığı halleri ile askerî tatbikat ve manevralarda sağlanan sağlık

hizmetleri.

b) 75 inci maddede yer alan afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri.

c) Aile hekimi muayeneleri ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri.

d) Sağlık raporu ile belgelendirilmek şartıyla; Kurumca belirlenen kronik hastalıklar ve

hayati önemi haiz 68 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sağlık hizmetleri ile

e) Kontrol muayeneleri.

f) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c ) bendinin (4) numar alı alt bendinde belir tilen

kişiler ile bunların eşler i, (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentleri kapsamında sayılanlar, vazife

malûlleri ile 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde sayılanlar.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 50

Bu madde gereğince katılım payı alınmayacak sağlık hizmetlerini tek tek veya

gruplandırarak tespite Kurum yetkilidir.

Hizmet basamakları ve sevk zincir i

MADDE 70Bu

Kanunun uygulanması bakımından sağlık hizmeti sunucuları birinci,

ikinci ve üçüncü basamak olarak Sağlık Bakanlığı tarafından sınıflandırılır. Bu basamaklar ve

sağlık hizmet sunucuları arasında sevk zinciri; tanı, ön tanı, hekimlerin ve diş hekimlerinin

uzmanlıkları dikkate alınmak suretiyle tüm yurtta veya il ya da ilçe bazında Sağlık Bakanlığının

görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir. Aile hekimleri birinci basamak hizmet sunucuları

içinde yer alır.

Kurumca sağlık hizmetlerinin sağlanabilmesi için, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla

yükümlü olduğu kişiler sevk zinciri kurallarına uygun hareket etmek zorundadır.

İş kazası ile meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil haller dışında, sevk zincirine

uyulmadan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından sözleşmeli

sağlık hizmeti sunucularına yapılan başvurular sonucu alınan sağlık hizmetlerinin 72 nci ve 73

üncü madde gereği belirlenen tutarının % 70'i 80’i Kurumca ödenir. Aradaki far k, genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından ödenir.

Kimlik tespiti ve acil haller

MADDE 71Sağlık

hizmeti sunucuları, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü

olduğu kişilere sağlık hizmeti sunumu aşamasında (acil hallerde ise acil halin sona ermesinden

sonra), 67 nci maddenin ikinci fıkrasında sayılan belgeleri ve bu belgelerin başvuran kişiye ait

olup olmadığını kontrol etmek zorundadır. Bu zorunluluğu yerine getirmeyen sağlık hizmet

sunucuları hakkında 102 nci maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi gereği idarî para cezası

uygulanır.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin kendi adına bir başkasının

sağlık hizmeti almasını veya Kurumdan haksız bir menfaat temin etmesini sağlaması yasaktır. Bu

fiilleri işleyenlerden Kurumun uğradığı zararın iki katı kanunî faiziyle birlikte müştereken ve

müteselsilen tahsil edilir ve ilgililer hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu

hükümleri uygulanır.

Bu Kanunun uygulamasında acil hallerin ve acil sağlık hizmetlerinin neler olduğuna,

hangi yöntem ve ölçütlerle tespit edileceğine ilişkin hususlar, Sağlık Bakanlığının uygun görüşü

üzerine Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Malî ve Çeşitli Hükümler

Sağlık hizmetler inin ödenecek bedeller inin belir lenmesi

MADDE 7263

üncü madde hükümlerine göre sağlanan sağlık hizmetlerinin ve 65 inci

madde gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek giderlerinin Kurumca ödenecek

bedellerini; sağlık hizmetinin sunulduğu il ve basamak, sağlık hizmetlerinin maliyeti, Devletin

doğrudan veya dolaylı olarak sağlamış olduğu sübvansiyonlar, sağlık hizmetinin niteliği itibariyle

hayati öneme sahip olup olmaması, kanıta dayalı tıp uygulamaları, teşhis ve tedavi maliyetini esas

alan maliyetetkililik

ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi dikkate alınmak suretiyle, her bir

sağlık hizmeti için belirlemeye Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu yetkilidir.

Komisyon; Maliye Bakanlığını, Sağlık Bakanlığını, Devlet Planlama Teşkilatı

Müsteşarlığını, Hazine Müsteşarlığını ve Kurumu temsilen toplam beş üyeden oluşur. Komisyon

kararlarını yılı mer kezî yönetim bütçesi yönünden Maliye Bakanlığının gör üşünü almak

suretiyle salt çoğunluk ile alır; kararlar Resmî Gazetede yayımlanır. Komisyonca gerekli görülen

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 51

hallerde sağlık hizmetlerinin türlerine göre birden fazla alt komisyon kurulabilir. Komisyonun

sekretarya işlemleri Kurumca yerine getirilir.

Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonuna iştirak edenlere, ayda iki defadan fazla

olmamak üzere katıldıkları her toplantı günü için (3000) gösterge rakamının memur aylık

katsayısı ile çarpılarak bulunacak tutarı üzerinden toplantı ücreti ödenir. Komisyon çalışmaları ile

ilgili her türlü giderler Kurumca ödenir.

Kur um, Komisyon adına çalışmalarına başlamadan önce Yüksek Öğretim

Kur ulunun, Tür k Tabipler i Bir liğinin, Tür k Diş Hekimler i Bir liğinin, Tür k Eczacıları

Birliğinin, Tür kiye Odalar ve Borsalar Bir liğinin, Tür kiye Sigor ta ve Reasür ans Şir ketler i

Birliğinin, Tür kiye İşveren Sendikaları Konfeder asyonunun, en fazla üyeye sahip ilk üç işçi

ve kamu çalışanları konfeder asyonunun, en fazla üyeye sahip Optisyenlik Der neğinin,

Tür kiye Esnaf ve Sanatkâr ları Konfeder asyonunun, en fazla üyeye sahip özel sağlık kur um

ve kur uluşları der nekler i veya feder asyonlarının, en fazla üyeye sahip özel poliklinikler in

der nek veya feder asyonlarının, en fazla üyeye sahip özel tıbbî malzeme ür etici veya

ithalatçıları der nekler i veya federasyonlarının, en fazla üyeye sahip tıp uzmanlık

der nekler inin ve Komisyonca uygun gör ülecek diğer kur um ve kur uluşların gör üşlerini

alır. İlgili kur umlar bir ay içinde gör üşlerini gönder mek zor undadır. Komisyon

çalışmalarının başlangıcında, bu kur umların temsilciler inin katılımı ile oluştur ulacak

toplantıda gör üşlerini sözlü olar ak da dinler.

Kur um komisyon çalışmalarına başlamadan önce ilgili kamu kur um ve kur uluşları

ile sivil toplum örgütler inin gör üşler ini alabilir.

Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunun çalışmasına, görev ve yetkileri ile bu

maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Komisyon üyesi kurumların görüşleri

alınarak Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Sağlık hizmetler inin sağlanma yöntemi ve sağlık giderler inin ödenmesi

MADDE 73Bu

Kanuna göre sağlık hizmetleri, Kurum ile yurt içindeki veya yurt

dışındaki sağlık hizmeti sunucuları arasında yapılan sözleşmeler yoluyla ve/veya bu Kanun

hükümlerine uygun olarak genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin

sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti giderlerinin ödenmesi

suretiyle sağlanır.

Kur um, tıp eğitimini, bilime katkılarını, ar aştır ma ve geliştir me çalışmalarını,

kullanılan teknolojiler i ve sunulan sağlık hizmetinin kalitesine yönelik uluslar ar ası

kr iter ler i dikkate alar ak sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularını ger ek hizmet verdikler i

br anşlar, gerekse sağlık hizmet sunucusu bazında, Sağlık Bakanlığının gör üşünü alar ak

fiyatlandır maya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırabilir. Bu sınıflandır ma esas alınar ak

72 nci maddeye gör e belir lenen sağlık hizmeti tutarlarını, ayaktan ve yatar ak tedavilerde

her bir sağlık hizmeti sunucusu için far klı belir lemeye Kur um yetkilidir. Buna ilişkin usul

ve esaslar Kur umca belirlenir.

Kur um, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları tarafından sağlanan sağlık hizmetler i

için, Kur umca ödenecek tutar ların dışında, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü

olduğu kişilerden alınabilecek far k ödemeler i için ayrı ayrı tavanlar belir lemeye yetkilidir.

Tavan, 72 nci ve bu maddenin ikinci fıkr asına göre belir lenen sağlık hizmet tutarlarının üç

katını geçemez. Ancak, sözleşmeli kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları, otelcilik hizmeti

ile öğretim üyesi tar afından sağlanan sağlık hizmetleri dışında, sağladıkları sağlık

hizmetleri için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler den far k alamaz.

Sözleşmeli sağlık hizmet sunucuları tar afından Kur um tar afından belirlenen tavanlar

içinde kalmak şartıyla far k alınabilmesi için, kişilerin far k ödemeyi kabul ettiğinin yazılı

olar ak belgelenmesi zor unludur.

Kur um, sağlık hizmet sunucularının sözleşme başvur ularının değer lendir ilmesinde,

sonuçlandırılmasında ve uygulanmasında sağlık hizmeti sunucuları ar asında; sözleşmesiz

sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti gider lerinin ödenmesi

aşamasında ise genel sağlık sigortalıları ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler ar asında

tarafsızlık, hakkaniyet ve açıklık ilkelerine uymak ve bunun uygulandığının izlenebileceği

bir sistem kur mak ve tıbbî etik ve deontoloji kur allarına uygunluğu aramak zor undadır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 52

Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, Kur umca ödenecek sağlık hizmeti bedeller inin

yayımlanmasını takiben otuz gün içinde far k ödemeler i için belir lenen tavanlar dahilinde

belirledikler i sağlık hizmeti fiyatlarını Kur uma bildir mek zor undadır. Sözleşmeli sağlık

hizmeti sunucuları fiyat değişiklikler ini 5 iş günü içinde Kur uma bildir irler. Tavanlar

dahilinde de olsa 3 aydan önce bu fiyatlarını artıramazlar.

Kurum, provizyon işlemlerini yürütmek üzere sağlık hizmeti sunucularının mahallinde

provizyon merkezi açabilir ve personel çalıştırabilir. Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, bu

amaçla Kuruma uygun bağımsız mekân tahsis etmek zorundadır.

Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü

olduğu kişilerden sözleşmeli olduğu sağlık hizmetleri için otelcilik hizmetler i ile öğr etim

üyesi tar afından sağlanan sağlık hizmetler i dışında, her hangi bir far k ödemesi talep

edemez. Otelcilik hizmeti ile öğr etim üyesi tar afından sağlanan sağlık hizmetleri için genel

sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler den alınabilecek far k ödemesi, 72 nci

maddeye göre belir lenen tutarın iki katını geçemez. Bu far kın alınabilmesi için, kişiler in

far k ödemeyi kabul ettiğinin yazılı olar ak belgelenmesi zor unludur. Otelcilik hizmeti ile

öğretim üyesi tar afından sağlanan sağlık hizmetleri dışında veya belir lenen tavanın

üzerinde far k alınması halinde, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının sözleşmeleri bir yıl

süreyle feshedilir.

Acil haller dışında sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın alınan sağlık

hizmeti bedeller i Kur umca ödenmez.

Sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından acil hallerde alınan sağlık hizmeti bedeli, 72

nci ve bu madde gereği sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedeller esas alınarak

genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere fatura karşılığı ödenir. Sözleşmeli

ve sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları, acil hallerde genel sağlık sigortalısı ve bakmakla

yükümlü olduğu kişilerden veya Kurumdan herhangi bir fark talep edemez.

70 inci maddedeki hükümlere uyulmak şartıyla, sözleşmesiz sağlık hizmeti

sunucularından sağlık hizmeti almayı tercih eden genel sağlık sigortalısı ve bakmakla

yükümlü olduğu kişilere, 72 nci madde gereği sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için

belirlenen bedeller in % 70'i fatur a karşılığı ödenir. 70 inci madde hükümler ine uymaksızın

sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından sağlık hizmeti almayı tercih eden genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler e, 72 nci madde gereği sözleşmeli sağlık

hizmeti sunucuları için belir lenen bedeller in % 50'si fatur a karşılığı ödenir.

Sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın alınan sağlık hizmeti bedelinin bu

maddenin dör düncü ve beşinci fıkr alarına göre Kur umca ödenebilmesi için; Sağlık

Bakanlığı veya ilgili kamu idareler i tar afından ödenecek sağlık hizmetine ilişkin sağlık

hizmeti sunucularına r uhsat veya izin ver me uygulamasının olması halinde r uhsat veya izin

alınmış olması, ayrıca Kur umca sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucusunun şartlarının

sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusunda aranan şar tlar a uygun olduğunun kabul edilmesi

şarttır.

Sağlık hizmeti sunucuları, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin

sağlık hizmetlerinden yararlanmaya müstahak olup olmadığını, Kurumun elektronik veya diğer

ortamlarda sağlayacağı yöntemlere uygun olarak kontrol etmek ve belgelemek zorundadır.

Sağlık hizmeti satın alma sözleşmelerinin hazırlanması ve akdedilmesi, sağlık hizmeti

giderlerinin ödenmesi ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum

tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Genel sağlık sigor tası gelir ler inin kullanım amacı, kısa ve uzun vadeli sigor ta kolları

için yapılan sağlık har camaları

MADDE 74Genel

sağlık sigortası prim gelirleri; yönetim giderleri, genel sağlık

sigortasından sağlanan sağlık hizmetleri ve diğer haklar dışında başka bir amaçla kullanılamaz.

Uzun ve kısa vadeli sigorta kolları bakımından sürekli iş göremezlik, malûllük, çalışma

gücü kaybı hallerinin tespiti veya bu amaçla yapılan kontroller nedeniyle oluşan sağlık hizmeti

giderleri ile 72 nci maddeye göre, usûl ve esasları Kurumca belirlenecek gündelik ve yol

giderleri, refakatçi giderleri, kısa ve uzun vadeli sigorta kolları prim gelirlerinden karşılanır.

Doğal afetler veya savaş hali

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 53

MADDE 7515/

5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla

Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamındaki afetler ile 4/11/1983 tarihli

ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu gereğince ilân edilen savaş halinde genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetleri Kurum tarafından sağlanmaya

devam edilir. Ancak, afet veya savaş hallerine bağlı nedenlerden dolayı Kurumca yapılan sağlık

hizmeti giderleri, giderlerin ödendiği takvim yılı sonu esas alınarak genel bütçeden Kuruma bir

yıl içinde transfer edilir.

İşverenin, genel sağlık sigortalısının ve üçüncü kişilerin sor umluluğu

MADDE 76İşveren,

iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan genel sağlık

sigortalısına sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetlerini derhal sağlamakla yükümlüdür.

Bu amaçla işveren tarafından yapılan ve belgelere dayanan sağlık hizmeti giderleri ve 65 inci

madde hükümlerine göre yapılacak masraflar Kurum tarafından karşılanır.

Birinci fıkrada belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesindeki ihmalinden veya

gecikmesinden dolayı, genel sağlık sigortalısının tedavi süresinin uzamasına veya malûl

kalmasına veya malûllük derecesinin artmasına sebep olan işveren, Kurumun bu nedenle yaptığı

her türlü sağlık hizmeti giderini ödemekle yükümlüdür.

İlgili kanunları gereğince sağlık raporu alınması gerektiği halde sağlık raporuna

dayanmaksızın veya alınan raporlarda söz konusu işte çalışması tıbbî yönden elverişli olmadığı

belirtildiği halde genel sağlık sigortalısını çalıştıran işverenlere, bu nedenle Kurumca yapılan

sağlık hizmeti giderleri tazmin ettirilir. Hekim veya diş hekimi sağlık rapor u ile belli bir işte

çalışamayacağı belgelenen 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (a) bendi kapsamındaki

kişiler bu işte çalıştırılamaz. Bu kişiler i çalıştır an işverenler, genel sağlık sigor talısının aynı

hastalık sebebiyle Kur umca yapılan masr aflarını ödemekle yükümlüdür.

Çalıştırılamayacağına dair r apor u olan işlerde çalışan genel sağlık sigortalısının hastalığı

sebebiyle yapılan tedavi masr afları kendisinden alınır.

İş kazası ile meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalının iş sağlığını koruma ve iş

güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca yapılan sağlık

hizmeti giderleri işverene tazmin ettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık

ilkesi dikkate alınır.

Hekim veya diş hekimi sağlık r apor u ile belli bir işte çalışamayacağı belgelenen 4

üncü maddenin birinci fıkr asının (a) ve (c) bentler i kapsamındaki kişiler bu işte

çalıştırılamaz. Bu kişiler i çalıştır an işverenler, genel sağlık sigor talısının aynı hastalık

sebebiyle Kur umca yapılan masr aflarını ödemekle yükümlüdür. Bu kişiler, bir başka

işverene ait işyer inde çalışmış ise, bu dur umu bilerek çalıştır an işveren ile genel sağlık

sigortalısı, doğacak masraflardan Kur uma karşı müştereken ve müteselsilen sor umludur.

Genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler için Kurumun

sağlık hizmeti sağlamasına veya bu kişilerin tedavi süresinin uzamasına, kastı veya kusurlu bir

hareketi veya ilgili kanunlarla verilmiş bir görevi yapmaması veya savsaması nedeniyle sebep

olduğu mahkeme kararıyla tespit edilen üçüncü kişilere, Kurumun yaptığı sağlık hizmeti giderleri

tazmin ettirilir.

Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının duyur ulması ve sağlık hizmet sunucusunu

seçme serbestisi

MADDE 77Bu

Kanun gereğince genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu

kişilerin sağlık hizmetinden yararlanmak için başvuracakları yurt içinde veya yurt dışındaki

sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının unvan, isim ve adresleri Kurumca elektronik ortamda

veya diğer yöntemlerle duyurulur.

Genel sağlık sigortalıları ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, sağlık hizmeti sunucuları

arasından, genel sağlık sigortasıyla ilgili diğer madde hükümlerine uymak şartıyla istediğini

seçme hakkına sahiptir.

Sağlık hizmeti sunucularının kayıt ve bildir im zor unluluğu ve kontrol yetkisi

MADDE 78Kurum

ile sözleşmesi olup olmadığına bakılmaksızın tüm olan sağlık

hizmeti sunucuları, sağlık hizmeti sunduğu tüm kişilere ait sözleşme hükümlerinde yer verilen

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 54

bilgileri, belirlenen yöntemlere ve süreye uygun biçimde elektronik ortamda veya yazılı olarak

Kuruma göndermek zorundadır. Bu bilgiler gönderilmeksizin talep edilen sağlık hizmeti

bedelleri, bilgiler gönderilinceye kadar ödenmez.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişinin sağlık bilgilerinin gizliliği

esastır. Sağlık bilgilerinin ne şekilde korunacağı, ulusal güvenlik nedeniyle sağlık bilgisi

paylaşıma açılmayacak kişilerin tespiti ilgili bakanlıkların önerisi üzerine Bakanlıkça Kur umca

tespit edilir.

Kurum, genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak işverenler, sağlık

hizmeti sunucuları ve diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdindeki defter, belge ve bilgileri

inceleyebilir, ibrazını isteyebilir.

Kurum, bu Kanunda belirtilen görevleriyle ilgili olarak sağlık hizmeti sunucularının

yürüttüğü hizmet ve işlemleri kontrol yetkisine sahiptir. Kurum, bu yetkisini görevlendirdiği

personeli vasıtasıyla veya kamu kurumları ve özel kurumlardan hizmet satın almak suretiyle

kullanabilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Pr imlere İlişkin Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Pr im Alınması, Prime Esas Kazanç, Pr im Or anları ve Asgarî İşçilik

Pr im alınması zor unluluğu

MADDE 79Kısa

ve uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortası için, bu Kanunda

öngörülen her türlü ödemeler ile yönetim giderlerini karşılamak üzere Kurum prim almak,

ilgililer de prim ödemek zorundadır.

Kurumca tahsil edilen genel sağlık sigortası primleri, tahsil edilmesini müteakip

doğrudan Kurum bütçesinin genel sağlık sigortası kalemine aktarılır.

