İLAÇ TAKİP SİSTEMİ DOSYALAR - LİNKLER
İTS, KAREKOD HAKKINDA
Bilindiği üzere İTS (İlaç Takip Sistemi) uygulamasının biz eczacılar için başlangıç tarihi 01 Ocak 2009 dur. Eczacının Sesi Meclisinde meslektaşlarıma gerek Türkiye deki gerekse yurt dışındaki bu konuda yapılan çalışmaları, barkod uygulamalarını inceleyerek sunmaya çalıştım. Toplantı süremizin yetersizliği nedeni ile kimi dosyaları kısa kesip, atlayarak aktardım. www.haditomruk.com adresi bu dosyaları barındırmaktadır. Kuşkusuz yorumdan yoksundur. Dahası toplantıya katılan meslektaşlarıma eksik anlatıma katkı için aktarmaya çalıştığım bilgileri içeren linkler de yukarıda değindiğim web adresine eklenmiştir. Alelacele çok kısa bir sürede oluşturulmuştur. Aslında internette yayınlama amacı yoktur. Olsa idi eli yüzü düzgün bir görüntü için çaba harcardım. Değerli meslektaşlarımın forum sayfalarında yer alan yorumlarından, kimi telefon görüşmelerimden sonra açıklama yapma gereği oluştu. Belirtmem gerekir ki; Sayın İbrahim Nayır’ın (İTS Danışmanı) Blog’unda ilaç takip sisteminin oluşturulması hakkındaki yazısını söz konusu dosyaların arasından çıkarmak zorunda kaldım. Nedeni You tube ‘de olduğu gibi “blog” lara ulaşımının da mahkeme kararı ile yasaklanmış olmasındandır.
Yasaklanan bir internet yapısının (blog) içinde yer alan dosyayı yayınlamayı uygun bulmadım.
Ek yapıldı: Bu yazı hazırlandığında Sayın İbrahim Nayır’ın bloguna erişim engellenmişti.
İnternet o denli hızlı değişime uğruyor ki bugün yazdığın kısa süre sonra değişebiliyor. Söz konusu blog tekrar yayında. (Bkz. http://inayir.blogspot.com/2008/04/ila-takip-sistemi.html )
MESLEK ÖRGÜTLERİMİZ BİZLERİ BİLGİLENDİRMELİ
Söz konusu dosyalar arasında yer alan excel dosyasında 17 Ağustos 2007 tarihli ilk kapsamlı İTS toplantısına katılanları incelediğinizde;
İlaç Sanayi.................................. 123 kişi
Çözüm Firması .......................... 24 kişi
İlaç Depoları............................... 9 kişi
SSK........................................... 3 kişi
İlaç-Gıda ithalatçısı..................... 2 kişi
İlaç Dernekleri............................ 5 kişi
DHL Exel Supply Chain.............. 2 kişi
Tıbbi Cihaz Üreticisi.................... 1 kişi
SGK.......................................... 1 kişi
TEKB........................................ 1 kişi
TEB........................................... 1 kişi ile temsil edilmişti.
Doğrusu bu durumdan üzüntü duydum.
23.000 eczacıyı temsil eden en üst örgütümüz TEB sadece bir meslektaşımızla temsil ediliyor. Teknik bilgisi olan donanımlı en az 2, 3 kişinin yer alması gerekmezmiydi.? Hiç kuşkunuz olmasın üzüntümü Türkiye ilaç pazarının en az %15 ini hükmeden TEKB (Tüm Eczacılar Üretim Temin Dağıtım Kooperatifleri Birliği)in bir yönetici ile temsil edilmesi arttırmıştır. İlaç Depolarının, İlaç Firmalarının 3 er 4 er kişi ile temsil edildiği toplantıda Eczacı Odalarımızın, Eczacı Kooperatiflerimizin temsilcileri nerede.? Sanayici dernekleri yer alırken Eczacı Derneklerine, Eczacı Vakıflarına, Eczacı Sendikasına neden gerek duyulmadı.?
Toplantıların sürekli düzenlendiğini bilmekteyiz. Şimdi izninizle soruyorum. Kaç toplantı yapıldı, toplantılara kimler katıldı.? Biz eczacıları temsilen kimler katıldı, ne kararlar alındı? Neleri uygun buldunuz, itiraz ettiğiniz konular oldu mu?
