“Mukopolisakkarit Polisülfat”
Heparinoid, heparine benzer etkinlik gösteren, heparine benzer ajanları ifade eden bir terimdir.
Heparinoidler topikal olarak, dünya genelinde yaklaşık 70 yıldır, geniş bir tadavi yelpazesinde çocuklar da dahil güvenle kullanılmaktadır.
Ülkemizde topikal olarak en yaygın kullanılan heparinoid preparatı sığır kıkırdağından elde edilen doğal bir molekül olan Mukopolisakkarit polisülfat (MPS) dır. Antikoagülan, fibrinolitik, antiödem, antiinflamatuvar ve doku yenileyici etki gösterir.
Şişlik, morluk, travma düşünüldüğünde ilk akla gelen ürünler arasında MPS içeren krem ve jeller gelir.
Kapalı yaralanmalar burkulma, ezilme, spor yaralanmaları, hematom oluşumu, eklem zedelenmesine bağlı ödem, kompresyon ile tedavi edilemeyen yüzeyel tromboflebitler ve yüzeyel trombozların tedavisinde etkilidir.
Antikoagülan etkileri vücuttaki bağlanma yerlerinden heparin ve heparin-benzeri maddeleri açığa çıkarmalarına bağlıdır. MPS’nin kan pıhtılaşması, fibrinoliz ve trombosit fonksiyonu üzerinde çeşitli etkileri vardır, topikal uygulamadan sonra doku faktörü yolu inhibitörü (TFPI) salınımını arttırdığı gösterilmiştir.
Antieksüdatif etkisi hiyalüronidazı inhibe etmesine, rejenerasyonu hızlandırıcı etkisi ribonükleik asit metabolizmasını aktive etmesine bağlıdır.
MPS, hyaluronik asit ve kollajen sentezini uyarır. Doku rejerenasyonunu arttırır. Doku hasarının iyileşme sürecine katkıda bulunur. Mikrosirkülasyonu iyileştirir. Derinin nemlenme kapasitesinde artış sağlar.
Ayrıca antienflamatuvar etkiler gösterdiği kanıtlanmıştır.
Klinikte yüzeyel mikrotrombozların oluşumunu engellediği ve mevcutları iyileştirerek dolaşımı kolaylaştırdığı, hematom ve ödem rezorpsiyonunu sağlayarak ağrı ve gerginliği azalttığı, bağ dokusu rejenerasyonunu süratlendirerek iyileşmeyi çabuklaştırdığı gözlenmiştir.
MPS ile yapılan klinik çalışmalarda;
Hematom, ezilme, burkulma gibi akut travma şikayetleri olan hastaların % 84’ ü 1 hafta içinde hareket kabiliyetlerini tamamen geri kazanmıştır. Hastaların % 100’ ünde 4 gün içinde ağrı tamamen sonlanmıştır, %99’ unda şişlik 5 gün içinde kaybolmuştur.
İnfüzyon sonrasında yüzeyel tromboflebit gelişen hastalarda yapılan çalışmalarda, semptomların iyileşmesini hızlandırdığı gösterilmiştir.
Açık rinoplasti operasyonları sonrasında postoperatif ödem ve ekimoz gerilemesinde etkili olduğu gösterilmiştir.
MPS içeren ürünlerin uygulanması sırasında, Göz, açık yaralar, muköz membranlar ve hasarlanmış deri ile temasından sakınılmalıdır.
MPS’nin jel ve krem olmak üzere Sağlık Bakanlığı onaylı iki farmasötik formu bulunmaktadır. Jel formu akut travmalarda serinletici etki sağlarken, Krem formu travmadan sonra bandaj altında ve kompresyon tedavisi ile birlikte de kullanılabilmektedir.
Referanslar:
1. Hauschild F. Pharmakologie und Grundlagen der Toxikologie. Leipzig: VEB G Thieme 1960:488
2. Larsson B, Fianu S, Jonasson A, Forsskåhl B. Percutaneous treatment with a mucopolysaccharide polysulphate of experimentally induced subcutaneous haematomas in man. Thromb Haemost. 1985 Jun 24;53(3):343-5. PubMed PMID: 2413563.
3. Hoppensteadt DA, Fareed J, Raake P, Raake W. Dokunun endojen salınımı faktör yolu inhibitörünün topik olarak uygulanmasıyla
mukopolisakkarid polisülfatı insan olmayan primatlara bağlar. Thromb Res. 2001 Temmuz 15; 103 (2): 157-63. PubMed PMID: 11457474.
4. Simsek G, Sari E, Kilic R, Bayar Muluk N. Topical Application of Arnica and Mucopolysaccharide Polysulfate Attenuates Periorbital Edema and Ecchymosis in Open Rhinoplasty: A Randomized Controlled Clinical Study. Plast Reconstr Surg. 2016 Mar;137(3):530e-535e. doi: 10.1097/01.prs.0000479967.94459.1c. PubMed PMID: 26910697.
5. Haas S. et al. MPS in the treatment of thrombophlebitis:a critical review Phlebologie 2001;6;132-139
6. Hoppensteadt DA et al. Clin Appl Thromb Hemost. 2010 Feb;16(1):13-20
7. Hayama K, Takano Y, Tamura J, Tagami H, Terui T. Effectiveness of a
heparinoid-containing moisturiser to treat senile xerosis. Australas J Dermatol. 2015 Feb;56(1):36-9. doi: 10.1111/ajd.12179. Epub 2014 Oct 10. PubMed PMID:
25303633.
8. Francis DJ, Hutadilok N, Kongtawelert P,Gosh P. Pentosan polysulfate and glycosaminoglycan polysulfate stimulate the synthesis of hyaluronan in vivo. Rheumatology Int 1993; 13:61-4.
9. Iglesias R. Clinico-experimental studies on the percutaneous administration of anti-inflammatory and antiexudative drugs. Medizinische Monatsschrift 1966; 20: 523.
10. Fateh M. The treatment of soft tissue injuries with topical organo-heparinoid (Hirudoid). Clinical Trials Journal (London) 1973; 10 (4): 122-124.)
11. S. Haas 1, H.-K. Breddin 2 , B. Ottillinger 3 , W. Raake 3
Tromboflebit tedavisinde topikal mukopolisakkarit polisulfat (MPS) – Bir eleştiri makalesi. 1 Deneysel Onkoloji ve Tedavi Araştırmaları Enstitüsü, Münih Teknik Üniversitesi. 2 Uluslararası Tromboz ve Damar Hastalıkları Enstitüsü, Frankfurt. 3 Sankyo Pharma GmbH, Münih, Almanya
