Ecz. Hadi TOMRUK' un 23.01.2009 tarihli çalışmasını yeniden yayınlıyoruz.
İLAÇLARIN TAKİBİ NASIL OLMALI.?
Ne denli isterim bilemezsiniz. İlaçlar sıkı izlensin, ilaçta soygun olmasın, Devletimizin kaynaklarını sahtekarlar hortumlamasın.
Sahte ilaç, gerçek ilaç küpürü ki ilacı çöplükte bulunan, sahte küpür soygunu olmasın..
Bu sahtekarlıkların içinde ne yazık eczacılar da var.
Sahtekarlığı yapanın eczacı olmadığı durumlarda var. Eczacıların yanlarında çalışanlardan sahtekar çıkanlarda var.
Eczacının yanında çalışan arkadaşlarımızı, eczacı teknisyenlerini tekrar tekrar uyarması gerekiyor. Bu bir görev ve bu görevi çok önemsiyorum,
Boş yere başı yanan, suçsuzken ceza alan,protokolü iptal olan arkadaşlarımız var. Sahtekarlar yüzünden hepimiz töhmet altında kalıyoruz, iksir miksir vb operasyonlar ile kamuoyunda ister istemez yıpranıyoruz. Canımız yanıyor.
SGK nun reçete karşılayış koşullarımızı bu denli zorlaştırmasının bir nedeni de bu düzenbazlık değil mi..?
Tablo karşısında “ilaç soygunu” gerçeği tüm çirkinliği ile karşımızda.
Soyguna karşı birlikte önlemler almalıyız. Bunu gerçekleştiren çabalayan ülkeler ve yöntemler var..(Bakınız: http://www.haditomruk.com/ITS1/index.html sayfasındaki TEK ÇÖZÜM KAREKOD UYGULAMASI VE İTS’Mİ ? satır başlığı)
İTS UYGULAMASI ECZANELER İÇİN RESMEN BAŞLADI (01.01.2009)
İlaç soygununa set çekmek için, görünen o ki; Dünyada ilk kez bir uygulama hayata geçirilecek İTS kullanılacak..Hayırlı olsun..
Uygulama takvimde sapmalar oluştu.
İlaç sanayinin ve ilaç depolarının kare kod olgusuna hazırlanma anlamında sorunları olduğu onlar için yönetmelik uygulama tarihlerindeki uzatmalardan belli.(Son hali için bakınız: Beşeri ve Tıbbi Ürünler Ambalaj ve Etiketleme Yönetmeliği (06.12.2008 de yapılan son değişiklikler uygulanmış halde)
http://www.iegm.gov.tr/its/Documents/Beşeri%20Tıbbi
%20Ürünler%20Ambalaj%20ve%20Etiketleme%20Yönetmeliği_061208.pdf )
Yöneticilerimizin ilgisizliğinden eczacılar bu günlere hazırlanamadı. Yöntemin uygulanabilirliğine, maliyetine, külfetine ilişkin gerekli fizibilite çalışmaları yapılmadı.
Eczacılar lehine değişiklikler önerilemedi.
TEB Merkez Heyetinin açıklamalarından İTS yi benimsedikleri, savunucusu oldukları anlaşılıyor..
Gönlüm sistemin durumunu, getireceklerini, götüreceklerini eczacı kamuoyu önünde tartışmaya açmalarını beklerdi.
Bu tercihlerine rağmen eczacılar adeta yalnız bırakıldı..İTS yi isteyip benimsediği anlaşılan TEB in eczacıları 01 Ocak 2009 la ilgili uyarıp, hazırlanmaları sağlaması gerekirdi.
TEB sitesindeki 36.A.00.004118 sayılı 31.12.2008 tarihli ek yapılmış duyuruyu dikkatle bir kez daha okumak gerekiyor.;
“Birliğimiz tarafından, İlaç Takip Sistemi ile uyumlu eczane işletim programının tüm eczanelere ücretsiz dağıtılması konusunda bir çalışma yürütülmektedir. Bununla birlikte EGAŞ’tan toplu halde barkod okuyucu alımı için de bir çalışma yapılmaktadır.
Sonuç itibariyle; karekodlu ilaçların okutulacağı barkod okuyucu ve İlaç Takip Sistemi ile uyumlu eczane yazılım programı edinilmesinin aciliyeti yoktur, geçiş süreci olan 1 yıl içerisinde temin edilmesi mümkündür. Tüm üyelerimize duyurulur.” denmektedir.
(Tüm duyuru için bakınız: http://www.teb.org.tr/index2.php?modul=haberdetay&id=1175237 )
TEB bir yıllık süreden bahsediyor.. İTS sitesi ise “haydi çabuk olmalısınız zamanınız bitti, 01.01.2009 da başlandı.” demekte. Bu ne perhiz ne lahana turşusu..