Sevgili dostum TEB Genel başkanımız Sn. Erdoğan Çolak‘ın TEB’in internet sitesinde söylemlerinden anlaşılan İTS (İlaç Takip Sistemi) ni çok uygun bulduğudur. Hiçbir eczacı odamızın internet adreslerinde de kapsamlı bir bilgilendirme olmamıştır.
Ancak TEB ve eczacı odalarımızın, eczacı kooperatiflerimizin biz eczacılara açıklama yapmaları, bildiklerini bizlerle paylaşmaları gerekmektedir. Neler oluyor.. ? Ülkemize ve bizlere yararı, külfeti, zararı nelerdir.? Meslek örgütlerinin öncelikli görevleri arasında gelişmeler konusunda üyelerini bilgilendirmek, toplantı ve tartışma zemini oluşturmakta vardır.
23.000 eczacı İTS nin yükünü en çok çekecek kesim olacak, öneride bulunmayacak, gelişmeler hakkında yeterli bilgisi olmayacak. Düşünceleri, önerileri sorulmayacak. TEB yöneticileri şu link’i tıklarlarsa ne demek istediğimi anlayacaklardır. http://www.iegm.gov.tr/its/Lists/la%20Takip%20Sistemi%20Anketi/overview.aspx
GEÇMİŞE DÖNÜP BİR BAKALIM
Yıllar önce henüz ülkemizde ilaç kutularında barkod yok. T.C. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünün 21.5.1990 tarih ve 015996 sayılı yazısı ile İlaç’da13 lük EAN barkod sistemi uygulaması başlatılacağı duyuruldu.
Ardından gerçekleşen TEB Genel Kurulundayız. O dönemin TEB Genel başkanımız kürsüde EAN Barkod sistemi Türkiye’ye gelecek İlaçta soygun bitecek diyor. O dönemin TEB Genel Sekreteri dostum “ İlaçta soygun bitiyor, artık ilaç yolsuzluğunda eczacı zan altında kalmayacak” demekte. İstanbul Eczacı Odası’nın o dönem delegesiyim. Odamı zı temsilen kürsü alıyoruz. “Hayal görüyorsunuz, eksik bilgilenmişsiniz.” diyoruz. Anlatıyoruz, açıklıyoruz, örnekler gösteriyoruz. Ciddiye alınmıyoruz. Neticede şu anda kullandığımız barkod sistemi bizlere TEB tarafından hırsızlığa, kupür yolsuzluğuna son diye sunuluyor. EAN 13 sistemi uygulamaya geçiyor. Söylenenler havada kalıyor. Soygun devam ediyor.
Aylar geçiyor. Evet sizler haklıymışsın deniyor. Tespitlerimiz hiçbir anlamı kalmıyor.
Yaşıtım eczacı odası yöneticileri hafızalarını tazelerlerse o günleri sanırım anımsarlar.
“GS1”, “KAREKOD” NEDİR?
GS1 – Global Language of business diye tanımlanıyor. “Ticaretin küresel dili”. denilebilir. EAN 13 sistemi (şu anda ilaçta geçerli olan barkod sistemi) de GS1 e bağlı. Yeni yılda Türkiye’de uygulamaya sokulacak olan barkodlar (karekod) da GS1 e bağlı olacak. Kısacası GS1 için uluslararası bir standart oluşturma merkezi diyebiliriz.
Karekod (2D-2 boyutlu barkod) barkodları arasından PDF417, Maxicode, QR Code, DataMatrix çeşit çeşit modeller var. Türkiye’de ilaçlar için düşünülen Karekod modeli “ DataMatrix”
Türkiye’de uygulayıcısı TOBB. Ücreti karşılığı Teknik bilgi, alt yapı hazırlanması, karekod numaralarının alınması konusunda başvurulacak ve danışılacak ilk adres. Firmalara gerekli eğitim verilebiliyor. İnternet adresinde broşürler mevcut. (Bkz. http://gs1.tobb.org.tr/
YENİ UYGULAMA DA KUŞKUYLA İRDELEMEMİZ GEREKEN NOKTALAR VAR .
