Dört hırsız sirkesi, ismini tarihi bir olaydan alan bir sirkedir. Yüzyıllardır etkili bir ilaç olarak da bilinen bu sirkenin bir hikayesi vardır. Hikaye ye göre 14.yy’da günümüzde Fransa’ya ait olan Marsilya şehrinde yaşanan veba salgınında (bu veba salgını tüm Avrupa’da yaşanmış ve 14.yy’da 25 milyon insanın ölümüne yol açtığı bazı kaynaklarda geçmiştir), dört hırsız vebadan kırılan köylerdeki ev ve dükkanları soyuyorlarmış ancak bu hastalıktan etkilenmiyorlarmış. Rivayete göre hırsızlar vebadan ölen kurbanlarını soyarken suçüstü yakalanmış ve haklarında idam cezası verilmiş ancak veba hastalığına nasıl yakalanmadıklarını söylerler ise af edilecekleri kendilerine söylenmiş ve onlar da yaptıkları bir sirke ile ellerini yıkadıklarını ve bu sirke ile gargara yaptıklarını itiraf etmişler. Hırsızlar af edilerek sokaklarda bu sirkenin hazırlanmasını insanlara göstermeleri karşılığında serbest bırakılmışlardır.
O tarihten beri yüz yıllardır dört hırsız sirkesi adıyla bilinen bu sirke pek çok hastalık için kullanılmıştır.
Bazı küçük farklılıklar olsa da genel hatları ile nasıl yapıldığını aşağıda yazdığım bu sirke hakkında pek fazla araştırma ve sonuç bulunmadığından sadece temizlik, dezenfektan, koku verici, böcek kovucu gibi evsel amaçlarla kullanılması gerektiğine inanılmaktadır. Dahili tüketiminin birtakım riskler içerebileceğini bu nedenle hiçbir şekilde içilmemesi gerektiğini hatırlatıyoruz.
Dört Hırsız Sirkesi Nasıl Yapılır?
Malzemeler:
• 40 gr. acı pelin otu
• 40 gr. pelin otu
• 40 gr. karabiberli nane
• 40 gr. biberiye
• 40 gr. sedefotu
• 40 gr. adaçayı
• 40 gr. lavanta
• 30 gr. küçük hindistancevizi
• 30 gr. eğir
• 30 gr. tarçın
• 30 gr. tane karanfil
• 30 gr. sarımsak
• 2,5 litre elma sirkesi
Yukarıda yazılı bitkiler elma sirkesine yatırılarak 15 gün boyunca mümkünse güneşte mayalanmaya yatırılarak dinlendirilir. Daha sonra süzülür ve bir şişede ağzı sıkıca kapatılarak saklanabilir. Serin bir ortamda ışıktan korunmalıdır.
Dört hırsızın sirkesi 1748'de Kodeks'te tescil edildi. Etkinliği Kodeks’te tescil edilen bu sirke o tarihlerde eczane raflarında şifalı sirke olarak yer almış, uzun süre doğal bir antiseptik olarak çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Arındırıcı, temizleyici ve yatıştırıcı özellikleri nedeniyle tüm cilt bakımı, saç, saç derisi ve mukoza membranları için hassas ciltlerde bile etkili ve doğal bir alternatif olarak kullanılmıştır.
Kullanım alanları;
Temizleyici:
Dört hırsızın sirkesi yağlı cildi temizlemek için saf olarak kullanılır. Özellikle hassas ciltlerde cildi temizlemek, yatıştırmak ve yumuşatmak amacıyla akne vulgaris, cilt tahrişleri, kaşıntı, yaralar, böcek ısırıkları için idealdir.
Aynı zamanda ev ve ekipmanlarının temizliğinde mükemmel bir dezenfektandır.
Tonik:
Cilde tazelik veren, canlandıran, temizleyen, gözenekleri açan ve parlaklık veren bir toniktir.
Saç bakımı:
Saçı yumuşatır ve parlaklık verir. Saç derisini yağdan ve kepekten arındırır, kaşıntıyı giderir. Saçta bit ve sirkelerin yok edilmesinde etkilidir.
Ağrı kesici:
Anti-enflamatuar özelliği nedeniyle eklem ağrılarının hafifletilmesinde yararlıdır. Baş ağrılarında şakaklara ovma şeklinde tatbik edilerek migren türü ağrılarda etkili olduğu görülmüştür.
Antiseptik ve yaralarda iyileşme:
Dört hırsız sirkesi ile yaralar temizlendikten sonra Sarı kantaron yağıyla yaranın kurumasını önlemek amaçlı yağlı bir pansuman uygulaması zor yaraların iyileşmesine yardımcı olacaktır.
Kış döneminde:
Sıcak sirkeye batırılmış göğüs bölgesine kompres uygulamaları nefes darlığını hafifletmeye, nefes açmaya yardımcı olabilir. Gargara tarzında, boğaz ağrısını hafifletmek ve solunum yollarını temizlemek için buğu şeklinde kullanılır.
Soğuk algınlığı ve gripte; el veya yüz gibi açıkta kalan vücut bölgelerini temizlemek grip ve soğuk algınlığının önlenmesinde etkilidir.
Enfeksiyöz (hastalıklar) veya bağırsak enfeksiyonları:
Bir bardak su içerisinde 3-5 damla damlatılarak içilmesi önerilir.
Zayıflık veya halsizlik durumunda da kullanılabilir bir toniktir.
Kullanım özellikleri:
Dört hırsız sirkesi olarak bilinen, elma sirkesi içerisinde antiseptik özelliklere sahip aromatik ve şifalı bitkilerin bir birleşimi olan bu formül;
Haricen;
• Losyon ve tonik tarzında suyla seyreltilmiş halde.
• Dezenfeksiyon amaçlı tüm vücutta kullanılacak ise saf veya su ile yarıya kadar seyreltilerek
• Yaraların, böcek ısırıklarının, çeşitli tahrişlerin tedavisinde veya dezenfekte edilmesinde saf veya yarıya kadar su ile seyreltilerek
• Bitlerin yok edilmesi; saçlar, sirkeler ve bitler tamamen yok olana kadar 2-3 günde bir saf sirke ile temizlenir, bir iki saat beklenerek temiz suyla durulanır.
• Saç losyonu: saç derisini temizlemek, saçları parlatmak amacı ile saçlar yıkandıktan ve durulandıktan sonra az miktarda sirke ile saç derisi ve saçlar sirke ile ovulur.
• Tonik amaçlı: sirke saf olarak veya yarıya kadar su ile seyreltildikten sonra, yüze ve tüm vücuda banyo yaparken tatbik edilir.
Dahilen;
• Hastalıkların önlenmesinde; su ile seyreltilmeli, daha güçlü bir etki için günde 1 veya 3 çorba kaşığı alınır.
• Solunum yolları rahatsızlıklarında: 1 - 2 çorba kaşığı kaynar su içinde seyreltilerek buğu şeklinde tatbik edilir.
Dört hırsız sirkesi 500 ml koyu renkli bir cam şişe içerisinde 30 ayı geçen bir raf ömrüne sahip olup şişe açıldıktan sonra 18 ay içinde kullanılması tavsiye edilir.
Makalenin hazırlanmasında katkı sağlayan Ecz. Özlem Demir’e teşekkürlerimi sunarım.
İyi bir hafta dileğiyle…
Uzm.Ecz. Ahmet Nezihi PEKCAN
Pekcan Eczanesi-Konya
