Makula Dejerasyonu (Sarı Nokta Hastalığı) Gözde makula ismi verilen bölgenin bozulmasıyla karakterize bir hastalıktır. Makula, gözün arkasında yer alan ve detayları görmemize sağlayan bir bölgedir. Bu bölge sayesinde okuyabilir ya da iğneden ipliği geçirebiliriz.
Medicine Hospital göz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Halil Özgür Artunay "Makula dejenerasyonu ilerledikçe kişi görme yeteneklerini kaybeder ve küçük el becerilerini yapma, kitap veya gazete okuma, alışveriş yapma, araba sürme, televizyon seyretme gibi işlevlerde ve günlük hayatını sürdürme konusunda zorluklar yaşar, yaşam kalitesi ciddi oranda düşmeye başlar” diyor
Sarı Nokta Hastalığı, kuru tip ve yaş tip olmak üzere iki alt tipten oluşur diyen Doç. Dr. Halil Özgür Artunay "Hastaların %80-90 gibi büyük bir çoğunluğunu kuru tip oluşturmaktadır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonunun yavaş ilerleyen formudur. Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu ise tüm olguların ancak %10-20'sinde görülmekle birlikte geri dönüşümsüz merkezi görme kaybının %80-90'ından sorumludur. Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu retinada yeni damar oluşumu ile karakterizedir, hızlı ilerleyici özelliktedir ve tedavi edilmezse kalıcı görme kaybı ile sonuçlanabilmektedir. Kuru tip de bazen yaş tipe dönüşebilir” dedi.
Doç. Dr. Halil Özgür Artunay sarı nokta hastalığının belirtilerini anlattı: "Hastalığın erken evrelerinde eğer tek göz etkilenmiş ise belirti görülmeyebilmektedir. Ayrıca hastalığın her iki tipi de acıya neden olmamaktadır. Ancak bir göz doktoru hastalığın erken belirtilerini gözlemleyebilmektedir. Bu nedenle düzenli aralıklarla göz muayanesi olunması erken belirtileri yakalamak açısından önemlidir. Kuru tip makula dejenerasyonu başlangıç safhalarında genellikle bulanık merkez görüşüne neden olmaktadır. Görüş alanının merkezi bulanık ve karanlık olabilmakte ve bu alan hastalık ilerledikçe büyümektedir. Kör noktalar giderek genişleyebilmekte; renkleri ve detayları görmek zorlaşabilmektedir. Yaş tip makula dejenerasyonunda yukarıdaki belirtilerin yanı sıra düz çizgiler de dalgalı görülmektedir. Ayrıca yine bu tip hastalıkta görüş kaybı hızla oluşmaktadır.”
Makula dejenerasyonunun risk faktörleri nelerdir?
-
Yaş – Makula Dejenerasyonunda en önemli risk faktörü ileri yaştır. 75 yaş üstü her üç yetişkinden birinde yaşa bağlı makula dejenerasyonu görülmektedir.
-
Sigara kullanımı – Sigara kullanımı kişinin YBMD’ye yakalanma riskini artıran faktörlerden biridir. Retina yüksek oranda oksijen tüketimi gerçekleştirmektedir. Oksijenin retinaya ulaşmasını etkileyen her faktörün görüşe yönelik negatif etkisi bulunmaktadır.
-
Genetik faktörler – Ailesinde sarı nokta hastalığı bulunan kişilerde bu hastalığın gelişme riski daha yüksektir.
-
Cinsiyet – Kadınların sarı nokta hastalığına yakalanma oranları daha yüksektir. Ancak, kadınların yaşam süresi daha yüksek olduğundan; bu durum kadınların hastalığın gelişmesi için daha çok zamana sahip olmalarıyla da açıklanabilir.
-
Uzun Sure güneşe maruz kalma- Ultra Viole ışınlar doğrudan retina dokusuna zarar vermekte ve retinada zararlı ürünlerin birikmesine neden olmaktadır.
-
Yağlı ve/ya da besin değeri düşük, antioksidan içermeyen beslenme tarzı – Yüksek yağ, kolestrol ve şekerli gıdalar tüketen ve besin değeri düşük, antioksidan içermeyen beslenme tarzına sahip kişilerde makula dejenerasyonuna rastlanma oranının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
-
Hareketsizlik – Düzenli egzersiz yapmayan kişilerin yaşa-bağlı makula dejenerasyonundan etkilenme olasılığı daha yüksektir. Hareketsizlik sebebiyle Kuru makula dejenerasyonunda, retinanın yeterli oksijen alamaması makulada hücre ölümüne neden olmaktadır. Kalp ve damar sağlığını iyileştirmeye yönelik egzersizlerin makula dejenerasyonunun gelişimine de olumlu yönde etki ettiği gözlemlenmiştir.
Sarı nokta hastalığının tedavisi nasıl yapılıyor?
Yaş tip makula dejeneresyonunda amaç görme kaybını azaltmak ve mevcut görme keskinliği düzeyini korumaktır diyen Medicine Hospital göz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Halil Özgür Artunay "Bu olgularda fotodinamik tedavi (halk arasında soğuk lazer olarak bilinen tedavi) ile uygulanan lazer tedavisi görme kaybının durdurulması sağlanmaktadır. Son yıllardaki en önemli gelişme göziçine ilaç uygulamalarıdır. Yaş tip makula dejeneresansına yol açan ve retina tabakası altında damar yumağı oluşumunu sağlayan VEGF isimli adlı maddeye karşı direkt etkili olan anti-VEGF ajanlar ile uygulanan ilaç tedavisi güncel bir tedavi yaklaşımı olmaktadır. Bu ilaçlar göziçine enjekte edilerek ve 4-6 haftalık aralıklarla uygulanmaktadır. Bu ilaçlarla olguların önemli bir kısmında görme korunmakta ve bir kısmında da görme artışı izlenmektedir” dedi.
