Ecz. Şeyma ŞAHİN
EREKTİL DİSFONKSİYON (ERKEK SAĞLIĞI)
Bölüm 3
Diğer takviyeler:
· Peyroni hastalığında: günde 2 defa 60’ar mg Centella asiatica (gotu kola) ve günde 3 defa 750 mg bromelaini aynı zamanda alması önerilir.
· Sertleşme sorununun en büyük nedenlerinden biri aterosklerozdur bu yüzden niasin, omega 3 gibi esansiyel yağ asitleri alımı faydalı olacaktır. Antioksidan kombinasyonları ya da dönüşümlü güçlü antioksidan kullanımları yararlı olacaktır. İlk tercih edilmesi gereken antioksidanlar C ve E vitaminleri, beta karoten ve selenyumdur.
· Cordyseps sinensis ve Agaricus erektil disfonksiyon ve sperm kalitesini artırıcı olarak kullanılan mantar türleridir.
· Fenugreek diosgenin isimli etken madde ile seksüel hormon sentezinde prekürsör rol oynar. Testosteron seviyelerini artırmaya yardımcı olur.
· Keçiboynuzu ve zencefil tedavide destek ürün olarak kullanılabilir.
· Erken boşalma (prematür ejekülasyon) üzerine direkt önerilebilecek bir ürün yoktur ama afrodizyak özelliği olan ürünler ile destekleyici tedavi olarak kullanılabilir.
Prostat
· İdrar kesesi altında üretrayı kuşatan ceviz büyüklüğünde tek bir bezdir. Sperm haraketliliğinin artttıran sulu, süte benzer alkali sıvı salgılar. Bu salgı yumurtanın sağlıklı döllenmesi için gereklidir. Bez selim bir şekilde büyüyünce buna BPH (bening prostatic hyperplasia ) denir. İdrar akışı sıkılaşır, idrar gücünde azalma, sık sık tuvalete çıkma ile semptomlarını gösterir.
· Elle rektumdan muayene ve/veya laboratuvar testinde antijen PSA ölçümü ile tanı konulur. PSA için normal değer 4 ng/mL den az olmalıdır. Eğer PSA 10 ng/dL’ den daha fazla ise bu prostat kanseri göstergesidir.
· Artan yaş ile beraber testosteron azalırken östrojen, prolaktin, LH ve FSH düzeyleri tümüyle yükselir. Değişimin esas etkisi testosterondan daha güçlü olan dihidrotestosterona (DHT) dönüşmedir. Bu etki sebebi muhtemelen 5 alfa redüktaz enziminin aktivitesindeki artışa bağlıdır.
· Yükselmiş östrojen prostat bezinden DHT atılımını engeller.
· Tedavi edilmez ise BPH sonunda idrar kesesi çıkışını tutar ve idrarın tutulmasına sebep olarak böbreğe zarar verir.
· BPH varlığında aşağıdaki unsurlara dikkat ediniz.
a. Yüksek protein diyeti 5 alfa redüktazı inhibe eder. ( %40 protein, %35 KH, %21 yağ alımı istenen beslenme desteği)
b. Sadece bira (içerisinde şerbetçi otu olduğu için) BPH’ lı erkekler tarafından içilmemelidir. Prolaktin seviyelerini arttıracaktır. Diğer alkollerde bu etki görülmez.
c. Glisin,alanin ve glutamin asitten oluşan aminoasit kombinasyonu kullanan BPH’ lı erkeklerde idrar sıklığı, gece idrarar kalkma oranları belirgin oranda azalmıştır
d. İlaç ve pestisidler 5 alfa redüktaz aktivitesini arttırır. Bu yüzden uzak durmak gerekmektedir. Sigara dumanında bulunan kadmiyumun da buna benzer etkinliği vardır.
· Avrupa’ da bitkisel ilaçlar BPH tedavisinin %90 ının kaplar. Kalan %5.1 alfa blokörler ve %4.8 i de 5 alfa redüktaz enzim blokörleridir.
