.jpg)
Uzm.Ecz. Dilek Kiremitçi
ADET SANCILARINDA REZENE
(Foeniculum vulgare)
İki metreye kadar boylanan iki yıllık kokulu otsu bitki türü. Anavatanı Akdeniz ve Yakın Doğu'dur. Yaprakları saplı ve tüysüzdür. Bitkinin gövdeleri dik, içleri boş silindir şeklinde ve tüysüzdür. Çiçekler uzun saplı ve bileşik şemsiye durumundadırlar. Meyveleri silindir şeklinde tüysüz ve yeşilimsi esmer renktedir. Tohumları protein ve yağ bakımından zengin bir besi dokuya sahiptir. Daha çok kayalık ve kurak yerlerde yetişir.
Baharatı, rezene bitkisinin yapraklarından, kurutulmuş tohumlarından ya da bu tohumların öğütülmesiyle elde edilir. Balık ve tavuk yemeklerinde, salatalarda güzel koku ve tat verme amaçlı kullanılır. Yöresel olarak bazı unlu ve şekerli yiyeceklerin yapımında da kullanılır. Toprak altındaki soğana benzeyen tatlı ve hoş kokulu meyvesinden Kuzey Afrika ve Avrupa ülkelerinde salata yapılır veya meyve olarak da yenebilir Bitkiye ait soğan ve yaprakları yemeklerde, tohumları ise çayını hazırlamakta kullanılmaktadır. Direkt güneş almadan kurutulur. Bileşeninde nişasta, tanen, uçucu yağlar ve yapışkan bitki sıvısıyla şeker bulunur. Rezene potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum ve fosfor başta olmak üzere birçok madde ve element bakımından zengindir. Bunun yanında A ve C vitamini açısından zengin bir bitkidir
Rezene bitkisi ile hazırlanan çayın, adet döngülerini düzene soktuğunu ve adet dönemi sancılarını hafiflettiği belirlenmiştir. Dismenore rahatsızlığı bulunanların bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi şikâyetlerini hafifletmek amacıyla da kullanılmıştır. Öğünlerin ardından 4 adet rezene tohumu tüketmek nefesin tazelenmesini ve ağız kokusunun giderilmesini sağlar. Ayrıca rezene çayı ile ıslatılan pamukla gözlerinizi silerseniz; gözün dezenfekte edilmesini sağlamış olursunuz. Emziren kadınlar kendilerindeki ve bebeklerindeki gaz şikâyetlerini azaltması sebebiyle ara ara kullanabilirler. Antioksidan özelliği sayesinde toksinlerin vücuttan dışarı atılmasına yardımcı olur. Bununla beraber vücudu ödemden de kurtarır. Rezene içerdiği zengin liflerin yardımıyla kolesterolün sağlıklı bir seviyede tutulmasında önemli bir rol oynar. Bunu başararak kalp ve damar sağlığını korur ve kalp krizi, felç ile birlikte inme gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Rezenenin DNA’ları bile onardığına dair söylemler vardır. Bazı uzmanlar ise rezenenin DNA’ya zarar verdiğini söylemektedir. Rezene de DNA’lara etki eden nadir besin kaynaklarından bir tanesidir.
Rezene bitkisi anne sütünü arttırır. Gaz söktürücüdür. Bebeklerde iştahı açar ve annenin sütüne çok faydalıdır.Sindirim problemlerinin çözülmesine yardımcıdır. Sindirim sorunlarından dolayı yaşanabilen baş ağrılarını geçirir. Sinirleri yatıştırır. Cinsel gücü artırıcı etkisi vardır. Balgamlanmayı engeller. Fakat uyku dağıtıcı bir bitki olarak da bilinir. Aşırı miktarda tüketimlerinde ise mide bulantısı ve midede ağrıya sebebiyet verebilir. İleri seviyedeki yan etkileri arasında ise kusma, nefes almada güçlük, cilt sorunları, kalpte çarpıntı ve ritim bozukluğu, akciğer ödemi yer alır.
Bir klinik çalışmada rezenenin karaciğeri destekleyici etkisi gösterilmektedir:
Abstract Hepatoprotective activity of Foeniculum vulgare (fennel) essential oil (FEO) was studied using carbon tetrachloride (CCl4) induced liver injury model in rats.The hepatotoxicity produced by acute CCl administration was found to be inhibited by FEO with evidence of 4 decreased levels of serum aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), alkaline phosphatase (ALP) and bilirubin.The results of this study indicate that FEO has a potent hepatoprotective action against CCl -induced hepatic damage in rats. 4 2003 Elsevier Science B.V. All rights reserved. Keywords: Foeniculum vulgare; Fennel essential oil; Hepatoprotective effect(Fitoterapia 74 (2003) 317–319Short report Hepatoprotective effect of Foeniculum vulgare essential oil H.Ozbek *, S.Ugras , H.Dulger , I.Bayram , I.Tuncer , ¨ a, b c bd ˙ ˙ ˘ ¸ ¨ G.Ozturk , A.Ozturk ¨ ¨ e a) diye işlenmiş .Türkçeye çevirirsek:Foeniculum vulgare uçucu yağının hepatoprotektif etkisi incelendi.Sıçanlarda kloroform ile indüklenmiş karaciğeri hasarında REZENE UÇUCU YAĞI kullanılarak CCl4 ü inhibe ettiği gösterilmiştir.
ACT, ALP, ALT VE BİLİRUBİN değerlerinde yapılan araştırmalarda rezenenin karaciğer harabiyetini ortadan kaldırıcı etki yaptığı gözlenmiştir.
Yapılan başka bir klinik araştırmada ise rezenenin enflamasyon giderici, ağrı kesici ve antioksidan aktivitesi kanıtlanmıştır:
Antiinflammatory, analgesic and antioxidant activities of the fruit of Foeniculum vulgare
Eun-Mi Choi, Jae-Kwan Hwang, Show morehttp://dx.doi.org/10.1016/j.fitote.2004.05.005
Abstract
Oral administration (200 mg/kg) of Foeniculum vulgare fruit methanolic extract exhibited inhibitory effects against acute and subacute inflammatory diseases and type IV allergic reactions and showed a central analgesic effect. Moreover, it significantly increased the plasma superoxide dismutase (SOD) and catalase activities and the high density lipoprotein–cholesterol level. On the contrary, the malondialdehyde (MDA) (as a measure of lipid peroxidation) level was significantly decreased in F. vulgare fruit methanolic extract group compared to the control group (P<0.05). These results seems to support the use of F. vulgare fruit methanolic extract in relieving inflammation.
Özet
Foeniculum vulgare meyve metanolik ekstraktının oral yoldan verilmesi (200 mg / kg), akut ve subakut inflamatuvar hastalıklara ve tip IV alerjik reaksiyonlara karşı inhibisyon etkileri sergiledi ve merkezi analjezik bir etki gösterdi. Dahası, plazma süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz aktivitelerini ve yüksek yoğunluklu lipoprotein-kolesterol seviyesini önemli ölçüde arttırdı. Aksine, malondialdehit (MDA) (lipid peroksidasyonunun bir ölçüsü olarak) düzeyi F. vulgare meyve metanolik ekstre grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak azalmıştır (P <0.05). Bu sonuçlar, iltihaplanmayı azaltmada F. vulgare meyve metanolik ekstraktı kullanımını desteklemektedir…
Yani günde en az 2 defa rezene çayı içiniz. Bakın Osmanlı Tıbbı ne demiştir rezene için:
Yüzyıllardır rezene kabul edilmektedir gördüğünüz gibi…
REZENE’NİN ETKEN MADDELERİNİN KİMYASAL YAPISI
