YouTube’a Büyük Sansür

TÜBİDER E-DERGİ

Yunan bir paylaşımcı tarafından "Atatürk'e hakaret edilen" bir videonun yüklenmesinin ardından dünyanın en büyük video paylaşım sitesi YouTube'a, İstanbul Sulh Ceza Mahkemesi tarafından erişim yasağı konuldu. Biz de konu hakkında Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Başkanı Turan Menteş, Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) Başkanı Faruk Eczacıbaşı ve Avukat Fikret İlkiz'in görüşlerini aldık.

www.youtube.com adresli sitede Atatürk'e hakaret edilen video görüntülerinin yayımlanmasının ardından basında konuyla ilgili yayınlanan haberler üzerine, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Savcısı Nurten Altınok, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube Müdürlüğü'ne talimat vererek, konuyla ilgili görüntüleri istedi. Gönderilen delil niteliğindeki bir CD'yi inceleyen Savcı Altınok, YouTube'a erişimin nöbetçi mahkemece engellenmesini talep etti. İstanbul Nöbetçi 1. Sulh Ceza Mahkemesi de Güvenlik Şube Müdürlüğü tarafından gönderilen "delil niteliğindeki" bir CD'ye el koyma kararının onanması ve siteye erişimin engellenmesi talebini kabul etti.

Mahkemenin kararında, "Mustafa Kemal Atatürk'ün fotoğrafının, Türk bayrağı üzerine İngilizce küfür içeren yazılar yazılarak aşağılandığı anlaşıldığından, talebin kabul edildiği" belirtildi. Mahkeme ayrıca sorumluların bulunması için ABD'den adli yardım istendi.
Türk Telekom'dan dün akşam yapılan açıklamada da, "Konuyla ilgili resmi bilgi ulaştığında, yasal gereklilikler çerçevesinde gereğinin yapılacağı" bildirildi.

Bunun üzerine sitenin Türkiye’deki yayını durduruldu.
YouTube’un yayının yasaklanması sivil toplum kuruluşlarında ve bilişim çevrelerinde, bu uygulamanın aslında sansür anlamına geldiğine dair endişelere neden oldu. TÜBİDER (Bilişim Sektörü Derneği) konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “TÜBİDER, bu kararın, kişilerin internete erişim özgürlüklerine ağır bir müdahale ve engelleme olduğu kanaatindedir. İnternetin özgür kalması, ancak işlenen suçların ölçülülük ilkesini aşmadan cezalandırılması ve cezanın, suçu işleyen kişiye yönelik olması ilkesinden ödün verilmemelidir. İnsanların internete erişim özgürlükleri ve hakları her türlü kısıtlamanın ve engellemenin dışında değerlendirilmelidir”, dedi.

Bu uygulama hakkında görüşünü aldığımız Türkiye Bilişim Derneği Başkanı Turhan Menteş, “YouTube’un bu şekilde kapatılması kesinlikle doğru değildir. Ancak burada önemli olan içeriğin doğruluğu ya da yanlışlığı değildir. Tabii ki bir ülkenin hassas olduğu bir konuda, onu rencide edici bir yayın yapılıyorsa bu hassasiyet dikkate alınmalıdır. Ancak burada önemli olan, teknolojik olarak engellenmesi mümkün olmayan bir şeyin yasakla durdurulmaya çalışılmasıdır. Hepimiz biliyoruz ki, siz YouTube’u kapatsanız da, teknolojik olarak bunu aşmak, bu görüntüleri başka şekillerde yayınlamak mümkündür. Yani aslında burada yanlış olan kullanılan mekanizmadır. Google’ın Türkiye’deki yetkilileri ile görüşülüp, bu hassasiyet anlatılabilir ve bu görüntüleri kaldırmaları istenebilirdi. Ancak bu yapılmadan doğrudan yasal yollarla site kapatıldı. Biliyorsunuz site bugün yeniden açılıyor, ancak bunu sağlayan bazı sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin Google temsilcileri ile görüşüp bu içeriği kaldırmalarını istemeleri oldu. Demek ki teknoloji ile ilgili konuları her zaman yasal yöntemlerle çözmek doğru olmayabilir, bazen sivil toplum bundan çok daha etkili olabilir”, dedi.

Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı Faruk Eczacıbaşı da, "Internet’in hala yapısal olarak anlaşılamadığını düşünüyorum. Gerçek internet kullanıcısı, nasıl olsa bu gibi yasakların çok rahat üstesinden gelinecektir. Yasakları koyan, dünya gerçeklerini anlayamayan bir görünüm ortaya koymaktan başka hiç bir işe yaramıyor. Kaldı ki, ben gayet basit bir şekilde YouTube’a girdim… yurt dışından girdim ve bu klipi aradım… Atatürk hakkında yapılmış o kadar güzel ve başarılı klip’leri izleme fırsatı buldum ki… bunlardan da böylece Türk izleyicilerine “başarıyla yasaklandığı” izlemini edindim…Yasaklayan zihniyetin internet çağının gerisinden gelen, yapılması gerekenin ne olduğunu aslında kavramayamayan bir düzeyde olduğu düşüncesinden kurtulmayı aslında çok arzu ederdim", dedi.

Avukat Fikret İlkiz ise, YouTube veya başka bir sitesinin herhangi bir şekilde kapatılması hukuka uygun olmadığını, eğer bir sitenin içeriğindeki bir haberde ya da yayında hukuka aykırılık varsa ya da suç unsuru oluşturacağından şüphe ediliyorsa, ancak o yayın ya da içeriğe dava açılabileceğini ya da sadece o yayın ya da içeriğin kaldırılabileceğini, bunun dışındaki işlemlerin kesinlikle hukuka ve ifade özgürlüğüne aykırı olduğunu belirtti.
www.eczacininsesi.com