Yönetmelik Değişikliğiyle Kentsel Dönüşüm, Nüfusa Göre Eczane Uygulamasının İstisnası Sayıldı
6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanunu değiştiren 6308 sayılı yasa ile “nüfusa göre eczane sınırlaması” getirilmiş, eczanelerin başka ilçeye nakli de bu kapsamda değerlendirilmiştir. Buna göre eczacılar, bir defaya mahsus kazanılmış haklar hariç, eczanelerini başka ilçeye nakletmek istediklerinde “nüfusa göre eczane” sınırlamasına tabi olacaklar; şayet 6197 sayılı yasanın 5. maddesindeki koşulları yerine getirebilirlerse eczanelerini nakledebileceklerdir.
Ancak nakil sınırlamasının “hiç eczanesi olmayan yerlere” eczaneyi nakletmek, “aynı ilçe sınırları içinde” nakletmek ve “doğal afet ve mücbir sebep nedeniyle nüfusun azalması” hâlinde nakletmek şeklinde istisnaları var.
Kanunun bu istisnalarına, bir istisna da “kentsel dönüşümle” ilişkili olarak Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik’te 28 Mart 2016 tarihinde yapılan değişiklikle getirildi. Burada dikkat çekici olan, kentsel dönüşümle ilgili olarak yasada herhangi bir düzenleme olmamasıdır. Yani değişiklik doğrudan Yönetmelik’le yapılmıştır. Buna göre; “kentsel dönüşümle eczane yerinin tahliye edilmek zorunda kalınması halinde” eczacı, nüfusa göre eczane sınırlamasına tabi olmaksızın eczanesini bir başka ilçeye nakledebilecek.
Kentsel dönüşüm, Kanun’da olmamasına karşın istisnalardan birisi olan “Doğal afet ve mücbir sebeplerle nüfus(un) azalması hâli” ile bağlantı kurularak “mücbir sebep” olduğu düşünülebilir. Ancak değil. Çünkü burada açık biçimde, bir ilçede doğal afet veya zorunlu nedenle “nüfusun azalmasından” söz edilmekte ve bu hâlin tespit ve ilanının Sağlık Bakanlığınca yapılacağı belirtilmektedir.
Kentsel dönüşümde ise böyle bir bağlantı kurmak zordur. Nitekim Yönetmelik’te de böyle bir bağlantı kurmaya zaten ihtiyaç duyulmamış ve doğrudan “Doğal afet ve mücbir sebeplerle nüfus azalması veya kentsel dönüşümle…” demek suretiyle açıkça ve kanunda olmadığı halde kentsel dönüşüm ayrı bir istisna olarak düzenlenmiştir.
Yönetmelik 12.04.2014 tarihinde çıkarıldığında 8. maddenin 7. fıkrası; “Doğal afet ve mücbir sebeplerle nüfus azalması hâlinde o yerleşim yerinde bulunan eczanelerin naklinde nüfusa göre eczane açılması kriteri uygulanmaz. Bu hâlin tespit ve ilânı Bakanlıkça yapılır.” şeklinde Yasa’yı aynen tekrar etmişti.
Ancak 28 Mart 2016 tarihinde Yönetmelik’in 8 maddesinin 7 fıkrası, “Doğal afet ve mücbir sebeplerle nüfus azalması veya kentsel dönüşümle eczane yerinin tahliye edilmek zorunda kalınması hâlinde o yerleşim yerinde bulunan eczanelerin naklinde nüfusa göre eczane açılması kriteri uygulanmaz. Doğal afet ve mücbir sebeplerle nüfus azalması hâlinin tespit ve ilânı Bakanlıkça yapılır. Kentsel dönüşüm nedeniyle eczanenin tahliye edilmek zorunda kalınması halinin tespiti ise eczanenin bulunduğu bölgenin kentsel dönüşüm bölgesi olduğuna dair ilgili yetkili resmi mercilerden alınmış resmi belge ile yapılır. Doğal afet veya mücbir sebebin ortadan kalkmasını veya kentsel dönüşümün tamamlanmasını müteakip altı ay içerisinde eczacı isterse tahliye etmek zorunda kaldığı önceki eczanenin bulunduğu ilçe sınırları içerisinde bir yere herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın dönebilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
Yönetmelik değişikliği, “kentsel dönüşümle eczane yerinin tahliye edilmek zorunda kalınması hâlinde” nüfusa göre eczane açma kriterlerine uymadan eczanenin başka bir ilçeye nakline olanak vermekte, eczacı isterse eczanesini kentsel dönüşüm tamamlandıktan sonra 6 ay içinde eski ilçesine tekrar taşıyabilmektedir.
Bu düzenlemenin asıl önemi, kentsel dönüşümle ilişkili haktan yararlanacak eczanelerin çokluğu/azlığı, işin doğruluğu/yanlışlığında değil; nüfusa göre eczane sınırlaması ve nakli uygulamasının istenildiğinde yasal düzenlemeye ihtiyaç duymadan delinebileceğini göstermesindedir. Kentsel dönüşüm istisnası, benzer usulle yeni gediklerin açılabileceğine delalet etmektedir.
Henüz daha yakıcı etkileri duyumsanmamış olsa da, nüfusa göre eczane sınırlamasında işin içine eczane nakilleri girdiğinde, en az kazanılmış haklar kadar ayrıntılı ve tartışmalı konulara kapı aralanacağı görülüyor.
https://twitter.com/_FevziCakmak_
fecakmak@gmail.com
