.jpg)
ECZACININ SUT İLE İMTİHANI-11
ANTİ-D REÇETELERİ
Sevgili meslektaşlarım, bu hafta konumuz Anti-D immunglobulinler. Her zamanki gibi önce endikasyonları, sonra tedaviyi ve bu tedaviye SGK’nın yaklaşımını inceleyeceğiz.
İnsan anti-D immünoglobulini insan kanı plazmasından elde edilen spesifik bir antikordur. Bu antikor, insanlarda kan grubunu Rh(+) veya Rh(-) olarak belirleyici faktör olan Rhesus faktör tip D’ye karşı etkilidir.
Anti-D immunglobulinler D antijenine karşı bağışıklık geliştirmeyi önler. Anti-D immünoglobulinler yabancı Rh(+) kırmızı kan hücrelerini imha eder ve kişinin immün sistemi kendi antikorlarını geliştirmeye başlar.
Bildiğimiz gibi hepimiz kalıtımsal olarak kanımızda A-B-O gurupları taşırız. Bu gurupların dışında, nüfusumuzun %85’i alyuvarlar üzerinde bir protein olan D antijeni taşırız. Nüfusun geri kalan %15’lik kısımı ise D antijenine sahip değildir. Diğer bir deyişle, nüfusumuzun büyük bölümü Rh pozitif iken, geri kalan kısmı Rh negatif kan taşımaktadır.
Kan gurupları ve kişiden kişiye kan naklini amaçlayarak bir dizi deney gerçekleştiren iki bilim insanı Karl Landsteiner ve Alexander S. Wiener, deneylerinde RHESUS maymunu kullanmıştır. 1960 Yılında Anti-D antijeni keşfi, Nobel Ödülüne layık görülmüştür. Deneyler esnasında hayatını kaybeden binlerce Rhesus maymununun anısına, D antijeninin adı Rhesus Faktörü olarak anılır.
1- KAN UYUŞMAZLIĞI
Rh Faktörü farklı olan iki kişi arasında, kan transfüzyonu yapılması hayati risk taşır. Ya bu durum anne ile bebek arasına mevcutsa?
Negatif anne ile pozitif babadan doğacak olan bebeğin hamileliği süreci sıkı takip gerektirir. Anne Rh (-), baba Rh (+) olduğu durumda, bebeğin kalıtsal olarak pozitif veya negatif Rh faktörü taşıma ihtimali vardır. Anne Rh(-), bebek Rh(–) ise, ilk hamilelikte her ikisi de risk altında değildir. Anne Rh(-), bebek Rh(+) ise, Kan uyuşmazlığından bahsedilir. Kanamalı seyreden hamilelik ve hamileliği sonlandıran düşük, kürtaj ve doğum sırasında anne ile bebek arasında kan teması olur. Bebeğin antijeni annenin kanına karıştığı andan itibaren annenin bağışıklık sistemi antijeni yabancılayarak antikor üretmeye başlar. Antikor üretiminin durdurulması için anneye hamileliğinin 28-32 haftaları arası bir doz koruyucu amaçlı enjeksiyon yapılır. İlk hamileliğinde Rh (+) bir bebeği olan anne, kanında oluşturduğu antikorlarla sonraki gebeliklerde Rh (-) bebekleri de hayati riske sokar.
Anne ile baba arasında kan uyuşmazlığı mevcutsa, profilaktik olarak hamileliğin 28. ile 32. haftaları arası annenin antikor üretmesine engel olmak için Anti-D immunglobulin enjekte etmek gerekir. Doğumdan sonra bebeğin kan gurubu tayini sonucu Rh (+) olması durumunda, doğumu takip eden ilk 72 saat içinde anneye bir enjeksiyon daha yapılır.
DİKKAT!
· Anti-D reçeteleri (Ayaktan-Yatan hasta) MOR reçetedir. Hem MEDULA hem RRS kaydı gereklidir.
· MEDULA reçetesi manuel düzenlenmişse, mor koçana yazılmış 3 nüsha reçetenin de beraberinde olması gerekir. (Bir önceki Faktör reçetelerini konu alan yazımda belirttiğim gibi, SGK’nın şu anki uygulamasına göre beyaz reçetesi MANUEL olan bir reçetenin mutlaka MOR renkli reçete nüshası ile birlikte kuruma teslim edilmesi gerekiyor. Umuyorum MEDULA çalışmadığı durumlarda üretilen reçeteler için TİTCK genelgesinin tamamı baz alınarak, RRS üzerinden elektronik yazılan reçeteler kısa zamanda kabul görür ve kesintiler son bulur.)