· Terazosin, tamsulosin, silodosin, doksazosin günde 1 kez kullanılan BPH ilaçlarındandır. Yeni dönem BPH tedavilerinde de bu ilaçların yanında PDE-5 inhibitörleri ile beraber kullanımın tedavide daha başarılı olduğu görülmüştür.
Prostat için kullanılabilecek takviyeler
Saw Palmetto (Cüce Palmiye):
· Serenoa repens (cüce palmiye) meyve ekstresidir. İçeriğindeki fitosteroller ,yağ asitleri ve flavonoidler ile bunu yapar.
· Etki mekanizması olarak prostat dokudaki hücre reseptörlerine bağlanan DHT’ u engeller, 5 alfa redüktaz enzim inhibisyonu yapar, prostat östrojen reseptörlerine bağlanır.
· 4-6 hafta sonrasında istenen etkiler gözlemlenmeye başlanır özellikle gece işeme sıklığında belirgin azalma elde edilmiştir.
· Antiöstrojenik aktivitesi vardır.
· Üriner akışı arttırır, rezidüel (idrar yaptıktan sonra mesanede kalan idrar) idrar hacmini azaltır.
· Ağrılı idrar yapma ve gece idrara çıkma (noktüri) sayısı azalır.
· Ciddi üriner retansiyonu olan ilerlemiş BPH’ da kontrendikedir.
· Aç karna alımda gastrointestinal kanalda hassasiyet yapabilir. Saw palmetto kullanılan 3 yıllık çalışmalarda hastaların %2 sinde gastrointestinal rahatsızlık, üriner sistem enfeksiyonları, boşalma (ejakülasyon) problemleri ve cinsel istek kaybı (libido) görülmüştür.
· Yapılan çalışmalara katılan hastalarda alfa blokör, diüretik ve antikoagülan kullanan alan hastalarda herhangi bir yan etki görülmemiştir. İlaç etkileşimi sadece in vitro çalışmalarda alfa 1 adrenerjik reseptör blokörlerinin (tamsulosin, prozasin) bağlanmasını inhibe etmiştir.
· En sık karşılaşılan yan etki GI rahatsızlıktır.
· Yapılan son çalışmalarda selenyum ve likopen ile beraber verilince antiinflamatuvar etkisinin arttığı gözlemlenmiştir.
· Demir takviyesi ile arasında en az 2 saat zaman farkı verilmelidir.
Pygeum(Pygeum africanum):
· Sterol ve yağ asilerince zengindir.
· Prostat salgısı üzerine daha etkindir
· Prostatta bulunan pro-inflamatuvar prostaglandinleri inhibe ederek anti inflamatuvar etki gösterir. Bu etkiyi içerisindeki fitosteroller ile yapar.
· Pentasiklik triterpen içeriği olan ursolik asit ve oleanik asit ile ödem giderici özelliği vardır.
· İçerisindeki ferulik asit türevleri (n-dokosanol ve tetrakonasol ) ile prolaktin seviyelerini azaltır ve prostatta kolesterol birikimini engeller.
· Prolaktin yüksekliğinin prostatik dokuda testosteron alımını artırdığı ve kolesterol birikimini artırdığı bunun da DHT’ a dönüşümü hızlandırdığı düşünülmektedir.
· Fibroblast üretimini azaltır (BPH ‘ ta etkisi hücre üremesini arttırmaktır bu sayede BPH’ a karşı farklı etki mekanizması ile koruyuculuk sağlar.), adrenal androjen sekresyonunu arttırır, prostat ve bulbouretral epitelde sekretuvar aktiviteyi düzenler.
· Prostatik inflamasyonu olmayan hastalarda asit fosfataz aktivitesini ve total protein sekresyonunu önler.
· Antikarsinojenik ve antimutajenik etkiye sahip birçok içerik Pygeum’ da mevcuttur.
· En sık karşılaşılan yan etkisi GI rahatsızlıklardır.
· Günlük alım dozu 100 mg’ dır.
Likopen:
· Testis, adrenal bez ve prostatta yoğun olarak bulunur.
· Yaş, alkol ve sigara ile beraber miktarı azalır.
· Antioksidan etkinlik göstererek genel olarak tüm kanser çeşitleri ve prostat kanserine karşı koruyucu etkinlik gösterir.
· Prostat kanseri üzerine etki mekanizmasının IGF-1 değeri üzerinden olduğu düşünülmektedir. IGF-1 değeri ne kadar yüksek ise prostat kanserine yakalanma riskinin arttığı gözlemlenmiştir. Ve likopen kullanan kişilerde IGF-1 değeri düşmüştür.
· Zeytinyağı gibi yemek yağları ile beraber alınımında emilim artar. Beta karoten ve orta zincirli yağ asitleri ile emilim artar.
· Kolesterol düşürücü ilaçlar, mineral yağları ve pektin ile beraber emilim azalır.
Isırgan Otu (Urtica Dioica):
· İçeriğindeki lignanlar ile SHBG ye bağlanır ama diğer içerik (sterol ve lektin) bu şekilde cevap vermez.
· Stigmasterol ve kamfesterol ile prostatik NaK pompasına etki eder.
· Isırgan otu aglutininini epidermal büyüme faktörü reseptörünü antagonize eder. Bu yolak BPH oluşumunu engellemede bir basamaktır
· Aromataz enzimi testosteronu östrojene çevirir. Östrojen prostat hastalıklarında rol oynar. 9-hidroksi 10 trans 12 cis oktadekadienikasit içeriği ile ısırgan aromataz enzimini inhibe eder.
· Isırgan ile pygeum beraber kullanıldığında hem aromataz enzimi bloke olur hem de 5 alfa redüktaz enzimi bloke olarak iyi bir etkinlik sağlanır.
· İçeriğindeki polisakkaritler ve kafeik malik asit ile antiinflamatuvar etkinlik gösterir.
· BPH’ a bağlı gelişen alt üriner sistem yolu enfeksiyonlarını azaltır.
Cucurbita pepo (kabak çekirdeği yağı):
· Fitosterol, esansiyel yağ asidi ve tokoferollerce zengindir.
· 5 alfa redüktaz inhibisyonu yapar.
· Mesane kaslarını NO yolağı üzerinden gevşeterek inkontinansı engeller.
· Aşırı aktif mesane vakalarında tedaviye yardımcıdır.
Çinko :
· 5 alfa redüktaz enzimini inhibe eder. Barsaklardan çinko emilimini östrojen azaltırken, androjen hormonlar arttırır. BPH’ lı erkeklerde östrojen seviyeleri yüksek olduğu için çinko desteğine ihtiyaç vardır.
· Çinko aynı zamanda androjenlerin sitozole ve nükleer androjenlerin reseptörlere bağlanmasını engeller.
· Hipofizden fazla prolaktin salgılamasını engeller. Prolaktin testosteronun prostat tarafından alımını arttırır bu da DHT yüksek düzeylerine öncülük eder.
Arı poleni ektresi
· Prostat hücre büyümesini engeller.
· Prostat semptomlarını azaltır.
· Rye polen (Secale cereale), corn pollen (Zea mays) and timothy pollen (Phleum pratense) dünya da ticari adı ile formlarına göre Cernitin ya da Cernilton diye bilinir.
· Lökotrien ve prostaglandin sentezi inhibe ederek antiinflamatuvar etkinlik gösterir.
Esansiyel yağ asitleri:
· Prostat ve sperm lipid düzeyi fazla olan kişilerde etkinliği görülmüştür.
Soya:
· Özellikle beta sitosterolce zengindir. (fitosteroller)
· Ayrıca içerisindeki genistein ve daidzeinle prostat kanserine karşı koruma gerçekleşir. Ayrıca 5 alfa redüktaz inhibe edici etkinliği de vardır.
Kronik prostatit tedavisinde tamamlayıcı takviyeler:
· Pygeum günde 100-200 mg aralığında 5-7 hafta boyunca verildiğinde tedavi başarısının arttığı gözlemlenmiştir.
İnfertilite (Kısırlık):
Normal atım hacmi - 2-6 ml/ejekülasyon
Sperm sayısı - 50-100 milyon/ml
Morfolojisi - < 35% anormal
Hareketliliği - % 60 hareketli
Sterilite - 20 milyon sperm/ml
Yaşam süresi – ejekülasyondan sonra 48 saat
· Menide çinko yoğun oranda bulunmaktadır
· Ejekülasyon( boşalma) ilk atılan kısım sperm açısından zengindir.
· Tüm antioksidanlar dönüşümlü olarak verilebilir. İlk tercih antioksidan ürünler; selenyum, çinko, Coenzyme Q 10, pcynogenol, grape seed extract ya da resveratrol, nigelin, ruşeym olmalıdır.
· Aminoasit takviyeleri sperm kalitesinin ve haraketliliğinin artırılmasında yardımcı olacaktır. İlk tercih ürünler L-arginine, L-carnitine gibi ürünler olmalıdır.
· Bir antioksidan takviye, bir aminoasit içeren takviye ve yukarıda bahsedilen maca v.b. afrodizyak özellik taşıyan takviyelerle kullanımı ya da karışım halinde kullanımı etkinliği daha iyi gözlemlemek, ya da daha önce başarı sağlamak anlamında daha doğru olacaktır.
· Bu başlık daha sonraki yazılarda daha detaylı anlatılacaktır.
Erkekler hep güçlü olmak ister. Hep dik, hep ayakta… Adapa ile başlayan ölümsüzlüğü bile arayış hikayeleri Gılgamış ile devam eder.
Gılgamış 2/3 ü tanrı 1/3 ü ölümlü Uruk kralıdır. Aklı, gücü ve cinsel enerjisi ile Uruk halkını korkutmaktadır. Destanda halka verdiği cinsel rahatsızlık “ne babalara oğul, ne damatlara genç kız bırakıyor” şeklinde geçmektedir. Halk tanrılardan onu dizginleyecek bir eş yaratmasını ister. Tanrılar Enkidu’ yu yaratır ve ormanda hayvanlar tarafından büyüttürür. Hayvanlar gibi hızlı koşmakta ve beslenmektedir. Bunun farkına varan avcılar Uruk krallığına gelip 2/3 ü hayvan 1/3 ü insan olan bir canlıdan bahseder. Gılgamış Enkidu’ ya tapınak rahibesi (bazı kaynaklarda tapınak fahişesi) gönderir. Enkidu kadınla 6 gece 7 gün geçirir. Kadından büyülenmiştir. Eski hayatına geri dönmek istediğinde hayvanlar ondan kaçar, istemez. O da zaten artık eskisi gibi koşamaz, beslenemez.
Artık adam eski adam değildir.
Kaybettiği hıza karşılık daha fazla anlayış ve bilgelik kazanır. Artık kalamaz ormanda şehre rahibe ile geri döner. Enkidu ile Gılgamış karşılaşır, dövüşmeye başlarlar fakat Gılgamış Enkidu’ nun eşi olduğunu anlayınca dövüşü yarıda keser (kimi kaynaklara göre Gılgamış kazanır) Bundan sonra çok iyi bir dostluk başlar. Hatta Gılgamış kadınlara olan düşkünlüğünü bile kaybetmiştir. Enkidu ve Gılgamış sedir ormanlarında Humbaba’ ya karşı savaşır ve kazanır. Bundan etkilenen Tanrıça İştar Gılgamış’ a evlenelim der. Fakat Gılgamış evlenmeyi kabul etmez. Bunu lanetleyen İştar Enkidu’ ya hastalık vererek öldürür. Dostunun ölümüne katlanamayan ve ölmek isteyemeyen Gılgamış kendi başına ölümsüzlük serüvenine başlar….
Bir sonraki yazımda size ölümsüzlüğün sırrını veremeyecek olsam bile hastalanmamak adına BAĞIŞIKLIK güçlendirmek için kullanılacak takviyeler anlatılacaktır.
Sağlıklı günler dileğiyle…
-SON-
