1-Mantar enfeksiyonları neden yaz aylarında daha fazla görülür?
Çünkü mantar sıcak, nemli, ıslak, terli ve kapalı vücut bölgelerini sever.Havaların ısınması ile birlikte mantarlar için bu şartlar fazlası ile sağlanmış olur.
Deniz mevsiminin başladığı bu günlerde özellikle ıslak mayo ile kalmak mantar enfeksiyonunun en önemli nedenlerinden biridir.
2-Kaç çeşit mantar enfeksiyonu vardır?
En sık rastlanılan 6 türlü mantar enfeksiyonu vardır.
*Onikomikoz dediğimiz mantar enfeksiyonu tırnak mantarıdır.Genellikle tırnaklarda kalınlaşma, sarı, sarı-kahverengi renk değişikliği, sertleşmeler ve kırılmalarla kendini gösterir.Zaman içinde tırnakta şekil değişikliği olur.Tedavide gecikilirse tırnaktaki şekil bozukluğu kalıcı olabilir.
*Tinea inguinalis dediğimiz kasık mantarı genellikle uyluğun ön, üst ve iç yüzlerinde görülür.O bölgelerde kızarma, kaşınma ve su toplamış lezyonlar ile kendini belli eder.
*Tinea Pedis denilen ayak mantar enfeksiyonu, ayak parmak aralarında beyazlaşma, deride soyulma ve aşırı kaşıntı ile kendini gösterir.İlerlemiş olgularda enfeksiyon, ayak tabanında soyulma, kalınlaşma yada su toplaması şeklinde lezyonlar oluşur.
Sıcak ve nemli hava, kapalı ve dar ayakkabılar, aşırı terleme ve şeker hastalığı ayak mantarı oluşturmasını kolaylaştıran faktörlerdir.
İnsandan insana aynı çorap , terlik ve ayakkabının giyilmesiyle, sauna yada havuz gibi alanlardan , askerlikte uzun süre postal giyiminden oluşur.İnsanlarda mantarın en sık görüldüğü bölgedir.Çünkü ayak parmak araları mantarların sevdiği nemli alanlardır.
*Baş ve saçlı derideki mantarlar ise genellikle çocuklarda ergenlik öncesi dönemde görülür.Mantarlı bölgede saçların kırılması, o bölgede kepeklenme ve boşluk şeklinde alanların olması ile kendini belli eder.Zamanında tedavi edilmez ise kelliğe neden olabilir.
*Vücut mantarları: Tıp dilindeki adı Pythriazis versicolor genellikle göğüs ön bölümü, sırt, kollarda açıklı-koyulu kahverengi alanlar şeklinde, üzeri kuru yada kepekli, yama tarzında lezyonlar şeklinde görülür.Cildi yağlı olan, aşırı terleyen ve uzun süre ıslak kalan kişilerde daha sık görülür.
*Genital bölge mantarları ; vajinal bölgede beyaz renkli, kremimsi akıntı, o bölgede kızarıklık ve aşırı kaşınma ile kendini gösterir.
Genital bölgenin uzun süre ıslak kalması gebelik, şeker hastalığı, uzun süre antibiyotik kullanımı vajinal mantar enfeksiyonunun gelişmesini hızlandırıcı faktörlerdendir.
*Bunların dışında bir de bebeklerde moniliazis dediğimiz dil üzerinde, yanak iç yüzlerinde ve yumuşak damakta beyaz plaklar şeklinde görülen mantar enfeksiyonu vardır.
3-Mantar enfeksiyonu en sık kimlerde görülür?
-aşırı terleyen kişilerde
-cildi yağlı olanlarda
-ayakların duş, yüzme veya abdest alma sonrası uzun süre nemli kalması
-ortak terlik, ayakkabı ve çorap, tırnak makası, törpü, tıraş bıçağı kullanımından sonra
-lokal ve sistemik bazı ilaçların uzun süre kullanımından sonra (örn; antibiyotik, kortikosteroid gibi)
-ergenlik öncesi çocuklarda sıklıkla saçlı deride
-AIDS başta olmak üzere bazı enfeksiyon hastalıklarında
-gebelikte
-diabetlilerde
-kanser hastalırının ileri dönemlerinde
-aşırı el yıkama , çamaşır , bulaşık yıkama sonrası ellerin sürekli ıslak kalması
gibi nedenlerle mantar enfeksiyonları oldukça sık görülmektedir.
4-Mantar enfeksiyonları insanlara nasıl bulaşır?
Mantarlar varlıklarını sürdürebilmek için bitki, insan ve hayvanlarda var olmak zorundadır.İnsanlarda enfeksiyona neden olan mantarlar doğada, toprakta hayvanlarda bulunurlar.Buralarla direk veya indirek temas ile mantarlar derideki bir yara, sıyrık vaya çatlaktan içeriye girerler ve 3 hafta içinde enfeksiyonu oluşturabilirler. Mantarların deride enfeksiyon oluşturabilmeleri için sadece deriye temas etmeleri yeterli değildir.Deride uygun ortamı bulmaları gerekir.Ayrıca genetik yatkınlık, alerjik yapı, bağışıklık sisteminin zayıflamış olması, şeker hastalığı mantar enfeksiyonuna neden olur.
5-Mantar enfeksiyonlarının tedavisi nasıldır?
Mantara enfeksiyonlarının tedavisi uzun süreli ve hastanın sabırlı olmasını gerektiren bir süreçtir.
Süre olarak yerleşim yerine göre 3 hafta ile 6 ay arasında değişir.
Tedavide ; Ayak parmak araları ya da vücutta küçük alanları tutan mantar enfeksiyonlarında topikal dediğimiz haricen sürülen kremler yeterli olurken, saçlı deriyi, tırnağı ya da çok geniş alanları tutan mantar enfeksiyonlarında tedaviye ağızdan alınacak ilaçlar da eklenir.
6-En uzun tedavi hangi mantar enfeksiyonunda verilir?
-Tırnak mantarları en uzun süreli tedaviyi gerektirir. Kronikleşen tırnak mantar enfeksiyonunda tedavi süresi 12 aya kadar uzayabilir.Normal şartlarda 3-6 aylık bir tedavi süresi vardır.
7-Son olarak yaz mevsiminin geldiği ve deniz sezonunun başladığı bu günlerde mantar enfeksiyonundan korunmak için neler yapmalıyız, nelere dikkat etmeliyiz ?
Sizin de belirttiğiniz gibi deniz mevsiminin başladığı bu günlerde birkaç önemli noktaya dikkat ederek mantar enfeksiyonlarından korunabiliriz.
- Deniz kenarında uzun süre ıslak mayo ile kalmayın... (Kasık ve genital bölge mantarlarına yol açmaması için)
- Havuz yerine denizi tercih edin..
- Başkasına ait havlu, terlik, törpü ve tırnak makası gibi eşyalar kullanmayın..
- Plajda, havuz kenarında, otel odalarında, sauna ve hamam gibi alanlarda asla çıplak ayakla yürümeyin.
- Eller ve ayaklar yıkandıktan sonra özellikle parmak aralarının iyice kurulanmasına özen gösterin.Bu nedenle de daima kendi havlunuzu kullanın.
- Kolay hava alan ve terletmeyen ayakkabılar tercih edin.Ayakkabının içine kalın, pamuklu çoraplar giyin ve hergün değiştirin.
- Dar giysiler giymektan kaçının.
- Kalabalık alanlarda sadece kendi giysilerinizi kullanın.
- Son olarak ta cildinizi mutlaka temiz ve kuru tutun.
