Uzm.Ecz. Dilek KİREMİTÇİ
MÜRVER
Size bir akademik araştırmayı aktaracağım;
Mürveri bitkisinin yaprakları, çiçekleri, meyvesi ve odunu yetiştiği bölgelerdeki insanlar tarafından faydaları sebebiyle kullanılmaktadır. Halk arasında mürver bitkisi Sambucus nigra yöresel adı mülver olarak geçmektedir ve bitkinin çiçeklerinden çay, odunundan oyuncak ve meyvesinden reçel yapımında o bölgede yaşayan insanlar tarafından faydalanılmaktadır. Diğer bir doğal tür olan Sambucus ebulus yaprakları böcek ilacı ve meyveleri renk verici olarak kullanılmaktadır (Kültür 2008). Mürverin yöresel olarak kabul edilen tıbbi faydalarından bazıları şunlardır; sakinleştirici, ağrı kesici, ishal kesici, terletici ve müshil etkisi bulunduğu ayrıyeten bronşit ve astım gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanıldığı halk tarafından kabul edilmektedir (Kültür 2007).
SAĞLIK VE TIPTAKİ YERİ
Mürver bitkisi yıllardır dünyanın çeşitli bölgelerinde yerel halk tarafından grip, soğuk algınlığı, sinüzit ve uçuk gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu hastalıklara sebebiyet veren virüslere karşı antiviral etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu konuda yapılan çalışmalarda mürver bitkisinin grip gibi rahatsızlıkların tedavisinde iyileşme sürecini hızlandırdığı gözlemlenmiştir. Mürver şurubu içirilen grip hastaların %90’ı 3 günün sonunda iyileşirken plasebo (teselli ilacı) verilen hastaların ise üç günün sonunda sadece %25’i iyileşmiştir (Zakay-Rones, Z. 2004). Mürverin meyveleri ve çiçekleri ateş düşürücü (Barak ve ark. 2002; Gorchakovaet ve ark. 2007), romatizma tedavisinde (Uncini Manganelliet al. 2005), boğaz ağrıları, karın ağrıları, sinüs iltihapları ve ishal gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır (Schapowal 2007).
Ticari mürver sularında bulunan antioksidan ve fenolik içeriğin diğer kırmızı meyvelere göre daha zengin olduğu yapılan çalışmalarla gösterilmiştir (Berrmidez-Soto ve Tomas-Barberan2004). Mürver lif, kalsiyum, fosfor vitamin B6 ve vitamin A yönünden zengin içeriğe sahiptir. Bu yönüyle diğer kırmızı meyvelerden daha değerlidir. Mürver meyvelerinin işlenmesinden sonra oluşan pürede bol miktarda antosiyaninler bulunmaktadır. Bu kimyasalların kozmetik sanayinde, eczacılıkta, organik tarım ve gübre yapımı gibi çeşitli alanlarda değerlendirilmesi mümkündür (Seabra ve ark 2008). Mürverle ilgili en önemli çalışmalar olarak AIDS ve H1N1 (domuz gribi) gibi hastalıkların tedavi sürecinde destekleyici etkileri araştırılmaktadır. Bu çalışmalarda mürverin kanser hücrelerini önemli miktarda azalttığı ve domuz gribinde önleyici etkisi ortaya konulmuştur(Barak ve ark. 2001 ; Konlee 1998).
Sonuç ve Öneriler
Kastamonu ilinde doğal olarak yetişebilmekte olan mürver türleri Amerika ve Avrupa’da önemli bir Pazar payına sahiptir. Birçok kullanım alanına sahip olan Mürver çeşitli hastalıkların tedavisi için kullanıldığından ilaç sanayisinde ayrı bir öneme sahiptir. Dolayısıyla Kastamonu’nun kalkınması ve gelişimi için büyük bir potansiyel vaat etmektedir.
Mürver türlerinin ekonomiye kazandırılması için öncelikle Kastamonu ilindeki yayılış alanlarının tespiti, kaynaklarda belirtilen mürver türlerinin sayısındaki belirsizliği sebebi ile bu alanlarda yetişen Mürver bitkilerinin biyolojik ve morfolojik özelliklerinin ve varsa değişik tür ve alt türlerin tespiti yapılmalıdır. İlgili alanlar tespitinden sonra bu alanlarda bulunan mevcut bitki miktarı ve bu bitkilerden elde edilebilecek çiçek, meyve, yaprak gibi organların miktarının tespitinin yapılması gerekmektedir. Bitkilerde bulunan kimyasal maddelerin miktarları birçok etmene göre değişebildiğinden, ilgili alanlarda yetişen bitkilerin kullanılan çiçek, meyve, yaprak gibi organlarında bulunan kimyasal maddelerin miktarının tespiti ve
mevcut literatürde yer alan bilgilerle karşılaştırılması gerekmektedir. İlaç sanayisinde kullanılan bakımından en iyi yetişme alanlarının belirlenmesinin ardından ve bu alanlarda silvikültürel çalışmaların yapılarak üretiminin artırılıp artırılamayacağının araştırılması gerekmektedir. Tüm bunların yanında elde edilecek olan ürünlerin tanıtılması ve özellikle ilaç sanayisi bakımından bu ürünler için pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi gerekmektedir.Bu çalışmaların yapılması sonucunda Mürver türlerinin ekonomiye kazandırılması Kastamonu için yeni bir kazanç kapısı ve ülke ekonomisine önemli ölçüde
katkı sağlayacaktır.
Kastamonu’nun Doğal Zenginlikleri Sempozyumu
16–17 Ekim 2012
46
Kastamonu’da Yetişen Mürver Türlerinin Botanik ve Kullanım Özellikleri
Arş. Gör. Çağrı OLGUN, Arş. Gör. Osman Emre ÖZKAN, Prof. Dr. Hasan VURDU1
Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü
Tabloya bakarsak mürver bitkisi fitoterapi için çok değerli bir ürün. Antioksidan.
Bölgeye bakarsak gelire etkisi büyük. Çok iyi gelir getiriyor. Dolayısıyla bitkiye yatırım yapılabilir. Artık mürver ağız bakım preparatlarına girdi. Yaşlanma karşıtı bir bitki. Bağışıklık yükseltici preparatlara girdi. Tablet ve şurupları yapıldı. İşte size klinik çalışmayla ispatlanmış bir tez. Bize sadece ellerinize sağlık demek kalıyor. Bir bitki kaç ilaç…
Sevgiler...
Uzm.Ecz. Dilek KİREMİTÇİ