Pr ime esas kazançlar

MADDE 804

üncü maddenin bir inci fıkr asının (a) ve (c) bentler i kapsamındaki

sigortalıların pr ime esas kazançlarının hesabında;

a) Hak edilen ücretler ile prim, ikr amiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay

b) Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, kıdem tazminatı, iş sonu

tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücr eti, ihbar ve kasa

tazminatları, emekli ikr amiyesi ile Bakanlıkça tutar ları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek,

çocuk ve aile zamları, özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve

aylık toplamı asgarî ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bir eysel

emeklilik katkı payları tutar ları, görevin yer ine getirilmesi için zor unlu olar ak yapılan aynî

yar dımlar ile Bakanlıkça belirlenecek diğer aynî yardımların asgarî ücretin % 30'unu

geçmeyen kısmı, pr ime esas kazanca tâbi tutulmaz.

c) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (c) bendine tâbi sigortalılar a

ödenen döner ser maye katkı payları ve döner ser mayeler den başka adla yapılan bu

nitelikteki her tür lü ödemeler ile ikr amiyeler ve benzer i ödemelerden en yüksek Devlet

memur u aylığının % 200'ünü aşan kısmı pr ime esas kazanca tâbi tutulmaz.

Yukarıdaki fıkr anın (b) ve (c) bentler inde belirtilen istisnalar dışında her ne adla

yapılırsa yapılsın tüm ödemeler pr ime esas kazanca tâbi tutulur. Diğer kanunlardaki prime

tâbi tutulmaması ger ektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında

dikkate alınmaz.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (a) bendi kapsamındaki

sigortalıların pr ime esas kazançlarının hesabında;

1) Hak edilen ücretler,

2) Pr im, ikr amiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan

ödemelerin,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 55

3) İdare veya yargı mercilerince ver ilen kar ar ger eğince yukarıdaki (1) ve (2)

numar alı bentler de belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzer e sigortalılar a o ay

içinde yapılan ödemeler in,

Ancak, ölüm, doğum ve evlenme yar dımları, görev yollukları, seyyar görev

tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu

ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kur umca tutar ları yıllar itibarıyla

belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işver enler tar afından sigortalılar için özel sağlık

sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin %

30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları,

Kur umca belir lenecek diğer aynî yar dımların toplamının asgarî ücretin % 30'unu

geçmeyen kısmı ile görevin yer ine getir ilmesi için zor unlu olar ak yapılan aynî yardımlar

pr ime esas kazanca tâbi tutulmaz.

Yukarıdaki fıkr ada belir tilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm

ödemeler pr ime esas kazanca tâbi tutulur. Diğer kanunlardaki pr ime tâbi tutulmaması

gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.

Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tâbi tutulur. Diğer ödemeler ise

öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin üst sınırı aşan

kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak on iki ayı geçmemek üzere üst sınırın

altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilave edilir. Toplu iş sözleşmelerine tâbi

işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden,

sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu

bir tarihte ödenmesi durumunda, 82 nci madde hükmü de nazara alınmak suretiyle prime esas

kazancın tâbi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir. Bu durumlarda sigorta primlerinin,

yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi

halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102 nci madde hükümleri uygulanmaz.

Saatlik, günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmış olmayıp da

komisyon ücreti ve kâra katılma gibi belirsiz zaman ve tutar üzerinden ücret alan sigortalıların

prim ve ödeneklerinin hesabında esas tutulacak günlük kazançları, 82 nci madde hükmüne göre

belirlenen alt sınırdır.

Bir işverene tâbi olarak çalışan sigortalının belirli ücretinin dışında ayrıca yukarıdaki

fıkra kapsamında ücret alması halinde, prime esas günlük kazancı bunların toplamından oluşur.

Bu Kanun gereğince primlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç, sigortalının, bir ay

için prime esas tutulan kazancının otuzda biridir. Ancak günlük kazancın hesabına esas tutulan ay

içindeki bazı günlerde çalışmamış ve çalışmadığı günler için ücret almamış sigortalının günlük

kazancı, o ay için prime esas tutulan kazancının ücret aldığı gün sayısına bölünmesi suretiyle

hesaplanır.

Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas tutulan gün sayıları, aynı zamanda,

bunların prim ödeme gün sayılarını gösterir. Ancak, işveren ve sigortalı arasında kısmî süreli

hizmet akdinin yazılı olarak yapılmış olması kaydıyla, ay içerisinde günün bazı saatlerinde

çalışan ve çalıştığı saat karşılığında ücret alan sigortalının ay içindeki prim ödeme gün sayısı, ay

içindeki toplam çalışma saati süresinin 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma

süresine göre hesaplanan günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunur. Bu şekildeki

hesaplamada gün kesirleri bir gün kabul edilir.

İşveren ve sigortalı arasında çağrı üzerine çalışmaya dayalı yazılı iş sözleşmesinde

taraflar arasında çalışma süresi gün, hafta ve ay olarak belirlenmemiş ise, sigortalının ay içindeki

prim ödeme gün sayısı haftalık çalışma süresi en az yir mi saat kar ar laştırılmış sayılar ak

yukarıdaki fıkra hükmüne göre hesaplanır.

4857 sayılı İş Kanununun 64 üncü maddesinde belirtilen nedenlere bağlı olar ak

sigortalının çalışmadığı ve ücret almadığı sürelerin telafisi için yaptırılan çalışmalar a ilişkin

pr im ödeme gün sayısı, eksik çalışma yapılan aya mal edilmek üzere bu maddenin yedinci

fıkr ası hükmüne göre hesaplanır. Telafi çalışmasına konu olacak dur umun işveren

tarafından en geç eksik çalışmanın söz konusu olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar

Kur uma bildir ilmesi ve telafi çalışmasına ilişkin pr im belgeler inin, bu çalışmanın yapıldığı

ayı takip eden ayda Kur umca belir lenecek sür enin sonuna kadar Kur uma ver ilmesi,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 56

muhteviyatı pr imlerin de çalışmanın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi

halinde, idari par a cezası ile gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaz.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların aylık prime esas

kazançları, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı

arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katıdır. Bu

sigortalılar tarafından Kurumca belirlenen sürelerde aylık prime esas kazanç beyan edilir. Ancak

beyan edilen kazançta bir değişiklik olması durumunda, sigortalının yeniden beyan ettiği kazanç

üzerinden hesaplanan prim tahsil edilir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişi, aynı

zamanda işveren ise beyan edeceği aylık kazancı, çalıştırdığı sigortalıların kazancının en

yükseğinden az olamaz. Beyanda bulunmayan sigortalının primleri, prime esas asgarî aylık

kazanç üzerinden hesap ve tahsil edilir. Beyanda bulunmayan veya beyan ettiği kazancın düşük

olduğu tespit edilen sigortalıların prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak

beyan edilen kazançla arasındaki farkın primi 89 uncu madde hükümlerine göre gecikme cezası

ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

Sigortalı olmayı gerektiren şekilde birden fazla işte çalışılması halinde, bu Kanun

gereğince alınacak primlerine esas tutulacak aylık ve günlük kazancının tespitinde, yalnızca bu

Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen 4 üncü maddenin ilgili bendi kapsamındaki işlerden

elde ettiği aylık ve günlük kazanç tutarı ayrı ayrı dikkate alınır ve primler buna göre hesaplanır.

Yalnızca genel sağlık sigortasına tâbi olanlar bakımından prime esas aylık kazancın

tespitinde; 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentlerinde sayılan kişiler için 82 nci

maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının iki katının otuz günlük tutarı, 60

ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen kişiler için asgarî ücret, 60 ıncı maddenin

birinci fıkrasının (e) bendi ile 5 inci maddenin (f) bendinde belirtilen kişiler için ise prime esas

asgarî kazanç tutarı esas alınır.

Bu Kanuna gör e ilk defa 4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (c) bendi kapsamında

sigortalı olanların pr ime esas kazançlarının hesabında;

a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;

1) Personel kanunları ger eğince aylık, derece ve kademeler inin ya da r ütbe

kıdemlerinin gösterge r akamlarına, almakta oldukları ek gösterge r akamları eklenmek

suretiyle bulunacak r akamın her yıl tespit edilen memur maaş katsayısı ile çar pımı

sonunda bulunacak tutar lar,

2) Memur iyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları,

3) Makam, temsil ve görev tazminatları har iç personel kanunlarına göre ödenen her

tür lü zam ve tazminatlar,

toplamı,

b) Aylıklarını personel kanunları hükümler ine göre almayan sigor talılar için

yaptıkları görev itibarıyla Devlet Memur ları Kanununa göre girebilecekler i sınıflar daki

benzer görevlerin aynı kadro, unvan, tahsil ve der ecesi için belirlenen prime esas kazanç

tutar ları, belediye başkanlarının almakta oldukları aylık ödenek tutar ları,

c) Başka bir kadro ya da görevin ödeme unsur ları esas alınmak ve kıyaslanmak suretiyle

aylık veya ücret ödenen sigor talılar için; aylık veya ücretleri başka bir kadro veya

görev emsal alınar ak orantılı olar ak belir lener ek ödenen aylık veya ücret tutarı,

esas alınır.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Pr im or anları ve Devlet katkısı

MADDE 81Bu

Kanun gereğince alınacak sigorta prim oranları aşağıdaki şekildedir:

a) Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %

20'sidir. Bunun % 9'u sigortalı hissesi, % 11'i işveren hissesidir.

b) Bu Kanunda belirtilen fiilî hizmet zammı uygulanan işlerde çalışan sigortalılar

için uygulanacak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları pr im or anı, (a) bendinde belirtilen

% 20 oranının, her yıl için 40 ıncı maddeye göre eklenen fiilî hizmet gün sayısının 360' a

bölümü sonucu bulunacak or anınında artırılması suretiyle belir lenir. Bu şekilde bulunan

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 57

oran ile (a) bendinde belirtilen % 20 oranı ar asındaki far ka ait pr imin tamamı işveren

tarafından ödenir.

b) Bu Kanunda belir tilen fiilî hizmet zammı uygulanan işler de bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkr asının;

1) (a) bendi kapsamında çalışan sigor talılar için uygulanacak malûllük, yaşlılık ve

ölüm sigortaları pr im or anı, bu maddenin (a) bendinde belirtilen % 20 oranına; 40 ıncı

maddeye göre 60 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde1 puan, 90 fiili hizmet gün sayısı

eklenecek işler de 1.5 puan, 180 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 3 puan,

2) (c) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için ise uygulanacak malûllük, yaşlılık

ve ölüm sigortaları pr im or anı, bu maddenin (a) bendinde belir tilen % 20 oranına; 40 ıncı

maddeye göre 60 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işler de 4 puan, 90 fiilî hizmet gün sayısı

eklenecek işler de 6 puan, 180 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işler de 12 puan,

eklenmesi sur etiyle belir lenir ve bu şekilde bulunan or an ile bu maddenin (a)

bendinde belirtilen % 20 oranı ar asındaki far ka ait pr imin tamamı işveren tar afından

ödenir.

c) Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı

bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre % 1 ilâ % 6,5 oranları arasında olmak üzere, 83

üncü maddeye göre Kurumca belirlenir. Bu primin tamamını işveren öder.

d) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen öğrenciler ile (e) bendinde

belirtilen kursiyerler için prim oranı prime esas kazançlarının % 1'idir. Kursiyerlerin prime esas

günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı dikkate alınır. Aday

çırak, çırak ve meslekî eğitim gören öğrencilerin prime esas kazancı ilgili kanunlarında belirtilen

şekilde uygulanır.

_______________________

(1) Bu bent Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile Kanunun

4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden iptal

edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006 tarihli

ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile Yürürlüğü

Durdurulmuştur.

e) Yaşlılık aylığı almakta iken bu Kanuna tâbi bir işte çalışanlar a uygulanacak

sosyal güvenlik destek pr imi or anı (a), (c) ve (f) bentler inde belir tilen pr im or anlarının

toplamı kadardır. Sigortalı ve işveren hissesi bu bentlerde belirtilen or anlar dadır.

82 nci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan prime esas kazancın % 12,5'idir. Bu primin %

5'i sigortalı, % 7,5'i ise işveren hissesidir. Yalnızca genel sağlık sigortasına tâbi olanların genel

sağlık sigortası primi, prime esas kazancın % 12'sidir.

g) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar (a), (c) ve (f)

bentlerindeki prim oranlarının toplamı üzerinden, şayet sosyal güvenlik destek pr imi ödemek

suretiyle çalışıyor lar ise (e) bendinde belirtilen pr im or anlarının toplamı üzer inden

primlerini öderler.

h) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkr asının (c) bendi kapsamındaki

sigortalılar için;

1)Bu Kanuna göre bağlanacak vazife malullüğü aylıkları ile bunların hak

sahipler ine bağlanacak ölüm aylıklarının karşılığı olmak üzere her yıl kamu idareler inin

bütçeler i içinde kamu görevlilerine ait prime esas matr ah üzer inden % 5’i or anında ek

karşılık olar ak pr im alınır.

2)İlk defa göreve başlayanların veya çalışmakta olduğu gör evi bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkr asının (c) bendi kapsamına alınanların ilk tam aylık, ücret veya

ödenekler inden % 25 giriş pr imi ile bunun karşılığı olar ak aynı or anda kamu idar esi pr imi

alınır.

3)Prime esas aylık, ücret veya ödeneklerdeki derece ve kademeler ile ek göstergeler i

ve özel hizmet tazminatı yükselme sur etiyle artanların ilk aya ait % 100 artış far kları ve

buna karşılık aynı miktar da kur umlarınca verilecek kamu idaresi hissesi, katsayı

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 58

ar tışlarından ve daha aşağı aylık veya ücretli bir vazifeye geçmiş olanların sonr adan evvelki

aylık der ecesine yükselmeler i halinde % 100 artış far kı kesilmez.

Devlet, sigortalının pr ime esas kazancı esas alınarak; malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları için % 5 oranında; genel sağlık sigortası için ise % 3 oranında katkı yapar.

Devlet katkısı, Kur umun ay itibarıyla tahsil ettiği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile

genel sağlık sigortası pr iminin dör tte biri olar ak hesaplanır. Devlet katkısının ödenmesine

ilişkin usûl ve esaslar, Bakanlar Kur ulu kar arıyla belir lenir.

Devlet, Kur umun ay itibarıyla tahsil ettiği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigor taları ile

genel sağlık sigortası pr iminin dörtte bir i oranında Kur uma katkı yapar. Devlet katkısı

olar ak hesaplanacak tutar talep edilen tarihi takip eden 15 gün içinde Hazinece Kur uma

ödenir.

Günlük kazanç sınır ları

MADDE 82Bu

Kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas

tutulan günlük kazancın alt sınırı, asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise günlük kazanç alt

sınırının 6,5 katıdır.

Günlük kazançları yukarıdaki fıkrada belirtilen alt sınırın altında olan sigortalılar ile

ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan

fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanır.

İkinci fıkraya göre sigortalının kazancı alt sınırın altında ise bu kazanç ile alt sınır

arasındaki farka ait sigorta primleri ile ücretsiz çalışan sigortalılara ait sigorta primlerinin tümünü

işveren öder.

Sigortalıların bu Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen aynı sigortalılık haline tâbi

olacak şekilde birden fazla işte çalışması nedeniyle Kuruma ödenen primler toplamı, bu

sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa,

aşan kısmın tamamı, sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi

oranında sigortalıya defaten geri ödenir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve

gecikme zammı ile faiz ödenmez.

Kısa vadeli sigor ta kolları prim tar ifesi ve işkollarının ve işler in tehlike sınıf ve

der ecelerinin belir lenmesi

MADDE 83Kısa

vadeli sigorta kolları primi, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı

bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre tespit edilir. İş kolları tehlikenin ağırlığına göre

sınıflara, bu sınıflar da özel iş şartlarına ve tehlikeyi önlemek için alınmış olan tedbirlere göre

derecelere ayrılır. Hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiği, tehlike sınıf ve derecesine ait

prim oranlarının ve tehlike derecelerinin belirlenmesinde uygulanacak esaslar, ilgili bakanlıkların

görüşleri de alınarak Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulacak

bir tarife ile tespit edilir. Prim tarifesi gerekli görülürse aynı usûlle değiştirilebilir.

Yapılan işin birinci fıkrada belirtilen tarifeye göre hangi tehlike sınıf ve derecesine

girdiği ve ödenecek kısa vadeli sigorta kolları primi oranı Kurumca belirlenerek işverene ve 4

üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlara tebliğ edilir. İş kazasını ve

meslek hastalığını önleyecek tedbirler hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun bulunmadığı

tespit edilen işler, Kurumca daha yüksek primli derecelere konulabilir.

Kurum, işyerinin tespit edilmiş bulunan tehlike sınıf ve derecesini yaptıracağı

incelemelere dayanarak kendiliğinden veya işverenin ya da 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b)

bendine göre sigortalı sayılanların isteği üzerine değiştirebilir. Kurumca yapılacak değişikliklere

ilişkin kararın takvim yılından en az bir ay önce işverene, işveren tarafından değişiklik isteğinin

de takvim yılından en az iki ay önce Kuruma bildirilmesi şarttır.

Böylece karara bağlanacak değişiklikler, karar veya istekten sonraki takvim yılı başında

yürürlüğe girer.

İşverenler ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlar,

tehlike sınıf ve derecesi ile prim oranı hakkında Kurumca yapılacak yazılı bildirimi aldıktan sonra

bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. Kurum, bu itirazı inceleyerek en geç üç ay içinde karara

bağlayarak sonucunu itiraz edene bildirir. İlgililer, Kurumun kararı üzerine, kararın tebliğ

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 59

tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili mahkemeye başvurabilir. Kuruma itiraz edilmesi veya

mahkemeye başvurulması, primlerin takip ve tahsilini durdurmaz.

İşverenin veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların

itirazı; işyerinin tehlike sınıfı ve derecesi ile kısa vadeli sigorta kolları prim oranının tebliğine

ilişkin yazının işverence veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı

sayılanlar tarafından tebellüğünden itibaren bir ay içinde yapılmış ise, değiştirilen iş kolu kodu ve

tehlike sınıfı ile tehlike derecesinin hatalı uygulandığı tarihten, bir aylık süre dışında yapılmış ise,

itirazın Kurum kayıtlarına intikali tarihini izleyen yılbaşından, üçüncü fıkrada belirtilen sürelerin

aşılması durumunda ise, Kurumca yapılacak değişikliğe ilişkin kararın tebliğini izleyen takvim

yılı başından geçerli olarak uygulanır.

Bu değişiklik nedeniyle tehlike sınıf ve derecesinin yükselmesi halinde, kararın işverene

veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlara tebliğ edildiği tarih

ile yürürlük tarihi arasındaki süreye ilişkin kısa vadeli sigorta kollarına ait prim farkının tebliği

tarihini takip eden bir ay içerisinde Kuruma ödenmesi halinde, fark prim için gecikme cezası ve

gecikme zammı alınmaz. Aksi takdirde, fark primi 89 uncu madde uyarınca gecikme cezası ve

gecikme zammı ile birlikte tahsil olunur. Tehlike sınıf ve derecesinin düşmesi halinde ise, kısa

vadeli sigorta kolları sigortası prim farkı, işverenin varsa borçlarına mahsup edilir, yoksa iade

edilir. Bir ay içinde iade edilmesi halinde faiz ödenmez.

Tehlike sınıf ve der eceler ini etkileyebilecek değişiklikler

MADDE 84İşverenler

ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı

sayılanlar, tehlike sınıf ve derecesini etkileyebilecek her türlü değişikliği bir ay içinde Kuruma

bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirim üzerine Kurum, yaptıracağı incelemeler sonunda tehlike

sınıf ve derecesini değiştirebilir. Tehlike sınıf ve derecesini etkileyebilecek değişiklik bir ay

içinde bildirilirse bu konuda Kurumca verilecek karar, değişikliğin meydana geldiği tarihten

sonraki ay başından başlanarak uygulanır.

Tehlike sınıf ve derecesini etkileyebilecek değişiklik bir ay içinde bildirilmezse;

a) Tehlike sınıfı yükseliyorsa, değişikliğin meydana geldiği,

b) Tehlike sınıfı düşüyorsa, değişikliğin Kurumca öğrenildiği,

tarihler esas alınmak ve bu tarihlerden sonraki ay başından itibaren uygulanmak üzere,

Kurumca karar alınır ve ilgililere tebliğ olunur.

