Hareket, söz değil.
“Türkiye’deki Eczacılık Fakültesi sayısı 2003-2004 öğretim yılında 11’den, 2012-2013 yılında 17’ye, 2018-2019 yılında ise 42’ye çıktı. 19 Mayıs Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nin resmen kurulması ile bu sayı 50’ye yükseldi. Sağlık Bakanlığı rakamlarına göre, yıllık mezun sayısı 1600’ün üzerinde olmakla birlikte öğrenci başına düşen öğretim üyesi sayısı düşmekte ve tüm fakültelerde büyük farklılık göstermektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan “2023 yılı Sağlık İş Gücü Hedefleri ve Sağlık Eğitimi” başlıklı rapora göre; bugünkü koşullar sabit kalmak kaydıyla 2023 yılı sonunda yaklaşık 9.000 arz fazlası oluşacak. Hesaplamalara göre fakültelere yönelik bir düzenleme yapılmaz yani yeni fakülte açılmaz, var olanlarda kontenjanlar azaltılmaz ve insan gücü planlaması dikkate alınmazsa, yakın gelecekte fazla mezun ve işsiz eczacı olacak. Konuyla ilgili görüşlerini dile getiren eczacılar acilen bir önlem alınması gerektiğine dikkat çekti.”
Yukardaki satırlar ve benzerlerini her gün basında ve sosyal medyada okumaktayız. Ancak bu sorunun çözüm noktasında eczacılara yeni istihdam alanları yaratılmasına ilişkin projeler geliştirmek, uygulamaya koymak anlamında başta Meslek örgütümüz olmak üzere ilgililerden elle tutulur, somut çalışmalar ve öneriler üretildiğini ne yazık ki görememekteyiz. Oysaki bu konuda Meslek örgütümüzün vazifeleri arasında olan eczacılara iş sahaları yaratmak maddesine dikkat çekmek istiyorum.
TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ KANUNU Kanun Numarası: 6643 Kabul Tarihi: 25/1/1956 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 2/2/1956 Sayı: 9223 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 3 Cilt: 37 Sayfa: 250
Madde 4 – Türk Eczacıları Birliğinin vazifeleri şunlardır:
f) Halk sağlığını korumaya, azasını muayyen refah seviyesine ulaştıracak gerekli iş sahaları bulmaya, iş kanunları ile içtimai kanunların ve bunlara müsteniden çıkarılan mevzuat hükümlerinin tatbikatında meslek ve meslektaşların hak ve menfaatlerini korumaya ve her türlü iş tevziini adilane bir şekilde tanzime çalışmak…
Şimdi;
Tam da bu çerçevede geçtiğimiz günlerde bir çoğumuzun gözünden kaçtığını düşündüğüm bir haberi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Bilindiği gibi Türkiye’nin kalbi başkent Ankara’da akademik faaliyetlerine 2018-2019 eğitim öğretim yılında başlayan Lokman Hekim Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; dekanlığını Prof. Dr. Belma Koçer Gümüşel’in yapmış olduğu ve çok değerli hocalarımızdan oluşan akademik kadrosu ile, sağlık eğitiminde öncü ve araştırma-geliştirme odaklı bir üniversite olarak eğitim faaliyetini sürdürmektedir.
Lokman Hekim Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; öncülüğünü Prof. Dr. Belma Koçer Gümüşel ve Uzm. Ecz. Somer Helvacı’nın yapmış olduğu 17 Ekim- 21 Kasım 2020 tarihleri arasında Ülkemizde ilk defa online olarak “Spor Eczacılığı Sertifika Programı” düzenlemiş olup, eczacılık bilgi ve donanımının sporcu sağlığı alanındaki etkin rolü hakkında Uluslararası Olimpiyat Komitesi Sağlık ve Bilim Komisyonu tarafından hazırlanan ‘’Sporda İlaç Sertifika Programı’’ kaynak materyalleri baz alınmak suretiyle ileri seviye sertifika programını hayata geçirmiştir.
Eğitim programında 5 modül, 48 saat ders, yurt içi ve yurtdışından 30 eğitmen yer almaktadır. Eczacılık biliminin bütün uzmanlık alanlarında geçerli olduğu üzere, diğer sağlık disiplinleriyle kesintisiz şekilde süregelen profesyonel iş birlikleri Spor Eczacılığı alanında da vazgeçilmezdir. Bu programda benim de yer aldığım ‘’Dermatolojik sorunlarda Sporcuya özel formüle edilmiş majistral reçeteler’’ in hazırlanmasına katkı sağlayacak tedavi seçeneklerini içeren bir sunum da yer almaktadır.