Diğer yandan SGK provizyon sistemi karekod uygulamasını desteklemiyor.
SUT’a göre küpürü olmayan ilacı kuruma veremiyoruz. Kare barkodlu ilaçlardaise küpür yok. Çelişkiler yumağı..
Kimi eczacı odalarının sitelerinde il sağlık müdürlüklerine karekod sistemi için kimi evraklarla birlikte gidilmesi gerektiği bildiriliyor.. TEB den tık yok..
Bu durumda ayrı bir çelişki.. Sanki ayrı ülkelerde yaşıyoruz..
İTS nin FİRMALARA, DEPOLARA TAVRI FARKLI
Başlama süreleri ile ilgili firma ve depolara yönetmelik değişikliği ile başlama süresi uzatmaları sağlanırken, eczanelere bu imkan ne hikmetse verilmedi. İlaç sanayi’ne yönelik İTS sitesinde anketler yapılırken (Bakınız: http://www.iegm.gov.tr/its/Lists/la%20Takip%20Sistemi%20Anketi/overview.aspx ), sistemin işlemesinde temel direk olması istenen eczacılarımızın görüşü, pratik eczacılık hizmetinde yaratacağı iş kaybı, ilaç stoklarında zorunlu artışlar olacağı v.b göz önünde bulundurulmadı.
İTS de sistem tamamen çalışmaya başladığında;
1-Firma İTS ye depoya gönderildiği ilaçların tümünün barkodlarını bildirecek.
2-Depo firmadan gelen ilaçların bilgilerini gönderecek.
3-Depo eczaneye gönderdiği ilaçların bilgilerini gönderecek.
4-Eczane depodan gelen ilaçların bilgilerini gönderecek.
5-Eczane SGK’na sattığı ilaçların bilgilerini gönderecek.
6-Eczane elden reçete ile sattığı ilaçların bilgilerini bildirecek.
7-İlaç takası belli değil.
8- SGK barkod kayıtlarını inceleyecek, SGK eczane ödemelerinden eczane kayıtlarını önce İTS ye gönderecek, İTS onay verecek, eczane ödemeleri bu onayın ardından gerçekleşebilecek.
İlaç depolarının bir süre için sistemde yer almayacağı anlaşılıyor. Tamamen devreden çıkarılıp çıkarılmayacağını bizler bilemeyiz. Ancak bakarsınız bu olanakta sağlanır.
Aşağıdaki linkte ( İTS nin diğer bir sitesinin adresidir ),Eczane ve üretici, ihracatçı için çeşitli web servisleri yapılandırılmış, gel gör ki depolar için böyle bir alan yok.
http://212.174.130.240/itsweb/teknikdoc.html
Yükün maddi, manevi ağırlığı eczacının sırtında..
SİSTEMİ BİRLİKTE YENİDEN DÜZENLEYELİM..
(HAYAL KURUYORUZ )
Yukarıdaki 8 maddelik yapıda küçük bir değişiklik olsa ne sakıncası olabilir.?
Şöyle ki;
1-Firma İTS ye depo gönderilerini bildirecek.
2-Depo firmadan gelen ilaçların bilgilerini gönderecek.
3-Depo eczaneye gönderdiği ilaçların bilgilerini gönderecek.
4-İptal (Depo hangi ilacı hangi eczaneye sattığını zaten bildiriyor.)
5-İptal (Kurum satışı gerçekleşen ilaç bilgilerini İTS ye bildiriyor.)
6-Eczane elden reçete ile sattığı ilaçların bilgilerini gönderecek.
7-İlaç takası belli değil.
8-SGK barkod kayıtlarını inceleyecek İTS onay verecek Eczaneye ödemeler bu onay ardından ödenebilecek.
Böyle bir uygulamanın ne sakıncası var. Tüm bilgiler sistemde zaten kayıtlı.. Aksamada yok. Bili kaybıda yok..
(Not: 2.ve 3. durumlarda iptal edilemez mi.?..Diğer bir deyişle depoların bildirim yapması kaldırılamaz mı?)
Bu durumda sistem çalışmaya devam eder. Hiçbir veri kaybı da oluşmaz. Ne dersiniz.?
Çalışır değil mi? Elbette çalışır. Çalışırda istenmiyor..
Hayal kurma durumu burada bitirip, şimdi yeniden gerçeklere dönelim..
İTS (İLAÇ TAKİP SİSTEMİ) Mİ..? ETS (ECZANE TAKİP SİSTEMİ) Mİ..?
Sistem şöyle çalışsa,
1-Firma barkodlarını İTS ye bildirir.
2-Eczane %90 kurum ağırlıklı çalışmaktadır. SGK ne satış sırasında barkodları zaten bildirmektedir.
