Eczanelerce nakit ya da kredi kartı ile tahsil edilen muayene katılım paylarına herhangi bir satış belgesi (yazar kasa fişi, fatura) düzenlenmesine gerek olmadığına dair TC Gelir İdaresi Başkanlığı, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü, Usul Müdürlüğü tarafından düzenlenen mukteza ile TC Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen özelgeyi aşağıda sunuyoruz.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIGI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü Usul Müdürlüğü
SAYI: B.07.l.GİB.4.34.19.02NUK-1/227-14315/14654 23 MART 2009
KONU: Eczaneler tarafından alınan katılım payı için belge düzenlenip düzenlenmeyeceği.
Sayın: Ertan ÇİFTÇİ
Cevizlibağ Eczane-Optik Gümüşsuyu-Davutpaşa Cad. No: 46/B
Zeytinburnu/İST ANBUL
İLGİ: 06.10.2008 tarihli dilekçeniz.
İlgi dilekçenizde; Davutpaşa Vergi Dairesi Müdürlüğünün 2540048447 vergi kimlik numaralı mükellefi bulunduğunuz, Sosyal Güvenlik Kurumuna tabi hastalardan özel hastanelerde muayene olmuşlar ise 10-TL , Devlet hastanelerinde ya da sağlık ocaklarında muayene olmuşlar ise 4- TL "muayene ücreti" alma zorunluluğu olduğunu, muayene ücreti kısmı içinde fiş ya da fatura verildiği belirtilerek, Sosyal Güvenlik kurumu adına tahsil ettiğiniz ve hesaplarınıza mahsuben çalışan bu sistemde eczanenizde vergilendirilmenin belge düzeninin ne şekilde olacağı hususu sorulmaktadır.
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü'nün 09.03.2009 tarih, 5009 sayılı yazılarında belirtilen görüşleri de dikkate alınarak gerekli açıklamalar aşağıda yapılmaktadır.
"Konuyla ilgili 16/02/2009 tarihinde yayınlanan 40 seri No.lu Vergi Usul Kanunu sirkülerinde;
4. Sosyal Güvenlik Kurumunca Kişilerden Muayene Katılım Payının Tahsil Edilmesi Sırasında Uygulanacak İşlemler:
2008 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği ile Sağlık Kuruluşlarında yapılan muayene sonucunda kişilerden Kurum adına muayene katılım payının kurum tarafından yetki verilenlerce tahsil edilmesi uygulaması getirilmiştir.
Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 227 nci maddesinde, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanunun 229 uncu maddesinde ise faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, kredi kartları, işletme tarafından yapılan bir mal satışı veya hizmet ifasının bedelinin ödenmesi için kullanılan bir ödeme aracıdır. Fatura ise, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında düzenlenen ve borçlanılan meblağı gösteren tahakkuk belgesi olup ödeme belgesi değildir. Bu nedenle fatura, mükellefler tarafından kredi kartı ile yapılan ödemelere ilişkin düzenlenmemekte, mal satışı veya hizmet ifası sonucuna göre tanzim edilmektedir.
Yapılan açıklamalar uyarınca, Sosyal Güvenlik Kurumu adına muayene katılım payı tahsil edilmesi sırasında kişilere herhangi bir mal satışı veya hizmet yapılmadığından, bu uygulamaya yönelik olarak tahsilatı yapanlarca (eczane, özel sağlık kurumu, vb.) bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre her türlü ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Aynı Kanunun 42 nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlığımızca şekil ve muhteviyatı belirlenen 1 no.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesinde beyannameye eklenecek belgeler sayılmış, beyannamenin 6 ncı Tablosunun 45 inci satırına "Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri" nin (bu dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin, kredi kartı ile tahsil edilen kısmı) (e-Beyannamenin Sonuç Hesapları Diğer Bilgiler -Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmetlerin Katma Değer Vergisi Dahil Karşılığını Teşkil Eden Bedel) yazılacağı açıklanmıştır.
Bu düzenlemeyle vergiyi doğuran olayın vuku bulup bulmadığına bakılmaksızın belirli bir dönemde kredi kartı ile yapılan tahsilatların gösterilmesi öngörülmektedir.
Bu çerçevede, tahsilatı yapanlarca Sosyal Güvenlik Kurumu adına tahsil edilen muayene katılım payı, bunların Kurumdan alacaklarına karşılık yapılan ve avans niteliği taşıyan bir ödeme olması nedeniyle katma değer vergisine tabi bulunmamakla birlikte bu bedelin kredi kartı ile tahsil edilmesi halinde, mükellefçe verilecek beyannamenin ilgili dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin kredi kartı ile tahsil edilen kısmında yer alacaktır. Ancak, yer alan bu tutarın Tablo I (e-Beyannamede Matrah)'de beyan edilen tutar ile uyum göstermemesi ve vergi dairesince bu hususun mükelleften sorulması halinde tahsilatın Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılan hasta katılım paylarına ait olduğu "izah" nedeni olarak kullanılabilecektir." açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, tarafınızca tahsil edilen muayene ücretleri katılım payı tutarlarının ticari kazanç ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunla, perakende mal satan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tacirlere, Vergi Usul Kanununa göre fatura kullanma mecburiyetinde bulunmadıkları satışları için ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti getirilmiştir.