· Anti-D reçeteleri bir uzman hekim tarafından yazılabilir. (MEDULA kontrol ediyor)
-ICD-10 kodu O.36.0 (Anne bakımı, Rhesus immunizasyonu)
-Günübirlik tedavi kapsamındaki ilaçlardandır.
-Anne-baba kan gurupları reçetede yazılı olmalıdır. (Anne Rh negatif, baba Rh pozitif olduğu durumlarda ödeme alabilirsiniz.)
- Hamileliğin 28-32 haftaları arasında Profilaktik yazıldığında, hamileliğin haftası mutlaka reçetede belirtilmelidir.
-Reçete kanama, düşük veya kürtaj nedeniyle yazılmış ise hamileliğin haftasının reçetede belirtilmesine gerek yoktur.
-Tıbbi müdahaleden sonraki ilk 72 saat içinde yazılmalıdır.
-Doğum gerçekleşmişse, e- reçetenin açıklamalar kısmında ‘… tarihinde canlı bir bebek dünyaya getirmiştir’ yazılmalıdır. Reçete manuel düzenlenmişse, doğum belgesi reçetenin ekinde kuruma gönderilir.
-Doğumdan sonra bebek kan gurubu reçetenin içinde belirtilir.
-Win-Rho 600 sadece düşük, kürtaj ve profilaktik yazıldığında ödenmektedir. Doğum sonrası ödeme planına alınmamıştır.
2- ITP (PRİMER İMMUN TROMBOSİTOPENİ, İDİOPATİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA)
ITP immun bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminde bozukluk nedeniyle vücut trombositleri yabancı bir madde gibi algılayarak saldırır. Trombosit sayısı düşer ve vücutta kanama eğilimi artar. Deride kırmızı yaygın döküntülerle seyreder.
Uygulanan tedaviler, bağışıklık sisteminin geçici olarak baskılanmasını sağlayarak trombositlere karşı antikor üretilmesini ve dalakta trombosit yıkımını engellemeyi hedefler. Hastanın klinik seyrine göre, tedaviye Kortikosteroidler, Anti-D immunglobulinler, IVIG, Rituksimab, Eltrombopag seçeneklerinden biri ile başlanır. 1 Yılı aşan süre tedavi edilemeyen hastalar KRONİK ITP hastasıdır. Kalıcı tedavi trombositlerin yıkım merkezi olan dalağın çıkarılması-splenektomidir.
ICD-10 Kodu: D69.3 ITP, Evans Sendromu, O36.0 Anne bakımı, Rhesus immunizasyonu
Rapor Kodu: 08.01
Reçete uyarı kodu: 224
Rapor Süresi: 2 Yıl
-Anti-D, ITP tedavisinde raporsuz ödenmez. Hematoloji uzman hekimin düzenlediği tek uzmanlı rapora istinaden reçeteyi hematoloji uzmanı yazabilir.
-Ek4/G Sadece Yatan Hastalarda Kullanımı Halinde Bedeli Ödenecek İlaçlar listesindedir. Hastane Eczanesinde Bulunmadığı reçete içinde belirtilmelidir. Unutmayalım, özel hastane yatan hasta reçetesi hiçbir şekilde SGK ödeme kapsamında değildir.
-Reçetede tedavi şeması+ kür aralığı belirtilmelidir. Maksimum dozu 60/mcg/kg/gün.
- Dalağı alınmamış (splenektomi yapılmamış) olan Rh pozitif hasta olduğu reçetenin açıklama kısmında belirtilmelidir.
-Sadece Intravenöz formu bulunan Anti-D preparatlar bu teşhiste ödenir.
IM/IV Formlar: Rophylac, Win-Rho
Haftaya başka bir konuda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.
Ecz. Zeynep Aynur AKYOL
Kaynaklar:
Sağlık Uygulama Tebliği
İlaç prospektüsleri
MEDULA ilaç kartları
TİTCK Genelgeleri
Türk Hematoloji Derneği yayınları
