|
Türkiye’de doğal ilaçların satış izni Sağlık Bakanlığı ile Tarım Bakanlığı tarafından veriliyor.
Aynı bileşene sahip ürünler Tarım Bakanlığı tarafından Gıda Desteği, Sağlık Bakanlığı Ara Ürün Komisyonundan alınmışsa Yardımcı İlaç, Ana Komisyondan alınmışsa İlaç olarak değerlendiriliyor. Kalite belgelerine yurt dışından sahip olmadığını bildiğim birçok ürün Tarım Bakanlığı izni ile Türkiye’de eczane ve market raflarında satılıyor.
İzin için Sağlık Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı ayırımı hangi koşullara bağlı olarak gerçekleştiriliyor doğrusu anlayabilmek mümkün değil. Bana göre firma sorumluluk anlayışı ve ciddiyeti ile ilgili bir durum bu.
İlaç firmaları genel olarak elindeki ekibi kullanıp hazırlanan ürünleri alışkanlıkları doğrultusunda Sağlık Bakanlığından izin alarak piyasaya sürerken, bazı durumlarda, bazı firmalar Tarım Bakanlığı’nın izninde reklam hakkının bulunması nedeniyle daha avantajlı olduğu için başka isimlerle firmalar kurarak piyasaya çıkabiliyorlar.
İlaç geleneğine sahip olmayan şirketler ise ki bunlar inşaat ve taahhüt işleri makine ithalat- ihracat gibi firmalar oluyor, ithal edilen ürünlerde herhangi bir kaliteye bakmadan Tarım Bakanlığından izin alarak iç piyasaya giriyorlar. Dünya piyasasında satılan ama yurt dışından kalite belgesi olmadığını iyi bildiğim ürünler Tarım Bakanlığında izinli olarak Türkiye’de satılıyor.
Sağlık Bakanlığının komisyonlarında doğal ilaçlarda kalite, güvenilirlik ve etkinlik bakımından belirlenen bazı kriterler uyulması istenir ve piyasada bunların denetimi de yapılır.
Ana Komisyon, başvuru da tam ilaç kalitesi arar. Analiz ve etkinlik değerlendirmesi ve yeterli klinik veri bekler.
Ara Ürün Komisyonunda ise ilaç kalitesinden herhangi bir ödün yoktur. Geleneksel tedavilerde belirli süre kullanılmış olmasını klinik veri olarak kabul eder.
Tarım Bakanlığında gıda desteği adı altında herhangi bir kalite veya etkinlik talebi yoktur.
Örneğin Ginko Biloba. Yaprak tozunu bile kapsüle koyup satanlar var. Hesapladım, onların bahsettikleri doz seviyesini ulaşabilmek için insanın günde en az 30-40 tane kapsül yutması gerekiyor.
Yeryüzünde ginko bilobayı yiyecek olarak kullanan bir toplum yok. Peki bu nasıl bir gıda desteği… İnternete bakarsanız her derde deva.
Herkes piyasaya çıkabiliyor. Endikasyon vermiyor ama tanıtım broşürlerinde veya kutunun kapak içine basarak veya web sitelerinde önemli tedavi endikasyonları sağlayabiliyor, deniyor.
O kadar ki Kantaronun antidepresan etkisi bile varmış bunlara göre…
Yazan: Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
(Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi)
Kaynak—Sağlığın Sesi |
|
|