Asgarî işçilik uygulaması

MADDE 85İşverenin,

işin emsaline, niteliğine, kapsam ve kapasitesine göre işin

yürütümü açısından gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç

tutarının altında bildirimde bulunduğunun tespiti halinde, işin yürütümü açısından gerekli olan

asgarî işçilik tutarı; yapılan işin niteliği, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer

işletmelerde çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi

unsurlar dikkate alınarak tespit edilir. Söz konusu tespitler, Kurumun denetim ve kontrolle

görevlendirilmiş memurları tarafından yapılır.

Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kur ulan kur um ve kur uluşlar ile

bankalar tarafından ihale mevzuatına göre yaptırılan işlerden ve özel nitelikteki inşaat işlerinden

dolayı bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı Kurumca

araştırılır. Bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğu anlaşılırsa, eksik

bildirilen işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, 89 uncu madde gereği hesaplanacak

gecikme cezasıve gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir.

Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve gecikme zammının ödendiği veya ödeneceğinin işveren

tarafından yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde borç kesinleşir. Kuruma verilecek

taahhütnamede üstlenilen ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, işveren hakkında

88 inci ve 89 uncu maddeler uyarınca işlem yapılır. Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve

gecikme zammının ödenmemesi, taahhütname verilmemesi veya Kurumca işyerinin

denetlenmesine gerek görülmesi durumunda Kurumca inceleme yapılır.

Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen usûllerle Kuruma bildirilmediği tespit

edilen asgarî işçilik tutarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, 88 inci ve

89 uncu maddeler dikkate alınarak işverene tebliğ edilir. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 60

tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca

itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş

mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini

durdurmaz.

Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca, Kuruma asgarî işçilik

tutarının bildirilmediği tespit edilen işyerleri hakkında ayrıca 102 nci maddenin birinci fıkrasının

(d) bendi ile (e) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca idarî para cezası uygulanır.

Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar ile bankalar, bu maddenin uygulanmasıyla

ilgili Kurumca istenilecek bilgileri ve belgeleri yazılı olarak en geç bir ay içinde vermeye

mecburdur.

Kuruma yeterli işçilik tutarının bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında, işin

yürütümü için gerekli olan asgarî işçilik tutarının tespitinde dikkate alınacak asgarî işçilik

oranlarının saptanması ve asgarî işçilik oranlarına vaki itirazların incelenerek karara bağlanması

amacıyla Kurum bünyesinde; Kurum teknik elemanlarından dört üye, Yönetim Kurulunda temsil

edilen işçi ve işveren konfederasyonlarınca görevlendirilecek iki üye, Türkiye Odalar ve Borsalar

Birliğinden bir üye olmak üzere toplam yedi teknik elemandan oluşan, Asgarî İşçilik Tespit

Komisyonu kurulur.

Kurumca gerek görüldüğünde, aynı esaslara göre birden fazla Asgarî İşçilik Tespit

Komisyonu kurulabilir. Komisyon salt çoğunlukla toplanır ve kararlar en az dört üyenin aynı

yöndeki oyu ile alınır. Kurum dışındaki üyelerin üst üste üç toplantıya, son altı ay içinde ise beş

toplantıya katılmaması halinde, toplantıya katılmayan üyeyi görevlendiren konfederasyonların

yerine, üye sayısı bakımından en yüksek bir sonraki konfederasyondan üye davet edilir.

Asgarî İşçilik Tespit Komisyonuna Kurum dışından görevlendirilenlere, katıldıkları her

toplantı günü için (2500) gösterge rakamının memur aylıklarının hesabında kullanılan katsayı ile

çarpılarak bulunacak tutarı üzerinden huzur hakkı Kurumca ödenir.

Asgarî İşçilik Tespit Komisyonunun çalışma usûl ve esasları, Komisyonda görev alacak

teknik elemanların nitelikleri, asgarî işçilik tespitinde uygulanacak yöntem, verilerin belirlenmesi,

tamamlanmış veya devam etmekte olan işlerle ilgili yapılacak yerinde tespit kriterleri ile bu

maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle

düzenlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Pr im Belgeler i ve Pr imlerin Ödenmesi

Prim belgeler i ve işyer i kayıtları

MADDE 86İşveren

bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların

ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların;

a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını,

b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını,

c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını,

gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek

aylık prim ve hizmet belgesini, ait olduğu ayı takip eden ayında Kur umca belir lenecek

yir mibeşinci gününün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu

hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle

yükümlüdür.

İşveren, işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl

başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi

memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen

memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadır.

İşverenin, sigortalıyı, 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci maddesine göre başka bir işverene

iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devretmesi halinde, sigortalıyı devir alan,

geçici iş ilişkisi süresine ilişkin birinci fıkrada belirtilen belgelerin aynı süre içinde işverene ait

işyerinden Kuruma verilmesinden, işveren ile birlikte müteselsilen sorumludur.

Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen

sigortalıların, otuz günden az çalıştıklarını ispatlayan belgelerin işverence ilgili aya ait aylık prim

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 61

ve hizmet belgesine eklenmesi şarttır. Kamu idareleri ile toplu iş sözleşmesi imzalanan

işyerlerinde bu şart aranmaz.

Sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin aylık prim ve hizmet

belgesinin verilmesi gereken süre içinde Kuruma verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin

Kurumca geçerli sayılmaması halinde, otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet

belgesi Kurumca re'sen düzenlenir ve muhteviyatı primler, bu Kanun hükümlerine göre tahsil

olunur.

Sigortalıyı çalıştıran işveren ile alt işveren ve iş görme edimini yerini getirmek üzere

sigortalıyı geçici olarak devralan işveren; aylık prim ve hizmet belgesinin Kurumca onaylanan bir

nüshasını sigortalının çalıştığı işyerinde, birden ziyade işyeri olması halinde ise sigortalının

çalıştığı her işyerinde ayrı ayrı olmak üzere, Kuruma verilmesi gereken sürenin son gününü takip

eden günden başlanarak, müteakip belgenin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar, sigortalılar

tarafından görülebilecek bir yere asmak zorundadır.

Kur umun denetim ve kontrol ile görevlendir ilmiş memur larınca, fiilen yapılan

denetimler sonucunda veya işyer i kayıtlarından yapılan tespitler den ya da kamu

idar eler inin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları ger eğince yapacakları sor uştur ma,

denetim ve incelemeler neticesinde fiilen veya işyeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü

bilgiden veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan

bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken

belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu

belgeler Kurumca re'sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek

işverene tebliğ edilir. İşveren, bu maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden

itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi

halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine

başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.

Mahkemenin Kurum lehine karar vermesi halinde, 88 inci ve 89 uncu maddelerin prim borcuna

ilişkin hükümleri uygulanır.

Kur umun denetim ve kontrolle görevli memur ları ile kamu idareler inin denetim

elemanlarınca, isyerinde fiilen yapılan denetimler sonucunda çalıştığı belir lendiği halde,

hizmetlerinin veya pr ime esas kazançlarının Kur uma bildir ilmediği anlaşılan veya eksik

bildirildiği tespit edilen sigortalıların geriye yönelik hizmetler inin veya pr ime esas

kazançlarının, en fazla tespitin yapıldığı tarihten geriye yönelik bir yıllık süreye ilişkin

kısmı dikkate alınır.

Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca

tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl

içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme

kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

Sigortalının çalıştığı bir veya birden fazla işte, bu Kanunda yazılı şartları yerine getirmiş

olmasına rağmen, kendisi için verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin işveren

tarafından verilmediği veya verilen aylık prim ve hizmet belgesinde kazançların veya prim ödeme

gün sayılarının eksik gösterildiği Kurumca tespit edilirse, hastalık ve analık sigortalarından

gerekli ödemeler yapılır.

Bu maddede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, 102 nci maddeye

göre işlem yapılır.

Kamu idarelerinde işyerinin özelliği nedeniyle prim belgelerinin farklı sürelerde verilme

zamanını belirlemeye, Kurum yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar ile

belgelerin içerik ve şekli, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Pr im ödeme yükümlüsü

MADDE 87Bu

Kanunun uygulanmasında kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel

sağlık sigortası ve isteğe bağlı sigorta bakımından;

a) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine ve 5 inci maddenin birinci

fıkrasının (a) ve (g) bentler ine tâbi olanların ile bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal

güvenlik destek primine tâbi olanlar için bunların işverenleri,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 62

b) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tâbi olanlar ile bu kapsamda sayılan

kişilerden sosyal güvenlik destek primine tâbi olanlar, isteğe bağlı sigortalı olanlar ve 60 ıncı

maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentlerinde sayılan kişilerin kendileri,

c) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan kişiler için primi yılı merkezî

yönetim bütçesinden karşılanmak üzere ilgili kamu idareleri,

d) 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde sayılan kişiler ile 5 inci maddenin (e)

ve (f) bentlerinde belirtilenler için Türkiye İş Kurumu,

e) 5 inci maddenin (b) bendinde belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî

eğitim görenler ile meslek liselerinde zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler için Milli Eğitim

Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar, yüksek öğrenim sırasında zorunlu staja

tâbi tutulan öğrenciler için öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumu,

f) 5 inci maddenin (c) bendine tâbi olanlar için işverenleri veya kendileri,

prim ödeme yükümlüsüdür.

Pr imlerin ödenmesi

MADDE 884

üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıları

çalıştıran işveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar

toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını

ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç ertesi ayın

sonuna kadar Kuruma öder.

Hak edilen ancak, ödenmemiş olan ücretler üzerinden hesaplanacak primler hakkında da

birinci fıkradaki hüküm uygulanır.

60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (d) ve (g) bentleri gereği genel sağlık

sigortalısı sayılanlar için, her ay otuz tam gün genel sağlık sigortası primi ödenmesi zorunludur.

Şu kadar ki, 60 ıncı maddenin bir inci fıkr asının (b) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı

olanların aynı ay içinde zor unlu sigor ta kapsamında pr imi ödeme gün sayısı bulunması

halinde ayın kalan günleri için genel sağlık sigor tası primi dahil isteğe bağlı sigorta primi

ödenir.

60 ıncı maddenin birinci fıkr asının (c) bendi kapsamına girenler için pr im ödeme

yükümlüler inin ödeyecekler i genel sağlık sigor tası pr imi, pr imin tahakkuk ettirileceği ay

itibarıyla bu kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılan toplam kişi sayısının dör de bölünmesi

suretiyle bulunacak kişi sayısı esas alınmak suretiyle hesaplanır.

________________________

(1) Bu fıkranın 2007 yılında uygulanması ile ilgili olarak, 29/12/2006 tarihli ve 26391 Mükerrer

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 30 uncu

maddesine bakınız.

87 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen yükümlüler, her aya ait

pr imine tâbi olanların pr imleri, aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Bu kişiler

primlerini en fazla 360 günle sınırlı olmak üzere peşin olarak erken ödeyebilir. Erken ödeme

halinde erken ödenen her gün için 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil

Usulü Hakkında Kanunun Ek 1 inci maddesine göre erken ödeme indirimi hükümleri uygulanır.

Ancak yapılan erken ödeme indirimi, prime esas kazançtan indirilmez. Erken ödemede

sigortalılık süresi, sigorta priminin ait olduğu her ayın ilk gününden itibaren, prim ödeme gün

sayısına dahil edilir. Erken ödeme yapılan ve prim ödeme gün sayısına dahil edilmeyen sürede

isteğe bağlı sigortalılığın sona ermesi halinde, sigortalılık süresine sayılmayan günlere ait primler,

ilgililere iade edilir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (b) bendinin (4) numar alı alt

bendine tabi sigortalılar için, genel sağlık sigortası primi ile malullük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları pr imini ayrı ayrı veya bir likte tahsil edilecek şekilde pr im ödeme tar ihler ini veya

dönemler ini belir lemeye Kur um yetkilidir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, her ay için

otuz tam gün prim ödemesi zorunludur. Bu kapsamdaki sigor talılardan, bu Kanuna gör e

tescilleri yapıldığı halde, beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu süreler e

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 63

ilişkin prim bor çlarının Kur umca yapılacak bildirimde belirtilen süre içer isinde

ödenmemesi halinde, daha önce prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği pr imler in tam

olar ak karşıladığı ayın sonu itibar iyle, prim ödemesi bulunmayan sigor talının ise tescil

tarihi itibar iyle sigortalılığı dur dur ulur. Prim borcunun ait olduğu süreler sigortalılık

süresi olar ak değerlendirilmez ve bu sür elere ilişkin Kur um alacakları takip edilmeyerek,

Kur um alacakları ar asında yer ver ilmez. Ancak, sigortalı ya da hak sahipler i daha sonr a

mür acaatları tar ihindeki 80 inci maddenin dokuzuncu fıkr asına gör e belir lenecek prime

esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarını, tebliğ tar ihinden itibar en üç ay

içinde ödedikler i takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olar ak değer lendir ilir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran

işverenler, çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu

Kanun gereğince hesaplanacak prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim

tutarlarını da bu tutara ekleyerek, en geç ödemenin yapıldığı tarihi takip eden onbeş gün içinde

Kuruma öderler.

87 nci maddenin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlüler, her aya ait

primleri ilgili ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma öderler.

Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında

gider yazılamaz.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı

sayılanların prim borçları, sattıkları tarımsal ürün bedellerinden borç tutarını geçmemek şartıyla

% 1 ilâ % 3 % 5 oranları ar asında oranında olmak üzer e kesinti yapılmak suretiyle tahsil

etmeye Kurum yetkilidir.

Prim borçları katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebilir. Bu

takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibi kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı veya

iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep

edebilir. Bu işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının

birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen onbeş gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi

halinde, yasal süresi içinde ödendiği kabul edilir. Ancak prim borçlarının katma değer vergisi

iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi talebinde bulunulduğu halde, süresinde mahsup

edilemeyen veya eksik mahsup edilen prim borçları için birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini

izleyen günden başlanarak gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır. Kurum, Maliye

Bakanlığının uygun görüşü ile bu uygulamadan faydalanacak işverenleri; iştigal konusu, işletme

türü ve işletme büyüklüğü itibariyle belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunulan

işverenlerin prim borcu ödeme süresini otuz günü aşmamak üzere uzatmaya yetkilidir.

Kurum, prim ve her türlü alacaklarını, işverenlere olan borçlarından mahsup etmek

suretiyle tahsil etmeye yetkilidir.

Primlerin özel ödeme şekilleri kullanılmak suretiyle ödenmesi zorunluluğunu getirmeye

ve primlerin yatırılacağı tahsilât kuruluşlarını belirlemeye Kurum yetkilidir

Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, Amme

Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç, diğer

maddeleri uygulanır. Kurum, Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun

uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen

yetkileri kullanır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 64

Kur um her tür lü alacağın teminatını teşkil etmek üzere Yeni Tür k Lir ası ve/veya

yabancı par a bir imi üzer inden ticari işletme, taşınır ve/veya taşınmaz rehni dahil olmak

üzere her tür lü teminat almaya yetkilidir.

Kur umun prim ve diğer alacakları amme alacağı niteliğinde olup, imtiyazlı

alacaktır. Bu alacaklar için tatbik edilen ihtiyati ve icr ai hacizlerde 9/6/1932 tarihli, 2004

sayılı İcr a ve İflasKanununun 268 inci maddesinin bir inci fıkr asının son cümlesi hükmü

uygulanmaz.

Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü

Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun

alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması

alacakların takip ve tahsilini durdurmaz.

Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda

belirtilen sürelerde ödenmez ise, kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu

görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri, görevleri

ile ilgili olarak Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.

Kurum, kamu idarelerinde işyerinin özelliği nedeniyle primlerin farklı zamanlarda ödeme

süresini belirlemeye yetkilidir. Prim alacaklarının tahsili için en geç bir yıl içinde icra yoluna

başvurmayan Kurum yetkili personeli hakkında genel hükümlere göre kovuşturma yapılır.

Miktarı Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarı geçen ve yurt dışına çıkış yasağı

konulacağına dair ihtar tebliğ edilmesine rağmen, borcunu ödemeyen işverenlerin kendileri veya

kanunî temsilcileri hakkında Kurumun talebi üzerine, 5682 sayılı Pasaport Kanununun 22 nci

maddesi hükümleri uygulanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar ile haklı sebebin neler olduğu, Kurum

tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Pr im bor çlarına halef olma, gecikme cezası ve gecikme zammı ile iadesi gereken

pr imler

MADDE 89Sigortalıların

çalıştırıldığı işyeri aktif ve pasif değer leri ile bir likte

başka bir işyer i ile bir leşir, devr edilir veya intikal ederse, eski işverenin Kur uma olan

sigorta pr imi ile gecikme cezası ve gecikme zammı ve faiz dahil tüm borçlarından, aynı

zamanda yeni işveren de müşter eken ve müteselsilen sor umludur. Bu hükme aykırı

sözleşme hükümler i Kur uma karşı geçersizdir.

Sigortalının çalıştırıldığı işyer i aktif ve/veya pasifi ile bir likte devredilir veya intikal

ederse ya da başka bir işyerine katılır veya birleşir se eski işver enin Kur uma olan pr im ile

gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer fer iler inden oluşan bor çlarından, aynı zamanda

yeni işver en de müştereken ve müteselsilen sor umludur. Bu hükme aykırı sözleşme

hükümleri Kur uma karşı geçersizdir. Bu fıkr anın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları

belirlemeye Kur um yetkilidir.

Kurumun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen

kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her bir ay için % 3 oranında gecikme

cezası uygulanarak artırılır. Ayrıca, her ay için bulunan tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten

başlamak üzere borç ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak

bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma

senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. Ancak,

ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır. Bakanlar Kurulu, ilk üç ay için

uygulanan gecikme cezası oranını iki katına kadar artırmaya veya bu oranı % 1 oranına kadar

indirmeye, yeniden kanunî oranına getirmeye ve uygulama tarihini belirlemeye yetkilidir. Dava

ve icra takibi açılmış olsa bile, prim ve diğer Kurum alacaklarının ödenmemiş kısmı için gecikme

cezası ve gecikme zammı tahsil edilir.

Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl

geçmemiş ise, hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya genel

sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanunî faizi ile birlikte geri verilir. Kanunî faiz, primin

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 65

Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre

için hesaplanır. Ancak Borçlar Kanununun 65 inci maddesi hükmü saklıdır.

Prim iadesi nedeniyle sigortalıların, isteğe bağlı sigortalıların, genel sağlık sigortalılarının

aylık, gelir, ödenek ve sağlık hizmetlerinden yararlanma şartlarını yitirmeleri durumunda, bu

Kanuna göre ödenen aylık, gelir ve ödenekler ile sağlanan sağlık hizmetleri durdurulur. Yanlış

veya yersiz yapılan masraflar 96 ncı madde hükümlerine göre ilgililerden geri alınır.

Prim ve idar i par a cezası borçlarının hak edişlerden mahsubu, ödenmesi ve

ilişiksizlik belgesinin ar anması

MADDE 90Kamu

idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, katılım bankaları, ve

bankalar ve kanunla kur ulan kur um ve kur uluşlar ihale yolu ile yaptırılan her türlü işleri

üzerine alanları ve bunların adreslerini onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.

İşverenlerin hak edişlerinin, Kuruma ihale konusu işin yapıldığı süreye ilişkin idari par a

cezası, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının olmaması kaydıyla ödenmesi, kesin

teminatlarının ise ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borçlarının bulunmadığının tespit

edilmesinden sonra iade edilir.si esastır. İşverenler in, kamu idareleri ile döner ser mayeli

kur uluşlar, bankalar ve kanunla kur ulan kur um ve kur uluşlar nezdindeki her çeşit alacak,

teminat ve hak edişler i üzerinde işçi ücr eti alacakları har iç olmak üzere yapılacak her türlü

devir, temlik, el değiştir me, ihtiyati haciz ve haciz işlemler i, Kur um alacaklarını

karşılayacak kısım ayrıldıktan sonr a, kalan kısım üzer inde hüküm ifade eder.

Hak edişlerin mahsubu ve ödenmesi ile ve teminatların prim ve idari para cezası

borçlarına karşılık teminata karşılık tutulmasına ilişkin işlemlerin usûl ve esasları, Bakanlar

Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.

Valilikler, belediyeler, il özel idareleri ve ruhsat vermeye yetkili diğer merciler

tarafından, geçici iskân veya yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce ilgililerden yapılan

inşaat dolayısıyla; diğer kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar ve bankaların, Bakanlar

Kurulu kararı ile belirlenecek işlemlerinde Kuruma borçlarının bulunmadığına dair Kurumca

düzenlenmiş bir belgenin istenmesi zorunludur.

