Beyne gelen kan akımı herhangi bir şekilde kesintiye uğradığı zaman beyin hücreleri kendileri için gerekli olan oksijen ve besin maddelerini alamazlar. Eğer bu sorun çok kısa bir süre içinde çözümlenmezse kalıcı beyin hasarı oluşur. Beyin hücreleri öldükten sonra yeniden canlanamazlar ve hasar kalıcı olur. Beynin içindeki ya da boyundaki kan damarlarında herhangi bir tıkanıklık beyne giden kan akımını engelleyerek beynin ihtiyacı olan oksijen ve besin maddelerinden yoksun kalmasına neden olur. Bu durumda sorun yeterli kan akımının olmamasıdır. Bunun tersi olarak çok fazla kanın olması da sorun yaratır. Beynin içindeki kan damarlarında oluşabilecek herhangi bir yırtılma beyin kanamasına neden olur; bu da hassas beyin dokusunda genellikle geriye dönüşümsüz hasar yaratır ve daha öldürücüdür.
Kaç tip inme vardır?
İki tip inme vardır: iskemik inme ve hemorajik inme. İskemik inme daha sık rastlanan inme türüdür ve beyne giden kan akımı kesildiği zaman ortaya çıkar. Hemorajik inme beynin içine ya da çevresine kanama olduğu zaman ortaya çıkar.
İnme kimlerde daha sık görülür?
İleri yaşlarda daha sık görülmesine rağmen inmeler her yaşta oluşabilmektedir. Kişide şu faktörlerin olması inme geçirme riskini artırmaktadır: sigara içmek, yüksek tansiyon hastası olmak, şeker hastası olmak, kalp hastalığı öyküsü olmak, kan kolesterol seviyesi yüksek olmak, doğum kontrol hapı kullanmak.
İnmenin belirti ve bulguları nelerdir?
İnmenin belirti ve bulguları çok değişik olabilir. Ancak bütün bulgular aniden ortaya çıkar. İnmeyi akla getirmesi gereken belirti ve bulgular şunlardır: çok şiddetli baş ağrısı, kafa karışıklığı, kişileri, bulunulan yeri ve zamanı birbirine karıştırma, herhangi bir kolda bacakta veya yüzde uyuşma, zayıflık veya hareket ettirememe, konuşmanın aniden bozulması, görme kaybı, denge kaybı veya koordinasyon isteyen becerilerin yapılamaması.
İnme hastalarının yaklaşık olarak %30’unda geçici iskemik atak öyküsü bulunur. Geçici iskemik atakların belirti ve bulguları da yaklaşık olarak aynıdır ancak bu bulgular sıklıkla birkaç dakika içinde geçerler. Bulgular ne olursa olsun hepsinin 24 saat içinde geçmesi nedeniyle bu atağa geçici iskemik atak denir.
İnme nasıl tedavi edilir?
İnme sonrasında kişide kalmış olan sekellerin giderilmesi ya da mümkün olduğunca aza indirilmesi için çeşitli uzmanlar birlikte çalışır. Ancak inme olduğu sırada bunun tanısının mümkün olduğunca erken konması ve tedaviye yine mümkün olduğunca erken başlanması, tedavi başarısı ve kalıcı sekellerin önlenmesi açısından son derece önemlidir. Mikrocerrahi yöntemlerinin gelişmesi ve cerrahi lazer kullanımı ile, geçmişte tedavisinin mümkün olmadığı düşünülen vakalarda bile yüz güldürücü sonuçlar almak mümkün olabilmektedir.
İnme tanısı erken dönemde konarsa beyin cerrahlarının çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Bunlar kafanın içinde kanamakta olan bir anevrizmanın tamiri, beyin içinde tıkanma yaratan kan pıhtılarının temizlenmesi ya da boyundaki karotis damarlarından kopup beyin içinde tıkanma yaratabilecek plakların temizlenmesidir.
Boyun damarlarının inmeyle ne ilişkisi vardır?
Boyundan geçen iki büyük atar damar olan karotis damarları beyin için gerekli olan oksijen ve besinlerin beyne ulaşmasını sağlar. Bu damarlar kolesterol ve diğer materyallerin birikimiyle oluşabilecek yağlı plaklar tarafından daraltılabilir. Bu plak büyüdükçe beyne yeterince kan gidemez. Buna damar sertliği adı verilir. Plak yeterli büyüklüğe ulaştıktan sonra üstünden küçük bir parça koparak beynin içine gidebilir. Kendi çapından daha küçük bir atardamara ulaştığında bu plak, tıkanma etkisi ile iskemik inmeye neden olabilirler.
MÜTFV Academic Hospital
Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü Çalışma Grubu
