Bel ağrısı gelişmiş toplumlarda en sık karşılaşılan ve insanın hareketlerini kısıtlayan en önemli sağlık sorunlarının başında yer alıyor. Önceki yıllarda bel ağrılarının sadece yetişkinlerin sorunu olduğu düşünülürken, son yıllarda ise bu sorunun gençlik hatta çocukluk zamanında ki hatalardan kaynaklandığı ortaya çıktı.
Günümüzde artık bel ağrılarının çocukların ve gençlerin önemli bir sorunu olduğunun kabul edildiğini belirten Medical Park Uşak Hastanesi Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Şener ÜLKER: "Son yıllarda yapılan araştırmalara göre okul çağı çocuklarda ve gençlerde bel ağrısı sıklığı yüzde 75'e ulaşmıştır. Çocuklarda bel ağrısı, aktiviteleri kısıtlayarak sakatlanmalara dahi yol açmaktadır. Ayrıca duruş bozukluğu ve omurga eğriliği ile solunum sistemini de olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle gençlerin ve öğrencilerin sağlıklı bir bel, kas ve iskelet sistemine sahip olabilmesi için okul çağından itibaren korunması gerekmektedir. Bel ağrılarında fiziksel nedenler önemli bir etken olmaktadır."
"Uygun olmayan sırt çantasının kullanımı, uzun süreli ve uygun olmayan pozisyonda bilgisayar kullanımı, okuldaki masa, sandalye gibi araç gerecin yüksekliğinin çocuğa uygun olmaması, kambur, yanlış pozisyonda oturma gibi etkenler bel ağrısının başlıca nedenlerdir. Bazı iletişim sorunlarında zorluk, iletişimde güçlük gibi psikososyal nedenler de bel ağırlarına yol açabilmektedir. Bel ağrısından korunmak için duruş ve vücudu iyi kullanma alışkanlığının gençlere kazandırılması gerektiğini dile getirerek,"Uygun sırt çantası kullanımı, taşınılan yükün azlığı, masa ve sandalyenin yüksekliğinin iyi ayarlanması, teneffüslerde fiziksel aktiviteler, bel ağrılarının önüne geçmekte etkili olacaktır" dedi.
Skolyoz diye adlandırılan durum, omurganın arkadan bakıldığında C ya da S şeklini almasıdır. Bu durumun boy kısalığı, estetik görünüm bozukluğu, akciğer kapasitesinin daralması, kireçlenme, bel ağrısı ve psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Bununla birlikte Skolyoz çok çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilmektedir. Örneğin spastik çocuklarda ya da çocukluk çağında felç geçirenlerde görülüyor. Ancak sıklıkla karşılaşılan vakalar, daha çok 10'lu yaşlarda ortaya çıkan ve nedeni tam olarak halen bilinmeyen (idiyopatik) grupta görülen skolyozlar ile anne karnındaki etmenler nedeniyle ortaya çıkan ve doğuştan itibaren bulgu veren doğumsal skolyozlardır. İdiyopatik skolyozun nedenini tam olarak bilmiyoruz. Doğumsal skolyoza ise gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, şeker hastalığı ve bazı vitamin eksikliklerinin neden olduğu düşünülmektedir.
Skolyoz, estetik bozukluklara neden olabildiği gibi kaburga bölümündeki oluşan eğiklikler kalp ve akciğerlerin fonksiyonlarını negatif etkileyebilirler.
Skolyoz ve omurga rahatsızlıklarının ergenlik döneminde yapılacak sırt muayenesiyle kolayca fark etmek mümkündür. Skolyozun erken tespit edilmesi ve skolyoz takibi yapılacak bir fizik tedavi ve rehabilitasyon kliniği veya hastaneye yönlendirilmesi şarttır. Birçok skolyoz ilerlemeden tespit edilirse cerrahi girişim yapılmadan tedavi edilebilir.
Okul çantasının ağırlığı, çocuğun kilosunun yüzde 15'ini geçmemeli. Bu konuda öğretmenlerin de gözlem görevini dikkatli yapmaları gerekiyor, çocuğun bel sağlığı için alınacak tedbirler:
• Sırt çantaları ve içindeki ağırlıkların toplamı çocuğun vücut ağırlığının yüzde 15'inden az olmalıdır.
• Ağırlık çanta içerisinde uygun dağıtılmalı ve daha ağır eşyalar sırta ve bele yakın gözlere konmalıdır.
• Sırt çantaları uzun süre taşınmamalı, uzun süre ayakta kalınacaksa çıkarılmalıdır.
• Ortopedik/ergonomik yani, iki geniş ve destekli omuz askısı ve bel kemeri bulunan, hafif çantalar tercih edilmelidir.
• Sırt çantası her iki omuzdan asılarak düzgün şekilde taşınmalıdır.
• Ağır çantalarda kalça kayışı kullanılmalı, kayışları geniş ve yumuşak çanta tercih edilmelidir.
• Sırt çantasının her iki kayışı birlikte kullanılmalı ve belin 5 cm. yukarısında duracak şekilde, sağlam bir biçimde tespit edilerek ayarlanmalıdır.
• Doktorun önerdiği sırt adalelerini geliştirici egzersizlerin yapılması sağlanmalıdır.
• Tekerlekli sırt çantaları tercih edilmelidir.
• Öğrencilerin okulda kilitli dolapları olmalı, eve sadece ihtiyaçları olanları taşımalıdırlar.
• Öğretmenler ve veliler, ağır çanta ve ağır kitap taşıma sorununu konuşmalıdırlar.
• Tüm kitabı taşımak yerine sadece ilgili kısımların fotokopisi çekilebilir.
• Aile bireyleri olarak çanta temizliği yapılmalı ve ihtiyaç duyulmayan malzemeler çantadan çıkarılmalıdır.
• Çocuk sık sırt ağrısından yakınırsa doktoru ile mutlaka konuşulmalıdır.