Bu maddede belirtilen yükümlülükler yerine getirilmeden hak ediş ödenmesi, kesin

teminatın iade edilmesi veya geçici iskân izin belgesi ve yapı kullanma izin belgesi verilmesi

veya diğer işlemlerin gerçekleştirilmesi hallerinde, ilgililer hakkında genel hükümlere göre idarî

ve cezaî işlem yapılır.

Ülke çapında uygulanan ve özel bir izne veya belgeye dayanmayan genel

düzenlemeler har iç olmak üzer e, belir li bölgeler e veya sektörlere yönelik ya da kamu

kur um ve kur uluşları tar afından ver ilen özel belgelere veya izinlere dayalı olar ak kamudan

kaynak tahsis edilmesi veya kamu alacaklarından vazgeçilmesi şeklinde kanun, kar ar name

ve diğer mevzuatla sağlanan ar aştır ma geliştir me, ür etim, yatırım pazarlama ve benzer i

tüm aşamalar da uygulanan devlet yar dımı, teşvik ve destekler in, daha önce başlayıp devam

eden nakdi olmayanlar har iç olmak üzere, ver ilmesinden önce işverenler den Kur uma

muaccel olmuş prim ve idari par a cezası bor çlarının bulunmadığına veya tecil ve

taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına dair belge ve bilgiler in istenmesi zor unludur.

Tecil ve takside bağlanmış ya da yapılandırılmış olan bor çlar a ilişkin yükümlülükler in

yerine getir ilmemesinden dolayı anlaşması bozulanlar dan veya bu sebepler dışında söz

konusu yar dım, teşvik ve destekler den yar ar lanmaması gerektiği sonr adan anlaşılanlardan,

yapılan devlet yardımı teşvik ve destek ödemeler i ilgili mevzuat çerçevesinde müeyyideler i

ile bir likte geri alınır. Bu fıkr anın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile

Hazine Müsteşar lığının gör üşler i alınar ak Kur umca belir lenir.

Afet dur umunda belgeler in verilme süresi ve primlerin ertelenmesi

MADDE 91İşyerleri

yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii

afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla olayın meydana

geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin,

yapılacak inceleme sonucu anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 66

prim borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık prim borçları,

olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca ertelenebilir.

Birinci fıkrada belirtilen durumlarda, afetin meydana geldiği ayda verilmesi gereken aylık

prim ve hizmet belgeleri, afetin meydana geldiği ayı takip eden üç ay içinde Kuruma verildiği

takdirde, süresinde verilmiş sayılır.

15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak

Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun uyarınca genel hayatı etkilediğine karar verilen

afetler nedeniyle, afet bölgesinde doğrudan veya dolaylı olarak zarar gören işverenlerle sigortalı

ve hak sahiplerinin bu Kanuna göre vermekle yükümlü oldukları belgelerin verilme süresi ile

ödenmesi gereken primlerin ve diğer Kurum alacaklarının ödeme sürelerini bu Kanundaki

sürelere bağlı olmaksızın, afet bölgesindeki şartları ve gelişmeleri göz önünde tutarak belirlemeye

ve ertelemeye Kurum yetkilidir.

Prim borcunun ertelendiği sürede zamanaşımı işlemez ve ertelenen kısmına gecikme

cezası ve gecikme zammı uygulanmaz.

BEŞİNCİ KISIM

Ortak ve Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Ortak Hükümler

Sigortalılığın zor unlu oluşu, sona er mesi ve sosyal güvenlik sicil numar ası

MADDE 92Kısa

ve uzun vadeli sigortalar kapsamındaki kişiler in sigortalı ve genel

sağlık sigortalısı olması, ile genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin ise sigortalı genel

sağlık sigor talısı olması zorunludur. Bu Kanunda yer alan sigorta hak ve yükümlülüklerini

ortadan kaldırmak, azaltmak, vazgeçmek veya başkasına devretmek için sözleşmelere konulan

hükümler geçersizdir.

Bu Kanuna göre alınacak sigorta primleri ve idarî para cezalarının ödenmesi için,

Kurumca işverene yapılacak bildirim üzerine prim borçları ve idarî para cezaları ödenmezse,

Kurumca düzenlenen prim borcunu ve idarî para cezasını gösteren belgeler resmî dairelerin

usûlüne göre düzenledikleri belgeler hükmündedir.

Sigortalılık, bu Kanunda sayılan sigortalı sayılma şartlarının kaybedilmesi veya ölüm

halinde sona erer.

Sigortalılar, isteğe bağlı sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin; genel sağlık sigortalıları

ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tescil ve diğer tüm işlemlerinde sosyal güvenlik

sicil numarası olarak Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, yabancı uyruklu kişiler için ise

Kurumca verilecek sosyal güvenlik sicil numarası kullanılır.

Devir, temlik ve Kur um alacaklarında zamanaşımı

MADDE 93Bu

Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve

ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu

Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez.

Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı

başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tâbidir. Kurumun prim ve diğer alacakları, hizmet

tespiti veya asgarî işçilik uygulaması nedeniyle doğmuş ise zamanaşımı süresi; mahkeme

kararının kesinleşme tarihinden, Kurum veya diğer kamu idarelerinin denetim ve kontrolle

görevlendirilen memurları tarafından yapılan tespitler sonucunda doğmuş ise rapor tarihinden

veya bu idareler tarafından düzenlenen belgelerden doğmuş ise belgenin Kuruma intikal ettiği

tarihi takip eden yıl başından itibaren beş yıl olarak uygulanır. Ancak, bu durumda zamanaşımı

süresi on yıldan az olamaz. Bu alacaklar için gecikme cezası ve gecikme zammı, alacağın ait

olduğu ayın veya dönemin ayı takip eden ayın sonundan itibaren uygulanır.

Bu Kanuna dayanılarak Kurumca açılacak tazminat ve rücû davaları, on yıllık

zamanaşımına tâbidir. Zamanaşımı tarihi; rücû konusu gelir ve aylıklar bakımından Kurum onay

tarihinden, masraf ve ödemeler için ise masraf veya ödeme tarihinden itibaren başlar.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 67

Zamanaşımından sonra yapılan ödemeler kabul edilir. Ancak, 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (b) bendine tâbi sigortalıların zamanaşımı nedeniyle prim ödenmeyen süreleri,

sigortalılık süresinden sayılmaz ve bu süreye ilişkin sigortalılık hak ve yükümlülükleri düşer.

Kontrol muayenesi

MADDE 94Kurum

yürütülen soruşturma kapsamıyla sınırlı olmak üzere;

a) Sağlık hizmeti alan genel sağlık sigortalısından veya bunların bakmakla yükümlü

olduğu kişilerden, sağlık hizmetinin gerçekten alınıp alınmadığını,

b) Sigortalının, isteğe bağlı sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malûllük, iş

göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığını,

tespit amacıyla kontrol muayenesi ve tetkik yaptırılmasını talep edebilir.

Malûllük, vazife malullüğü aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış

sigortalılar, malûllük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğunu

ileri sürerek aylık ve gelirlerinde değişiklik yapılmasını isteyebilecekleri gibi; Kurum da harp

malûlleri ve vazife malûllüğüeri har iç, malûllük, aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri

bağlanmış sigortalılar ile aylık veya gelir bağlanan ve çalışma gücünün en az % 60'ını yitiren

malûl çocukların kontrol muayenesine tâbi tutulmasını talep edebilir.

Kurumca yaptırılan kontrol muayenesinde veya sigortalının isteği üzerine ya da işe

alıştırma sonunda yapılan muayenesinde yeniden tespit edilecek malûllük durumuna göre,

malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri, yeni malûllük durumuna esas tutulan raporun

tarihini takip eden ödeme dönemi başından başlanarak artırılır, azaltılır veya kesilir.

Çalışma gücünün en az % 60'ını yitiren malûl çocuklara bağlanmış bulunan gelir ve

aylıklar, kontrol muayenesi sonunda tespit edilecek malûllük durumuna göre, rapor tarihinden

sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilir.

Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul

edilebilir bir özürü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalının malûllük aylığı

veya sürekli iş göremezlik geliri ile çalışma gücünün en az % 60'ını yitiren malûl çocukların

kendilerine bağlanmış olan gelir veya aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki

ödeme dönemi başından itibaren kesilir.

Ancak, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak üç

ay içinde yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen

sigortalının veya aylık ya da gelir bağlanmış olan malûl çocuğun kesilen aylık veya geliri,

kesildiği tarihten başlanarak yeniden bağlanır.

Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten üç ay geçtikten

sonra yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen

sigortalının malûllük aylığı veya yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri,

gelir veya aylık bağlanan çalışamayacak durumda malûl çocukların ise almakta oldukları gelir

veya aylık, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak yeniden bağlanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Sağlık r aporlarının usûl ve esaslarının belirlenmesi

MADDE 95Bu

Kanun gereğince, yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, çalışma

gücü kaybı, geçici iş göremezlik ödeneklerinin verilmesine ilişkin raporlar ile iş kazası ve meslek

hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü veya çalışma gücü kaybına esas teşkil edecek sağlık

kurulu raporlarının usûl ve esaslarını, bu raporları vermeye yetkili sağlık hizmeti sunucularının

sahip olması gereken kriterleri belirlemeye, usûlüne uygun olmayan sağlık kurulu raporu ve

dayanağı tıbbî belgeleri düzenleyen sağlık hizmet sunucusuna iade ederek belirlenen bilgileri

içerecek şekilde yeniden düzenlenmesini istemeye Kurum yetkilidir.

Usûlüne uygun sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgeler ile gerekli diğer belgelerin

incelenmesiyle; yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu

tespit edilen meslekte kazanma gücünün kaybına veya meslekte kazanma gücünün kaybı

derecelerine ilişkin usûlüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporları ve diğer belgelere

istinaden Kurumca verilen karara ilgililerin itirazı halinde, durum Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık

Kurulunca karara bağlanır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 68

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık Bakanlığı ile Kurumun birlikte

çıkaracağı yönetmelikle düzenlenir.

Yersiz ödemeler in geri alınması

MADDE 96Kurumca

işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık

almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla

yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki

her türlü ödemeler;

a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye

doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,

b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye

doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren

üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak

ödemelerde ise bu süre sonundan,

itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu

alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.

Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır,

kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla,

aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır.

Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi

başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında

kesilmek suretiyle uygulanır.

Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl

ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans

MADDE 97Bu

Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı

ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş

yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar. Bu durumda olanların gelir ve aylıkları, beş yıl

geçtikten sonra, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlar.

Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat

edenler hakkında, yukarıdaki hüküm uygulanmaz.

Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar, hakkın

doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer.

Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklarını tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren

aralıksız altı ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma

şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durdurulur.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin alacakları, hakkı doğuran

olayın öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar, hakkı doğuran

olay tarihinden itibaren ise beş yıl sonunda düşer.

Sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin, genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü

olduğu kişilerin, bu Kanunun uygulanması bakımından hak ettikleri alacaklarının süresi içinde

ödenememesi halinde, avans verilmesine Kurum yetkilidir.

Sağlık hizmeti sunucularına, tahakkuk etmiş alacakları faturaların teslim tarihinden

itibaren en geç yetmişbeş gün içinde ödenir. İşlemlerin gecikmesi halinde tahakkuk eden tutarın

% 75'i ilâ % 90'ı arasındaki tutar, son ödeme tarihini takip eden ilk iş gününde alacaklarından

kesilmek üzere avans olarak ödenir.

66 ıncı madde gereği sağlanan sağlık hizmetler inin bedelleri için, yur tdışında

bulunan sağlık hizmet sunucusunun talebi halinde, sağlık hizmetinin sunumundan önce de

avans ödenebilir.

Ücretlerden kesinti yapılmaması, özel sigortalar a ilişkin hükümler ve sosyal

güvenlik sözleşmeler inin yür ütülmesi

MADDE 98İşveren,

sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası için kendisine düşen

yükümlülükler nedeniyle, sigortalıların ücretlerinden kesinti yapamaz. Bu Kanunda hüküm

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 69

bulunmayan hallerde özel sigortalara ilişkin hükümler, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasında

dikkate alınmaz.

Bu Kanun gereğince sağlık hizmetlerinden yararlananların ödemekle yükümlü oldukları

katılım payları, özel sigorta şirketleri tarafından teminat veya ödeme konusu yapılamaz.

Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında yapılacak her türlü işlemler ve

hesaplaşmalar, Kurum tarafından yürütülür. İlgili sözleşmelerde irtibat kurumuna yapılan atıflar,

Kuruma yapılmış sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Sosyal güvenlikle ilgili düzenlemeler ve bildirimler

MADDE 99Sosyal

güvenlik hak ve yükümlülükleri ile ilgili yapılacak her türlü kanunî

düzenlemeler bu Kanunda yapılır.

Bu Kanun gereğince yapılacak bildirimler hakkında, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı

Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Bilgi ve belge isteme hakkı, bilgi ve belgeler in Kur uma ver ilme usûlü

MADDE 100Kur

um, bu Kanun hükümler ine ilişkin yapılan inceleme,

sor uştur malar ve denetimler hakkında Cumhur iyet savcılıklarından, kamu ve özel hukuk

tüzel kişiler i ile gerçek kişilerden bilgi ve belge isteyebilir.

Kamu idareler i, bankalar, döner ser mayeli kur uluşlar, kanunla kur ulmuş kur um ve

kur uluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, Devletin güvenliği ve temel dış yar ar larına karşı

ağır sonuçlar doğur acak hâller ile aile hayatının gizliliği ve savunma hakkına ilişkin

hükümler saklı kalmak kaydıyla özel kanunlardaki yasaklayıcıve sınır layıcı hükümler

dikkate alınmaksızın gizli dahi olsa Kur um tarafından kişiler in sosyal güvenliğinin

sağlanması, 6183 sayılı Kanuna göre Kur um alacaklarının takip ve tahsili ile bu Kanun

kapsamında ver ilen diğer gör evler ile sınırlı olmak üzere istenecek her tür lü bilgi ve belgeyi

sürekli, belli aralıklar la veya münfer it olar ak ver meye, bilgiler in elektronik ortamda

gör üntülenmesini sağlamaya, gör üntülenen bu bilgiler in güvenliğini sağlamaya, muhafaza

etmek zor unda oldukları her tür lü belge ile ver mek zor unda oldukları bilgiler e ilişkin

mikr ofiş, mikrofilm, manyetik teyp, disket ve benzer i ortamlardaki kayıtlarını ve bu

kayıtlar a erişim veya kayıtları okunabilir hale getir mek için gerekli tüm sistem ve şifreler i

incelemek için ibr az etmeye mecbur durlar.

Bu madde kapsamında ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar Kurumun

belirleyeceği süre içerisinde söz konusu talebe cevap vermek ve gereken kolaylığı

göstermekle yükümlüdürler.

Kurum, bu Kanun gereği verilecek her türlü belge veya bilginin internet, elektronik ve

benzeri ortamda gönderilmesi hususunda, gerçek ve tüzel kişileri zorunlu tutmaya, Kur uma

verilmesi gereken her tür lü belge, bildirge ve taahhütnameyi diğer kamu idarelerine ait

for mlarla birleştir meye, söz konusu belgeler i kamu idar eler inin inter net ve elektronik bilgi

işlem ortamından almaya, bu idar elere yapılacak bildirimler i Kur uma ver ilmiş saymaya,

Kanundaki bildirim ve pr im ödeme sürelerini diğer kamu idareleri ile uyumlaştır mak

amacıyla yeniden belir lemeye, bu Kanunun uygulaması ile ilgili işveren, sigortalı ve diğer

kur um, kur uluş ve kişiler in talepler i üzer ine veya resen düzenleyeceği her tür lü bilgi ve

belgeyi bilgi işlem ortamında oluştur maya, bu şekilde hazır lanacak olan bilgi ve belgeler in

sadece inter net ve benzer i iletişim or tamından ilgili kişiler e ver ilmesini kar ar laştır maya

yetkilidir. Elektronik ortamda hazır lanacak bilgi ve belgeler adli ve idar i makamlar

nezdinde resmi belge olar ak geçer lidir.

Belge veya bilgileri internet, elektronik ve benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulan

gerçek ve tüzel kişilerin, Kurumun bilgi işlem sistemlerinin herhangi bir nedenle hizmet dışı

kalması sonucu belge ve bilgiyi, bu Kanunda öngörülen sürenin son gününde Kuruma

gönderememesi ve muhteviyatı primleri de yasal süresi içinde ödeyememesi halinde, sorunların

ortadan kalktığı tarihi takip eden üçüncü işgününün sonuna kadar belge veya bilgiyi gönderir ve

muhteviyatı primleri de aynı sürede Kuruma öder ise bu yükümlülükleri Kanunda öngörülen

sürede yerine getirmiş kabul edilir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 70

Bu maddenin uygulanması ile ilgili usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak

yönetmelikle düzenlenir.

Uyuşmazlıkların çözüm yeri

MADDE 101Bu

Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin

uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür.

ALTINCI KISIM

İdarî Par a Cezaları ve Fesih Hükümler i

Kur umca ver ilecek idarî par a cezaları

MADDE 102Kurumca

dayanağı belirtilmek suretiyle diğer kanunlarda suç oluştursa

dahi ayrıca bu Kanunun;

a) 8 inci maddenin birinci fıkrası ile 61 inci maddede belirtilen bildirgeleri; Kurumca

belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri

ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda

belirtilen süre içinde vermeyenlere, her bir sigortalı için aylık asgarî ücret tutarında, idarî para

cezası uygulanır.

b) 11 inci maddede belirtilen bildirgeyi, Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun

vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu

tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma

vermeyenlere;

1) Kamu idareleri ile bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgarî

ücretin üç katı tutarında,

2) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgarî ücretin iki katı tutarında,

3) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgarî ücret tutarında,

idarî para cezası uygulanır.

c) 86 ncı maddenin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca

belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri

ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen

süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;

1) Belgenin asıl olması halinde aylık asgarî ücretin üç katını geçmemek kaydıyla belgede

kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin beşte biri tutarında,

2) Belgenin ek olması halinde, aylık asgarî ücretin üç katını geçmemek kaydıyla her bir

ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin sekizde biri tutarında,

3) Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re'sen düzenlenmesi

durumunda, aylık asgarî ücr etin üç katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı

sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin yarısı tutarında,

4) Belgenin mahkeme kararı, Kurum veya diğer kamu idarelerinin denetim ve kontrolle

görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler sonucunda veya bu idareler ve bankalar

tarafından düzenlenen belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik

bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup

olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgarî ücretin üç katı

tutarında,

idarî para cezası uygulanır.

d) 59 uncu madde uyarınca Kurumun defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve

kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından veya 59 uncu maddenin beşinci fıkrasında

belirtilen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen raporlara

istinaden, Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için,

aylık asgarî ücretin üç katı tutarında idarî para cezası uygulanır.

e) 86 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki yükümlülüğü Kurumca yapılan yazılı ihtara

rağmen onbeş gün içinde mücbir sebep olmaksızın yerine getirmeyenlere;

1) Bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü iseler, aylık asgarî ücretin oniki katı

tutarında,

2) Diğer defterleri tutmakla yükümlü iseler, aylık asgarî ücretin altı katı tutarında,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 71

3) Defter tutmakla yükümlü değil iseler, asgarî ücretin üç katı tutarında,

4) Defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını

aşmamak kaydıyla; defter ve belgelerin tümünü verilen süre içinde ibraz etmekle birlikte,

kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan

defterler, kanunî tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasdik tarihinden

önceki kısmı, işçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş olduğu tespit edilen defterler, sigorta primleri

hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usûlsüz,

karışık veya noksan tutulmuş defterler, herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas

tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin (sigorta primine esas kazancın

ödemeye bağlı olduğu durumlar dahil) o ayın dahil bulunduğu hesap dönemine ait defterlere

işlenmemiş olması halinde, o aya ait defter kayıtları, Vergi Usul Kanunu gereğince bilanço

esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterler geçerli

sayılmaz ve bu geçersizlik hallerinin her biri için, aylık asgarî ücretin yarısı tutarında,

5) İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; asgarî olarak

işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal

güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı yer alır.

