Peru balsamı ağacı (Myroxylon balsamum (L.) Harms var. pereirae), baklagiller (Leguminosae) familyasından Orta Amerika'da (özellikle de El Salvador'da) ve Güney Amerika'da yetiştirilen bir ağaçtır. Bitkinin gövdesinden siyah renkli, koyu kıvamda bir sıvı olan Peru Balsamı elde edilir. İnce tabaka halinde koyu portakal renkli olan bu drog reçine, uçucu yağ, sinnamik ve benzoik asit içerir. Peru balsamı bileşimindeki sinnamik ve benzoik asit nedeniyle hafif antiseptik etki gösterir. Eşit miktarda hint yağı ile seyreltilerek, yatak yaraları ve kronik ülserlerin tedavisinde kullanılmıştır. Topikal preparatları halinde ekzema ve pruritusa karşı kullanılır. Özellikle yanık tedavisinde antiseptik ve sikatrizan olarak etkili olduğu bildirilmiştir. Hemoroide karşı semptomatik rahatlama sağlayan bazı rektal prepratların bileşiminde de yer alır. Solunum yolundaki konjestiyonun tedavisinde kullanılan bazı preparatların bileşiminde de yer almıştır.
(Bu köşede bu konuda daha önce yazılmış 2013 tarihli makale için aşağıdaki linki tıklayınız.http://eczacininsesi.com/index.php?yon=majistral&id=30)
Aslında gerek Peru gerekse Tolu balsamı, Balsam ağacı türlerinden (Myroxylon tree) elde edilirler. Balsam ağacı, Yunanca kelimesi kelimesine kokulu ahşap (fragrant wood) anlamındadır. Quina/Balsamo olarak da bilinmektedir. Tolu balsamı ve Peru balsamı arasındaki fark temelde üretim şekilleri ve koku profillerindeki kaynaklanır. Tolu balsamı biraz daha tatlı ve ferah kokulu olup adından da anlaşılacağı üzere Myroksilon toluiferum H.B.K.(=Myroxylon balsamum var. balsamum) türünden üretilir. Buna karşın Peru balsamı üretiminde M. balsamamum (L.) HHarms ve Myroxolon Pereirae kullanılır.
Sinonimleri;
Myroxylon balsamum (L.) Harms var. pereirae (Royle) Harms - Myroxylon pereirae (Royle) Klotzsch
Perubalsambaum- Toluifera pereirae (Royle) Baill:
Havanın etkisi ile katılaşmayan kalın, siyahımsı sıvı. Myroxylon balsamun'daki insizyonlarla elde edilen hoş kokulu ve acı tat ile karekterizedir. Suda neredeyse çözünmez, kısmen eter ve terebentin özünde çözünürken, 90 ° alkol ve kloroformda tamamen çözünür. Hafif bir antiseptik etkiye sahiptir, hint yağı ile eşit olarak seyreltilir. Yoğunluğu 1.140 - 1.170 g / ml dir. Ağırlıklı olarak benzoat ve %45-70 ester içerir.
Ağırlıklı olarak benzoat ve %45-70 ester içerir. Benzil sinnamat ve serbest asitleri de içermektedir. Hafif antiseptik özellik gösteren peru balsamı ayrıca yara iyileştirici etkisinin yanında antiparazitik, antipruritik, escabisidal, keratoplastik, analjezik ve anti-enflamatuar etkileri ile de bilinmektedir.
Çoğunlukla topikal olarak tentür, çözeltiler, merhemler, emülsiyonlar ve benzeri farmasötik formlarda kullanılır. Tedavide hint yağı ile eşit miktarlarda seyreltilir.
Yatak yaraları ve kronik ülserlerde, ekzema ve kaşıntı için merhem şeklinde, yüzeysel yaralarda, yanıklarda kullanılmaktadır. Yine uyuz tedavisinde yaklaşık %50 benzil benzoat içeren peru balsamı daha az tahrişe sebebiyet vermesi nedeniyle topikal olarak kullanılmakta, anal ve perineal çatlaklarda, meme ucu çatlakları, keratoplastik etkisi ile dermatitlerde, hemoroid tedavisinde fitil ve merhemler şeklinde, balgam söktürücü ve öksürük baskılayıcı etkisi nedeniyle solunum rahatsızlıklarında kullanılmaktadır.
Merhemlerde hint yağı veya faz ayrışmasını önlemek için lipofilik yüzey aktif bir madde ile yer alır.
Dozaj: Topikal olarak % 12.5 oranına kadar kullanılırken uyuz tedavisinde %10-20 oranlarında kullanılabilir.
Yan etkileri: Ciltte hassasiyete neden olabilir.
Önlemler: Tahriş edici olduğu için sadece topikal olarak kullanılması önerilir.
Koruma: Sıkıca kapatılmış kaplarda ışıktan korunmalıdır. Işığa duyarlıdır.
FORMÜL 1:
Çocuklarda uyuz merhemi
Rp.
Peru Balsamı %10
Hint yağı 10 g
Lanolin 15 g
Vazelin csp 100 g
Formülün hazırlanışı:
Vazelin ve lanolin düşük ısıda su banyosunda karıştırılır. Peru balsamı ve hint yağı karıştırılarak lanovazeline eklenir.
FORMÜL 2:
Meme ucu çatlakları için krem
Rp.
Peru Balsamı %1
Bizmut subnitrat %10
Benzokain %2
A Vitamini %60.000 IU
D Vitamini %8.000 IU
Krem c.s.p. 50 gr
FORMÜL 3:
Yatak yaraları ve bacak ülserleri için merhem
Rp.
Balsam Peru %1
Filament Vazelin c.s.p. 100 g
FORMÜL 4:
Borax içeren Peru balsamı merhemi
Rp.
Balsam Peru 15 g
Borax 5 g
Filament Vazelin 80 g
FORMÜL 5:
Yatak yaraları için pasta
Rp.
Balsam Peru %1
Tentür Benjoin %5
Çinko Oksit %40
Tatlı badem yağı c.s.p. 100 g
FORMÜL 6:
Peru Balsamı yağı
Rp.
Balsam Peru 50 g
Hint yağı 50 g
FORMÜL 6:
Rp.
Balsam Peru 30 g
Çinko Oksit 10 g
Tannik asit 5 g
Kafur 10 g
Glicerin 50 g
İyi bir hafta dileğiyle…
Uzm. Ecz. Ahmet Nezihi PEKCAN
Pekcan Eczanesi- Konya
pekcanecz@gmail.com
Kaynaklar:
1- Martindale, Guía completa de consulta farmacoterapéutica, 1ª ed. (2003).
2 - Formulación magistral de medicamentos, COF de Vizkaia, 5ª ed. (2004).
3 - Monografías Farmacéuticas, C.O.F. de Alicante (1998).
4- Formulario básico de medicamentos magistrales, M. ª José Llopis Clavijo y Vicent Baixauli Comes (2007).
5 - Formulario Magistral del C.O.F. de Murcia (1997).
6 - Fitoterapia. Vademecum de Prescripción. Plantas Medicinales. Ed. Masson. 3ª ed. (1998).
7 - Formulario médico farmacéutico, PharmaBooks, 2010
8 - La Formulacion Magistral en la Oficina de Farmacia valencia, 1981