3-SGK eczaneden satışı gerçekleşen ilaçların barkodlarını İTS ye bildirir.
Bu durumda sahte küpür anında yakalanır. Sistemde tıkır tıkır işler.
Bizlerde sadece karekodlu barkod okuyucu alarak problemsiz sisteme entegre oluruz.
İTS nin Serverlarında bilgisayar yazılımcıları için test alanları açılmış.
Bu adresler test için yazılımcılara sunulmuş.
Test alanları şunlar;
1-Üretim Bildirimi
2-Üretici Satış bildirimi
3-İhracat Bildirimi
4-Deaktivasyon Bildirimi..(sanırım imha, miyadı geçen ilaç, bozuk ilaç bildirimleri)
5-Depo Satış Bildirimi
6-Eczane Doğrulama Bildirimi
7-Eczane Alım Bildirimi
8-Eczane Iade Bildirimi
9-Eczane Satış Bildirimi
10-Eczane Satış İptal Bildirimi
Görünen o ki işlemlerin ağırlığı eczanelerin sırtında..
Depolar firmaya iade için işlem yapmıyor.
İhracat bildiriliyor ancak ithalat bildirimi yok..
Yapı sanki Türkiye ilaç ihracatlarını,eczaneleri ve doktorları izlemek için oluşturulmuş.
Hele şu alttaki tabloyu görünce ister istemez endişeleniyorum.
Karekodu icad eden GS1 2007 Lider timi, diğer deyişle destekleyenler arasında dev zincir eczaneler , uluslararası ilaç firmaları var.. Bir tane serbest eczacı kuruluşu yok.
SUT, BUT FİYAT KÜPÜRLERİ SORUN OLUR MU?
A- SGK ve TEB tarafından imzalanan 2008 yılı Protokol Metninde bakınız ne diyor..!
“ 3.2.6. Fiyat kupürü ve barkodu bulunmayan ilaçların bedeli ödenmez. Dış ambalajı madeni veya bakalit olan ilaçlar için prospektüsteki fiyat kupürü reçeteye düşmeyecek şekilde eklenecektir…..
6.3.4. Reçetelere orijinal ambalajından kesilmiş ilaç fiyat kupürleri ve barkodu yerine ilaç kutusunun her hangi bir yerinden ilaç ismi taşıyan kısımlarının reçetede kupür yerine kullanılarak Kuruma fatura edilmesi durumunun ilk tespitinde kupür tutarının 5 katı tutarında cezai şart uygulanarak eczacı yazılı olarak uyarılır, tekrarı halinde kupür tutarının 5 katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 6 (altı) ay süre ile sözleşme yapılmaz. “
SUT’a göre fiyat küpürü olmayan ilaçları kuruma veremiyoruz.
Elimizdeki karekodlu ilacın kutusunda ilacın adını taşıyan bir küpür yok. Küpür bölümünde karekod var. ilacın adı da yazmamakta. Fiyatı ise beyaz karton üzerine beyaz basılmış doğrusu pek görünemiyor. Yani protokole göre bu ilacı kuruma veremiyormuyuz..?
Bir diğer hususta üreticinin fiyat basma zorunluluğu yok. “ Bakınız: Beşeri Tıbbi Ürünler Ambalajlama Yönetmeliği Madde -5 Ürün ambalajları üzerine fiyat bilgisi konulabilir..” diğer bir deyişle; konulmasa da olur. Örnekler çoğalırsa nasıl bir yöntem izlemeliyiz. Yanıtını bulamıyorum?
B- Beşeri Tıbbi Ürünler Ambalaj ve Etiketleme Yönetmeliği (06.12.2008 değişikliği dahil) şunları belirtiyor..
Etiketleme Şartları
Madde-9 …..Ambalajlarında fiyat bulunmayan veya güncel fiyatı olmayan geri ödeme kurumları dışına satılan ürünlere, eczanelerden sürşarj etiketleri ile ürünlerin güncel fiyatları konulur.
Anlaşılan kurum dışı satışlarımıza anında etiket yapıştıracağız. Yani reçetesiz kesinlikle satamıyoruz, reçeteli satmak için ise fiyat etiketi yapıştırıyoruz..
C- Ayni yönetmelikte
GEÇİCİ MADDE 2 – Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren 1/6/2009 tarihine kadar ilaç ambalajlarına karekod eklenir. Bu tarihten sonra tüm ürünlerde karekod bulunması mecburi olup, bu tarihten önce karekodsuz üretilmiş ve piyasada mevcut olan ürünlerin 31/12/2009 tarihine kadar satışına izin verilir. Ancak ürün üzerinde kupürle birlikte karekod da varsa kupür, tekrar kullanılmasını tamamen engelleyecek şekilde çizilerek, baskı ile ve benzeri bir yöntemle mutlaka iptal edilir. Karekodun kupür üzerine konulması da iptal olarak kabul edilir. Karekod etiket ile uygulanacak ve kupür üzerine yapıştırılacaksa, mevcut kupür önceden iptal edilir.
