Yrd. Doç. Dr. Murat DOĞAN
1943 yılında Leo Kanner tarafından duygusal temas kuramama şeklinde tanımlanan Otizm, genel olarak sosyal bir iletişim bozukluğu olarak kabul edilmekle birlikte kısıtlı ve tekrarlayan davranışlar ile ilerleyen nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizm Spektrum Bozukluğu (Autism Spectrum Disorder – ASD) denilmesinin nedeni farklı düzeylerde oluşabilen bir hastalık olmasından kaynaklanmaktadır. Bu düzey düşük olabildiği gibi, yüksek de olabilmektedir. Otizm’de genetik faktörler çok önemlidir. Ayrıca viral enfeksiyonlar ve hamilelik sırasında oluşabilecek problemler de Otizm Spektrum Bozukluğu’na sebep olabilmektedir.
Çeşitli faktörlerin birleşmesi sonucu ortaya çıkan davranışsal bozukluk tablosu Otizm Spektrum Bozukluğu’nu özetlemektedir. Son zamanlarda hastalığın prevanlansının arttığı görülmektedir. Eskiden otizm teşhisi dil gelişiminde problem yok ise geç olabiliyordu. Oysaki Otizm Spektrum Bozukluğu belirtileri çocuk henüz 18 aylıkken başlamakta ve ailelerin bu konudaki farkındalıkları sayesinde teşhis erken dönemde yapılabilmektedir. Eğer çocuklarda 12 aya kadar işaret etme, 18 aya kadar kelime kurmama, insanların duygularını tanımama, çevresindeki etkenlere karşı duyarsızlık ve kendi dünyasında yaşaması gibi belirtiler görülüyorsa, ailelerin bunu iyi gözlemleyip konusunda uzman doktora danışması otizm için erken tanı imkânı vermektedir
Erken çocukluk döneminde otizmin belirtileri çocuğun dikkatini toplayamaması, ebeveynleri ile göz teması kuramaması, duygusal ifade eksikliği ve insanları görmezden gelme şeklinde sıralanabilir. Geç çocukluk döneminde ise sessizlik, kişisel alanına girenlere karşı saldırganlık, konuşma bozuklukları ve dil yetersizlikleri ile akranlarıyla iletişim kuramama şeklinde sayılabilir.
Otizm tanısı, 12. aydan itibaren Çocuk Nörologları ve Çocuk Ruh Sağlığı doktorları tarafından çocuğun gözlemlenmesi, gelişimsel testlerin yapılması ve ebeveynlere çocuğun gelişimi ile ilgili sorular sorularak konulmaktadır. Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların yaşıtlarından fiziksel bir farklılığı bulunmamakta olup, yalnızca bazı davranışlarında fark görülmektedir. Erken tanı yapılması ve dolayısıyla eğitim ve tedaviye erken başlanılması, Otizm tanısı konulmuş çocukların yarısından daha fazlası için ilerleyen yaşlarında bu belirtilerinin anlamlı olarak azalması ile sonuçlanmaktadır.
Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklarda mikro besin eksikliklerine de rastlanmaktadır. Bunun en etkili sebebi olarak bu tanıya sahip çocuklarda yemek seçiciliğinin fazla olmasını belirtebiliriz. Seçici olmalarından kaynaklı olarak ise kısıtlı yiyecek tercihleri oluşmakta ve bundan dolayı vücutta demir eksikliği de yoğun olarak görülmektedir.
Vitamin ve minerallerin, Otizm semptomlarının azaltılmasına destek sağladığı günümüzde yapılan çalışmalarla desteklenmektedir. Ayrıca, vücut için önemli bir amino asit olan L-Karnitin’in, vücut metabolizmasındaki rollerinde yaşanan sorunlar Otizm Spektrum Bozukluğu’nda rastlanan bir tablo olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple, Otizm üzerinde son dönemde yapılan çalışmalarda görülebileceği gibi, L-Karnitin takviyesinin Otizm Spektrum Bozukluğu’nda davranışsal ve bilişsel semptomların azalmasına yardımcı olduğu görülmektedir.
Bilimsel Referanslar