3 nolu slayt (Powerpoint) GS1 den bahsetmekte. Türkiyedeki temsilcisi, uygulayıcısı Türkiye Odalar Borsalar Birliği. Ean ve diğer barkod standartlarını oluşturan uluslararası bir kuruluş. Her türlü kuruluşa bedeli karşılığı her türlü ürün için kimlik numarası gibi barkod numarası pazarlıyor. Alan memnun satan memnun.
“ 3-GS1 TURKEY POWERPOINT dosyasını (5.pss) ” indirip incelediğinizde 4. sayfaya dikkatinizi çekmek istiyorum.
2007 Extended Leadership Team listesi yer almakta. Çoğu Amerikan İlaç Firması .
En alt sağ tarafta NATIONAL ASSOCIATION OF CHAIN DRUG STORES yazmakta. (Bkz. http://www.nacds.org/ )
Hemen aklıma zincir eczaneler geliyor. Yoksa zincir eczaneler için gerçekten hazırlık mı yapılıyor? Ne dersiniz ? Gerçekten çok mu kuşkucuyum. ?
2008 Ocak ayı içinde "GS1 Healthcare User Group" olarak İTS’yi GS1'dan Ulrike Kreysa, Covidien'den Mark Hoyle ve Pfizer'den Tim Marsh ziyarete geliyor. Görüşmeler yapılıyor. Sevindim çünkü ziyaretçiler arasında Ulusal Zincir Eczaneler Birliği temsilcisi yer almıyor.
ECZACI KOOPERATİFLERİ ve İLAÇ DEPOLARI NE DÜŞÜNÜYOR?
Depolar ve kooperatifler firmalardan ilacı alıp eczanelere veren kuruluşlar. Eğer ilaç sanayii “OLACAK..! derse.. Depoların, kooperatiflerimizin ilaç firmalarını kırmak isteyeceklerini sanmıyorum.
Ancak depolarında problemleri var. Yazılımlarını değiştirmeleri gerekiyor. Yeni barkod okuyucu, yeni personel ihtiyaçları doğacak. Sipariş hazırlanmasında, Muhasebe departmanlarında daha fazla iç gücüne gereksinimleri doğacak. Sipariş hazırlama süreleri uzayacak. Kimbilir faturalar beklide galenik kitabı gibi kalınca olacak. İlaçlar eczanelere artık daha geç ulaşacak.
İade ilaçlarda, kaybolan kolilerde daha fazla sorun yaşayacaklar. İTS yada İlaç üreticileri destek vermezse ekonomik yükleri artacak. İTS sistemine geçiş konusunda depolara Haziran 2009 a kadar süre tanındığına göre; İTS’nin en azından zamanla ilgili desteği var. Görülen o ki; 1 Ocak 2009 tarihi uyum sağlamak için yetmiyor. Depolar için zaman ve iş gücü maliyetinin son derece önemli olduğunu bilmekteyiz. Kullandıkları bilgisayar yazılımlarında tahmin edemedikleri eklemeler ve düzenlemeler gerekecek.
İTS ile yapılan toplantılarda ünlü ve önemli yazılım firması olan “SAP”ın İlaç Takip Sistemi Çözümleri konusunda mesai vereceği anlaşılıyor. (Bkz. http://www.tisd.org.tr/haberDetay.asp?id=356&tur=5 )
Keşke mümkün olsa da İlaç Sanayiinin, İlaç Depolarının, Kooperatiflerimizin yazılımlarını SAP hazırlasa. Kimbilir belki de bir iki lider timinden ilaç üreticisini ( Extended Leadership Team) (Bakınız GS1 ppt dökümanı-sayfa 4) sponsor olarak bulurlar yazılım masrafından kurtulurlar.
Aslında bu konuyu TEB’in teknik desteğini küçümsememek gerekir. Birliğimizin Sayın Genel Başkanı 21.08.2008 tarihli basın açıklamasında İTS için “Birliğimizin de teknik açıdan her türlü desteği verdiği bu proje kapsamında, bütün ilaçlar takip edilecek, Avrupa ülkeleri ve ABD’de henüz böyle bir barkod sisteminin bulunmamasına karşın, Türkiye’de uygulanacak bu sistem sayesinde, 300 ithalatçı ve üretici, 23.000 eczane ile dünyaya örnek olacaktır.” diyor.