Serumlar (periton diyaliz solüsyonları, tıbbi mamalar ve enteral beslenme ürünleri hariç olmak üzere), radyofarmasötikler, sıfır dereceden daha soğuk ortamlarda bekletilmesi zorunlu olan soğuk zincir ürünleri 1/1/2011 tarihine kadar karekod uygulamasının kapsamı dışındadır.”
Yani, Üreticilerin karekodsuz ilaçları piyasaya verme süreleri 01.06.2009 tarihine kadar uzatıldı.
KAREKODLU İLAÇLAR KISA SÜRE SONRA ÇÖPE..!!
Bizim için bir olumluluk varmı derseniz.. Tam tersi oldu. Eğer üretici hakkını tam kullanırsa yani 6. aya kadar yeni üretim yapmazsa ; elimizdeki karekodsuz stokları 6 ay içinde tüketmek zorunda kalacağız. Sonra ne olacak..
Ne olsun 31.12.2009 tarihinden sonra satışı yasak. TEB sessiz kalmaya devam ederse çöpe atacağız.. Ciddiyetle yaklaşıp, önlem alınmalı.
GLN NE DEMEK..? ECZANELER GLN ALMAK ZORUNDA..!
(GLU GLU DANSI İLE KARIŞTIRMAYINIZ..)
GLN (Global Yer Numarası – Küresel Lokasyon Numarası) anlamını taşıyor. (Bakınız: http://gs1.tobb.org.tr/lokasyon.php )
GLN yi ise ülkemizdeki tüm eczanelerin almaları gerekiyor.
Aslında sanayi ve depolar GLN numarası alımı için bir ücret ödemesi gerekiyor. Eczanelerimiz bu GNL numaralarını Sağlık Bakanlığımız kanalı ile sanırım ücretsiz edinebilecek. Böylelikle eczanelerimizin uluslararası bir numarası olacak. Bir anlamda fişleneceğiz. Sevinelim mi? üzülelim mi?
Anladığım kadarı ile GLN olmadan ilaç takip sistemine giremiyoruz. Bu sistemde 1834 ile başlayan (İstanbul için) SGK giriş kodumuz geçerli olmuyor.
Bizimkisi Türk standardı. GS1 ise uluslararası standart.
Acep birileri örneğin Newyork’da oturduğu yerden stoklarımızı görmek mi istiyor.
Kimbilir.? İster ister. Karışamayız.
İthalatcı firma örneğin DHL kargoya verdiği ilaçlarının hangi güzergahta olduğunu, okyanusu aşıp aşmadığını bilmek mi istiyor.. Kargo şirketleri bunu sağlıyor.. İTS dataları online verilse,verilirmi bilemem. Patagonya dan eczanemizdeki stoklarımızı da görebilecek. Kimmi? Aşk olsun..Uluslar üstü ilaç tekelleri!
Yakışır.. Biz açık, şeffaf bir ülkeyiz.. Neden olmasın. Ticari sır “nema problema” bizim memleketimizde.. Bu işten %0.5-1 iskonto alan olurmu..?
Ağzıma birer sürmeliyim.Bu veriler asla para etmez.. İMS falan ne ola ki.?
SAĞLAM E-MAİL ADRESİ EDİNİN..
İTS sitelerini takip ettiğimizde eczanelerin kısa sürede e-mail (e-posta) adreslerini Sağlık Bakanlığı ilgili birimlerine bildirmemiz istenecek. Hazırlıklı olun..
Karekod barkod okuyucu ve eczane programı ne yapacağız derseniz, alternatifler şöyle;
1.TEB’i bekleyebilirsiniz program sanırım bedava(Ek1), barkod okuyucu uygun fiyat deniliyor.
2.Kooperatif ortağı iseniz şimdilik bir kooperatifimizin sitesinde para ile eczane programı (Ek2), uygun fiyata karekod okuyucu bulunur denmekte.
3.Eczacı Odalarımızın sayfalarında eczane programları ve barkod okuyucuların ilanları uçuşuyor.
4.Eczane faxınız sürekli eczane programı, karekod okuyucu satıcıları ile aranıyor.
5. Daha ne olsun..
En sağlıklı olanı ile bekleyip, gelişmeleri dikkatle izlemektir derim.
Saygılarımla HT
Ek1: http://www.teb.org.tr/index2.php?modul=haberdetay&id=1175237
Ek2: http://www.edakom.com.tr/index2.php?menu=edestek