Ücretin alındığına dair sigortalının imzasını ihtiva etmeyen (makbuz mukabilinde veya banka

kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik

hallerinin her biri için aylık asgarî ücretin yarısı tutarında,

idarî para cezası uygulanır. Verilen süre dışında ibraz edilen defter ve belgelerin tümünün

veya bir bölümünün geçersiz olması durumunda, tutulan defter türü de dikkate alınarak bu bendin

sadece (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerine göre idarî para cezası uygulanır.

f) 86 ncı maddenin altıncı fıkrasında ve 85 inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen

yükümlülükleri belirtilen sürede yerine getirmeyenlere, aylık asgarî ücretin iki katı tutarında idarî

para cezası uygulanır.

g) 8 inci maddenin üçüncü ve altıncı fıkraları, 47 inci maddenin dördüncü fıkr ası ile 90

ıncı maddenin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen kurum ve

kuruluşlar ile tüzel kişilere ve 8 inci maddenin dördüncü fıkrasındaki yükümlülüğü yerine

getirmeyen sigortalılara, aylık asgarîücret tutarında idarî para cezası uygulanır.

h) Sağlık hizmeti sunulmadığı halde sağlık hizmetini fatur a edenler; faturayı veya

fatur aya dayanak oluştur an belgeleri gerçeğe aykır ı olar ak düzenleyenler; 64 üncü madde

gereğince kapsam dışı tutulan sağlık hizmetler ini kapsam içinde olan sağlık hizmetler i gibi

gösterenler; sağlık hizmetler ine hak kazanmayan kişilere sundukları sağlık hizmetlerini

fatur a edenler hakkında bu fiiller i nedeniyle Kur umun yersiz ödediği tutarın beş katı idarî

par a cezası uygulanır.

ı) 71 inci maddede yer alan kimlik tespiti yükümlülüğünü yapmayan ve bu nedenle

Kur umun zar ar a uğr amasına sebebiyet veren sağlık hizmeti sunucularından, uğr anılan

zar arın beş katı idarî par a cezası uygulanır.

j) Kur umun mahsup suretiyle tahsilini yaptığı haller har iç olmak üzere, alınması

gereken katılım paylarını tahsil etmeyen sağlık hizmeti sunucularına, fiilin her tekr arında

tahsil edilmeyen katılım payının on katı tutarında idarî par a cezası uygulanır.

k) 63 üncü madde gereği Kur umca sağlanan yardımcı üreme yöntemler inin tıbbî

etik dışında uygulanması halinde, bu fiili işleyen sağlık hizmeti sunucularına Kur umca

vak’a için yapılan tedavi masr afının beş katı tutarında idarî par a cezası uygulanır.

l) Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarının, bu Kanunun

uygulanmasından doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında

işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler, görevlerini yapmasına engel

olamazlar. Engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, aylık asgarî ücretin iki

katı tutarında idarî para cezası uygulanır.

m)Kur um tar afından bu Kanunun 100 üncü maddesi kapsamında istenen bilgi ve

belgeler i belir lenen süre içinde geçer li bir özre dayanmaksızın ver meyen Kamu idareleri,

bankalar, döner ser mayeli kur uluşlar, kanunla kur ulmuş kur um ve kur uluşları ile diğer

gerçek ve tüzel kişiler hakkında, aylık asgari ücretin iki katı tutarında, geç ver ilmesi

halinde ise bu tutarın yarısı kadar idar i par a cezası verilir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 72

Mahkeme kararına, Kurum veya diğer kamu idarelerinin denetim ve kontrolle

görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitlere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere

istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce

kendiliklerinden verilmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde

öngörülen cezalar % 50 oranında uygulanır.

İdarî para cezası uygulanması 8 inci, 11 inci ve 86 ncı maddelerde belirtilen belgelerin

Kuruma verilmesi yükümlülüğünü kaldırmaz.

İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün

içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz

edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ

tarihinden itibaren onbeş otuz gün içinde yetkili sulh ceza idare mahkemesine başvurabilirler.

Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idarî para cezası kesinleşir.

İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce

tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.

Peşin ödeme idarî para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca

veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan

dörttebir lik ceza tutarının dörttebirlik kısmı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate

alınarak tahsil edilir.

Mahkemeye başvurulması idarî para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ

tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idarî para cezaları, 89 uncu madde hükmü

gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.

İdarî para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tâbidir. Zamanaşımı süresi, fiilin

işlendiği tarihten itibaren başlar.

İdarî para cezaları hakkında, bu Kanun ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kur umu

Kanununda hüküm bulunmayan hallerde 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu

hükümleri uygulanır.

İdarî yaptırımlar ve fesih

MADDE 103Kurumca

yapılan inceleme neticesinde haksız menfaat temin etmek

maksadıyla;

a) Sağlık hizmeti sunulmadığı halde sağlık hizmetini fatura ettiği,

b) Faturayı veya faturaya dayanak oluşturan belgeleri, gerçeğe aykırı olarak düzenlediği,

c) 64 üncü madde gereğince kapsam dışı tutulan sağlık hizmetlerini, kapsam içinde olan

sağlık hizmetleri gibi gösterdiği,

d) Sağlık hizmetler ine hak kazanmayan kişilere, sağlık hizmeti sunar ak Kur uma

fatur a ettiği,

e) 73 üncü madde gereğince belirlenen tavanın üzerinde fark ücreti aldığı,

tespit edilen sağlık hizmeti sunucuları hakkında genel hükümlere göre takip yapılır. Bu

fiiller nedeniyle Kurumun yersiz ödediği tutar 96 ncı maddeye göre geri alınır. Ayrıca bu fiilî

işleyen sağlık hizmeti sunucularının varsa Kurum ile yaptıkları sözleşmeleri; ilk fiilde bir ay, ilk

fiilden itibaren iki yıllık dönem içer isindeki tekr arı halinde üç ay, aynı dönem içerisinde

ikinci kez tekr arı halinde ise bir yıl süreyle feshedilir. Feshediler ek, Kur umca belirlenecek

süre içinde tekr ar sözleşme yapılmaz. Ancak, bu sür e üç yılı geçemez.

Yukarıdaki fıkr anın (d) bendi hariç olmak üzer e anılan fiiller in sözleşmesiz sağlık

hizmet sunucuları tar afından işlenmesi halinde, bir yıl süreyle acil dur umlar hariç ödeme

yapılmaz. Sağlık hizmet sunucusu bu süre içerisinde bu dur umu sağlık hizmeti alan tüm

kişiler e yazılı olar ak bildir mek zor undadır. Bildir ilmeyen kişiler in fatur a bedeller i Kur um

tarafından ödenerek, sağlık hizmet sunucusundan iki katı olar ak tahsil edilir.

71 inci maddede yer alan kimlik tespiti yükümlülüğünü yapmayan ve bu nedenle bir

başka kişiye sağlık hizmeti sunulması nedeniyle Kurumun zarara uğramasına sebebiyet veren

sağlık hizmeti sunucularından uğranılan zarar geri alınır.

YEDİNCİ KISIM

Yür ürlükten Kaldırılan, Değiştir ilen, Son ve Geçici Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 73

Değiştir ilen ve Yür ür lükten Kaldırılan

Hükümler

Diğer kanunlar daki atıflar

MADDE 104Bu

Kanunla yürürlükten kaldırılmayan hükümleri saklı kalmak kaydıyla,

17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı,

17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlara yapılan atıflar ile

diğer kanunlarda sosyal sigorta haklarına, yardımlarına ve yükümlülüklerine, sigortalılığa ve hak

sahipliği şartlarına, sağlık hizmetlerinin veya tedavi bedellerinin ödenmesine ilişkin yapılan

atıflar bu Kanunun ilgili maddelerine yapılmış sayılır.

27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda kadrosuzluk

tazminatının ödenmesine ilişkin T.C. Emekli Sandığına yapılmış olan atıf ile diğer kanunlarda

T.C. Emekli Sandığına, Sosyal Sigortalar Kurumuna, BağKur'a

yapılmış atıflar Kuruma yapılmış

sayılır.

Değiştirilen, eklenen ve uygulanmayacak hükümler

MADDE 105a)

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı

Kanununun:

1) 72 inci maddesinin son fıkr asındaki “Bu Kanunun 64 üncü maddesinin (a, b, c, ç,

d ve e) fıkr alarında açıklanan” ibaresi, “5510 sayılı Kanunun 47 inci maddesinin

dokuzuncu fıkr asında belirtilen” şeklinde değiştirilmiştir.

2) 89 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştir ilmiştir. nin bir inci fıkrasında geçen

" aylık bağlamaya esas" ibar esi " ek 70 inci maddeye göre hesaplanacak" şeklinde

değiştirilmiştir.

“MADDE 8931/

5/2006 tar ihli ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci

fıkr asının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olup bu bent kapsamındakiler le ilgili

hükümlere göre aylık bağlanan veya toptan ödeme yapılanlar a, kıdem tazminatı almamış

olmak kaydıyla kamu idareler inde bu bent 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci

fıkr asının (a) ve (c) bentleri bendi kapsamında sigortalı olar ak geçen pr im ödeme gün

sayısının her 360 günü için bu Kanunun 80 inci maddesinin on beşinci fıkr asına gör e

belirlenen pr ime esas günlük aylık kazancın 30 katı tutarında emeklilik ikr amiyesi ödenir.

Ödenecek emekli ikr amiyesinin hesabında 10800 günü aşan pr im ödeme gün sayısı

nazar a alınmaz.

Yaşlılık, malûllük veya vazife malûllüğü aylığı bağlanmadan ölen sigor talılar için,

yukarıdaki esaslar a gör e hesaplanacak ikr amiyenin tamamı, aylığa hak kazanan hak

sahipler ine, bu Kanunun 34 üncü maddesinde gösterilen hisseleriyle or antılı olar ak ödenir.

Emekli ikr amiyesi ödendikten sonr a 4 üncü maddenin birinci fıkr asının (c) bendi

kapsamında yeniden sigortalı sayılanların tekr ar ayrılmalarında, sadece sonradan geçen

pr im ödeme gün sayısına karşılık yukarıdaki esaslar a göre emekli ikr amiyesi ödenir. Şu

kadar ki, evvelce verilmiş olan ikr amiye ile sonr adan geçen hizmetler için ayrıca tahakkuk

ettir ilecek ikr amiyenin hesabına esas alınan prim ödeme gün sayısı toplamı, 10800 günden

fazla olamaz ve evvelce 10800 gün için emekli ikr amiyesi ödenmiş olanlar a hiçbir şekilde

ikramiye far kı ödenmez.

Kur umca tahakkuk ettir ilmiş veya ettirilecek emekli ikr amiyeler ini almadan ölenler

ile ölüm tar ihinde aylığa müstahak hak sahibi bır akmadan ölen sigortalıların ikr amiyeler i,

kanunî mir asçılarına ödenir

Bu madde gereğince tahakkuk ettirilen emeklilik ikr amiyesi ödendikçe onayı veren

kur umca, Sayıştay ve Danıştay başkanlarının ise kendi kur umlarınca, yazı ile istenilmesi

üzerine yazının ilgili kur um kayıtlarına intikal tarihinden itibar en en geç iki ay içinde

Kur uma ödenir. Bu sür enin sonuna kadar Kur uma ödenmemiş olan emeklilik ikr amiyeler i

hakkında bu Kanunun 88 ve 89 uncu maddeleri hükümler i uygulanır.

Ölenlerin hak sahiplerine ödenecek emeklilik ikramiyesinin tahsili hakkında da

yukarıdaki fıkr a hükmü uygulanır.

Kendiler ine bu Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca bir leştir ilen sigortalılık haller ine

tabi toplam pr im ödeme gün sayısı üzerinden bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 74

fıkr asının (c) bendi kapsamındakiler le ilgili hükümlere gör e aylık bağlanan ve toptan

ödeme yapılanlar a, kamu idar eler inde pr im ödemek suretiyle geçen prim ödeme gün sayısı

toplamı üzer inden, bu maddeye göre emekli ikr amiyesi ödenir. Ancak, her ne suretle olursa

olsun evvelce kıdem tazminatı veya emekli ikr amiyesi ödenmiş süreler, emekli

ikramiyesinin hesabında dikkate alınmaz.

3) Ek 79 uncu maddesinin altıncı fıkrasının son cümlesi; “Bu yar dımlar yılda bir

kez olmak üzere Eylül ayında toptan ödenir, okullarına ilk defa kayıt yaptırma veya kayıt

uzatma işlemleri ilgili mevzuatı gereğince zor unlu olarak Eylül ayından sonra tamamlananların

eğitim ve öğretim yar dımları da aynı eğitim ve öğretim yılı içinde başvur maları kaydıyla

ve ilgili eğitim öğretim yılının Eylül ayında geçer li olan memur aylık katsayısı dikkate

alınarak başvurularını izleyen ay içinde ödenir.” şeklinde değiştir ilmiştir.

2) Ek 19 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştir ilmiştir.

" EK MADDE 19Vazife

malûlü erler le, bunların dul ve yetimler ine ödenecek aylık

veya gelir lerin alt sınırı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 27 nci veya

33 üncü maddeler i hükümler ine göre belirlenir.”

3) Ek 48 inci maddesinin son fıkr asının başına " Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (c) bendi kapsamında yaşlılık

aylığına hak kazananlar hakkında, aynı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (d) bendinin

uygulanmasında:" ibaresi eklenmiştir.

4) Ek 68 inci maddesine bir inci fıkr a olar ak " Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (c) bendi kapsamında yaşlılık

aylığına hak kazananlar hakkında, aynı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (d) bendinin

uygulanmasında:" ibar esi eklenmiş; aynı maddede geçen " ödenir" ve " ödeme yapılır"

ibar eler i " hesaplanır" şeklinde değiştir ilmiş; aynı maddenin dördüncü fıkr asında geçen

" Bu tazminatlar ilgililer e ödendikçe iki ay içinde fatur ası karşılığında Hazineden tahsil

olunur." cümlesi ile aynı maddenin beşinci ve son fıkr ası madde metninden çıkarılmış ve

aynı maddenin diğer fıkr aları (a), (b), (c), (d) ve (e) bentler i olar ak düzenlenmiştir.

5) Ek 70 inci maddesinin bir inci fıkr asında geçen " Sandık iştir akçilerine ödenmekte

olan;" ve " emeklilik keseneğine ve Kur um karşılığına tâbi tutulur." ibareler i sır asıyla

" Emekli ikr amiyesinin hesabında;" ve " dikkate alınır" şeklinde; aynı maddenin son fıkr ası

da “Personel kanunlarında yer alan aylığa ilişkin gösterge ve ek göstergeler esas alınar ak

bulunan tutar lar da emekli ikr amiyesi hesabında dikkate alınır." olar ak değiştir ilmiştir.

6) Ek 73 üncü maddesine birinci fıkr a olarak " Sosyal Sigor talar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (c) bendi kapsamında yaşlılık

aylığına hak kazananlar hakkında, aynı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (d) bendinin

uygulanmasında:" ibar esi eklenmiş; aynı maddenin bir inci fıkr asında geçen " toptan ödeme

yapılabilmesi için" ibaresi " toptan ödeme hesaplanabilmesi için" şeklinde; ikinci fıkr asında

geçen " emeklilik" kelimesi " hesaplama" şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddenin fıkr aları

(a), (b) ve (c) bentler i olar ak düzenlenmiştir.

b) 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun:

1) 21 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 21Yaşlılık

aylığı bağlanmasına hak kazanan sigortalıya, Sosyal Sigortalar ve

Genel Sağlık Sigortası Kanununun 29 uncu maddesinde belirtilen esaslara göre aylık bağlanır."

2) 30 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 30Bu

Kanunun gerektirdiği her türlü yardım ve ödemeler için sigortalılardan

% 12,5'i genel sağlık sigortası primi olmak üzere % 32,5 oranında prim alınır."

3) 39 uncu maddesinin (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"a) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13, 14, 19, 20, 21, 22, 25, 26,

27, 28, 33, 34, 35, 36, 54, 55, 57, 58, 59, 60, 61, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73,76,

77,78, 88, 89, 94, 95, 96, 97, 100 ve 101 inci maddeleri ile 41 inci maddenin (b) bendi, 506 sayılı

Sosyal Sigortalar Kanununun Geçici 82 nci maddesi,”

c) 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik

Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 75

"Ancak, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60 ıncı maddesinin

birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu

kişilerin aynı Kanun gereği ödedikleri katılım payları ile diğer sağlık hizmetlerinin karşılanmayan

kısmı, bu Kanun kapsamındadır. Ancak yıl içinde ödenen tutarlar, takip eden yılda Hazine

tarafından Fona geri ödenir."

d) 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 18 inci maddesinin başlığı ve

birinci fıkrasının birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ehliyet tespiti, imtihan ve hava değişimi için başka yere gönderilenler:

Memurlar, yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel ve kurumlarda yalnız ödenek

mukabili çalışanlardan, memuriyet mahalli dışına;"

e) 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında

Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun:

1) 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 1Türk

vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk

vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda

her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu

Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu

Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir."

2) 2 nci maddesinin (a) bendinin sonuna "Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı" ibaresi ve

aynı maddeye aşağıdaki (e) ve (f) bentleri eklenmiştir.

“e) Kurum; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,

f) Bakanlık; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,"

3) 3 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Başvurulacak kuruluş

MADDE 3Sigortalılar

ile yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan

sonra ölenlerin Türk vatandaşı olan hak sahipleri Kuruma müracaat etmek suretiyle bu Kanunla

getirilen haklardan yararlanırlar."

4) 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Borçlanma tutarı ve borçlanma tutarının iadesi

MADDE 4Borçlanılacak

her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru

tarihindeki prime esas asgarî ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın %

32'sidir. Borçlanılan süreler, yurda kesin dönüş yapılmış olması şartıyla aylık tahsisi için yazılı

talepleri halinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41 inci maddesinin son

fıkrası hükümlerine göre değerlendirilir. Borçlanmaya ilişkin Kurumca tahakkuk ettirilen borç

tutarı, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenir. Ödeme yapılan gün sayısı prim

ödeme gün sayısına ve prime esas kazanca dahil edilir. Tahakkuk ettirilen prim borcunu tebligat

tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için yeniden başvuru şartı aranır.

Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması

için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepleri üzerine yaptıkları

ödemeler, faiz uygulanmaksızın iade edilir.

Yurt dışında iken borçlanma isteğinde bulunacak sigortalı veya hak sahipleri Yeni Türk

Lirası olarak bildirilecek borç tutarını döviz cinsinden, Türkiye'de ise Yeni Türk Lirası olarak

öderler."

5) 5 inci maddenin birinci fıkrası "Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu

belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki

son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30

gün hesaplanır." şeklinde değiştirilmiş; aynı maddenin üçüncü fıkrasının sonuna "Bu durumda

olanlar Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci

fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılır." cümlesi eklenmiş; maddeye "Sosyal güvenlik

sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan

ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz." fıkrası

eklenmiştir.

6) 6 ncı maddenin (A) fıkrasının son paragrafı "Yukarıdaki şartları yerine getirenlerden

tahsise hak kazananların aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılmak

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 76

üzere Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre bağlanır." şeklinde

değiştirilmiş,

Aynı maddenin (B) fıkrası; "B) Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık

bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tâbi çalışanlar, ikamete dayalı bir

sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların

aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları

tarihten itibaren kesilir. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik

destek primi hakkındaki hükümleri, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık

bağlananlar için uygulanmaz.

Yurt içinde veya yurt dışında çalışması sona erenlerin veya ikamete dayalı bir ödenek

alanlardan ödenekleri sona erenlerin, aylıklarının tekrar ödenmesi için yazılı talepte bulunmaları

halinde, talep tarihini izleyen ay başından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanır." şeklinde

değiştirilmiştir.

7) 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştir ilmiştir.

