Şu sıralar en çok duyduğum şeylerden bir tanesi, glutenin tamamen beslemeden çıkartılarak kilo verilmesidir. Peki bu ne kadar doğru bir yöntemdir?
Gluten, tahıllarda bulunan doğal bir proteindir. Ürünlere ağsı bir yapı katmakta ve kabarmasını sağlamaktadır. Başlıca buğday, çavdar, arpa ve bazı yulaf türlerinde bulunmaktadır. Glutenin sindirimi kolaydır fakat bazı bireylerin bağırsak sisteminde hassasiyet yaratabilmektedir. Bu kişilerde şişkinlik, hazımsızlık, baş ağrısı ve gaz şikâyeti gözlemlenmektedir.
Glutenin sindirilememesi "Çölyak Hastalığı" olarak tanımlanmaktadır. Çölyak dışı gluten duyarlılığı ise "Gluten İntoleransı" şeklinde adlandırılmaktadır. Mısır, pirinç, kinoa, chia, karabuğday ve bazı yulaf çeşitleri ise gluten içermemektedir.
Glutensiz beslenme zayıflamaya yardımcı olabilir. Fakat bu durum, beslenmeden makarna, simit, hamur işleri gibi rafine karbonhidratların çıkarılması sonucu gerçekleşmektedir. Bilinçli bir şekilde yapılmadığı takdirde kilo alımına da neden olmaktadır. Glutensiz yiyeceklere, besinin çiğnenebilirliğini ve lezzetini korumak için şeker ve yağ eklemesi yapılabilmektedir. Bu durum ise gıdanın lif ve besleyicilik özelliğini azaltmaktadır. Bunun yanı sıra glutensiz beslenen bireylerde çeşitli sorunlarda oluşabilmektedir. B vitaminlerinin yetersizliği gözlemlenmektedir, sonucunda ise yorgunluk, unutkanlık ve halsizlik durumu oluşmaktadır. Ayrıca folat eksikliği de görülebilmektedir. Tahıllar iyi bir lif kaynağıdır ve midede doygunluk hissi sağlamaktadır. Gluten bağırsak florası için de oldukça önemlidir. Yapılan bir çalışmada, glutensiz beslenen bireylerde kalp hastalıkları riskinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Sebebi ise beslenmede lif alımının az olmasıdır.
Sonuç olarak, glutensiz beslenme öğünlerimizde tahıl grubunun çoğunu tüketmediğimizde kısa sürede kilo vermede başarılı sonuçlar verebilmektedir. Fakat glutensiz beslenme bir zayıflama yöntemi olarak düşünülmemelidir. Tedavi amaçlı uygulanmalıdır. Bunun yerine dengeli beslenilmeli ve doğru karbonhidrat çeşitleri tercih edilmelidir. Çölyak ve gluten intoleransınız yok ise gluteni hayatınızdan çıkartmak zorunda değilsiniz.
Sağlıkla kalmanız dileğiyle..
Diyetisyen Nurselen Yıldız
Kaynakça
1- Lebwohl, B., Cao, Y., Zong, G., Hu, F. B., Green, P. H., Neugut, A. I., ... & Willett, W. C. (2017). Long term gluten consumption in adults without celiac disease and risk of coronary heart disease: prospective cohort study. bmj, 357, j1892.
2- Vici, G., Belli, L., Biondi, M., & Polzonetti, V. (2016). Gluten free diet and nutrient deficiencies: A review. Clinical Nutrition, 35(6), 1236-1241.