Eczacı meslektaşlarımız yurtiçinden ve yurtdışından katılacak, farklı branşlardan uzman eğitmenlerin sunumlarıyla interaktif bir şekilde gerçekleşecek olan eğitimler sayesinde Spor Eczacılığı Uzmanlık Dalına ait kavramlar hakkında bilgilerini geliştirip güncelleme imkanı bulabileceklerdir.
Spor Eczacılığı;
Sporcular için koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinde, Eczacılık biliminin, teorik ve pratik uygulamaları ile yer alarak sporcu sağlığı sistemine katkı sağlama yöntemleri bütünüdür.
Program sonunda elde edilecek kazanımlar ile meslektaşlarımız eczanelerinde uygulayabileceği Sporcu Sağlığı Danışmanlık Hizmetleri sayesinde sporcular ve onların çevresindeki bireyler ile ortak bir dil oluşturabilecektir. Spor Eczacılığı uzmanlık dalı dünya genelinde de yeni gelişmekte olan bir alan olduğu için kariyer ufkunun da açık ve geniş olduğu bir başlıktır. Bu alanda şimdiden bilgilerinizi geliştirmek ve çoğaltmak yakın gelecekte çok daha etkili pozisyonlar için öncül olacaktır.
Eczacı istihdamını ilgilendiren asıl önemli konu;
1 Temmuz 2011 ile 3 Eylül 2012 tarihleri arasını kapsayan Spor Genel Müdürlüğü (SGM), tarafından yapılan araştırma sonucunda; Türkiye genelinde, sporcu sayısının 2 milyon 211 bin 649 olduğu 81 ilde kulüp sayısının ise 11 bin 367 rakamına ulaştığını öğrenmekteyiz. Bu rakamların 2020 tarihi itibari ile daha da artmış olduğu kuşkusuzdur.
Spor Eczacılığı Alanında Uzmanlaşan Bir Eczacı Neler Yapabilir?
-Sporcu odaklı, akılcı ilaç kullanım ilkelerine uygun bir danışmanlık hizmeti sunar,
-Sporcuların dopingle mücadele sürecinde, doğru tarafta kalmalarına rehberlik eder, bilinçsiz/farkında olmadan doping konusunda eğitici rolünü üstlenir,
-Temiz spor ve olimpik ruh gibi değerlere bağlı kalmaları yolunda onları bilinçlendirir,
-Kusursuz sorumluluk ilkesi doğrultusunda Sporcunun ve çevresinin farkındalıklarını arttırır,
-Güvenli ve kanıta dayalı gıda takviyesi/besin destek ürünleri kullanımı konusunda güncel bilgileri takip ederek fark yaratır,
-Sporda, ilaç kullanımı ve ergojenik yardım tercihlerinde güvenilir danışmanlık hizmetlerini sağlar,
-Spora bağlı sakatlanmalarda tercih edilebilecek soft ortopedik medikal ürünlerin kullanımı konusunda sporcuları bilgilendirir,
-Eczacılık alanında çeşitli uzmanlık dallarının sporcu sağlığı konusundaki olumlu etkilerini yakından takip eder ve alanların uygulayıcısı olur,
-Sporcuya özel formüle edilmiş majistral reçetelerin hazırlanmasını sağlayarak, sporcular için istenmeyen yan etkileri düşük tedavi seçeneklerini planlar.
Ülkemizin spor faaliyetlerindeki başarısının artmasında Sporcu sağlığı kuşkusuz çok önemlidir. Bu konuda yapmış oldukları çalışmalardan dolayı Prof. Dr. Belma Koçer Gümüşel ve Uzm. Ecz. Somer Helvacı’ya teşekkür ederken, Meslek örgütümüz bu anlamda yukarıdaki argümanları baz alarak Gençlik ve Spor bakanlığı yetkilileri ile görüşmek suretiyle Sporcu sağlığının korunması ve sürdürülmesinde kulüplerde eczacı varlığının önemini anlatmalı ve yeni istihdam alanlarının yaratılmasında çalışmalarını sürdürmelidir.
Artık hareket zamanı, söz değil…
Uzm. Ecz. Ahmet Nezihi PEKCAN
Pekcan Eczanesi- Konya
pekcanecz@gmail.com