Madde 10Sosyal

güvenlik sözleşmeler inin Tür k vatandaşlarının yabancı

ülkeler deki sosyal güvenlik kur umlarına yatırdıkları pr imler inin Tür kiye’ye tr ansfer ine

imkan ver mesi halinde, bu ülkeler de çalışan Tür k vatandaşları bu ülkeler de pr im

ödedikler i sigortalılık sür eler ini bu Kanuna göre borçlanabilirler. Bunlardan;

a) Transfer olunan primlere ilişkin sür eler in tamamını borçlanar ak, tahakkuk

ettir ilen bor çlarını ödemiş olanlar a, transfer edilen pr imler in tamamı,

b) Transfer olunan pr imlere ilişkin sürelerin bir kısmını borçlanar ak tahakkuk

ettir ilen bor çlarını ödemiş olanlar, tr ansfer edilen pr imler in borçlandıkları

süreye tekabül eden or andaki miktarı,

Transfer tar ihindeki car i kur üzerinden sigortalıya, hak sahiplerine veya

mir asçılarına iade edilir.

f) 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendine “Sosyal

Güvenlik Kanunları;” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanunu,” ibaresi eklenmiştir.

g) 27/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile 10/7/1987 tarihli ve 285

sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesinin onbirinci fıkrası hariç olmak üzere,

diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz.

h) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesinin (b) fıkrası "b) (a)

fıkrasına göre bulunacak tutar, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük

tarihinden önce göreve başlayanların emekliliklerinde, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanununun geçici 2 nci maddesinin (d) bendine göre hesaplanacak kısmî aylığın

hesabında dikkate alınır." şeklinde değiştirilmiştir.

ı) 2802 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Geçici Madde 1631.05.2006

tar ihli ve 5510 sayılı Kanunun yür ür lüğe girdiği

tarihden önce sigortalı veya iştir akçi olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci

fıkr asının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar dan 103 üncü maddede unvanları

belirtilen gör evler i yapanların emeklilik kesenek ve karşılıklarının belir lenmesi, bağlanacak

aylıkların hesaplanması, toptan ödeme, ihya yapılması ve hizmet bor çlanmaları ile

emeklilik ikr amiyeleri hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (d) bendi

hükümleri uygulanır.”

Yür ür lükten kaldırılan hükümler

MADDE 1061)

17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun, geçici 20

inci, geçici 81 inci, geçici 82 nci ve geçici 87 nci ve geçici 89 uncu maddeleri hariç diğer

maddeleri,

2) 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar

Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun, 1 ilâ 23 üncü, geçici 10 uncu ve geçici 11 inci maddeleri

hariç diğer maddeleri,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 77

3) 29/8/1977 tarihli ve 2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasasının 4 üncü

ve 5 inci maddeleri,

4) 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal

Sigortalar Kanunu,

5) 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen

Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun,

6) 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun 1 ilâ 5

inci, 13 ilâ 17 nci ve 33 üncü maddeleri,

7) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 107 nci188 inci, , 209

uncu ve ek 22 nci maddeleri,

8) 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun, 12 ilâ

19 uncu maddeleri, 23 üncü maddesi, 30 ilâ 39 uncu maddeleri, 41 ilâ 55 inci maddeleri, 57 ilâ 59

uncu maddeleri, 61 ilâ 64 üncü maddeleri, 66 ilâ 71 inci maddeleri, 72 nci maddesinin birinci,

ikinci ve üçüncü fıkraları, 73 ilâ 77 nci maddeleri, 80 inci maddesi, 82 inci maddesinin (a), (b),

(c) ve (ç) bentleri 83 ilâ 88 inci maddeleri, 90 ıncı ve 91 inci maddeleri, 93 ilâ 100 üncü

maddeleri, 102 nci maddesi, 105 ilâ 107 nci maddeleri, 112 ilâ 124 üncü maddeleri, 127 ilâ 129

uncu maddeleri, 131 ilâ 135 inci maddeleri, ek 2 ilâ ek 4 üncü maddeleri, ek 8 ve ek 9 uncu

maddeleri, ek 11 inci maddesi, ek 13 ilâ ek 18 inci ek 19 uncu maddeleri, ek 21 ilâ ek 23 üncü

maddeleri, ek 25 ilâ ek 27 nci maddeleri, ek 29 ve ek 30 uncu maddeleri, ek 31 inci maddesinin

(a) ve (b) bentleri, ek 32 ilâ 34 üncü maddeleri, ek 37 nci maddesi, ek 39 uncu maddesi, ek 41 46

ila ve ek 47 nci maddeleri, ek 48 inci maddesinin son fıkr ası hariç diğer fıkr aları, ek 49 uncu

maddesi, ek 56 ve ek 57 nci maddeleri, ek 59 uncu maddesi, ek 69 uncu ve ek 70 inci maddesi, ek

72 nci maddesi, ek 74 ve ek 75 inci maddeleri, ek 80 inci maddesi, geçici 8 inci maddesi, geçici

15 inci maddesi, geçici 16 ncı maddesi, geçici 54 üncü, geçici 65 inci, geçici 85 inci, geçici 86

ncı, geçici 88 inci, geçici 96 ilâ geçici 98 inci, geçici 103, geçici 104, geçici 109 ilâ geçici 113

üncü, geçici 115 ilâ geçici 118 inci, geçici 120 nci, geçici 121 inci, geçici 139 ilâ geçici 141 inci

140 ıncı, geçici 146 ncı, geçici 147 nci, geçici 150 ilâ geçici 151 nci, geçici 153 üncü, geçici 157

nci, geçici 159 uncu, geçici 161 ilâ geçici 166 ncı, geçici 170 inci, geçici 171 inci, geçici 173

üncü, geçici 176 ncı, geçici 180 inci, geçici 182 ilâ geçici 186 ncı, geçici 190 ilâ geçici 192,

geçici 195 ilâ geçici 200 üncü, geçici 203 üncü, geçici 204 üncü, geçici 207 nci ve geçici 208

inci, geçici 210 ilâ geçici 212 nci, geçici 218 ilâ geçici 220 nci, ek geçici 1 inci, ek geçici 2 nci,

ek geçici 7 nci, ek geçici 8 inci, ek geçici 11 inci, ek geçici 19 uncu, ek geçici 20 nci, ek geçici 22

____________________

(1) Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile;

(

2) numaralı bent, “… diğer maddeleri,” ibaresinin, 1479 sayılı Yasa’nın 35 inci maddesinin

birinci fıkrası yönünden,

(

8) numaralı bent, “… 30 ilâ 39 uncu maddeleri, …” ibaresinin, 5434 sayılı Kanunun 39

uncu maddesi yönünden,

iptal edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 15/12/2006

tarihli ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile Yürürlüğü

Durdurulmuştur

9) 1/10/1992 tarihli ve 3841 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi, 24/11/1994 tarihli ve

4049 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi ve 13/6/2001 tarihli ve 4677 sayılı Kanunun geçici 1

inci maddesi,

10) 14/1/1988 tarihli ve 311 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri ile İlgili Bazı

Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 3 üncü

maddesi,

11) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik SigortasıKanununun 56 ncı maddesinin (C)

fıkrası,

12) 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 186 ilâ 188 inci ve 191 inci

maddeleri,

13) 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 201 ilâ 203 üncü maddeleri,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 78

14) 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü

maddesinin (d) bendi ile geçici 3 üncü maddesi,

15) 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin

Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten

Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 32 nci maddesindeki "resmî ve özel sağlık

kuruluşlarında ayakta ve yatarak tedavileri ile" ibaresi,

16) 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 89 uncu maddesi,

17) 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun ek 23 üncü maddesi,

18) 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat

Teşkilatı Kanununun 18 inci maddesi,

19) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin

birinci fıkrasının (f) bendi ile (g) bendinde yer alan "ve tedavileri yaptırılır" ibaresi,

20) 23/4/1981 tarihli ve 2453 sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat

Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan

"ile yaralanan veya sakat kalanların tedavi giderleri" ibaresi,

21) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak

Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü ve dördüncü

fıkraları,

22) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz

Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 7 nci maddesi,

23) 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani

Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrası,

24) 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 18 inci maddesinin (c) bendi ile

20 nci maddesi,

25) 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanunun 7 nci , 11 inci, geçici 1 ilâ geçici 4 üncü

maddeleri ile aynı kanunda geçen "döviz" ibareleri,

26) 18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Kanunun bir inci maddesinde yer alan " Genel

Sağlık Sigortası uygulamasına geçilinceye kadar" ibaresi, 18/6/1992 tarih ve 3816 sayılı

Kanun bu Kanunun yür ür lük tarihinden itibar en iki yıl sonr a,

27) 22/2/2006 tarihli ve 5458 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi, 1/4/2006 tar ihinden

geçer li olmak üzer e,

yürürlükten kaldırılmıştır.

Yönetmelikler

MADDE 107Bu

Kanunda bahsi geçen yönetmelikler bu Kanunun yürürlük tarihinden

itibaren bir yıl içerisinde çıkarılır. Kurum, bu Kanunun diğer maddelerinin uygulanmasına ilişkin

usûl ve esasları yönetmelik ile düzenleme yetkisine sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 1Bu

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 506 sayılı Sosyal

Sigortalar Kanunu ile 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi olanlar her

tür lü hak ve yükümlülükler i ile bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi

kapsamında, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar

Kanunu ve bu Kanunla mülga 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal

Sigortalar Kanununa tâbi olanlar her tür lü hak ve yükümlülükler i ile bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli

Sandığı Kanununa tâbi olanlar her tür lü hak ve yükümlülükler i ile bu Kanunun 4 üncü

maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kabul edilir.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihten önce çalışmaya başlayıp bu tar ihten sonr a

aylık talebinde bulunanlar dan, bir inci fıkr ada belirtilen sigor talılık haller inden bir den

fazlasına tâbi olanların yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarından hangisinin uygulanacağı,

en son sigortalı sayıldığı tar ihten ger iye doğr u son yedi yıllık fiilî hizmet süresi içinde en

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 79

fazla hizmetin geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise son

sigortalılık dur umu esas alınar ak belirlenir.

17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925

sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı

kanunlara göre bağlanan veya talepte bulunulan; aylık, gelir, tazminat, harp malûllüğü zammı ve

diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ödenmekte

olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle

artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, kaldırılan Kanunları n bu Kanunla

yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı ve 2/9/1971

tarihli ve 1479 sayılı kanunlara göre ödenmekte olan sosyal yardım zammı ile telafi edici ödeme

tutarları, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Tür kiye Cumhur iyeti Emekli Sandığı Kanunu

gereğince emekli aylığı almakta olanlar a ödenmekte olan makam ve yüksek hâkimlik

tazminatı, görev ve temsil tazminatı ile ek ödemeler ve yar dımlar, bu Kanunun yürürlüğe

Sosyal yardım zammının ilavesinde tamamı dağıtılacak şekilde, hak sahiplerinin gelir ve

aylıklardaki hisseler i esas alınır.

Bağlanmış aylık ve gelirler, 55 inci maddenin ikinci fıkr asına göre ar tırılır.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine gör e sigortalı

sayılanlara ve bunların hak sahipler ine bağlanmış olan aylık ve gelir ler, 55 inci maddenin

ikinci fıkr asına göre ar tırılır.

Mülga 5434 sayılı Kanuna göre bağlanmış aylıklar ile bu Kanunun yür ürlük

tarihinden önce iştirakçi olanlar a veya bunların hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, her yıl

Mer kezi Yönetim Bütçe Kanununda tespit edilen memur maaş katsayılarındaki artışlar a

göre artırılır. Ayrıca, bu Kanunun yür ürlüğe gir diği tar ihten sonra bar em, teşkilat, kadro

ve sair kanunlar ile aynı r ütbe, kadro ve sair kanunlarda yapılacak değişiklikler sonucunda

aylık tutarlarında meydana gelecek yükselmeler, aynı r ütbe, kadro unvanı ve dereceden

bağlanmış bulunan yaşlılık, malullük ve vazife malullüğü aylıkları ile ölüm aylıkları

hakkında da uygulanır.

Sosyal yar dım zammının ilavesinde tamamı dağıtılacak şekilde, hak sahipler inin

gelir ve aylıklardaki hisseleri esas alınır.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten önce ölen, ancak bu Kanunla yür ür lükten

kaldırılan ilgili Kanun hükümler ine göre ölüm aylığının bağlanabilmesi için yeter li pr im

ödeme gün sayısı olmayan sigortalının hak sahipler inin, bu Kanun hükümler ine göre ölüm

aylığına hak kazanması halinde ölüm aylığına bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten

Bu Kanunun yür ürlüğe gir diği tar ihten önce 5434 sayılı Kanuna tâbi olanlardan bu

Kanunun 44 üncü maddenin ikinci fıkr ası kapsamında emekliye sevk edilenler hakkında

yaş haddi, 8/6/1949 tar ihli ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi esas alınar ak

uygulanır.

3 üncü maddenin (29) uncu bendinde belirtilen güncelleme katsayısında yer ver ilen

ortalama günlük pr ime esas kazançtaki değişim oranı, bu Kanunun yür ür lük tar ihinden

sonraki ilk yıl için, o yıl gerçekleşen asgarî ücretteki artış oranı olar ak kabul edilir.

506 sayılı, 1479 sayılı, 2925 sayılı, 2926 sayılı ve 5434 sayılı Kanun

kapsamında geçen sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı, genel sağlık

sigortasının uygulanmasında gerekli olan sigortalılık süresi ve prim ödeme gün

sayılarında dikkate alınır.

Bu Kanundan önce yür ür lükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına tâbi geçen

çalışmalar için bağlanacak aylıkların hesabı

GEÇİCİ MADDE 2Bu

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 17/7/1964 tarihli ve

506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga

17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı, 8/6/1949 tar ihli ve 5434 sayılı kanunlara ve 17/7/1964 tarihli

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 80

ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tâbi sandıklara tâbi olanlara bağlanacak yaşlılık

aylıkları aşağıdaki şekilde hesaplanır:

a) Sigortalının veya iştirakçinin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen

sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına veya fiilî hizmet süresine ait aylık; bu Kanunun yürürlüğe

girdiği tarihten önceki kanun hükümlerine göre, aylık talep tarihindeki toplam prim ödeme gün

sayısı veya fiilî hizmet süresi üzerinden, bu Kanunun yürürlük tarihi itibarıyla hesaplanacak

aylığının bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadarki prim ödeme gün sayısı veya fiilî hizmet

süresi ile orantılı bölümü, aylık başlangıç tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen

güncelleme katsayısı ile çarpılarak hesaplanır.

b) Sigortalının veya iştirakçinin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen

sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına ait aylığı, aylık talep tarihindeki toplam prim ödeme gün

sayısı üzerinden 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanacak aylığının, bu Kanunun yürürlük

tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır.

c) Aylık, (a) ve (b) bentlerine göre hesaplanan kısmî aylıkların toplamından oluşur.

Aylıklar ayrıca 29 uncu maddenin son fıkrasına göre artırılarak belirlenir.

(1) Bu fıkra, Ana.Mah.nin 15.12.2006 tarihli, E. 2006/111, K. 2006/112 sayılı Kararı ile

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalılar

yönünden, iptal edilmiş olup, İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar,

15/12/2006 tarihli ve E:2006/111, K:2006/36 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Karar ile

Yürürlüğü Durdurulmuştur.

d) 8/6/1949 tar ihli ve 5434 sayılı Kanunun ek 48 inci maddesi ile ek 68 inci, ek 73

üncü ve 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesi ve ilgili diğer maddeler i

esas alınar ak hak edilen makam veya yüksek hâkimlik, temsil veya görev tazminatları ve ek

göstergeler, bu maddenin (a) bendinde belirtilen kısmî aylıkların hesabında dikkate alınır.

Ancak (a) bendine gör e yapılacak hesaplama açısından bu hükmün uygulanması sonucu

daha yüksek ek göstergeye hak kazanılmış olması, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun

ek 70 inci maddesinin birinci fıkr asının (b) bendinin uygulanmasında esas alınacak ek

göstergeler in yükseltilerek uygulanması hakkını doğur maz.

e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun

geçici 82 nci maddesinin (a) bendine göre gösterge sistemi içinde hesaplanacak kısmî aylıklara

esas gösterge, sigortalıların ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısı esas alınmak

suretiyle hazırlanacak olan gösterge ve üst gösterge tespit tabloları esas alınarak belirlenir. Bu

Kanunun yürürlük tarihinden sonra 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanuna göre yurt dışı hizmet

borçlanması yapan sigortalıların bu sürelerinin, bu Kanuna göre hangi sigortalılık haline göre

geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; şayet borçlanma yapılan sürelerden önce sigortalılıkları

varsa en son sigortalılık haline göre, şayet sigortalılıkları yoksa, bu Kanunun 4 üncü maddesinin

birinci fıkrasının (a) (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar geçen sürelere ilişkin aylığın hesabında esas alınan

asgarî aylık tutarı ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 82 nci maddesinin ikinci

fıkrasına göre belirlenen eski tam aylık tutarı, toplam prim ödeme gün sayısı içinde bu Kanunun

yürürlük tarihine kadar geçen prim ödeme gün sayısının oranına tekabül eden tutar üzerinden esas

alınır.

Yurt dışı hizmet borçlanması yapanların aylıkları da yukarıda belirtilen fıkralara göre

hesaplanır.

Bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten önce mülga kanun hükümleri ile bu madde

hükümlerine göre yaşlılık aylığı almakta iken çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları

kesilenler den, işten ayrılar ak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte

bulunanların yeni aylıkları bu Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkr asına göre

hesaplanır.

Malûllük ve ölüm aylıkları, yukarıdaki fıkralarda belirtilen hükümler esas alınarak, 27 nci

veya 33 üncü madde hükümlerine göre hesaplanır.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten önce sigortalı veya iştir akçi olup, bu

Kanunun yür ürlük tarihinden sonr a bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (c)

bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile bunların hak sahipler inin, emeklilik kesenek ve

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 81

karşılıkları, bağlanacak aylıkları, toptan ödeme, ihya, hizmet bor çlanmaları ile emeklilik

ikramiyeler i 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla değiştir ilmeden ya da iptal edilmeden önceki

hükümlerine göre hesaplanır. Ancak, yüzde 16 olar ak alınan emeklilik keseneğinin 5 puanı

genel sağlık sigortası pr imi, 11 puanı ise malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası pr imi, yüzde 20

olar ak uygulanan kur um karşılığının 7.5 puanı genel sağlık sigortası pr imi, 12.5 puanı ise

malullük, yaşlılık ve ölüm sigor tası primi karşılığı olar ak alınır.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten önce sigortalı olup bu tar ihten sonr a aylık

talebinde bulunanlar dan, bu Kanunda belirtilen sigortalılık haller inden birden fazlasına

tâbi olanların tahsis talepler inde, mülga 2829 sayılı Kanun hükümler i uygulanır.

Önceki mevzuat hükümler inin uygulanması, Devlet katkısı ve geçici iş gör emezlik

ödeneği

GEÇİCİ MADDE 3Bu

Kanuna göre çıkarılması gereken yönetmelikler yürürlüğe

girinceye kadar, mevcut tüzük ve yönetmeliklerin, bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri

uygulanmaya devam edilir.

47 nci maddenin son fıkrasında sözü edilen Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği

Yönetmeliği hükümleri, bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren en geç iki yıl içinde,

Kurumun da görüşü alınarak, bu Kanun hükümlerine uyumlu hale getirilir.

Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primine Devlet katkısının

oranı ile bu katkının hesaplanmasında esas alınan oranı, söz konusu sigorta kollarının açıklarının

azalmasına paralel olarak azaltmaya, Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Sigortalılar dan 4 üncü maddenin bir inci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların,

bu Kanuna göre istir ahatli bulunup, geçici iş gör emezlik ödeneği alamadıkları sürelere ait

ücr etler i ve çalışır ken aldıkları aylıkları ile geçici iş gör emezlik ödenekler i ar asındaki

far klar ilgili mevzuatında değişiklik yapılıncaya kadar çalıştıkları kur umlarınca ödenmeye

devam edilir.

8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi hükümleri bu Kanun kapsamında

gelir ve aylık bağlanan kişiler için uygulanır.

5434 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 4Bu

Kanunun yür ürlüğe gir mesinden önce sakatlık

kontenjanından göreve başlayan ve T.C. Emekli Sandığına tâbi bir gör eve devam edip bu

Kanunun malûlen emeklilik şar tlarını taşımayanlar dan onbeş yıl hizmeti bulunanlar a,

istekler i halinde yaşlılık aylığı bağlanır.

Bu Kanunun yür ür lüğe gir mesinden önce gör eve gir işler inde, ilgili mevzuata gör e

alınmış en az % 40 oranında özür lü olduklarını gösterir sağlık kur ulu r aporları

bulunanlar dan on beş yıl hizmeti bulunanlar a, istekler i halinde yaşlılık aylığı bağlanır.

