Ecz. Muammer ŞEN
İnsanlık tarihi boyunca doğal kaynaklar, özellikle de bitkiler sağlığı korumak ve hastalıkları tedavi etmek için kullanılmıştır. Tıbbı bitkilere ilgi, gelişen sentetik ilaçların artışıyla gittikçe azalmıştır. Ancak sentetik ilaçların zaman içinde yararları yanında yetersizlikleri yada zararlarının da ortaya çıkması tekrar tıbbi bitkilere ve doğal kaynaklara geri dönüşü getirmiş, araştırmaları artırmıştır.
Türkiye tıbbi bitkiler açısından çok şanslıdır. Avrupa’nın tamamında 12000 bitki türü olmasına karşılık Türkiye’de 8500 civarında bitki yetişmektedir. Bununda yaklaşık %35’i endemiktir(sadece Türkiye’de yetişmektedir).
Sentetik yada bitkisel ilacın yapımından sunumuna kadar birinci derecede sorumlu ve eğitimli olan eczacının günümüz Türkiyesi’nde yeri tam olarak tanımlanamamıştır. Özellikle Avrupa’da olduğu gibi hekimlerin endikasyona göre reçetelendirdikleri drogların karışımları eczanelerde, eczacılar tarafından hazırlanabilir yada tıbbı bitkisel çay karışımları eczacılar tarafından doğrudan hastaya sunulabilir.
Bu açıdan ülkemizdeki sağlık mevzuatı resmi makamlarca gözden geçirilerek Avrupa Birliği standartlarına getirilmesi sağlanmalıdır. Böylece bilimsel çerçevede fitoterapide hekim-eczacı işbirliği sağlanabilir.
Bunun için öncelikle hekimlerimizin fitoterapi konusunda bilgilenmesi ve eczacının konuya sahip çıkması ülke kaynaklarının halka doğru ulaştırılması açısından büyük önem taşımaktadır.
Unutulmaması gereken bir konuda; fitoterapinin koruyucu hekimlikteki önemidir. Bu açıdan Sağlık Bakanlığı bütçe uygulama tebliği (SUT) içinde etkinliği monografik bilgilerle kanıtlanmış fitofarmasötiklerin ödenebilmesini sağlayarak halk sağlığının korunmasına yardımcı olunabilir ve ülke bütçesine katkıda bulunulabilir.
Fitoterapide en önemli konulardan biri de tıbbi bitkilerin doğadan doğru zamanda toplanması, doğru şekilde kurutulması ve saklanmasıdır. Ancak doğada geniş alanlardan toplanan bitkilerin standardize edilebilmesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle ülkemizde tıbbi bitki yetiştiriciliği desteklenmelidir.
İçinde yaşadığımız koşullarda eczane eczacılığı yapabilmek gittikçe zorlaşmakta hatta imkansızlaşmaktadır.
Bunca yıl eğitim almış eczacı bu konuda uzmandır. Bilgilerimizi yenileyerek, gücümüzü birleştirerek bu alana yönelebiliriz. Hem ekonomik bir katkı sağlarız, hem yıllarca emek verdiğimiz bilgileri kullanırız hem de ülkemiz fitoterapisine katkıda bulunabiliriz. Bunun nasıl olacağını sorduğunuzu duyar gibiyim.
Anlatayım:
Ben 1982 yılında E.Ü eczacılık fakültesinden mezun olmuş bir eczacıyım. Konya’da yaşıyorum ve serbest eczacılık yapıyorum. Yıllarca doğada tıbbi bitki topladım dağlarda gezdim. Baktım ki bu topladıklarımdan standart droglar hazırlamak mümkün değil, çözümü yetiştirmekte buldum. Üç yıl önce karar verdim ve 6 adet tıbbi bitkiyi yetiştirmeye başladım. Beklediğimden daha iyi yetiştiler. Özellikle Goji Berry, Salvia officinalis, Hypericum perforatum, Melissa officinalis iyi verim verdiler.
Tabi ki oldukça zahmetli bir iş ama çok zevkli. Toprağa düşen küçücük bir tohumun çatlamasını, hayata tutunmasını, büyüyüp serpilmesi, çiçek açmasını izlemek inanılmaz keyifli. Bu yıl Salvia officinalis fidelerimi kendim üretiyorum. Yeni fidelerle miktarlarını artıracağım. Arzu eden olursa fazla fidem var, isteyene verebilirim. Ayrıca tecrübelerimi paylaşarak da yardımcı olabilirim.
Dünyada fitoterapi konusunda tek eğitimli meslek grubu eczacılıktır. Bu bilimin insanlarla doğru bir şekilde buluşturulmasından da eczacılar sorumludur. Eczacının görevi sadece insanlara bitkilerle ilgili bilgi vermek değildir. Bitkilerin üretiminden insanlarla buluşana kadarki bütün süreçte eczacının yer alması gerekir. İnanıyorum ki ülkemdeki 100 meslektaşım bu konuda harekete geçse yetiştireceğimiz tıbbi bitkilerden elde edilecek tıbbi droglar EGAŞ ya da kooperatifler aracılığıyla eczanelere, oradan da insanlarımıza ulaştırılabilirse ülkemiz fitoterapisini bir adımda öteye taşıyabiliriz.
Bunun yanında yıllarca eğitimini aldığımız konuları hayata geçirerek hem maddi hem manevi kazanç sağlayabiliriz.
Sağlıcakla kalın.
muammersen@hotmail.com
