Av. Dicle Gençosmanoğlu
Sağlık Hukuku Bilim Uzmanı
Günümüzde Sağlık Hukuku alanında çok tartışılan konulardan biri olan aydınlatılmış onam; hastanın, kendisine gerçekleştirilecek tıbbi müdahaleler hakkında bilgilendirildikten sonra özgür iradesi ile karar verebilmesini ifade eder. Hasta ile sağlık profesyoneli arasında güvenin sağlanması açısından önemli bir kavram olan aydınlatılmış onam, uluslararası hasta hakları bildirgelerinde ‘’hasta hakkı’’ olarak yer alır. Hastanın, kendisine gerçekleştirilecek tıbbi müdahaleler hakkında özgürce karar verebilmesi için öncelikle sağlık profesyoneli tarafından anlaşılacak ve yeterli düzeyde bilgilendirilmesi gerekir. Bilgilendirmenin kapsamı ve usulü Hasta Hakları Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.
Eczacılığın Tanımı
6197 Sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’a göre eczacılık, ilaçların hazırlanması ve hastaya sunulmasının yanı sıra ilaç kullanımına bağlı sorunlar hakkında hastaların bilgilendirilmesi ve çıkan sorunların bildiriminin yapılmasına ilişkin faaliyetleri yürüten sağlık hizmetidir. Bu bağlamda; Eczacılık Mevzuatı ve mevzuata dayanılarak düzenlenen İyi Eczacılık Uygulamaları Kılavuzu’nda hastanın aydınlatılmasına ilişkin eczacıların yetki, görev ve sorumlulukları yer alır.
Eczacılık Mevzuatına Göre Eczacının Aydınlatma Yükümlülüğü
Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik’e göre; eczacı,
İyi Eczacılık Uygulamaları Kılavuzu’na Göre Eczacının Aydınlatma Yükümlülüğü
İyi Eczacılık Uygulamaları Kılavuzu’na göre eczacı; ilaçların doğru kullanımının anlaşılmasına yönelik olarak ilacın adı, endikasyonları, dozu, doz uygulama zamanları, kullanım şekli, saklama koşulları, ilaç kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar, ilaç uygulamasında kullanılan araçların güvenli ve etkin kullanımı, doz uygulaması sırasında kaçınılması gereken gıda ve diğer ilaçlar (ilaç-besin, ilaç-ilaç etkileşiminin önlenmesine yönelik), ilaç kullanımı sonrasında karşılaşılacak sonuçlar, advers reaksiyonlar ve advers reaksiyonların Türkiye Farmakovijilans Merkezi’ne bildirim gerekliliği gibi konularda hastaları bilgilendirir.
Sonuç olarak; sağlık hizmetleri sunumunda ilaç kullanımına bağlı sorunların anlaşılması ve anlatılması konusunda yetkin bir meslek grubu olan eczacıların, hastayı aydınlatma yükümlülüğü yaşamsal öneme sahiptir. Eczacılık alanındaki düzenlemeler ışığında eczacılar, yüksek sorumlulukla mesleki yükümlülüklerinin bilincinde hareket ederler.
Kaynaklar:
