DOMUZ GRİBİ VE H1 N1 VİRÜSÜ
— Domuz Gribinin belirtileri nelerdir?
—Belirtiler mevsimsel gribe çok benzer. En yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir:
Başlangıçta yüksek ateş, aksırık ve nezle (burundan çok fazla miktarda sıvı akıntısı), genel bir rahatsızlık hissi…
Bu belirtilere iştah kaybı ve/veya ishal da eşlik edebilmektedir.
—Domuz Gribi diğer virüslerden daha mı ciddidir?
—Hayır. WHO (Dünya Sağlık Örgütü) bu yeni gribi aşağıdaki nedenlerle orta dereceli bir salgın hastalık olarak sınıflandırmıştır:
—Enfeksiyon, insanların büyük bir çoğunluğunda hastaneye yatma veya ilaç kullanmaya bile gerek duymaksızın iyileşmektedir.
—Genel itibariyle, çeşitli ülkelerde ciddiyetin derecesi mevsimsel gribe benzer görünmektedir.
— Bugüne kadar, çoğu ülkede bulunan hastaneler dikkat gerektiren hastalarla başa çıkmıştır.
—H1N1 Virüsü olarak da bilinen Domuz Gribi nedir?
—Domuz Gribi (H1N1 Virüsü) hayvanlar arasında grip salgınıyla ortaya çıkarak insanlara geçen genel veya mevsimsel gribe benzer bir solunum yolu hastalığıdır.
Dünyada bugüne kadar saptanan olayların büyük bir çoğunluğu hafif olaylar olmakla birlikte, bu hastalığa karşı sorumlu davranmalı ve virüsün yayılmasını önlemek için tüm önlemleri almalıyız.
Domuz gribi ve genel grip arasındaki farklar nelerdir?
—Bilinen ağır grip, H1N1 Domuz gribine dönüşebilir mi?
HAYIR.
Belirtiler Genel Grip Domuz gribi
Ateş: 39°‘un üstünde değil Önce 39°‘a çıkar
Baş ağrısı: Az yoğunlukta Şiddetli
Titreme: Ara sıra Sık, sık
Yorgunluk: Hafif Çok fazla
Boğaz ağrısı: Şiddetli Hafif
Öksürük: Az yoğunlukta Kuru ve devamlı
Burun akması: Ağır bir burun tıkanıklığı Yaygın değil
Adale ağrısı: Hafif Yoğun
Göz tahrişi: Hafif Yoğun
VİRÜSÜN YAYILMASI NASIL KONTROL ALTINA ALINIR?
—Domuz Gribi (H1N1) virüsü nasıl yayılır?
—Bu bir grip virüsü olduğundan, öksürük, konuşma veya aksırma sonucu sıçrayan salya ve burun sıvısı damlacıkları yolu ile havada yayılır. Solunum yolundan çıkan bu damlacıklar ellerde, yüzeylerde veya havada birikir.
O nedenle, virüsten etkilenmiş insanların sıçrattıkları bu solunum yolları salgılarının damlacıklarına dokunduktan sonra gözlerimize, burnumuza veya ağzımıza bilinçsizce dokunursak virüs bize de bulaşabilir.
—Virüsün kuluçka süresi nedir?
—Herhangi bir belirti hissedilmese dahi başkalarına virüs bulaştırıldığı süre zarfında WHO (Dünya Sağlık Örgütü) domuz gribinin kuluçka süresini bir gün ile en fazla bir hafta olarak saptamıştır.
—Virüs ne kadar süreyle bulaşıcıdır?
—Virüs, belirtiler görülmeden bir gün öncesi itibariyle bulaşıcı olabilir ve 7 güne kadar bu bulaşıcılık devam eder.
Grip virüsü belirtilerinin ardından ilk üç gün en bulaşıcı olduğu dönemdir fakat 7 güne kadar bulaşıcı olarak kalır. Bu nedenle, gribe yakalananlara virüsün diğerlerine bulaşmasını önlemeleri için evde kalmaları önerilir.
—Virüs vücuda nasıl girer?
—Tokalaşma veya yanak yanağa öpüşme suretiyle ağız, burun ve gözlerden girer.
—Virüs vücuttan nasıl çıkar?
Ağız ve burun yoluyla çıkar ve ellerde yaşamına devam eder. O nedenle, ellerinizi iyice ve Sık, sık yıkamak çok önemlidir.
—Dışarıdayken virüs kapar mıyım?
—Evet, eğer virüs kapmış insanlar arasındaysanız ve yakınınızda (
—Ev hayvanları virüs yayar mı?
HAYIR.
- Bu virüsü kapmaya neden olan en önemli etken nedir?
—Virüs dokulara (burun, ağız ve göz sıvısına) tutunabildiğinden ‘nem’ virüsün yayılmasında en önemli etkendir.
-Alkollü jel kullanmak iyi bir fikir midir?
Evet, çünkü virüsü öldürür ve faaliyetini yok eder.
