Ağustos ayında "muvazaa" başlıklı bir yazı yazınca bir çok arkadaşım arayarak bu konuyu biraz daha açmamı, genişletmemi istedi.
O yazımda da belirttiğim gibi, mesleğimizde muvazaa kavramı yazılı olarak tarif edilmiş olmasa da "sermaye sahibi kişiler tarafından eczacı diploması kiralayarak eczane açılması" olarak tanımlanıyor.
Bir eczacının diplomasını kiralaması genelde bir maddi bedel olarak karşılık buluyorsa da, bazen eş, dost ayağına hatıra binaen "duvarda asılı duracağına bari bir dostumun/akrabamın işine yarasın" düşüncesi ile hatır/gönül karşılığı olarak verilebiliyor.
Muvazaa, senelerdir mesleğimizde kapanmayan, devamlı kanayan bir yara...
Mesleki saygınlığımızın azalmasının bir nedeni ticari hırsını mesleki saygınlığının önünde gören ve bu konuda hemen her yolu mubah sayan bazı meslektaşlarımızsa, diğer nedeni de muvazaalı ve eczacısı eczanede görülmeyen eczanelerdir.
6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanununun 20/a maddesi Eczacı Odaları yöneticilerine muvazaayı engellemesi için açıkça görev yüklemiş. Her Eczacı Odası yöneticisi bu konuda çaba harcamak zorunda. Eğer bilerek ya da bilmeyerek bu çabayı göstermezse yasa maddesine aykırı davranmış, görevini kötüye kullanmış sayılır.
6197 sayılı meslek yasamızın 6. maddesine 6308 sayılı kanunla bir ek fıkra ilave edildi. Bu fıkra aynen "Muvazaalı olarak eczane açıldığının tespiti hâlinde, ruhsatname iptal edilir ve eczacı beş yıl süreyle eczane açamaz. Muvazaanın eczacılar arasında yapılmış olması hâlinde, eczane açma yasağı hepsi hakkında uygulanır." şeklinde ifade bulmakta.
Muvazaanın tespiti eczanenin açılış işlemleri esnasında yapılabileceği gibi, sonradan eczanenin faaliyeti süresince de yapılabilir. Bir Sulh Hukuk Mahkemesince kabul edilebilecek nitelikteki bilgi ve belgeler muvazaanın kanıtlanmasında yeterli olmaktadır. Bu konuda en büyük sıkıntı bazı İl Sağlık Müdürlüklerinin ya da İlçe Sağlık Grup Başkanlıklarının "eczacı, eczanede bulunuyorsa muvazaalı sayılmaz" şeklindeki yanlış yorumlarıdır.
Ne yazık ki, eczanenin muvazaalı olduğunun tespitinde tüm yaptırımlar eczacı meslektaşımıza olmakta, bu olaya azmettirici olan sermaye sahibi hiç bir yaptırıma uğramayarak elini kolunu sallayarak dolaşmaktadır.
Yasada açıkça ifade edildiği gibi eczacı beş yıl süreyle eczane açamayacak, bu süre esnasında mesleği ile ilgili bir işe girdiğinde ya da bu sürenin sonunda eczane açtığında da büyük olasılıkla Oda Onur Kurulundan alacağı 180 gün meslekten men cezası nedeniyle de mesleğini yapamayacaktır. Çünkü meslekten men cezası, mesleği ile ilgili ticari eylemde bulunduğu gün başlayacaktır.
Tüm bunların üzerine asıl yıkım SGK’dan gelecektir.
2012 yılında SGK ile TEB arasında yapılan Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün 5.3.12.nci maddesi "....... Bu süreç içerisinde Sağlık Müdürlüğünden ve/veya TEB’den eczanenin muvazaalı olduğuna dair bilgi/karar gelmesi halinde sözleşme feshedilir.
Eczanenin muvazaalı olarak işletildiğinin tespiti halinde sözleşme tarihinden itibaren Kurumca eczaneye yapılan tüm ödemeler geri alınır.
Sağlık Bakanlığı tarafından muvazaalı eczane işletmesi nedeni ile ruhsatnamesi iptal edilmiş eczacı ile 5 (beş) yıl süre ile sözleşme yapılmaz. ..." şeklinde düzenlenmiş.
Görüldüğü gibi, muvazaanın tespiti ve yapılan işlemin Mahkemelerce onaylanmasının ardından SGK o ana dek ödemiş olduğu fatura karşılığı meblağları -büyük olasılıkla faizi ile- eczacıdan talep edecektir.
Eczacının cebine girmeyen paranın eczacıdan kat be kat fazlasıyla talep edilmesi bana göre çok adaletsiz bir durum. Mutlaka meslek yasamıza ya da ilgili yasalara bu şekilde eczane açan sermaye sahiplerine de yüksek hapis ve para cezaları verilmesini sağlayacak maddeler eklenmeli. Örgüt yöneticilerimiz bu konuda da çaba göstermeli, ilgili girişimlerde bulunmalıdır diye düşünüyorum ve böyle olması gerektiğine de inanıyorum.
Meslektaşlarıma naçizane önerim; lütfen kendinizi, geleceğinizi ve ailenizi böyle bir olgunun içine sürüklemeyin.
İLETİŞİM
e.ciftci@eczacininsesi.com
Tel : 0212 5474746
https://twitter.com/#!/ECiftci1
https://www.facebook.com/#!/ertan.ciftci1
