Ekvator Devlet Başkan Yardımcısı Lenin Moreno, Amazon Ormanlarında 7 milyar dolarlık petrol rezervi bulunduğunu, dünya ülkelerinden 3.5 milyar dolarlık yardım geldiğinde Amazonlara girmeyeceklerini belirterek, ''Eğer Amazon Ormanlarından petrol çıkarılırsa 410 milyon ton karbondioksit ortaya çıkacak ve dünyanın ciğeri iflas edecek'' dedi. Moreno, Boğaziçi Üniversitesi Natuk Birkan Binasında düzenlenen konferansta, bir Güney Amerika ülkesi olan Ekvator'da, dünyanın ''akciğeri'' sayılan Yasuni Bölgesindeki Amazon Ormanlarının altında bulunan yaklaşık 850 milyon varil petrol rezervini çıkarıp dünyanın doğal dengesini bozmamak için dünya ülkelerini yardıma çağırmak amacıyla oluşturdukları ''Yasuni ITT İnisiyatif Projesi''ni anlattı. Bu projeyi, Ekvator'da doğayı korumak ve halka güzel bir yaşam sunmak adına hayata geçirdiklerini belirten Moreno, şunları kaydetti: ''Geleceğe güzel yarınlar bırakmak için tabiatımızı korumalıyız. Bu bize miras kalmış bir şeydir, bizden sonrakilere de miras bırakmalıyız. Ekvator Anayasası aynı şekilde doğal hayatın da kendi hakkı olduğunu savunmaktadır. Aynı şekilde havaya oksijeni sağlayan Amazonlardır. Güney Amerika'daki Amazonlar, dünyanın nefesidir. Buranın büyük çoğunluğu rezerv olarak beyan edilmiştir. Biyosfer rezervidir yani. Bu yer ekolojik zenginliğiyle tanınmış, önemli zenginlikleri bulunan bir bölgedir. Değişik ekolojik çeşitliliğe sahip bir bölgedir. Çiçekler ve bitkiler tamamıyla farklıdır. Tıp bilimcilerinin de bu yer hakkında önemli araştırmaları vardır ve kanser gibi hastalıklara çözüm olabilecek ilaçlar buradaki bitkilerden hazırlanmaktadır. Orada yaşayan yerli halka saygı duymaktayız.'' Çinli bir firmanın Yasuni Bölgesindeki petrolü çıkarmak için 7 milyar dolar verdiğini ifade eden Moreno, ''Amazon Ormanlarında 7 milyar dolarlık petrol rezervi var. Dünya ülkelerinden 3.5 milyar dolarlık yardım geldiğinde Amazonlar'a girmeyeceğiz. Eğer Amazon Ormanlarından petrol çıkarılırsa 410 milyon ton karbondioksit ortaya çıkacak ve dünyanın ciğeri iflas edecek. Projeye en büyük desteği 13 yıllığına 650 milyon Avroluk yardımla Almanya verdi, tüm dünya ülkelerini bu konuda duyarlı olmaya davet ediyorum'' diye konuştu. Ekvator'un fakir bir ülke olduğunu ve gelişmek istediğini anlatan Moreno, ''Bunun için ekonomik güce ihtiyacımız var. Şu teklifi yapıyoruz; dünyayı en fazla kirleten ülkeler projemize destek vererek bize yardım etsinler'' dedi. Moreno, bu yardımın, doğal hayatı korumak adına yapılacak bir yardım olduğunu söyledi.