—Virüs havanın neresinde bulunur?
—Virüsü taşıyan biri ne zaman aksırsa veya öksürse, virüs, nemli olmaları koşuluyla kapı kolları, para, kâğıt veya belgeler gibi yumuşak yüzeylerde birikir. O nedenle,iyi bir el temizliği esastır.
—Domuz Gribi (H1N1) virüsü kapı kollarında veya düz yüzeylerde ne kadar yaşayabilir?
10 saat.
—Virüsün yayılmasını nasıl önleyebilirim?
—Virüsün yayılmasını önlemek için tüm mağazalara ve iş merkezlerine gönderilen bilgi ve önerileri takip etmek çok önemlidir. En önemli şey ise virüsün gözlere, ağza veya buruna dokunmakla yayılabileceğini bilmektir.
O nedenle, mağazalarda ve iş merkezlerine dağıtılan bilgilerde belirtildiği gibi yüzünüze, gözlerinize, ağız ve burnunuza ellerinizle dokunmamak yaşamsal önem taşır.
Virüsün yayılmasını önlemenin en etkili yollarının aşağıdaki hareketleri uygulamak olduğunu unutmayın:
— Aksırırken, öksürürken veya konuşurken çıkan damlacıklar ellerde kalabilir, virüs ellerde birkaç dakika (beş dakikadan az) hayatta kalabilir, o nedenle, ellerinizi yıkamak çok önemlidir.
— Ellerinizi sık, sık yıkayın: Günde 10 kez yıkamak önemli bir sağlık önlemidir (sizi virüsü yaymak veya kapmaktan korur)
— Virüs, saatlerce hatta günlerce yaşamını sürdürebileceği yüzeylerde de (mobilyalar, kapı kolları, eşyalar…) birikebilir. O nedenle, böyle yüzeylerin standart temizleme ürünleri kullanmak suretiyle çok daha sık temizlenmesi (her gün) çok önemlidir.
—Bir kâğıt mendile aksırın ve öksürün ve mendili derhal çöpe atın. Ağzınıza, burnunuza, gözlerinize dokunmamaya çalışın. Aksırırken veya öksürürken ağzınızı ve burnunuzu kapatmayı unutmayın.
—Yüzeyleri, kapı kollarını ve eşyaları standart temizleme ürünleri kullanmak suretiyle daha sık temizleyin, odaları ve etrafı daha sık havalandırın.
—Öpüşmekten ve yakın temastan kaçının. Salya veya salgılarla temas etmiş olabilecek gözlük, çatal, bıçak gibi eşyaları paylaşmamayı kesinlikle unutmayın.
—Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyin: Uykunuzu alın, sağlıklı gıdalar ile beslenin, fiziksel olarak aktif bir yaşam sürün, alkol ve sigaradan kaçının.
ÖNLEM
—Yüz maskesi kullanmak iyi bir fikir midir?
Faydası ve kullanışlılığı sınırlı olup, uzmanlar pek de faydalı bulmazlar. Ancak taşıyıcıların virüsü yaymalarını önleyebilir.
—Aynı hastalığa ikinci kez yakalanma olasılığı nedir?
Yüzde sıfır, çünkü H1N1 virüsüne karşı bağışıklık kazanırsınız.
—Dışarıda egzersiz yapabilir miyim?
Evet, virüsü açık havada kapma şansı daha düşüktür.
NE YAPMALIYIM?
—Herhangi bir belirti hissettiğimde ne yapmalıyım?
Yeni H1N1 domuz gribi virüsünün çoğu birkaç belirti ve etkilerden öte gitmeyen hafif
vakalardır. Bu da, çoğu hastaların, gerekirse hastaneye yatmadan, sağlık uzmanlarının doğru bir şekilde gözetimiyle evde iyileşebilirler anlamına gelir.
Vakaların çoğunda, kişilerin sağlık uzmanlarının tavsiyelerini izlemek, ateş kesiciler ve
parasetamol gibi ağrı kesiciler almak ve bol, bol sıvı içmek (su, meyve suyu vs) gibi bilinen önlemleri almak suretiyle en başta görülen belirtileri 2–4 gün içinde yenmeye ve bu sayede virüsün yayılmasını önlemeye başlamışlardır. Temizlikle ilgili kurallara riayet etmek çok önemlidir.
-Hastaneye gitmeli miyim?
Belirtileri hisseden herkes hastaneye gidecek olursa sağlık merkezleri bu durumun üstesinden gelemeyebilir ve gerçekten ihtiyacı olanlara doğru bakımı uygulayamaz halde kalabilirler.