Kamu görevliler inin emeklilik ikr amiyeler i, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun

hükümlerince hesaplanar ak bu Kanunun yür ür lük tarihinden itibar en bir yıl sür eyle,

8/6/1949 tar ihli ve 5434 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi ve bu Kanunla mülga 24/5/1983

tarihli ve 2829 sayılı Kanun ile personel kanunlarına göre Kur umca ödenir ve ilgili

kur umlardan tahsilât, anılan maddedeki usûlle yapılır. Bir yıllık sürenin dolmasından

itibar en emekli ikr amiyeler i 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi

hükümlerine göre kamu görevlisinin son defa çalıştığı kur umunca, çalıştığı son kur umun

özelleştirilmesi halinde ise Hazinece ödenir.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun

mülga 12 nci maddesi uyarınca isteğe bağlı iştirakçi olarak T.C. Emekli Sandığı ile

ilişkilendirilenler ile aynı tarihe kadar isteğe bağlı iştirakçi olmak üzere başvuruda bulunanlardan

gerekli koşulları sağladıkları anlaşılanların mülga 5434 sayılı Kanundaki şar tlarla isteğe bağlı

sigortalılıkları sağlanır veya devam ettir ilir. bu Kanuna gör e isteğe bağlı sigortalı olmaya

devam etmeler i dur umunda emekli ikr amiyeler i hakkında anılan madde hükümlerinin

uygulanmasına devam olunur.

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanuna gör e aylığa hak kazanamayıp bu Kanunda

yapılan düzenlemeler e gör e aylığa hak kazananların prime esas kazancı olar ak, bu

Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihteki emsali sigortalının prime esas kazancı kabul edilir.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 82

Bu dur umdakilerin aylık veya gelir leri, yukarıdaki fıkr aya göre hesap edilecek

pr ime esas kazanca, bu Kanuna göre hak edilen aylık ve kazancın hesap edilmesine ilişkin

maddeler inin uygulanması sur etiyle bulunur.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kamu idarelerinde hizmet akdi ile veya sözleşmeli

olarak çalışanlardan; ilgili kanunları gereği 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun ile

ilgilendirilenler aynı statüde çalışmaya devam ettikleri sürece bu Kanunun 4 üncü maddesinin

birinci fıkrasının (c) bendine göre sigortalı sayılırlar. Ancak, bunların prime esas kazançları ile

emekli ikramiyeleri, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce uygulanan hükümlere göre tespit

olunmaya devam olunur.

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun mülga geçici 191 inci ve mülga geçici 192 nci

maddeleri uyarınca, istekleri üzerine 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi kurumlarda

sözleşmeli olarak çalışmakta iken anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci ve geçici 1 inci

maddelerine göre zorunlu olarak, özelleştirilen kurumlarda sözleşmeli olarak çalıştırılmakta iken

28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı Kanunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 16 ncı ve

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun ek 71 inci maddeleri uyarınca ve sözleşmeli olarak

çalıştıkları kurumun özel kanunundaki hükümler nedeniyle T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilmiş

olanların söz konusu hizmetleri, bu Kanuna tâbi olarak geçmiş sayılır.

Bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tarihten önce 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanuna

tâbi olan iştir akçiler in, bu Kanuna göre belir lenen pr ime esas kazanç matr ahı ile 8/6/1949

tarihli ve 5434 sayılı Kanuna göre keseneğe tâbi kazançları ar asındaki matr ah far kına ait

sigorta pr imi iki yıl sür e ile kur umlarınca karşılanır .

8/9/1999 tarihi ile bu Kanunun yürürlük tarihi arasında T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi

olanlardan, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre fiilî hizmet sürelerine

zam yapılanların yaş hadlerinden, eklenilen sürenin, üç yıldan çok olmamak üzere, yarısı indirilir.

Kamu görevliler inden personel kanunlar ına gör e aylıksız izinli sayılanlar dan,

aylıksız izinli olar ak geçen sür eler i esnasında isteğe bağlı sigortalılık pr imi ödemeyenler in,

istekler i halinde başvur u tar ihindeki pr ime esas kazanç tutarı üzer inden % 32 oranında

hesap edilecek pr imler i defaten ödemeler i halinde, aylıksız geçen izin süreler i hizmet

süreler ine eklenir.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihten önce ek göstergeli veya daha yüksek ek

göstergeli gör evlere atanan T.C. Emekli Sandığı iştir akçiler inin bu Kanunun yür ür lüğe

gir mesinden sonr a bu gör evler de geçen sür eler i, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun ek

68 inci maddesi ile ek 73 üncü maddesinde belir tilen süreler in doldur ulmasında dikkate

alınır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Emniyet Hizmetleri sınıfında çalışmakta olanlarla

daha önce bu sınıflarda çalışmış bulunan personelden halen 4 üncü madde kapsamında çalışmaya

devam edenlerin istekleri halinde; 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (e) bendinde belirtilen

yardımcısının prime esas kazancı üzerinden sigortalı prim hissesi kendilerince, işveren prim

hissesi de kurumlarınca verilmek suretiyle borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren dört yıl içinde

eşit taksitler halinde ödenir.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, seçimler neticesinde belediye başkanı olarak

görev yapmış olup, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti

Emekli Sandığı Kanununun ek 68 inci maddesine göre makam tazminatı ve buna bağlı

olar ak temsil veya görev tazminatı ödenenler har iç olmak üzere har icindeki diğer sosyal

güvenlik kanunlarına göre malûllük veya yaşlılık aylığı almakta olanlardan; 5434 sayılı Türkiye

Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun mülga 39 uncu maddesine göre aylık bağlanması

şartlarını haiz olanlara, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren, bu kişilerden bu Kanunun

yürürlük tarihi itibarıyla 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun mülga 39

uncu maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olmayanlara ise bu şartları haiz oldukları

tarihten itibaren 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 68 inci

maddesinde belirtilen şartlar da dikkate alınarak, emsali belediye başkanının almakta olduğu

makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarı, bu Kanunun geçici 1

inci maddesi çerçevesinde almakta oldukları malûllük veya yaşlılık aylıklarına ilave edilmek

suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler neticesinde belediye başkanı

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 83

olarak görev yapmış olup, bu Kanuna göre sigortalı iken malûllük veya yaşlılık aylığı

bağlananlardan; 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun mülga 39 uncu

maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara bu Kanunun geçici 2 nci maddesi

hükümleri de dikkate alınarak bu fıkrada belirtilen şartlar dahilinde söz konusu tazminatlar

aylıklarına ilave edilmek suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler

neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlardan ölenlerin bu Kanunun 32 nci

maddesinde belirtilen şartlara sahip olmaları halinde, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli

Sandığı Kanununun ek 68 inci maddesinde belirtilen şartlar da dikkate alınarak, hak sahiplerine

bu Kanunun 34 üncü, geçici 1 inci ve geçici 2 nci maddeleri hükümlerine göre söz konusu

tazminatlar bu Kanunun yürürlük tarihinden önce ölenler için bu Kanunun yürürlük tarihinden

itibaren, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölenler için ise ölüm tarihinden itibaren ölüm

aylıklarına eklenmek suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce seçimler

neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlardan; malûllük aylığı almakta olanlar ile

malûllük aylığına hak kazanacaklar 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun

mülga 39 uncu maddesinde belirtilen aylık bağlamaya ilişkin şartlar dikkate alınmaksızın

yukarıda belirtilen tazminat haklarından yararlandırılır.

Bu Kanunun yür ürlüğe girdiği tar ihten önceki dönemlere ait 5434 sayılı Kanundan

kaynaklanan alacakların takip ve tahsil işlemler i 5434 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine

göre Kur umca sonuçlandırılır. Ancak bunlardan bu Kanun yür ür lüğe gir diği tar ihten önce

Maliye Bakanlığının ilgili bir imler i tarafından takip ve tahsil işlemleri başlatılmış olanların

işlemler i bunlar tar afından sonuçlandırılır.

Toptan ödeme ve ihya geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 5Bu

Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (a) ve (b)

bendi kapsamındaki sigor talılar için bu Kanuna göre yapılacak toptan ödemelerin, bu

Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihten önceki hizmet süreler ine ait bölümü, bu Kanunla bazı

maddeler i yür ürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre bu Kanunun yür ür lük

tarihi itibarıyla hesaplanarak, bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tarih ile toptan ödemenin

yapılmasına ilişkin yazılı istek tar ihine kadar geçen yıllar için her yılın güncelleme katsayısı

ile çarpılar ak bulunan tutar, bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten sonr aki süreler için bu

Kanuna göre hesaplanan toptan ödeme tutarına ilave edilerek ödenir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (a) ve (b) bendi kapsamındaki

sigortalılar için bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce toptan ödeme yapılarak tasfiye

edilen hizmetlerin 31 inci, 36 ncı ve 41 inci maddelere göre ihyasında veya borçlanılmasında, bu

Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunla bazı maddeleri yürürlükten kaldırılan ilgili

kanunun hükümlerine göre hesaplanan tutarı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile ihya talebine

ilişkin yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için, her yılın güncelleme katsayısı ile çarpılarak

bulunan değeri dikkate alınır.

Bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten önce 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun

mülga 87 nci maddesinde sayılan sebepler nedeniyle görevler inden ayrılan, kur umlarınca

malûllük ve yaş haddi dahil re'sen emekliye sevk edilen ve ölenler den; kesenek iadesi veya

toptan ödeme yapılmak suretiyle hizmetler i tasfiye edilmiş veya bu süreler i hariç tutular ak

aylık bağlanmış veya bu süreler le bir likte aylığa hak kazanmış olanların, kendiler i veya dul

ve yetimler inin bu Kanunun 31 inci ve 41 inci maddelerinde belirtilen esaslara gör e

hesaplanacak olan meblağı, aynı maddedeki şartlarla Kur uma ödemeler i halinde, par anın

ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren kendilerine veya bu tar ihte aylığa müstahak

dul ve yetimler ine aylık bağlanır veya bağlanmış aylıkları düzeltilir. Ancak bu kişiler e

emekli ikr amiyesi ödenmez.

Kesenek veya toptan ödemeler i zamanaşımına uğr amış olması nedeniyle hizmetler i

tasfiye edilmiş olanların, tasfiye edilmiş süreleri bu Kanuna göre bir leştirilecek

hizmetlerden kabul edilir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkr asının (c) bendi kapsamındaki

sigortalılar için borçlandığı, ihya ettiği hizmetleri ile bir likte aylık bağlanması hakkını

kazanmaları ve mür acaat etmeler i halinde, par anın ödendiği tarihi takip eden ay başından

itibar en kendilerine veya bu tarihte aylığa müstahak dul ve yetimler ine aylık bağlanır veya

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 84

bağlanmış aylıkları düzeltilir. Ancak bu kişilere emeklilik ikr amiyesi ödenmez. Kesenek

veya toptan ödemeler i zamanaşımına uğr amış olması nedeniyle hizmetler i tasfiye edilmiş

olanların, tasfiye edilmiş süreleri bu Kanuna göre birleştirilecek hizmetlerden kabul edilir.

506 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 617/

7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanuna göre 1/4/1981 tarihinden

önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olanlar hakkında, bu Kanunun 38 inci

maddesinin ikinci fıkrasındaki sigortalılık süresinin 18 yaşın doldurulduğu tarihten başlayacağına

ilişkin hükmü uygulanmaz.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga ek 24 üncü maddesinde sayılan kurum ve

kuruluşlarca, Kuruma ödenmeyen sosyal yardım zamları, Hazine tarafından ilgili kurum ve

kuruluşlardan tahsil edilmek üzere Kuruma ödenir.

17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmış olan işyeri tescilleri, bu

Kanun hükümlerine göre yapılmış sayılır. Kamu idar eler inden bu şekilde işyeri tescili

bulunmayanlar, 11 inci maddede belirtilen işyeri bildirgesini bu Kanunun yür ür lük

tarihinden itibar en onbeş gün içinde Kur uma ver mek zor undadır. İşyeri bildirgesinin bu

süre içinde Kur uma verilmemesi dur umunda, 102 nci maddenin (b) bendi gereğince idarî

par a cezası uygulanır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 86 ncı maddesi hükmüne göre topluluk

sigortasına tâbi olanların ödedikleri iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık

ve ölüm sigortaları primleri genel sağlık sigortası dahil bu Kanuna göre ödenmiş sayılır. Bu

süreler yatırıldıkları sigorta kolları bakımından başlangıç süresi ve prim ödeme gün sayısı olarak

kabul edilir.

Bu Kanunun yürürlük tarihi itibarıyla 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 86

ncı maddesine göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bakımından topluluk sigortasına devam

edenler, bu Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında durumları değerlendirilerek, durumlarına uyan

bent kapsamında sigortalı sayılırlar. Bunların kendileri veya işverenleri tarafından verilmesi

gereken belgeler en geç üç ay içinde Kuruma verilmek zorundadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 96 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre

Sosyal Sigortalar Kurumuna devir olan sandıklardan 23/1/1968 tarihli ve 991 sayılı Kanunun

geçici 2 nci maddesine göre bağlanmış emekli, adi malûllük veya vazife malûllüğü aylıkları ile

23/1/1968 tarihli ve 991 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre Kurumca

bağlanan aylıklarla dul ve yetim aylıkları (aylık alan tek kişi de olsa) toplamı, net asgarî ücretin

% 70'inden aşağı olamaz.

Aylık bağlama şartları bakımından bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)

bendi kapsamında sigortalı sayılarak aylık bağlanacaklar için;

a) 28 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen 9000 günlük süre ilk defa;

1) 1/1/20078 ilâ 31/12/20078 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 7100 gün olarak,

2) 1/1/20089 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 7100

güne 100 gün eklenmek suretiyle 9000 günü geçmemek üzere,

b) 28 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen 5400 günlük süre ilk defa;

1) 1/1/20078 ilâ 31/12/20078tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 4600 gün olarak,

2) 1/1/20089 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 4600

güne 100 gün eklenmek suretiyle 5400 günü geçmemek üzere,

c) 28 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen 3960 günlük süre ilk defa;

1) 1/1/20078 ilâ 31/12/20078 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,

2) 1/1/20089 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 3700

güne 100 gün eklenmek suretiyle 3960 günü geçmemek üzere,

d) 28 inci maddenin beşinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen 4320 günlük süre ilk defa;

1) 1/1/20078 ilâ 31/12/2007 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,

2) 1/1/20089 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 3700

güne 100 gün eklenmek suretiyle 4320 günü geçmemek üzere,

e) 28 inci maddenin beşinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen 4680 günlük süre ilk defa;

1) 1/1/20078 ilâ 31/12/20078 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 4100 gün olarak,

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 85

2) 1/1/20089 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 4100

güne 100 gün eklenmek suretiyle 4680 günü geçmemek üzere,

uygulanır.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeler de iş üstlenen işverenlerce

çalıştırılmak üzere bu ülkeler e götür ülen Tür k işçiler inden, bu Kanunun yür ür lük

tarihinden önce sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi topluluk sigor tasına

devam edenler için bu Kanunun yür ür lük tar ihinden itibaren üç ay içer isinde

işverenler ince bu Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendi kapsamında belirtilen sigorta

kollarına bildir imleri yapılır.

506, 1479, 5434, 2925, 2926 sayılı kanunlar a ilişkin ortak geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 7Bu

Kanunun yür ür lük tar ihine kadar 17/7/1964 tarihli ve 506

sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga

17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlar ile 17/7/1964 tarihli ve

506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre sandıklara tâbi sigortalılık başlangıçları ve ile

hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen

süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları kanun hükümlerine göre değer lendir ilir.

08/6/1949 tar ihli ve 5434 sayılı Kanunun 32 inci maddesine göre fiili hizmet sür esine

müstehak görevler de çalışanların bu görevlerde geçirdikler i sür eler bu Kanunun 40 ıncı

maddesi gereğince ar anan 3600 günün doldur ulmasında nazar a alınır. 17/7/1964 tarihli ve

506 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesinde sayılan itibari hizmet süresi kapsamında yer alıp

bu Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılmayan işler de bu Kanunun yür ür lük tar ihinden önce

geçen çalışma sürelerinin bu maddenin bir inci fıkr ası kapsamında değer lendirilmesinde bu

Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen 3600 gün pr im ödeme şar tı ar anmaz.

Kamu görevlilerinden borçlandırıldıkları paralardan ödenmeyen kısmı var ise, prime

esas kazanç tutarlarından sigortalı hissesi oranında işverenleri tarafından aylıklarından tahsil

edilerek Kuruma ödenir.

Türk vatandaşı olarak borçlanma talebinde bulunan ve kendilerine emekli aylığı bağlanan

sigortalıların sonradan ıskat dışında başka bir devlet vatandaşlığını kazanmaları halinde de

aylıkları ödenir.

Aylıkların hesabında 41 inci maddeye ve 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanuna göre

yapılan borçlanmaların bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki sürelere ait kazançları, bu

Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre değerlendirilir. Ancak, bu Kanunun

4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunan sigortalılar için bu Kanunun

yürürlük tarihinden önceki dönemlere ait süreler, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra

borçlanılması halinde de 41 inci madde ve 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanun hükümleri

uygulanır.

Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten önce ikiden fazla dosyadan gelir veya aylık

alınması dur umunda bu Kanunun yür ür lük tar ihinden sonr a yeni dosyadan gelir veya aylık

alınmasına hak kazanılması dur umunda yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarı

da dahil olmak üzere mukayese yapılar ak en düşük miktar lı dosya kapsamdan çıkarılır.

Birinci fıkr ada belirtilen kanunlar kapsamında zor unlu sigor talı sayılanlar ile isteğe

bağlı sigortalı olup sağlık sigortasından yar ar lananların pr im ödeme gün sayıları da genel

sağlık sigortası pr im ödeme gün sayısı olarak değer lendir ilir.

1479 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 82/

9/1971 tar ihli ve 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık

niteliği taşıdığı halde, bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten önce kayıt ve tescilini

yaptır mamış olanların sigor talılık hak ve yükümlülüğü, bu Kanunun yür ür lük tarihinden

itibar en iki yıl içinde kayıt ve tescil yaptır madıkları takdir de düşer.

2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık niteliği taşıdığı ve 1479

sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmayı gerektiren vergi mükellefi oldukları halde kayıt ve

tescillerini yaptır mayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü bu Kanunun yür ür lük

tarihinden itibar en başlatılır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 86

Ancak 4/10/2000 tarihi ile bu Kanunun yür ürlük tar ihi ar asında geçen ve sigortalı

sayılmayı ger ektir en vergi mükellefiyet süreler i belgelenmek kaydı ile, sigortalının bu

Kanunun yür ür lük tar ihinden itibaren 6 ay içinde talepte bulunması halinde, talep

tarihindeki kısa ve uzun vadeli sigorta pr imler i ile sağlık sigortası pr imler i üzerinden

hesaplanan ve tebliğ edilen tutarın tamamını tebliğ tar ihinden itibar en 6 ay içinde

ödemesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olar ak değer lendirilir. Daha önceki süreler ise

sigortalılıktan sayılmaz.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanuna tâbi iken,

daha sonradan T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi olup vergi yükümlülüğü devam etmesi nedeniyle

2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanuna tâbi sayılan kişilerin bu Kanunun yürürlük tarihinden

itibaren bir yıl içinde müracaatları halinde T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi sayıldığı tarihten

itibaren BağKur

sigortalılığı sona erdirilerek bunlar hakkında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı

Kanun hükümleri uygulanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 1479 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi

gereğince İcra ve İflas Kanununa göre başlatılmış olan icra takipleri anılan kanun hükümlerine

göre takip edilerek sonuçlandırılır.

Emeklilik yaşına ilişkin bazı geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 94

üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup da

8/9/1999 tarihinden bu Kanunun yürürlük tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar; kadın ise 58,

erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş

olmak şartıyla veya kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı

bulunmak ve en az 4500 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla

yaşlılık aylığından yararlanırlar.

4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (b) bendi kapsamında olup da 8/9/1999

tarihinden bu Kanunun yür ür lük tar ihine kadar ilk defa sigor talı sayılanlar; kadın ise 60,

er kek ise 62 yaşını doldur mak ve en az onbeş tam yıl malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları

pr imi ödemek şartıyla kısmî yaşlılık aylığından yar arlanırlar.