-PROJE BAŞMÜZAKERECİSİ BAKİ-
Yasuni İnisiyatif Projesi Başmüzakerecisi Büyükelçi Ivonne Baki de Ekvator'daki Yasuni Bölgesinin dünyada en çok biyolojik çeşitliliğe sahip yer olduğunu belirterek, bölgenin 593'ten fazla kuş, 2 bin 274 ağaç, 80 yarasa, 121 sürüngen ve 4 binden fazla bitki çeşidine sahip olduğunu anlattı. Bu türlerin pek çoğunun eşsiz ve endemik olduğunu ifade eden Baki, Yasuni Bölgesinin sadece tek bir hektarında, tüm Kuzey Amerika'da bulunandan daha fazla ağaç çeşidinin yer aldığını dile getirdi. Yasuni Bölgesinde medeniyetin bozulmamış halinin görüldüğünü, buranın adeta yaşanabilir bir laboratuvara benzediğini anlatan Baki, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Bölgede yeni türler gelişmekte ve hala evrimleşmeye devam etmektedir. Birçok yer altı zenginliğine de sahiptir. Ekvator bir petrol ihracatçısıdır. Ekonomik ve sosyal gelişmesi bu ihracata dayalıdır. Bu ihracat altyapı projeleri, vatandaşlarımız için güzel bir yaşam ve çocuklarımız için iyi bir gelecek anlamına gelmektedir. Yasuni korunmalıdır. Çünkü gezegenimizdeki yaşamın özünü temsil etmektedir. İklim sabitliğine, su kaynaklarına, bitki çeşitliliğine vazgeçilmez değerler getirmektedir. Yasuni, tüm dünyaya aittir ve onu korumak tüm dünyanın sorumluluğu olmalıdır. Pek çok uzman ve bilim adamı şunu kabul etmiştir ki Yasuni'deki petrol çıkartılırsa ormanlar yok olacak, çevre kirliliği başlayacak ve pek çok tür ölecek. Biz, 'Yasuni ITT İnisiyatif Projesi' ile Yasuni'deki petrolün hiçbir zaman çıkarılmayacağını taahhüt ediyoruz.'' Ülkelerin yapacakları yardımların bir fona gideceğini ve bu fonda biriken paranın önemli bir bölümünün ağaçlandırma ve koruma projelerine harcanacağını anlatan Baki, ''Bu projeler karbondioksit yayılımını önümüzdeki yıllarda 850 milyon ton aşağı çekecektir. Çağımızda ne kadar küçük olursa olsun her ülke kendine düşen görevi yerine getirmelidir. Sanayileşmiş ülkelerin yardımına ihtiyacımız var'' diye konuştu. Yasuni Projesi Teknik Müdürü Carlos Larrea da altında büyük bir petrol rezervini bulunduran Yasuni Bölgesinin dünyadaki en büyük biyo çeşitliliğe sahip bölgelerden biri olduğunu söyledi. Ekvator'da 13 farklı dilin konuşulduğunu ifade eden Larrea, ''Ekvator, son zamanlarda önemli bir petrol ihracatçısı haline geldi. Bu petrol bir çölden gelmiyor, bu petrol Amazon Havzası'nın kalbinden çıkıyor. Bu petrolü ihraç etmek konusunda, bu işlemin çevresel etkileri üzerinde düşündük. En önemli ihracat kalemimiz petrol. 2006'da en yüksek noktaya erişmişti petrol ihracatımız. Son yıllarda petrol fiyatları çok yükseldi, o yüzden önemli bir katkı bekliyoruz projemiz için. Ancak pek çok ihracatçı ülkede olduğu gibi şunu görüyoruz ki petrol çevreye uyumlu değil. Ekonomik karşılaştırma çalışmaları tam tersini göstermekte'' diye konuştu. Petrolün aslında gelişmeye bir araç olmaktan ziyade bir engel olduğunu savunan Larrea, Ekvator'da 25 yıllık bir petrol ihracatı geçmişinden sonra nüfusun yarısının yoksulluk sınırı altında yaşadığını gördüklerini belirtti. Çok büyük bir göç ve ekonomik krizler yaşadıklarını anlatan Larrea, ''Amazon Havzası bölgesinde petrol çıkarma işlemi son 25 yıldır yapılıyor. Amazon toprakları aslında gerekli besleyicilere sahip değil tarım ürünleri açısından. Buradaki besleyicilerin çoğu ağaçlarda bulunmakta. Ağaçlar kesilince besleyiciler kayboluyor. Bu büyük bir problem. Ekvator çok yakında bütün kaynaklarını tüketmiş olacak'' dedi. Yasumi Bölgesindeki petrolün çıkarılması halinde çevresel etkilerinin çok büyük olacağını belirten Larrea, ''Projemiz hayata geçirilirse, Ekvator tek taraflı olarak petrol rezervini toprak altında tutacak. Buna karşılık uluslararası topluluk bir sermaye fonu oluşturacak, bu sermaye fonu Birleşmiş Milletler tarafından yönetilecek. Bu sermaye ilk olarak Ekvator'daki yenilenebilir enerji kaynakları için kullanılacak'' diye konuştu.
-METİN ŞENTÜRK'E EKVATOR DAVETİ-
Engelli olan ve konferansa tekerlekli sandalyeyle katılan Ekvator Devlet Başkan Yardımcısı Moreno, konuşmasının ardından ülkesindeki engellilerle ilgili projeler ve altyapı çalışmalarına ilişkin katılımcılara bilgi verdi. Konferansa katılan AK Parti İstanbul Milletvekili Lokman Ayva da hükümetin engellilerle ilgili politikaları hakkında Moreno'ya bilgi sundu. Dinleyiciler arasında bulunan şarkıcı Metin Şentürk de konuşmaların ardından yanına gittiği Moreno'ya albümünü hediye etti. Moreno, bir süre sohbet ettiği Şentürk'ü Ekvator Devlet Korosunda şarkı söylemeye davet etti. Metin Şentürk de bu teklifi seve seve kabul ettiğini dile getirdi. Konferansa, Türkiye Ortopedik Özürlüler Federasyonu Başkanı Cemal Merdan, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Başkanı Yusuf Çelebi, Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Mustafa Gülpınar ve TEMA Vakfı Onursal Başkanı Hayrettin Karaca da katıldı.