TEB’nin birlikte proje yürüttüğü TEPE TEKNOLOJİK SERVİSLER A.Ş TEB in önderliğinde sorunları hızla çözmeye katkı sağlayabilir.
(Bkz. http://www.tepeteknoloji.com.tr/proje12.html ) , TEPE TEKNOLOJİK SERVİSLER A.Ş temsilcisinin GS1’in 11-14 Şubat 2008 tarihlerinde İspanyada gerçekleşen toplantısında temsil edilmesi, firmanın İTS ile ilgili görev alacağını adeta doğruluyor.
(Bkz. Sayfa 9, 16 www.gs1.org/sectors/healthcare/news_events/110208/GS1_Healthcare_Conference_110208.pdf )
NE YAPILMAK İSTENİYOR.?
Dünya genelinde devletlerin sağlığa milli gelirden aktardığı pay giderek artmakta. Her ülkede olduğu gibi Türkiye’de de sorun var. Sağlık harcamaları katlanarak artıyor. Önümüzdeki süreçte büyük sıkıntılar yaşanacağı görünen gerçek. İleriye yönelik projeler hazırlanmaz, önlem alınmazsa sağlık harcamaları ödenemez noktalara varacak.
İçinizi karartmak istemem ancak çaresi yok. Hasta katılım payları giderek artacak. SUT, BUT v.b ilaç ödeme koşulları giderek zorlaştırılacak.
Biz eczacılar bu durumdan olumsuz yönde etkilenmeye, daha az kar etmeye, sıkıntı çekmeye devam edeceğiz.
Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı dev Sosyal Güvenlik kuruluşlarımızdı. Kısa sayılacak bir süreçte üç büyük Sosyal Güvenlik Kurumu birleştirildi. Çok daha büyük dev üstü bir kuruluş olan SGK haline getirildi.
SGK nin çalmaya, çırpmaya tahammülü yok. Hazine desteği ile ayakta durabiliyor. Bütçesi her yıl daha fazla açık veriyor. Sağlık ödemelerini azaltabilmek için yeni yöntemler bulmaya çalışıyor.
Doğal olarak uğraş verdiği konulardan biride “İlaç yolsuzluğu”. Bu noktada İTS hayata geçirilmeye çalışılıyor. Yasalarda kimi düzenlemeler yapılıyor, yeni yönetmelikler hazırlanıyor.
Hangimiz istemez ki, sahtekarlardan, hırsızlardan arınmış, bir ortamda mesleğini icra etmeyi. Hırsızların, ölü soyucularının olmadığı bir eczacılığı hangi eczacı istemez ki. Elbette isteriz. Daha neler istemeyiz ki, İkide bir gün içinde dahi değişen ilaç alış ve satış koşullarımız, “Null” yazan ekranlarımız, mecburi silme ve tekrar girmelerimiz… düzelsin isteriz. Geleceğin sistemi olarak dünya eczacılığına önermeyiz..
TEK ÇÖZÜM KAREKOD UYGULAMASI VE İTS’Mİ ?
Dünyada sahteciliğe karşı başka uygulamalarda var. Filigram, Hologram neden tercih edilmiyor. Passive RFID (RADIO FREQUENCY identification) İyice araştırıp, irdelenmiş ki düşünülmemiş. İlaç alanında yeni bir uygulama tercih edilmiş.
Oluşturulmaya çalışılan gelecek dünya ilaç piyasası düzeni için neden kobay olduğumuzu (İTS uygulamasının dünya da uygulama örneği yok.) Sorgulamamız gerekmez mi? İtalya’da düşünülen bu uygulama neden rafa kaldırılmıştır.? Teknolojileri, ekonomik yapıları bizden çok üstün bir çok ülke varken neden Türkiye ! Ya da tam tersi, Sahte ilaçların sokaklarda boy gösterdiği Hindistan, Kamboçya, Nijerya neden denenmiyor.?
SGK reçete kontrollerini en azından bir yıl geriden sürdürebiliyor. Neden Avrupadaki reçete kontrol birimleri gibi ayni andan onbinlerce reçeteyi kontrol edebilen devasa merkezler kurulmuyor? Örneğin neden RTS (Reçete Takip Sistemi) kurulmuyor. Kurulmaz.! İlaç sanayinin sorunu değil.. Biz eczacıların sorunu..