4 üncü maddenin bir inci fıkr asının (b) bendi kapsamında olup da 8/9/1999

tarihinden bu Kanunun yür ür lük tar ihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar kadın ise 58

er kek ise 60 yaşını doldur muş ve 25 tam yıl sigorta pr imi ödemiş olması veya kadın ise 60

er kek ise 62 yaşını doldur ması ve en az 15 tam yıl malullük yaşlılık ve ölüm sigor taları

pr imi ödemesi şar tıyla kısmi yaşlılık aylığından yar ar lanır lar.

4 üncü maddenin birinci fıkr asının (c) bendi kapsamında olup da 8/9/1999

tarihinden bu Kanunun yür ür lük tar ihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar kadın ise 58

er kek ise 60 yaşını doldur muş ve 25 tam yıl sigor ta pr imi ödemiş olması veya 61 yaşını

doldur ması ve en az 15 tam yıl malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi şartıyla

kısmi yaşlılık aylığından yar ar lanır lar.

17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olup da 8/9/1999 tarihinden

bu Kanunun yürürlük tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını

doldurmak ve onbeş yıldan beri sigortalı olup 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları

primi ödemek şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce bazı hükümleri yürürlükten kaldırılan 506 sayılı

Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı sayılanlardan;

a) En az 20 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde

sürekli çalışan ve bu işlerde en az 5000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeyen

sigortalılara yazılı talepleri halinde 28 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki yaş şartları

aranmaksızın yaşlılık aylığı bağlanır.

b) En az 25 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde

yeraltı münavebeli işlerinde çalışan ve bu işlerde en az 4000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları primi ödeyen sigortalılara da 28 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki yaş

şartları aranmaksızın 8100 gün prim ödemiş sigortalılar gibi yaşlılık aylığı bağlanır.

c) 50 yaşını dolduran ve malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi çalışmalarının en az

1800 gününü Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde geçirmiş olan

sigortalılara da birinci fıkrada belirtilen diğer şartlarla yaşlılık aylığı bağlanır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 87

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanların, bu Kanunun yürürlük

tarihinden sonra dördüncü fıkrada belirtilen şekilde geçen prim ödeme gün sayılarına, her bir yıl

için 90 gün fiilî hizmet süresi zammı eklenir.

506 sayılı Kanunun malûllük, sakatlık hükümler ine ilişkin ile sosyal güvenlik destek

pr imi ödemesi geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 104

üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup bu

Kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya

başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 53 üncü maddesine göre

malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük

aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı

bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla

yaşlılık aylığından yararlanırlar.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden

yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar

Kanununun mülga 60 ıncı maddesinin (C) bendinin (b) alt bendi ve geçici 87 nci maddesine göre

işlem yapılır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden

yararlananlardan yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarının kesilmesi ve tekrar bağlanmasında bu

Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümler geçerlidir.

Birinci ve ikinci fıkraya göre bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, 5400 gün

üzerinden hesaplanan orandan az olamaz.

27 nci maddenin ikinci fıkrasındaki malûllük aylığı alt sınırı ile 33 üncü maddesinin

ikinci fıkrasındaki ölüm aylığı alt sınırı 17/10/1983 tarihli ve 2925 ve bu Kanunla mülga

17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanunlara göre bağlanacak malûllük ve ölüm aylıklarında, aynı

kanunlar gereği bağlanan yaşlılık aylığı ile kıyaslanarak uygulanır.

2000 yılı başından sonr a sigortalı olup bu Kanunun yür ürlüğe gir diği tarihten önce

malullük aylığı bağlanması için tahsis talebinde bulunan sigortalılar ile ölen sigor talıların

hak sahipler ine 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunla bağlanan aylıklar, aynı Kanunun

geçici 89 uncu madde hükmünde belirtilen alt sınır aylığı esas alınar ak yeniden hesaplanır.

Yukarıdaki fıkrada belirtilen alt sınır aylıklarının hesabında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar

Kanununun mülga 92 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenen yarım aylıklar ile aynı

Kanunun mülga 96 ncı maddesinin beşinci fıkrası hükmüne göre alt sınır aylığı uygulanmayan

aylıklar ile sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmî aylıklar dikkate alınmaz.

27/4/2005 tar ihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde belirtilenler hariç

olmak üzere bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten önce mevcut sosyal güvenlik

kur umlarından yaşlılık veya emekli aylığı alıp, bu tar ih itibarıyla bu Kanuna tâbi çalışmayı

sürdürecekler hakkında 30 uncu madde hükümleri uygulanır.

Sigor talı ve işyer i tesciline, sigorta sicil numarasına ve dış temsilcilikler deki

görevliler e ilişkin geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 11Bu

Kanun yürürlüğe girmeden önce mevcut sosyal güvenlik

kurumlarında tescili yapılan sigortalılar ile bunların hak sahipleri için ortak bilgi bankası

oluşturulur. Bu sigortalılar ile sisteme yeni katılacak sigortalıların tescilinde, Türkiye

Cumhuriyeti kimlik numaraları sosyal güvenlik sicil numarası olarak esas alınır. Ayrıca vergi

mükellefi olan sigortalıların vergi numaraları da sosyal güvenlik sicil numaraları ile birlikte kayıt

altına alınır ve işlemlerde birlikte kullanılır.

Sigortalıların eski sigorta sicil numaraları, bu Kanuna göre tescil edilecekleri tarihe kadar

kullanılmaya devam edilir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri kapsamında olan

sigortalıların, bu Kanunun 17 nci maddesine göre hesaplanacak günlük kazançlarında; bu

Kanunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait prime esas kazanç hesabında dikkate alınan

unsurlar, bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki sürelere ait prime esas kazanç hesabında da

dikkate alınır.

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 88

Hizmet akdiyle çalışan sigortalılar için Kanunun 17 inci maddesi gereğince tespit

edilecek günlük kazanç hesabına esas üç aylık dönemdeki kazançları Kanunun yür ürlüğe

girdiği tarihten önce olanların son takvim ayı itibarıyla gelir ler inin hesaplanmasında bu

Kanunla yür ürlükten kaldırılan 506 sayılı Kanun hükümler i uygulanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte dış temsilciliklerde görevli sigortalı veya genel

sağlık sigortalısı personelden, temsilciliğin bulunduğu ülkede sürekli ikamet iznini veya bu

devletin vatandaşlığını da haiz olanlar, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerindeki hükümler

saklı kalmak üzere ve Dışişleri Bakanlığının olumlu görüşünün alınması şartıyla bulunduğu

ülkenin sosyal güvenlik kurumları ile irtibatlandırılabilirler.

Bu Kanun yür ür lüğe gir meden önce 5434 sayılı Kanun hükümler ine gör e iştir akçi

çalıştır an ve bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tar ihten sonr a da 4 üncü maddenin bir inci

fıkr asının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler i çalıştır maya devam eden kamu

idar eler i 11 inci madde uyarınca işyer i bildirgesini kur umca belir lenecek sürede ver mek

zor undadırlar. İşyeri bildirgesinin Kur umca belirlenecek süre içinde ver ilmemesi

dur umunda, 102 nci maddenin (b) bendi gereğince idarî par a cezası uygulanır.

Genel sağlık sigortası geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE 12Bu

Kanunun uygulamasında sağlık hizmeti sunucularının

sigortalılık kontrolü ve diğer provizyon işlemlerini elektronik ortamda yapmaya başlaması için

gerekli altyapının kurulmasına kadar, sağlık bilgilerinin yazılı olarak tutulmasına başlanır ve

sağlık belgesinin veya sağlık karnesinin Kurumca verilmesine devam edilir.

Mevcut sosyal güvenlik kurumlarının, kamu idarelerinin sağlık hizmetlerinin

sağlanmasına ilişkin görevleri, yürürlükten kaldırılan kanunlardaki hak ve yükümlülükler

çerçevesinde ilgili kayıt ve işlemler Kurum tarafından devralınan tarihe kadar devam eder. Ancak

bu süre altı ayı geçemez.

Kişilerin yürürlükten kaldırılan kanun hükümleri gereğince hak ettikleri sağlık hizmetleri,

bu Kanun hükümleri gereğince kapsama alınmamış ise tedavi tamamlanıncaya kadar yürürlükten

kaldırılan kanun hükümlerine göre Kurumca sağlanmaya devam edilir. 67 nci madde gereği

hesaplanan 30 günün hesabında kişilerin lehine olan durum uygulanır. Genel sağlık sigortalısının

ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlayan,

ancak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra faturalandırılan tedavi giderleri Kurum

tarafından karşılanır.

Bu Kanunun yür ür lük tar ihinden itibaren iki yıl süresince 18/6/1992 tarihli ve 3816

sayılı Kanun kapsamında yeşil kar t ver ilen ve verilecek kişiler başka bir işleme ger ek

kalmaksızın bu Kanunun 60 ıncı maddesinin (c) bendinin bir inci alt bendi kapsamında

genel sağlık sigortalısı sayılır.

Bu Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içer isinde 60 ıncı madde

gereği genel sağlık sigor talısı iken dur umunda değişiklik olan kişiler den yeşil kar t sahibi

veya (g) bendi kapsamına gir en kişiler dur umlarında değişiklik olduğu tar ihten itibaren en

geç bir ay içinde 18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Kanun ger eği yeşil kar t veren kur uma

başvur mak zor undadır. Bu kişiler e, yeşil kart verilmemesi halinde değişiklik olduğu

tarihten başlamak üzere (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır lar.

60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince sigortalı sayılanlar, bu

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde bildirimlerini yapmak

zorundadır. Bu süre içinde, 60 ıncı maddenin (g) bendi gereğince genel sağlık sigor talısı

sayılanlardan; tescil talebi olmayanların 18 yaşından küçük çocuklarının sağlık

hizmetlerinden yar ar landırılması halinde bu kişilerin tescili çocuklarının sağlık hizmet

sunucusuna mür acaat tar ihi itibarıyla yapılır. Ancak, aile hekimliği uygulamasına başlanan

illerde, bu kişiler iki yıllık süreye bakılmaksızın genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü

olduğu kişi olarak kapsama alınır.

Aile hekimleri tarafından başlatılan sevk zincirine uygun olarak alınan sağlık

hizmetlerinde 68 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen katılım payları, üç yıl süreyle % 50

oranında azaltılarak uygulanabilir.

70 inci maddenin birinci fıkrası gereği yapılacak belirlemeler, bu Kanunun yürürlüğe

girdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde tamamlanır. Bu süre içerisinde 70 inci maddenin

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 89

ikinci ve üçüncü fıkralarının uygulanmasını il ve ilçe bazında ertelemeye, Sağlık Bakanlığı

yetkilidir.

İlgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği

tarihte herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, bu Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya

genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. Bu Kanunun yür ür lüğe

girdiği tar ihte ilgili kanunları gereği bakmakla yükümlü olunan kız çocukları bu Kanun

gereğince de bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır. Ancak dur umlarında değişiklik

olduğunda sağlık hizmetler inden yar arlanma koşulları bu Kanun hükümlerine göre

yeniden belir lenir. Bu kişiler in dur umlarında değişiklik oluncaya kadar, sağlık

hizmetlerinden yar ar lanma koşulları açısından bu Kanun hükümler i uygulanmaz. Bu

kişilerin sigortalı ve sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin bilgileri ilgili kurumlar

tarafından bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç üç ay içinde Kuruma bildirilir.

211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun, bu Kanuna aykırı hükümleri, bu

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl süreyle uygulanır.

17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık hali devam eden

sigortalılar ile bunların sağlık yardımına müstahak eş ve çocukları, genel sağlık sigortası

hükümlerine göre sağlanan sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanma hakkına sahiptir.

Bu Kanunun 67 nci maddesinin bir inci fıkrasının (b) bendi gereği ar anan şar t, bu

Kanunun yür ür lüğe girdiği tarihten sonr a tahakkuk eden pr im borçları için uygulanır.

63 üncü maddede sayılan finansmanı Kur umca sağlanacak sağlık hizmetler i ile 65

inci madde gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek gider ler inin 72 inci ve 73 üncü

madde hükümler ine gör e Kur umca ödenecek bedeller i tespit edilip yayımlanana kadar,

Kur um tar afından belir lenmiş olan usul ve esaslar ile sağlık hizmeti bedelleri geçerlidir.

4046 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin geçiş esasları

GEÇİCİ MADDE 1324/

11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi

kapsamında iş kaybı tazminatı alanlar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında

sigortalı ve genel sağlık sigortalısı sayılır, ancak iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına tâbi

değildir.

Sigortalıların sigortalı olduklarını ayrıca Kuruma bildirme sorumlulukları yoktur.

Türkiye İş Kurumu tarafından ilk iş kaybı tazminatının ödendiği tarihi takip eden ay sonu

itibarıyla, iş kaybı tazminatı alanlara ilişkin primlerin aktarıldığı anda sigortalı bildirimi ve tescili

yapılmış sayılır.

Bu kapsamdakilerin sigortalılıkları iş kaybı tazminatı ödeme süresinin bittiği tarihte sona

erer.

İş kaybı tazminatı sona erenler için bu Kanunun 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrası

uygulanmaz.

İş kaybı tazminatından yararlananlar için Türkiye İş Kurumu prim ödeme yükümlüsü

olmakla birlikte bu Kanun kapsamında işyeri ve işveren sayılmaz.

Sosyal güvenlik destek pr imine ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 14Bu

Kanunun yür ürlüğe gir diği tar ihten önce sigor talı olanlar,

malullük ve yaşlılık aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yür ür lüğe gir diği tarihte sosyal

güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek

pr imi bakımından tabi oldukları mülga kanun veya mevzuat hükümler inin uygulanmasına

devam edilir. Ancak;

a)Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (a) bendi kapsamında

çalışanlar için sosyal güvenlik destek pr imi or anı 80 inci maddeye göre tespit edilen pr ime

esas kazançlar üzerinden 81 inci maddenin birinci fıkr asının (c) bendinde belirtilen pr im

oranına yüzde 30 or anının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır. Bu or anın dörtte bir i

sigortalı, dörtte üçü işver en hissesidir. Bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal güvenlik

destek pr imine tâbi olanların pr im ödeme yükümlüsü bunların işverenler idir.

b)Bu Kanunun 4 üncü maddesinin bir inci fıkrasının (b) bendi kapsamında

çalışanlar için sosyal güvenlik destek pr imine esas kazanç ve pr im or anı olar ak bu

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 90

Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkr asının (b) bendinde belir tilen hükümler

uygulanır.

Vazife malullüğü geçiş hükmü

GEÇİCİ MADDE 15Bu

Kanunun yür ür lüğe girdiği tar ihten önce vazife

malullüğü aylığı almaya hak kazanan veya alanlar dan bu Kanunun yür ür lüğe gir mesinden

sonra gelir veya aylık bağlananlar a, vazife malullüğü aylığının ödenmesine de aynen devam

edilir.

Pr ime esas kazancın beyanına ilişkin geçiş hükmü

GEÇİCİ MADDE 16Bu

Kanunun 80 inci maddesine gör e kendi adına ve hesabına

bağımsız çalışan sigor talılar dan, bu Kanunun yür ür lük tar ihinden önce sigortalı olar ak

kaydı ve tescili yapılmış olanların pr ime esas kazançlarını Kur umca belir lenecek sür ede

beyan etmemeler i halinde, ödeyecekler i aylık pr imler bir yıllık süreyle daha önce ödemiş

oldukları gelir basamaklarının pr im tutar ları kadar olar ak kabul edilir.

Ancak, bu tutar lar 80 inci madde belirtilen asgar i günlük kazanç alt sınırına gör e

hesaplanan aylık pr im tutarından az olamaz.

Kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunan sigortalılar a ilişkin geçiş

hükmü

GEÇİCİ MADDE 17 –Bu Kanunun 80 ıncı maddesinin onüçüncü fıkr asında

belirtilen otuz ibar esi ile 6 ncı maddesinin bir inci fıkr asının (ı) bendinde belirtilen otuz

ibar esi, 2008 yılı için onbeş olar ak uygulanar ak otuzu geçmemek üzere takip eden her yıl

için bir puan artırılır.

Kendi adına ve hesabına çalışanların sigor talılıklarının durdur ulmasına ilişkin

hükümler

GEÇİCİ MADDE 18Kendi

adına ve hesabına bağımsız çalışanlar la tarımda kendi

adına ve hesabına bağımsız çalışanlar dan, 1479 ve 2926 sayılı kanunlar a göre tesciller i

yapıldığı halde, bu Kanunun yür ür lük tar ihi itibar iyle beş yılı aşan süreye ilişkin pr im

borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin pr im bor çlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin

Kur umca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tar ihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay

içerisinde ödememeler i halinde, pr im ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikler i

pr imler in tam olar ak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödemesi bulunmayan

sigortalıların ise tescil tar ihi itibar iyle sigortalılığı dur dur ulur. Prim bor cuna ilişkin

süreler sigortalılık sür esi olar ak değer lendir ilmez ve bu sürelere ilişkin Kur um alacakları

takip edilmeyerek, Kur um alacakları ar asında yer verilmez.

Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri daha sonr a mür acaatları tar ihindeki 80 inci

maddenin onbirinci fıkr asına gör e belir lenecek prime esas kazanç tutarı üzer inden

hesaplanacak borç tutarının tamamını, bor cun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde

ödedikler i takdir de, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Sigortalılıkları önceki Kanunlar a gör e durdur ulanlar için de bu maddenin ikinci

fıkr ası hükmü uygulanır.

Bazı vazife maluller inin aylıklarına ilişkin geçiş hükümler i

GEÇİCİ MADDE l9 a)

8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrasında

belirtilenlerden bu Kanunla yür ür lükten kaldırılan maddeler i dahil 5434 sayılı Kanuna göre

vazife veya harp malulü sayılması gerekenlerin ve Tür k Silahlı Kuvvetler i tarafından

görevledir ilen ve görevlendirildiği tar ihte sigortalı olmayan kişiler den bu Kanunla yür ürlükten

kaldırılan maddeleri dahil 5434 sayılı Kanuna göre harp malulü sayılması gerekenlerin;

kendiler i ile bunların dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar hakkında bu kanunun

yür ürlük tar ihinden önceki hükümlerin uygulanmasına devam olunur.

b) 5434 sayılı Kanunun ek 77 nci maddesinin birinci fıkrası ile bu Kanunun 47 nci

maddesinin dokuzuncu fıkr asında sayılanlara ve bunların haksahipler ine, ilgili kanunları

5510 Sayılı Kanunda Yapılması Düşünülen Değişikliklere İlişkin Taslak Metin25/

10/2007 91

ve bu Kanun çer çevesinde bağlanacak aylıkları toplamının, emsallerinin 5434 sayılı Kanunun

ek 77 nci maddesine göre yükseltilerek hak kazandıkları aylıklar dan düşük olması halinde,

ar adaki far k ayrıca ödenir.

c) 18/3/1924 tar ihli ve 442 sayılı Kanunun ek 16 ıncı maddesi, 24/2/1968 tarihli ve

1005 sayılı Kanun, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Kanun, 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı

Kanun, 11/10/1983 tarihli ve 2913 sayılı Kanun, 28/2/1985 tarihli ve 3160 sayılı Kanun,

28/5/1986 tarihli ve 3292 sayılı Kanun, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Kanun ile yılı bütçe

kanunlarına ekli cetveller kapsamına giren kişilere ve diğer kanunlar da yapılan atıflar sebebiyle

2330 sayılı Kanun esas alınarak ilgililerine ödenmesi gereken aylık, tazminat, ek

ödeme ve yar dım işlemleri hakkında, bu Kanunla yür ür lükten kaldırılan maddeleri dahil

5434 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Ancak, bu Kanunun

47 nci maddesinde sayılanların aylık işlemleriyle ilgili olar ak bu fıkra hükmü uygulanmaz.

Yür ürlük

MADDE 108Bu

Yür ütme

MADDE 109Bu

Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

_______________________

(1) Bu maddede yer alan “ 1/1/2007” ibaresinin “ 1/7/2007” olarak uygulanacağı, 29/12/2006

tarihli ve 26391 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 2007 Yılı Merkezi Yönetim

Bütçe Kanununun 30 uncu maddesi ile hüküm altına alınmıştır.