Çocuklarda büyüme ve gelişmede L-Arginin, Vitamin ve Mineraller ile birlikte alındığında daha mı faydalı oluyor?
Çocukta boyun yeterince uzamaması çocuğun sağlığının bir yerde bozulduğunun göstergesidir. Büyümeyi etkileyen en önemli faktörlerden biri beslenme olduğu için beslenmenin göstergelerinin değerlendirilmesi gerekir.
Büyüme çocuk sağlığının en önemli göstergesidir. İyi büyüyen çocuk ruhsal ve bedensel sağlığı yerinde olan çocuktur. Çünkü büyüme çok sayıda faktörün etkisi altındadır. Normal bir büyüme için gerekli en önemli koşullardan ikisi güvenli aile ortamı ve uygun beslenmedir.
Yeterli bir büyüme için çocuğun herhangi bir hastalığının olmaması ve hormonlarının yeterli derecede salgılanması gereklidir. Fiziksel sağlığın bozulması büyümeyi etkilediği gibi psikolojik sağlığın bozulması da etkiler. Okul çocuklarında kısa boylu olmak sınıf içerisinde psikolojik yük te oluşturacaktır. Psikolojik ve sosyal problemler çocukta büyüme hormonunun salgılanmasına da engel olarak boy kısalığına daha da fazla katkı sağlayacaktır.
Doğumdan sonraki ilk yıl büyümenin en hızlı olduğu dönemlerden biridir.İkinci-dördüncü yaşlar arasında yavaşlar. Dört yaşından ergenliğe kadar olan dönemde büyüme daha yavaş ve daha durgun olarak gerçekleşir. İlk iki yaş boyunca gerçekleşen hızlı büyüme döneminde çocuğun beslenmesi çok önemlidir.
Genelde çocukların yetersiz beslenmesi ve sık enfeksiyon geçirmesi büyüme ve gelişmelerini olumsuz etkilemektedir. 2014 yılında 159 milyon çocuğun besin açlığı çektiği söylenmiş ve bunun neredeyse tamamının düşük gelirli olan yani gelişmekte veya az gelişmiş ülkelerde olduğu belirtilmiştir. (4)
L-Arginin aminoasidi büyüme hormonunun yapısına giren ve çocukluk çağında yarı esansiyel olan bir amino asittir. Kaşektik kişilerde myelositlerden farklılaşan süpresör hücrelerde Argininaz 1 enzimini normalden daha fazla çalıştığından arginin takviyesi zayıf kişilerde kilo alımı ve büyüme için önerilmektedir (1).
L-Arginin oral yoldan alındığında 250-500mg dozlarında güvenilir olup yüksek ve düşük dozlarda önerilmemektedir. Bir yumurta içerisinde yaklaşık olarak 100gr.da 0.8gr L-Arginin mevcuttur. (8) Orta büyüklükte bir yumurta 48gr. dır. Bu da orta büyüklükteki yumurtada yaklaşık 400mg L-Arginin amino asidi olduğunu gösterir. Bu durumda günlük 250 ile 500 mg alımın sorun oluşturmayacağı daha açık bir şekilde ifade edilebilir. Fakat genelde sporcular tarafından 4-6 gr/gün miktarında tüketilmektedir. L- Arginin oral yoldan verilmesi için gözlemlenen emniyet seviyesi ~ 20gr/gün’dür, bu durum ancak daha yüksek seviyeler ciddi yan etkiler olmaksızın kısa süreli çalışmalarda test edilmiştir. (2)
L-Arginin protein sentezinde, kolajen birikiminde ve dekubit ülser iyileşmesinde önemli bir rol oynayan önemli bir esansiyel aminoasittir. Enfeksiyon sırasında doku iyileşmesinde önemli bir esansiyel aminoasittir. Dolayısı ile sık enfeksiyon geçirmek çocuklarda kısa boy ve zayıf kiloya neden olduğundan L-Arginin desteği bağışıklık sistemini koruyarak ta büyüme ve gelişmeyi destekler.
Ayrıca büyüme mevsimsel farklılıklar gösterir. Çocuklar kış mevsiminde daha yavaş büyürler, yaz mevsiminde büyümeleri daha hızlı olur.Ergenlik dönemi büyümenin en hızlı dönemlerden biridir. Kızlar ergenliğe erkeklere göre daha erken girerler ve ergenlik dönemi süreleri de daha kısadır.Kızların çoğunda ilk adetin başlaması ile büyümede yavaşlama ve kısa bir süre sonra durma ortaya çıkar. Erkekler ergenliğe kızlara göre daha geç girerler ve kızlara göre ergenliğin daha geç döneminde büyüme atağı yaparlar.
Yakın zamanda gelişme geriliğinde sadece vitamin ve mineraller ile yapılan desteklerin yetersiz olmasının amino asit alımının göz ardı edilmesinden ve bu desteğin gerekliliğinden bahsetmektedir. (5,6) Türkiye’de amino asit (L-Arginin), vitamin ve mineral içeren şuruplar bulunmaktadır. Bu desteklerin gelir düzeyi düşük çocukların daha sağlıklı gelişmesi için faydalı olacağını ve en azından evine yiyecek götüremeyen bu ailelerin dengeli beslenmesi olmayan çocuklara bu ürünlerin fayda sağlayacağını unutmamak gerekir.
Yrd.Doç.Dr Murat Doğan
Nişantaşı Ünüversitesi Çocuk Gelişim
Öğretim Üyesi
Referanslar:
1-NutrClinPract.2017Feb1:884533616687502doi:10.1177/0884533616687502. [Epub ahead of print] Nutrition Support for Persistent Inflammation, Immunosuppression, and Catabolism Syndrome.Moore FA1, Phillips S2, McClain C3, Patel JJ4, Martindale R5.
2-J Nutr. 2016 Dec;146(12):2587S-2593S. Epub 2016 Nov 9.Safety and Effectiveness f Arginine in Adults.McNeal CJ1, Meininger CJ2, Reddy D3, Wilborn CD4, Wu G5.
3-Brewer S, Desnerves K, Pearce L, et al. Effect of an arginine-containing nutritional supplement on pressure ulcer healing in community spinal patients. J WoundCare.2010;19(7):311-316.
4-UNICEF/World Health Organization/World Bank Group, 2015
5-Ashorn et al., 2015; Garza, 2015; Mayo-Wilson et al., 2014; Ramakrishnan et al., 2009; Stammers et al., 2015; van der Merwe et al., 2013
6-doi.org/10.1016/j.ebiom.2016.02.030
7-2017 American Egg Board.