Diğer taraftan 31.12.2008 tarih ve mükerrer 27097 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7 seri No.lu Tedavi Katılım Payının Uygulanması Hakkındaki Tebliğde; bu Tebliğ kapsamında olan tedavilerde hastalardan alınması gereken katılım payları, bunların usulü ve belgelendirilmesi hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Bu itibarla Başkanlığımızca bu konuda herhangi bir belirleme yapılması mümkün olmadığı gibi ayrıca tarafınızdan doğrudan bir mal ve hizmet teslimi yapılmadığından Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen belgelerden her hangi birisinin düzenlenmesi söz konusu olmayacağı gibi ödeme kaydedici cihaz fişi de düzenlenmeyecektir. Ancak ilaç katılım payları için belge düzenleneceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Kerim BİLİCİ
Başkan a.
Grup Müdür V.
T.C.
MALİYE BAKANLIGI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : B.07.1.GİB.0.02.29/2921-229-1 054
KONU:
19. 11. 2008*111512
TÜRK ECZACILAR BİRLİGİ
Wlly Brandt Sok. No:9 06690 Çankaya/ ANKARA
İlgi : 31.10.2008 tarih ve 36.B.01.02 sayılı dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçeniz incelenmiş ve aşağıdaki açıklamaların yapılması uygun görülmüştür.
29 Eylül 2008 tarih ve mükerrer 27012 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6. Katılım Payı başlıklı bölümünde, reçete ile ilaç temini için başvurulan Kurumla sözleşmeli eczaneler tarafından kişilerden muayene katılım payının tahsil edileceği yönünde düzenlemenin yer aldığı görülmektedir
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muameleleri n gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 227 nci maddesinde, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanunun 229 uncu maddesinde ise faturanın, satılan emtia veya yapılal1 iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu belirtilmiştir.
Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre her türlü ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Aynı Kanunun 42 nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlığımızca şekil ve muhteviyatı belirlenen 1 No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesinde beyannameye eklenecek belgeler sayılmış, Beyannamenin 6 ncı Tablosunun 45 inci satırına "Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri" nin (Bu dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin, kredi kartı ile tahsil edilen kısmı) (e·Beyannamenin Sonuç Hesapları Diğer Bilgiler -Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmetlerin Katma Değer Vergisi Dahil Karşılığını Teşkil Eden Bedel) yazılacağı açıklanmıştır.
Katma değer vergisi beyannamesi ile istenen bu bilgi, verginin tarh ve tahakkuku ile ilgili olmayan denetim amaçlı bir bilgidir. Burada vergiyi doğuran olay vuku bulsun bulmasın belirli bir dönemde kredi kartı ile yapılan tahsilatlar gösterilecektir.
Öte yandan kredi kartı, satışa konu mal veya hizmetin bedelinin tahsilinde kullanılmakta olup, kredi kartıyla yapılan tahsilatın, işletme tarafından yapılan bir mal satışı veya sunulan hizmete ilişkin olduğu kabul edilir. Buna göre fatura, mükellefler tarafından kredi kartıyla yapılan tahsilata değil, tahsilata ait olduğu satış veya hizmetin Vergi Usul Kanununda belirtildiği şekilde belgelendirilmesine yönelik olarak düzenlenmektedir.
Bu çerçevede, eczanelerce Sosyal Güvenlik Kurumu adına tahsilatı yapılan hasta katılım payı, eczanelerin Kurumdan alacaklarına karşılık yapılan ve avans niteliği taşıyan bir ödeme olması nedeniyle katma değer vergisine tabi bulunmamakla birlikte bu bedelin kredi kartı ile tahsil edilmesi halinde, mükellefçe verilecek beyannamenin ilgili dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin kredi kartı ile tahsil edilen kısmında yer alacaktır. Ancak, yer alan bu tutarın Tablo I (e-Beyannamede Matrah) de beyan edilen tutar ile uyum göstermemesi ve vergi dairesince bu hususun mükelleften sorulması halinde tahsilatın Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılan hasta katılım paylarına ait olduğu "izah" nedeni olarak kullanılabilecektir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, Sosyal Güvenlik Kurumu adına yapılan hasta katılım payı tahsilâtlarına ilişkin tutar için eczaneler tarafından herhangi bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Başkan a.
Ercan Durgun
Gelir İdaresi Daire Başkanı