SAHTE İLAÇ (COUNTERFEIT DRUGS) GERÇEĞİ ve İTS
Dünya genelinde son yıllarda sahte ilaç miktarının giderek arttığı gözleniyor. Hindistan, Kamboçya, Nijerya, Çin ve v.b ülkelerde pazarlarda satıldığı biliniyor. Ağırlıklı olarak bu gibi ülkelerde rastlanıyor. WHO verilerine baktığınızda sahte ilaç sayısının katlanarak arttığı gözleniyor. Bu insanlık için adeta bir cinayet. Uluslar arası ilaç firmaları içinde bu büyük bir sorun oluşturuyor. Kimi ülkelerde sahte ilaç sayısının %10 ları geçtiği söyleniyor.
Üretici çok büyük bedeller ödeyerek piyasaya sunduğu ilacına sahip çıkmak istiyor.
Firmalar bir taşla üç kuş vurmak istiyor.
Şöyle ki ;
1 İlacının sahtesi olmasına engel olmak,
2 İlacını üretiminden kullanıcıya ulaşana kadar 365 gün, 24 saat izlemek.
3 Eczanelerin stok seviyesini arttırmak istiyor. (Reçeteyi tümüyle tamamlamadan hastaya ilaç verme, SGK ya aktarmak olanaksız hale geliyor.)
4 Recetesiz ilaç satamayacağımızdan tüm doktor reçeteleri kayıt altına alınacaktır.
Sayın İbrahim Nayır (İTS Danışmanı) bir sunusunun sonunda noktayı koyuyor.
“İlaç Takip Sistemi, bugüne göre geleceğin uygulamasıdır.”
“Bu uygulama, dünyada ilk uygulamalardan birisi olarak Türkiye’de hayata geçirilebilecektir.” diyor.
İTS ilaç firmaları için son derece önemlidir.
İstemleri ilaçlarını gözlemek, takip etmek, eczanelerin, depoların envanterlerini izlemektir. Dahası satışlarını arttırmaktır. Reçetesiz ilaçların, Beslenme preparatlarının da İTS ye kaydedilme zorunluluğunu başka nasıl açıklanabilir.
Uluslararası ilaç tekelleri küresel pazarı son noktaya kadar başka yöntemle, daha iyi nasıl izleyebilir.? Satışlarını daha fazla nasıl arttırabilir.? Sahte ilaç üreten hırsızlara nasıl daha iyi engel olabilir.?
Ülkemiz eczacılarına sabırlar ve aydınlık gelecek diliyorum. Dünya serbest eczacılarının bu yapıyı kabul edebileceğini sanmıyorum..
Son Söz:
Biz eczacılar İTS uygulamasında İlaç üreticilerinden, ilaç depolarından çok daha fazla emek vereceğimiz, Bizlerin daha fazla personel isthdam etmeye gücümüz yok. Sabahtan akşama bir elimizde barkod okuyucu SGK sisteminin aksamalarıyla uğraşıyoruz.
SGK internet uygulaması sağlıklı çalışmazken, SGK hastane paraları için hastalar ile adeta boğuşuyoruz. Birde “İTS” nasıl vakit ayıracağız, Bu sistem sağlıklı çalışabilecek mi.? Sistemden yana kaygılarımız var, tartışmak, bilgilenmek, aydınlanmak istiyoruz..
Hoşcakalın.
Ecz. M.Hadi Tomruk
03/11/2008 22:55
Teşekkür:
“Tüm Eczacı İşverenler Sendikası” İTS konusunda görüş belirtip, tartışan gördüğüm “Eczacının Sesi” haricindeki tek eczacı oluşumu. Kendilerine teşekkür diyorum.
(Bkz. http://www.teis.org.tr/news/117/ARTICLE/1388/2008-03-09.html )
Ekte derleyebildiğim olası sorunlar ve soruları, yararlı konuları arttırıp eczacı kamuoyunda hızla tartışmalıyız.
İTS (İLAÇ TAKİP SİSTEMİ) SORUNLAR VE SORULAR
İLAÇ TAKİP SİSTEMİ FAYDALARI
