Cumhuriyet - Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Gökyiğit, 2003 yılında Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı “Türkiye’nin Biyolojik Zenginliği ve Korunması” başlıklı sunumunu güncelleştirerek kitap haline getirdi. Kitapta fotoğraflarıyla birlikte Türkiye’nin zengin biyoçeşitliliği ve karşı karşıya olduğu riskler ortaya kondu. Kitapta yer alan verilere göre Avrupa kıtasının 13 bin bitki türüne karşı Türkiye’nin 10 bin bitki türü var, bu türlerin 3 binden fazlası endemik. Türkiye’de her 10 günde bir yeni bir tür keşfediliyor.
Türkiye, Sulak Alanlar Sözleşmesi gereği koruma altında olan 14 sulak alana sahip. Bunlardan biri olan Tuz Gölü ve çevresinde tuzlu ortama ve susuzluğa dayanıklı 40’tan fazla endemik bitki türü yetişiyor. Dünya topraklarında artan tuzlanma nedeniyle besin bitkilerinin yetiştirildiği alanların daralması yüzünden tuza dayanıklı bitkiler gelecek açısından büyük önem taşıyor.
Dünyada sadece Akşehir ve Eber gölleri çevresinde yetişen piyan bitkisinin her çiçeğinde 3-4 verimli yumurtalık bulunuyor. Bu genetik özellik aynı aileden fasulye, mercimek veya nohut gibi bitkilere aktarılabilirse verimliliğin artması sağlanabilir. Piyanın korunması bu açıdan çok önemli. Yüzölçümü 1.343 kilometrekare olan İstanbul’da yaklaşık 2 bin bitki türü bulunurken İngiltere’nin tamamı 1.850, Hollanda ise sadece 1.600 bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Türkiye’deki ormanların yaklaşık yüzde 93’ü zengin biyoçeşitliliği barındıran doğal yaşlı orman niteliğinde. Türkiye faunası 60 binden fazla hayvan türü ile Avrupa’dakine yakın zenginliğe sahip.
Kuş zenginliği
Türkiye kuş çeşitliliği bakımından da en zengin ülkelerden. Saptanan 471 kuş türünün 41’ini Kars-Iğdır sınırındaki Aras Nehri Kuş Cenneti ev sahipliği yapıyor. Türkiye’de 3 bin 8 bitki türünün nesli tehdit altında, korunması gereken tür sayısı ise 2 bin 256. İngiltere’deki tehlike altındaki tür sayısı 345, korunması gereken tür sayısı ise 258. Bu rakamlara karşın türlerin korunmasında çok önemli bir role sahip olan botanik bahçesi ve arboretumların sayısı Türkiye’de 13, İngiltere’de 194.
Bu koruma alanlarının başında gelen Yalova’daki Karaca Arboretumu’nda 7 bin tür bulunurken, Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi’nde 41 bin bitki örneği var. Kapanma tehlikesi ile karşı karşıya olan İÜ Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi Türkiye’nin en eski bahçesi. 5 bin bitkinin bulunduğu arazide, belli aralıklarla tohum kataloğu hazırlanıyor. Geniş bir doğal bitkiler koleksiyonuna sahip Nevzat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nde İstanbul’da yetiştirilen 853 doğal tür yetişiyor.
