İlaç sektörünü düzenlemek için kurulması öngörülen üst kurul niteliğindeki İlaç Kurumu ile ilaçların eczaneler dışında da satılmasının önü açılıyor. Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye İlaç Kurumu'nun kurulması için hazırlanan yasa taslağı, mevcut yasalardaki ilaçların sadece eczanede satılması yönündeki düzenlemeyi kaldırıyor. Bu yolla ilaçlar eczane dışındaki yerlerde de satılabilecek. İlaçta reklamı yasaklayan düzenlemeleri de yürürlükten kaldıran taslak, Sağlık Bakanlığı'nın ilaç, diğer tıbbi malzeme ve ürünlerin fiyatlarının belirlenmesindeki yetkisini de sona erdiriyor. Henüz ilgili kurum ve kuruluşlardan taslakla ilgili görüşler toplanırken taslakta ilaç fiyatlarının nasıl belirleneceğine ilişkin boşluk bulunması eleştiriliyor.

İlaç, tıbbi cihaz ve malzemelerin standardizasyonu, ruhsatlandırılması ve yönetilmesi için bir üst kurulun oluşturulması uzun süredir gündemde bulunuyordu. Konuyla ilgili olarak bir yasal düzenleme yapılacağı taahhüdü, Yatırım Ortamını İyileştirme ve Koordinasyon Kurulu'nun (YOİKK) son toplantısının ardından oluşturulan teknik komite eylem planında da yer aldı. Planda "Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun kurulması amacıyla hazırlanan kanun taslağına ilişkin çalışmalar Temmuz-2007'ye kadar özel sektör görüşleri de dikkate alınarak tamamlanacak ve TBMM'ye sevk edilecek" denildi. Bu çerçevede çalışmaları hızlandıran Sağlık Bakanlığı, konuyla ilgili taslağı belli bir aşamaya getirdi. Bakanlık tarafından hazırlanan taslakta koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde kullanılan tıbbi ürünler, özel ürünler, kozmetikler ve tıbbi cihazların üretimi, ithalatı, ihracatı, piyasaya arzı, hizmete sunulması için her türlü düzenlemeyi yapmak ve denetlemek üzere "Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu" kurulması öngörülüyor.

Reklam yasağı da kalkıyor

Hazırlanan taslakta tartışmalı düzenlemelere de yer veriliyor. Buna göre taslağın yasalaşması durumunda 984 sayılı "Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkânlara Mahsus Kanun"la 1262 sayılı "İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu" yürürlükten kaldırılacak. Söz konusu kanunlar ilaçların ecza deposu tarafından eczane dışına satılmasını yasaklıyor, reçeteli-reçetesiz tüm ilaçların da sadece eczanelerde satılmasını öngörüyor. Söz konusu kanunların kaldırılmasını öngören taslak, bu konularda kısıtlayıcı yeni bir düzenleme öngörmediği için ilaçların eczane dışında da satılmasının önünü açıyor.

Taslakla, ilaçlar için uygulanan reklam yasağı da kaldırılıyor. Halen yürürlükte bulunan 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ilacın reklamını yasaklıyor. Taslak ise 1262 sayılı kanunu yürürlükten kaldırırken reklam sınırlamasıyla ilgili yeni bir düzenleme öngörmüyor. Bu yolla, ilaçta reklam yasal olarak mümkün hale geliyor. Daha önce reçetesiz satılan tıbbi ürünlerin reklamının serbest olması için düzenlemeler yapılmış, ancak söz konusu düzenlemeler Danıştay kararıyla iptal edilmişti.

Taslak, ilaç fiyatlarının nasıl belirleneceği konusunu da boşlukta bırakıyor. Buna göre Sağlık Bakanlığı'na ilaç ve diğer tıbbi malzeme ve ürünlerin fiyatının belirlenmesinde yetki veren 3359 sayılı "Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu" taslakla yürürlükten kalkıyor. Ancak, kanunun yürürlükten kalkmasıyla fiyatların hangi kurumlar tarafından nasıl belirleneceği konusunda taslağın mevcut halinde bir netlik bulunmuyor. İlaçta fiyat belirleme yetkisiyle ilgili olarak ayrı bir düzenlemenin gündeme gelebileceği belirtiliyor.

'Toplum sağlığına zarar verir'

Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türkiye İlaç Kurumu'nun oluşturulması için hazırlanan yasa taslağını eleştirdi. Birlik tarafından taslak için hazırlanan görüşte, çalışmanın gereksinimleri karşılamadığına dikkat çekildi. Taslakta ilaç, kozmetik, özel ürün ve tıbbi cihazlar ile ilgili olarak kurallara aykırı davranan ve insan sağlığına zarar veren kişi ve kuruluşlara uygulanacak idari para cezalarına yer verilmediğine dikkat çekilen görüşte, İlaç Kurumu'nun tıbbi ürünlerin piyasa gözetim ve denetimini nasıl yapacağının da net olmadığı kaydedildi.

Düzenlemeyle Sağlık Bakanlığı'nın fiyat belirleme yetkisinin ortadan kaldırıldığına, ilaçta reklam yasağının sona erdirildiğine ve ilaçların eczanelerde eczacılar tarafından satılması zorunluluğunun kaldırıldığına dikkat çekilen görüşte; "Bu haliyle taslak yasal düzenlemelerin boşluğunu doldurmayarak toplum sağlığı ve kamusal çıkarlar açısından ciddi zararlar doğuracak niteliktedir" denildi. 

Kanun taslağı neler getiriyor

- Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu kurulacak.

- İlaç Kurumu tıbbi ürünler, özel ürünler, kozmetikler ve tıbbi cihazların üretimi, ithalatı, ihracatı, piyasaya arzı, hizmete sunulması için her türlü düzenlemeyi yapmak ve denetlemekle görevli kılınacak. 

- Sağlık Bakanlığı'nın ilaç fiyatlarını belirleme yetkisi sona erecek.

- İlaçların eczane dışında satılmasının önü açılacak.

- İlaçlar için uygulanan reklam yasağı kaldırılacak.