88’inci ICA Uluslararası Kooperatifler Günü
16’ncı BM Uluslararası Kooperatifler Günü
3 Temmuz 2010
“Kooperatif Girişimi Kadınları Güçlü Kılar”
Tüm dünyada kadınlar ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap vermek için kooperatif türü girişimi tercih etmektedirler. İster girişimcilik amaçlarına ulaşmak, istedikleri ve ihtiyaç duydukları ürün ve hizmetlere erişmek olsun, isterse de etik değerleri ve ilkeleri olan ve gelir getirici fırsatlar sağlayan bir işin parçası olmak olsun kadınlar kooperatifleri cazip seçenekler olarak görmektedirler.
Kooperatifler demokratik olarak sahip olunan ve yönetilen ve kendi kendine yardım, kendine karşı sorumluluk, eşitlik, hakkaniyet ve dayanışma değerlerinin yönlendirdiği girişimlerdir. Kişileri faaliyetlerinin merkezine yerleştirir ve üyelerin demokratik karar verme vasıtasıyla ekonomik, sosyal ve kültürel amaçlarına nasıl ulaşacaklarını belirlemelerini mümkün kılar
Kadınların hem uygulamalı hem de stratejik ihtiyaçlarına cevap verebilmeleri nedeniyle kadınlar için kooperatiflerin oynayacakları önemli bir rol vardır. Hem sadece kadınların yer aldığı kooperatifler hem de kadın ve erkeklerden oluşan kooperatifler vasıtasıyla kadın ortaklar ve çalışanların uygun iş fırsatlarına, kredi kolaylıklarına, sağlık, konut ve sosyal hizmetlere ve öğrenim ile eğitime ulaşmak suretiyle yaşam standartlarını arttırmaları için etkin bir örgütsel ortam sağlamaktadırlar. Ayrıca Kooperatifler kadınlara ekonomik faaliyetlere katılma ve bunlar üzerinde etkili olma fırsatı sağlamaktadır. Kadınlar bu katılım sayesinde özgüven ve öz saygı kazanmaktadırlar. Kooperatifler aynı zamanda eşitliği desteklemek ve kurumsal önyargıları değiştirmek de dâhil olmak üzere diğer yollarla kadınların ekonomik, kültürel ve sosyal durumlarının iyileşmesine katkıda bulunmaktadırlar
Kadın girişimciler için kooperatifler girişimin özellikle çekici biçimidir. Kadınlar sermayelerini birleştirmek suretiyle gelir yaratıcı faaliyetlerde bulunabilmekte ve işlerini kadınların toplumda üstelenebilecekleri çoklu rollere uygun olan esnek bir biçimde organize edebilmektedirler. Burkina Faso, Hindistan, Japonya, Honduras ABD’den kadınlar benzer kooperatif deneyimlerini paylaşmaktadırlar - bunların içinde sadece kadınların yer aldığı kooperatifler kadınların özgüven kazanmalarını, mesleki sorumluluklar üstlenmelerini, becerilerinin fiyatını belirlemelerini ve çalışmaları karşılığında gelir elde etmek ve geniş bir hizmet yelpazesine erişmek suretiyle geçim kaynaklarını geliştirmelerini mümkün kılmıştır
Ancak kadınlar hem kadınların hem de erkeklerin katıldığı kooperatifleri de tatminkâr bulmaktadırlar. Ortaklar ve çalışanlar olarak kadınlar karşılıklı saygı ve fırsat eşitliği yaratmaya çabalayan girişimleri keşfetmektedirler. Ancak cinsiyet eşitliğini sağlamak için daha fazlasının yapılmasına gereksinim olduğunu belirtmek gerekir. Kooperatifler kendi ortaklarının ve faaliyette bulundukları toplumun yansımasıdır ve bu nedenle halen baskın toplumsal ve kültürel önyargıları yansıtmaktadırlar. Bununla birlikte, Kooperatifler kadınların güçlendirilmesini gerçekleştirmek amacıyla örgütsel kültür, çalışma yöntemleri, eğitim ve öğretim fırsatlarında değişiklik yapma zorluklarına yanıt vermektedirler.
Kadınların güçlendirilmesinin beş bileşeni vardır, bunlar; kadınların kendilerine verdikleri değer duygusu; seçenek sahibi olma ve bu seçenekleri belirleme hakları; fırsat ve kaynaklara ulaşma hakları; ev içinde ve dışında kendi hayatlarını kontrol etme gücüne sahip olma hakları ve ulusal ve uluslararası alanda daha adil bir sosyal ve ekonomik düzen oluşturmak için toplumsal değişimin yönünü etkileme yetenekleridir.
Kooperatif şeklindeki girişim bu bileşenlerin tümüne hitap etmekte ve gerçekten dünyanın her yerinde kadınlar için güçlenme fırsatları yaratmaktadır.
Hindistan’da başarılı bir kadın girişimci ve kooperatif ortağı olan Bayan Kumari kooperatif ile ilgili deneyimini aktarırken özetle “Beni güçlü bir kadın yaptığı ve hayallerimin gerçekleşmesini sağlama imkânı tanıdığı için kadınlar kooperatif bankasına teşekkür etmek istiyorum” demiştir.
Bu Uluslararası Kooperatifler Gününde ICA kooperatifçilere kadınların dünyada ekonomik, sosyal ve kültürel gelişime yaptıkları önemli katkıyı tanıma ve kadınların kooperatif girişimlerinde güçlü olmalarını sağlamak ve kadınların Kooperatif Hareketine katılmalarını teşvik etmek için kooperatife olan bağlılığı güçlendirme çağrısında bulunmaktadır.
*Kaynak: TEKB