Sonuç itibariyle, grip belirtilerini hissedenlerden;
*Nefes almada zorluk çekenler,
*Genelde virüse eşlik eden belirtilerden farklı belirtiler hissedenler,
*Aniden fenalaşanlar,
*7 günden beri hasta olup daha da kötüye gidenler,
*Ayrıca; hamileler, kronik hastalığı olanlar, bağışıklığı düşük olanlar (immünosupresyon) vb. gibi yüksek risk gruplarından birine dâhil olup hafif belirtiler hissedenler gerekli sağlık yetkililerinin verdiği talimatlara uygun olarak olası en kısa zamanda sağlık merkezlerine başvurmalıdırlar
RİSK Taşıyanlar
—Kimlerin bu salgından çok daha fazla sakınmaları ve olayı önemseyerek önlem almaları gerekir?
Yaşı ne olursa olsun;
*Koroner hastaları (yüksek tansiyon hariç),
*Kronik solunum hastalığı olanlar,
*ilaç tedavisi gören şeker hastaları,
*Orta-ciddi böbrek yetmezliği olanlar
*Orta veya ciddi derecede anemi veya hemoglobinopati gibi kan hastalığı olanlar,
*Dalağı olmayanlar,
*Kronik ileri derecede hepatik hastalığı olanlar,
*Ciddi nöromüsküler hastalığı olanlar,
*Bağışıklığı düşük olanlar (immünosupresyon) (HIV-AIDS veya organ nakli olup ilaç kullanmak nedeniyle bağışıklığı düşük olanlar),
*Morbid obezler (vücut kitle endeksi 40 veya üzeri) olanlar büyük risk altındadırlar.
*Yaşları 18’in altında olup asetilsalisilik asit (aspirin) ile uzun süre tedavi görenler.
Hamilelik sırasında bağışıklık sisteminde düşüşler gösteren annelerde bu nedenle gribe yakalanma ve komplikasyon olasılığı artar.
Hamileyseniz üzülmeyin, risk düşüktür ve grip olan çoğu hamileler sadece hafif belirtiler göstermişlerdir. Temizliğinize çok dikkat edin ve verilen genel tavsiyelere uyun.
Ateşiniz varsa, parasetamol (hamilelikte almak sakıncalı değildir) alarak en kısa zamanda düşürmek önemli olup, derhal bir sağlık merkezine başvurun.
İLAÇ TEDAVİSİ
—Yeni virüse karşı bir aşı var mıdır?
Henüz yok fakat aşı ile ilgi çalışmalara devam edilmektedir ve bu yıl sona ermeden kullanımına başlanabilecektir. Daha önce de kullanıma hazır olabileceği gibi, her aşıda olduğu gibi etkisinden emin olmak ve olası sorunları tespit etmek amacıyla deneyler yapılmaktadır.
—Bilinen, yaygın kullanılan Grip aşısı ne yapar?
Bildiğimiz, her yıl yenilenen soğuk algınlığı ve gribe neden olan virüslere karşı geliştirilen Grip aşısı virüse yakalanmamızı önlemez fakat belli ölçüde bir korunma sağlar ve komplikasyon riskini düşürür.
Bu nedenle, aşı kampanyaları temelde bu komplikasyonlar açısından büyük risk taşıyanları hedeflemektedir.
-Domuz gribi iğnesi olmalı mıyım?
Sağlık yetkilileri, ilgili aşının yapılacağı yüksek risk gruplarının bir listesini çıkarmışlardır.
—Grip aşısı olmalı mıyım?
Son yıllarda grip aşısı olmuş olanlar buna devam etmelidirler. Ancak, bu aşıların domuz gribini önlemeyeceği unutulmamalıdır, fakat gerekirse doğru ilaç tedavisinin seçiminde kolaylaştırıcı rolü vardır.
—Mevsim gribine karşı yaptırdığım aşı beni bu virüse karşı korur mu?
Hayır, bunlar iki farklı virüstür.
—Belirtileri hissetmeden önce virüse karşı ilaç tedavisi faydalı olur mu?
Kesinlikle olmaz.
—Domuz gribinin en iyi tedavi yolu nedir?
Çok sıvı almak (su, meyve suyu vs), parasetamol gibi ateş düşürücü ve ağrı kesiciler almak ve virüsü başkalarına bulaştırmayı önlemek üzere tamamen iyileşinceye kadar sağlık yetkililerinin önerilerini dikkate almak. Temizliğe çok önem vermenin yaşamsal önemi vardır.
-Virüsü kapan ve bunu yenen biri buna bağışıklık kazanır mı?
Evet
SEYAHAT
—Seyahat etmek güvenli midir?
Aşağıda seyahatle ilgili bazı önerilerin listesi bulunmaktadır:
1. Belirtilerden herhangi birini hissediyorsanız seyahat etmeyin.
2. Kişisel bakım ve temizliğinize büyük önem verin ve ellerinizi sık, sık yıkayın.Yiyecek, bardak, çatal, bıçak, gözlük gibi eşyaları kimseyle beraber kullanmayın.
3.Aksırırken veya öksürürken ağzınızı ve burnunuzu kâğıt mendille kapatın ve derhal atın.
4.Ağzınıza, burnunuza, gözlerinize ellerinizi sürmekten kaçının.
